Maeke Kia e Tau Tagata Mamate ke Lagomatai e Tau Tagata Momoui?

KO TAMBA, ko e fuata taane i Aferika Lalo, ne amanaki ke kamatamata he aoga.a Ne fakamakamaka e matua fifine haana kua lata a ia ke moua e lagomatai he tau magafaoa mamate ke kautū. Ki Palermo, i Sicily, ne ahiahi he tau tagata evaeva e tau ana ne tuku ai e tau tagata mamate ne totou teau e tau gati tino ne fakatātā ai. Ne talitonu falu ko e tau gati tino nei ne ikoiko kua foaki e puipuiaga faka-Atua ki a lautolu ne momoui. He tau tau takitaha, ne ahiahi atu e tau tagata ki Lily Dale, ko e taone he faahi lalo i New York State, U.S.A., ne talahaua ha kua tokologa e tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ne nonofo ai. Ne ahiahi mai e tau tagata he piko na maeke ia lautolu ke matutaki mo e tau magafaoa po ke tau kapitiga mamate mo e moua e lagomatai ha lautolu.

Taha faahi he lalolagi, kua tumau agaia e taofiaga na maeke e tau tagata mamate ke lagomatai a lautolu ne momoui. Ko e heigoa e manatu haau? Liga fakaako e koe e taofiaga ia po ke tata a koe ke he falu ne feaki e manatu ia. Ko e manako pauaki ke kitia e tau fakahele ha tautolu ne mamate. Ne mavehe e tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ke fakamakona e manako ia. Taha e tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ne fatiaki he mekasini Time ne talahau ko e takatakaiaga fakaagaaga “kua hafagi tumau ka ole lagomatai.” Mooli kia e mena ia? Maeke mooli kia e tau tagata mamate ke lagomatai a lautolu ne momoui? Liga ofo a koe ke he tali maali he Tohi Tapu.

Momoui Kia a Lautolu ne Mamate he Taha Matakavi?

Kua fakamaama fakamukamuka he Tohi Tapu e tuaga he tau tagata mamate. Mailoga e mena ne talahau he Fakamatalaaga 9:5: “Ko lautolu kua momoui, kua iloa e lautolu to mamate a lautolu; ka ko lautolu ne mamate nakai iloa e lautolu ha mena.” Mooli kia na fai logonaaga e tau tagata mamate? Ne tali he kupu 6: “Ko e fakaalofa foki ha lautolu, mo e ha lautolu a ita, mo e ha lautolu a mahekeheke, kua mole atu ia; to nakai tuai fai tufaaga tukulagi a lautolu ke he tau mena oti kua eke i lalo he lā.” Mailoga foki, ne talahau he kupu 10 he veveheaga taha ia “kua nakai fai gahua, po ke manamanatu, po ke mena kua iloa, po ke iloilo ke he tukuaga, kua fina atu ki ai a koe.” Ko e “tukuaga” nei kua fakaliliu e kupu Heperu “Seoli.” Fuluola ai, ko e kupu Heleni nei ne tatai mo e kupu “Hate,” kua fakaaoga he tau Tohiaga Tapu ke fakakite e matakavi ne fai magaaho ne ha ha ai a Iesu Keriso he mole e mate haana.—Gahua 2:31.

Ne tokologa e tagata ne lagomatai e Iesu he mogo ne moui a ia, ka e iloa e ia to mate a ia. Amanaki kia a Iesu to maeke agaia ke lagomatai e ia e tau tagata he magaaho ne haia he tukuaga? Nakai. Ne fakatatai e ia e mate haana ne amanaki ki ai ke he pō ka nakai maeke ke gahua. (Ioane 9:4) Ne iloa mooli e Iesu ka mamate e tau tagata, kua “nakai tuai momoui a lautolu.”—Isaia 26:14.

Ne fakaaoga foki e Iesu e fakatataiaga ne fakakite e manatu taha ia hagaao ke he mate. He mate e kapitiga ha Iesu ko Lasalo, ne fakatatai e ia e mate ke he mohe. (Ioane 11:11-13) Nakai amanaki a tautolu ke lagomatai he tagata mohe a tautolu, pihia nakai? Ko e tagata mohe kua nakai iloa ha mena, ti nakai maeke ke taute ha mena ma e ha tagata.

Fai Vala Kia e Tagata ne Moui ka Mate?

Tokologa kua fakaako na fai vala he tagata ne moui ka mate a ia. Ka e kehe e mena ne fakaako he Tohi Tapu. Ko e tohi fakamua he Tohi Tapu ia Kenese, ne fakamaama e tagata ma tautolu. Ne talahau ia Kenese 2:7 ko e tagata fakamua ne tufugatia, ne eke a ia “mo tagata moui.” Ko e tagata katoa ko e mena moui; ko e tau manu foki ko e tau mena momoui. (Kenese 1:20-25) Maama ai mogoia ka mate e tagata po ke manu, ti mate foki e moui. Ne fakamooli he Tohi Tapu e mena nei.—Fakamatalaaga 3:19.

Pete ia, ne hūhū falu, ‘Ka e kua e tau tala loga he tau tagata ne matutaki mo lautolu ne mamate, logona e tau leo ha lautolu, po ke kitia foki a lautolu?’ Kua fa mahani lahi e tau tala ia ke he tau motu loga he lalolagi. Ne foaki ai e amaamanakiaga ke he tau magafaoa po ke tau kapitiga tata ne maanu, ti fakaohooho e tokologa ke kumi atu ke he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ne pehē kua maeke a ia ke matutaki ki a lautolu ne mamate.

Mooli nakai e tau tala ia? Ka pihia, nakai kia kehekehe e mena nei mo e tau talahauaga ne fakavē ke he Tohi Tapu i luga? Ne fakamaama e Keriso Iesu e Kupu he Atua ko e kupu mooli. (Ioane 17:17) Nakai kehekehe e kupu mooli. Kua haia he Tohi Tapu e fakatonuaga maaliali ke he puhala kua lata ia tautolu ke onoono ke he tau talahauaga na maeke he tau tagata mamate ke lagomatai a lautolu ne momoui. Ne talamai he Tohi Tapu ki a tautolu e tala ke he taha tagata ne lali ke moua e lagomatai mai he tagata mate. Ko e totou fakamitaki ke he tala ia ka fakakite e kupu mooli.

Ko e Patuiki ne Ole Lagomatai Mai he Tagata Mate

Na tupu ai ke he malētau he faahi tokelau i Isaraela. Ne fehagai e Patuiki ko Saulo mo e kau haana ke he kau matakutakuina ha Filisitia. He kitia e Saulo e heapiaga he tau Filisitia ne “matakutaku ai a ia mo e vivivivi lahi hana loto.” Ke he tuaga patuiki mogonei haana, ne tiaki e Saulo e tapuakiaga mooli. Ko e fua, ne nakai talia e Iehova e tau ole haana. To moua i fe e Saulo e lagomatai? Ha kua mate e perofeta he Atua ko Samuela.—1 Samuela 28:3, 5, 6.

Ne kumi a Saulo ke he takitakiaga he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai i Enetoro. Ne olelalo a Saulo ke he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ke ‘fakatu a Samuela’ mai he mate. Ti ui e ia nei e agaaga ke tū mai. Ko “Samuela” nei ne tala age ki a Saulo to kautū e tau Filisitia mo e to mamate a Saulo mo e tau tama taane haana he tauaga. (1 Samuela 28:7-19) Ko Samuela mooli kia a ia ne tu mai he mate?

Manamanatu ki ai. Ne talahau he Tohi Tapu ka mate e tagata “kua liu a ia ke he kelekele ne eke aki a ia” ti kua “mate ai hana tau manatu.” (Salamo 146:4) Ne iloa tokoua e Saulo mo Samuela kua totoko he Atua e matutaki mo e tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai. Ati takitaki ai e Saulo he magaaho fakamua ke utakehe e tau matagahua taulātua mai he motu!—Levitika 19:31.

Manamanatu ke he tuaga. Ane moui agaia a Samuela mahani fakamooli ko e agaaga, to moumou nakai e ia e fakatufono he Atua mo e fakalataha ke he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ke maeke ke feleveia mo Saulo? Ne fakaheu a Iehova ke tutala mo Saulo. Maeke kia he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ke fakaohooho e Atua Malolō Ue Atu ke matutaki mo Saulo puhala ia Samuela ne mate? Nakai. Maaliali ai, nakai ko e perofeta mahani fakamooli he Atua a “Samuela” nei. Ko e agaaga—ko e temoni kelea muikau ne fakatupua ke eke mo Samuela ne mate.

Ko e tau temoni ko e tau agelu ne totoko ke he pule he Atua he fakamauaga he kamataaga he tagata. (Kenese 6:1-4; Iuta 6) Maeke he tau temoni nei ke kitekite ke he tau tagata he momoui a lautolu, ti iloa e lautolu e puhala tutala, onoono, mo e gahua he tau tagata takitokotaha. Ne lali fakalahi a lautolu ke fakaholo ki mua e manatu kua nakai mooli e mena ne talahau he Tohi Tapu. Ati hataki ai he Tohi Tapu ke nakai fai matutakiaga mo e kau he tau agaaga pihia! (Teutaronome 18:10-12) Kua malolō lahi agaia e tau agaaga kelea ia he vahā nei.

Maeke ia tautolu mogonei ke kitia e kakano ne talahau he tokologa na “logona” po ke “kitia” e tau fakahele ne mamate. Tuga kua fakakapitiga e tau agaaga ia he falu magaaho, ko e kau he tau agaaga kelea muikau ia kua eketaha ke fakahēhē e tau tagata.b (Efeso 6:12) Manamanatu foki ke he mena nei: Ko Iehova ko e Atua fakaalofa ne leveki a tautolu. Kaeke kua momoui a lautolu ne mamate he taha matakavi ti maeke ia lautolu ke lagomatai e tau kapitiga mo e tau magafaoa ha tautolu, to fakataputapu kia he Tufuga fakaalofa ha tautolu e matutakiaga ia ti talahau ko e mena “fakalialia”? Nakai pihia! (1 Peteru 5:7) Ti ha ha i ai nakai ha lagomataiaga mauokafua?

Lagomatai Mooli ma e Tau Tagata Momoui mo e Tau Tagata Mamate

Maama e tautolu mai he tau talahauaga fakamua kua nakai ha ha he tau tagata mamate e malolō ke lagomatai a lautolu ne momoui. Mua atu, ko e tau laliaga ke kumi lagomatai mai he tau tagata mamate kua kelea lahi atu he nakai fai gahua; nukua hagahaga kelea lahi mahaki ai, he moumou e lautolu e fakatufono he Atua mo e fakamatematekelea a tautolu ke he tau fakaohoohoaga fakatemoni.

Kua takitaki he Tohi Tapu a tautolu ke he Punaaga mitaki lahi mahaki he lagomatai—ko e ha tautolu a Tufuga, ko Iehova. Maeke a ia ke laveaki a tautolu mai he mate. (Salamo 33:19, 20) He vahā nei, kua maeke a ia ke lagomatai a tautolu. Ti foaki e ia e amaamanakiaga mooli, nakai tuga e tau amaamanakiaga fakavai mai he tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai.

Ko Tamba, ne totoku he kamataaga, ne fakaako fakamua e kehekeheaga he tau amaamanakiaga fakavai ne foaki he tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai mo e kupu mooli ne fakatoka mai e Iehova ki a tautolu. Ne tala age he tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai ka nakai poa a ia ke he tau tupuna mamate haana, to ai paase a ia he kamatamata he aoga. Kua fitā a Tamba he kamata ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova. Ti fakaako e ia e tuaga mooli he tagata mate pihia foki ke he punaaga kelea muitui ha lautolu ne fakatupua ke eke mo tau tupuna mamate. Pete ne fakaohooho lahi he matua fifine haana ke kumi lagomatai mai he tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai, ne nakai talia e Tamba, he tala age ke he matua, “Ka ai paase au, to lali fakalahi au he tau kahau.”

Ko e heigoa e fua? Ne mua a ia he kamatamata! Nukua ofoofogia e matua fifine haana, ti nakai talitonu ke he tau tagata ne ha i ai e agaaga talahau tuai, mo e nakai liu totoku foki e tau poa ke he puhala ia. Mena fakaako e Tamba kua hataki e Iehova a tautolu ke kalo mai he ‘kumi kia lautolu ne mamate ke lata mo lautolu ne momoui.’ (Isaia 8:19) Ne foaki he fakaako Tohi Tapu ki a Tamba e mauokafua ka ha ha ia ia e fiafia ke he fakatufono he Atua, to kautū a ia.—Salamo 1:1-3.

Ka e kua mogoia e tau fakahele ha tautolu ne mamate? Fai amaamanakiaga nakai ma lautolu? Ke lagomatai foki ki a tautolu ne momoui, kua mavehe a Iehova ke lagomatai a lautolu he tau tukuaga. He mole e fakamaama kua nakai fai malolō a lautolu ne mamate, mailoga e mena ne talahau he perofeta ko Isaia he veveheaga 26, kupu 19: “To momoui mai hau a tau tagata mamate . . . Kia ala mai a, mo e kalaga fiafia a mutolu kua nonofo ke he efuefu.” Kua matutaki atu e perofetaaga ke talahau ko ‘lautolu ne nakai tuai momoui’ to liliu ke momoui.

Manamanatu ke he mena ia! Ko e tau piliona ne nakai gahuahua kua momohe he tukuaga ka liuaki mai ke he moui! Kua fakakite he Tohi Tapu na ha ha ia Iehova e “finagalo” ke foaki e moui ke he tau tagata mamate. (Iopu 14:14, 15) To mooli nakai e tau maveheaga ia? Ne mauokafua mooli a Iesu Keriso ke he amaamanakiaga nei ati pehē a ia kua fitā a lautolu ne mamate he momoui ke he fofoga a Iehova.—Luka 20:37, 38.

To manako nakai a koe ke eke e amaamanakiaga nei ma haau?c Matutaki ke fakaako e iloilo tonu mai he Tohi Tapu. He fakaako a koe, to mauokafua a koe na maeke a Iehova ke lagomatai e tau tagata momoui mo e tau tagata mamate ti ko e tau maveheaga haana “kua moli mo e fakamoli ia.”—Fakakiteaga 21:4, 5.

[Tau Matahui Tala]

[Blurb he lau 19]

Ko e manako pauaki ke kitia e tau fakahele ha tautolu ne mamate

[Fakatino he lau 20]

Liu mai kia e perofeta ko Samuela he mate mo e tutala ke he Patuiki ko Saulo?