Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w98 6/1 lau 8-10
  • Eunike mo Loi—Tau Faiaoga ke Fifitaki

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Eunike mo Loi—Tau Faiaoga ke Fifitaki
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1998
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • Fakaakoaga Mai he “Vaha Tote”
  • Ko e Fano Kehe ha Timoteo
  • Tau Fakaakoaga Uho
  • ‘Haku Tama Fakahele mo e Fakamoli ke he Iki’
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova (Fonua)—2016
  • Manako a Timoteo ke Lagomatai e Tau Tagata
    Fakaako e Tau Fanau ha Mutolu
  • Tau Fuata—Tutuli e Tau Foliaga ne Fakalilifu e Atua
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2007
  • Ko Timoteo—Ko e Lagomatai Foou ha Paulo
    Tohi Haaku he Tau Tala Tohi Tapu
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1998
w98 6/1 lau 8-10

Eunike mo Loi—Tau Faiaoga ke Fifitaki

Ko e tau fekafekau ha Iehova, kua iloa e tautolu ke foaki e fakaakoaga fakalotu lauia mitaki ke he fanau ha tautolu ko e matagahua aoga lahi. Pete ni he tau magaaho mitaki, ko e matagahua nei liga to hokotia ke he tau puhala lavelave oti mo e uka. Kua pihia lahi e mena nei he magaaho ka fehagai e matua Kerisiano mo e paleko he kaina ne kehekehe fakalotu. Ko e tuaga nakai fou a ia. Kua tala mai he tau Tohiaga Tapu ki a tautolu hagaao ke he matua taha ne fakafita a ia ke he tuaga pihia he senetenari ke fakamua aki V.N.

Ko e magafaoa he fifine ne higoa ko Eunike ne nonofo i Luseta, ko e maaga he matakavi i Lukaonia he lotouho he fahi toga i Asia Tote. Ko Luseta ko e tama maaga nakai talahaua. Ko e mena nonofo ai e tau Roma ne ui ko Julia Felix Gemina Lustra, ne moua e Augustus Caesar ke tautaofi aki e tau gahua he matakau matahavala he tau matakavi ne viko takai ai. Ko Eunike ko e Kerisiano Iutaia ne nofo he kaina ne kehekehe fakalotu mo e tane Heleni hana, hana tama tane ko Timoteo, mo e hana matua fifine ko Loi.​—Gahua 16:1-3.

Kua tuga ke gaogao ni e tau Iutaia i Luseta, ha kua nakai totoku he Tohi Tapu e sunako i ai, pete ia kua fai tagata Iutaia i Ikonio, ne kavi ke 30 e kilomita he mamao. (Gahua 14:19) Ti kua nakai mukamuka ia Eunike ke fakagahuahua hana a tua. Ha kua nakai peritome a Timoteo he fanau a ia kua fakataki atu ai e falu he tau tagata fakaako ke talahau kua totoko he tane ha Eunike e manatu ia.

Ka kua nakai tokotaha a Eunike ke he hana a taofiaga. Kua haga ni ke moua e Timoteo hana fakaakoaga he “Tohi Tapu” mai he matua fifine mo e he matua fifine he matua fifine hana, ko Loi.a Ne tomatoma age e aposetolo ko Paulo ki a Timoteo: “Kia tumau a koe ke he tau mena kua ako ai e koe, mo e iloa tonuhia e koe, ha kua iloa e koe a ia ne fakaako atu ai kia koe. Tali mai foki he vaha tote kua iloa e koe e tau Tohi Tapu, kua maeke ke fakailoilo a koe ke moua ai e moui ke he tua ha ha ia Keriso Iesu.”​—2 Timoteo 3:14, 15.

Fakaakoaga Mai he “Vaha Tote”

He talahau e Paulo ko e fakaakoaga ha Timoteo ke he “Tohi Tapu” ne fakaako he “vaha tote,” kua kakano moli ke mai he vaha mukemuke. Kua fakatatai e mena nei mo e fakaaogaaga hana he kupu Heleni (breʹphos) ne hagaaki lahi ni ke he tama fanau fou. (Fakatatai Luka 2:12, 16.) Ne fakagahuahua fakamitaki e Eunike e matagahua hana ne age he Atua, nakai fakatuai ke foaki ki a Timoteo e fakaakoaga ka lagomatai a ia ke tupu hake mo fekafekau fakamoli he Atua.​—Teutaronome 6:6-9; Tau Fakatai 1:8.

Kua ‘fakailoa tonuhia’ ki a Timoteo e tau kupu moli he faka-Tohiaga Tapu. Hagaao ke he taha tohi fakamaama kupu Heleni, ko e kupu nei ne fakaaoga e Paulo kua kakano “ke fakailoa fakamalolo ke he; ke iloa moli e” taha mena. Nakai fakauaua ai, kua lata ke lahi ni e magaaho mo e gahua ke fakamau e taofiaga malolo pihia he loto ha Timoteo, he lagomatai a ia ke manamanatu ke he Kupu he Atua mo e tua ki ai. Nakai taumaleku ai, kua gahua lahi tokoua a Eunike mo Loi ke fakaako a Timoteo mai he tau Tohiaga Tapu. Mo e ko e palepale ha ia ne moua he tau fifine mahani Atua ia! Ne tohia a Paulo hagaao ki a Timoteo: “Kua manatu foki au ke he tua fakamoli ha ha ia koe, ne ha ia Loi fakamua ko e matua fifine he matua fifine hau, katoa mo Eunike ko e hau a matua fifine, ka ko e haku a taofi ha ha ia koe foki ni.”​—2 Timoteo 1:5.

Ko e gahua aoga ha ia ne foaki e Eunike mo Loi ke he moui ha Timoteo! Hagaao ke he mena nei, ne talahau he tagata tohia ko ­David Read: “Ane mai ke manatu e aposetolo kua nakai fai mena ne aoga foki ka ko e liliuaga ni he moui fakatagata ha Timoteo, to vave a ia ke fakamanatu ki a Timoteo. Ka ko e mena mua ne talahau e ia hagaao ke he tua a Timoteo kua fita e ‘gahuahua ia Loi . . . mo Eunike.’” Ko e talahauaga a Paulo hagaao ke he tua ha Loi, Eunike, mo Timoteo kua fakakite ka tumau e fakaakoaga he faka-Tohiaga Tapu ke foaki he tau matua mo e tau matua tupuna i kaina kua aoga lahi ai ke he fifiliaga he tau amaamanakiaga fakaagaga he tama he vaha anoiha. Nakai kia taute he mena ia a lautolu he magafaoa ke manamanatu fakalahi ko e heigoa ha lautolu ne fa e taute ke fakamoli aki e matagahua nei ke he Atua mo e ha lautolu a fanau?

Liga kua manamanatu foki a Paulo hagaao ke he takatakaiaga he kaina ne taute e Loi mo Eunike. Liga kua aahi atu e aposetolo ke he kaina ha lautolu he mogo fakamua ne nofo a ia i Luseta, kavi he 47/48 V.N. Ko e tau fifine tokoua ia kua liga hiki ke he faka-Kerisiano he magaaho ia. (Gahua 14:8-20) Liga ko e fakafetuiaga mafanatia mo e fiafia ne holofa he kaina ia ati fakaohooho aki e tau kupu fifili ha Paulo he magaaho ne hagaaki ki a Loi ko e ‘tupuna fifine’ ha Timoteo. Hagaao ke he tagata fakaako ko Ceslas Spicq, ko e kupu Heleni ne fakaaoga e ia (ko e mamʹme, ne kehe mai he kupu tuai mo e lilifu ko e teʹthe) “ko e kupu fakahele he tama” ma e hana tupuna fifine, ne kua fakamaama ai he vala nei e “kehe he iloa mo e fakaalofa hohofi.”

Ko e Fano Kehe ha Timoteo

Ko e tuaga he fakamauaga ha Eunike he mogo ne aahi ke lagaua aki a Paulo ki Luseta (kavi he 50 C.E.) kua nakai iloa tonu. Tokologa e tau tagata fakaako ne manatu ko e takape a ia. Pete ni ia, i lalo hifo he leveki he matua fifine mo e tupuna fifine hana, ne lahi hake a Timoteo ke eke mo fuata tane mitaki, ligaliga kavi ke 20 e tau tau he moui he magaaho ia. “Kua talahaua a ia he tau matakainaga i Luseta mo Ikonio.” (Gahua 16:2) Kitia maali ai, ko e manako ke fakapuloa e tala mitaki he Kautu kua fakamau ai he loto ha Timoteo, ha kua talia e ia e uiina ha Paulo ke fakatauo mo ia mo Sila he fenoga misionare ha laua.

Manamanatu la ko e fefe e tau manatu ha Eunike mo Loi he magaaho ke amanaki fano ai a Timoteo! Iloa e laua he aahi ke fakamua aki ha Paulo ke he maaga ha lautolu, ne taulitimaka e aposetolo mo e tiaki he piko kua mate. (Gahua 14:19) Ti liga kua nakai mukamuka ia laua ke toka a Timoteo ke fano. Tuga kua manamanatu ni a laua ko e fiha e loa ka fano a ia mo e to haohao mitaki nakai a ia ka liu mai. Pete ko e tau kapaletu pihia, ne fakamalolo he matua fifine mo e tupuna fifine hana a ia ke talia e kotofaaga uho nei ka taute a ia ke fekafekau katoatoa ki a Iehova.

Tau Fakaakoaga Uho

Lahi e mena ka ako mai he kikite fakamatafeiga ki a Eunike mo Loi. Ko e tua ne omoi a laua ke foaki ki a Timoteo e feakiaga fakaagaga mauokafua. Ko e fakafifitakiaga motua mo e mauokafua he mahani Atua fakamoli ne fakatoka he tau matua tupuna ma e tau mokopuna ha lautolu mo e falu foki ka aoga moli ke he fakapotopotoaga Kerisiano katoa. (Tito 2:3-5) Kua fakamanatu foki he fakafifitakiaga ha Eunike ke he tau matua fifine ne fai tane ka e nakai talitonu e matagahua mo e tau palepale he foaki e tau hatakiaga fakaagaga ke he fanau ha lautolu. Ke taute e mena nei kua lata ke fakamalolo lahi he falu magaaho, mahomo atu kaeke ko e matua tane kua nakai fiafia ke he tau taofiaga fakalotu he hoa hana. Kua lata foki ke manamanatu fakamitaki, ha kua lata e hoana Kerisiano ke fakalilifu e ulu pule he hana tane.

Kua taui ai e tua, gahua, mo e tautaofi he tau manako ha Loi mo Eunike he kitia ai e laua a Timoteo hane tolomaki fakaagaga ke eke mo misionare mo e leveki. (Filipi 2:19-22) Pihia ni he vaha nei, ke fakaako e tau kupu moli he faka-Tohiaga Tapu ke he fanau ha tautolu kua lata ke fai magaaho, fakauka, mo e fakamalolo, ka ko e fua mai ai ni ka fakakite e tau gahua kua aoga lahi. Tokologa e tau fuata Kerisiano mailoga mitaki ne fakaako ki ai e ‘Tohi Tapu mai he vaha tote’ he kaina ne kehekehe fakalotu, kua ta mai ai e olioli lahi ke he tau matua mahani Atua ha lautolu. Mo e moli ha ia he fakatai ne pehe: ‘Kia olioli ni a ia ne fanau a ia ne pulotu’!​—Tau Fakatai 23:23-25.

Ne talahau he aposetolo ko Ioane hagaao ke he fanau fakaagaga hana: “Nakai fai fiafia au ke mua ke he mena nai, ka fanogonogo au, kua mahani e fanau haku kua lata mo e kupu moli.” (3 Ioane 4) Moli, ko e tau logonaaga ne fakakite he tau kupu ia kua talia he tokologa ne taute moli ke tuga a Eunike mo Loi, ko e tau faiaoga ke fifitaki.

[Matahui Tala]

a Nakai ko e matua fifine he matua tane ha Timoteo a Loi, ha kua fakakite ko e “matua fifine he matua fifine hana” he liliu faka-Suria ia 2 Timoteo 1:5.

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa