To Muitua Nakai a Koe ke he Tau Hatakiaga Maama a Iehova?
“Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.”—ISAIA 30:21.
1, 2. Ko e heigoa kua eketaha a Satani ke taute, ti lagomatai fēfē he Kupu he Atua a tautolu?
KO E fakamailoga he puhalatū ne tuhi ke he hala hepe kua nakai ni fakahehē; kua hagahaga kelea lahi foki. Manamanatu kua hataki he kapitiga a koe ke he tagata mahani kelea ne hiki pauaki e fakamailoga ke fakahagahaga kelea e tau tagata o fenoga ne nakai iloa e hala. To nakai kia muitua a koe ke he hatakiaga?
2 Ke iloa mooli, ko Satani ko e fī kelea muitui kua eketaha ke takitaki hehē a tautolu. (Fakakite. 12:9) Ko e tau fakaohoohoaga kelea oti ne fakatutala he vala tala fakamua kua puna mai ia ia ti kua foli ke fakatupu a tautolu ke o kehe he hala kua takitaki ke he moui tukulagi. (Mata. 7:13, 14) Fakaaue ai, ko e Atua totonu ha tautolu kua hataki a tautolu ke nakai mumui ke he tau fakamailoga fakahehē he puhalatū a Satani. Kia fakatutala a tautolu mogonei ke he tolu foki e fakaohoohoaga kelea a Satani. He fakatutala a tautolu ke he Kupu he Atua kua lagomatai a tautolu ke kalo he fakahehē, kua liga manamanatu a tautolu ki a Iehova kua fano i tua ha tautolu ti tuhi ki a tautolu e hala hako, he pehē: “Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.” (Isaia 30:21) He fakaata e tau hatakiaga maama mitaki a Iehova to fakamalolō e fifiliaga ha tautolu ke muitua ki ai.
Ua Mui ke he “Tau Akoako Pikopiko”
3, 4. (a) Eke fēfē e tau akoako fakavai ke tuga e tau vaikeli magomago? (e) Fa o mai i fe e tau akoako fakavai, ti ko e heigoa ha lautolu kua manako?
3 Manamanatu ko koe hane fenoga he motu nakai fai vai. Kua kitia e koe e vaikeli i mua mo e gutu atu ki ai, he amanaki ke moua e vala vai ke fakatō aki e fia inu haau. Ka e hoko atu ki ai, ne kitia e koe kua magomago e vaikeli. Ko e fakahogohogo manava ha ia ki a koe! Kua tuga e tau vaikeli magomago e tau akoako fakavai. Ko e ha tagata kua o mai ki a lautolu ma e vai he kupu mooli to hogohogo manava lahi mahaki. Puhala e Iehova he tau aposetolo ko Paulo mo Peteru e tau hatakiaga ki a tautolu hagaao ke he tau akoako fakavai. (Totou Gahua 20:29, 30; 2 Peteru 2:1-3.) Ko hai e tau akoako ia? Ko e tau kupu omoomoi he tau aposetolo tokoua nei kua lagomatai a tautolu ke kitia e mena ne o mai ai e tau akoako fakavai mo e puhala ne gahuahua a lautolu.
4 Ke he tau motua he fakapotopotoaga Efeso, ne pehē a Paulo: “To tutupu foki ia mutolu ni e tau tagata ke vagahau mai ke he tau mena fakakeukeu.” Hagaao ke he tau matakainaga Kerisiano, ne tohi e Peteru: “To ha ia mutolu foki pihia e tau akoako pikopiko.” Ti o mai i fe e tau akoako pikopiko? Liga tutupu mai a lautolu i loto he fakapotopotoaga. Ko lautolu ia ko e tau tagata tiaki taofiaga.a Ko e heigoa ha lautolu ne manako? Kua nakai makona ni a lautolu ke toka e fakatokatokaaga ne liga ofania e lautolu he taha vahā. Ko e foliaga ha lautolu, ne fakamaama e Paulo ke “futiaki ai e tau tutaki kia mumui atu kia lautolu.” Mailoga e kupu i mua he talahauaga “e tau tutaki.” He nakai o kehe mo e taute tutaki ni ma lautolu, kua eketaha e tau tagata tiaki taofiaga ke uta foki e tau tutaki he Keriso mo lautolu. Tuga e “tau luko kakati,” ko e tau akoako, po ke tau faiaoga fakavai kua lali ke fofō e tau tagata mauokafua he fakapotopotoaga, he moumou e tua ha lautolu mo e takitaki kehe a lautolu mai he kupu mooli.—Mata. 7:15; 2 Timo. 2:18.
5. Ko e heigoa e tau puhala kua fakaaoga he tau akoako fakavai?
5 Gahuahua fēfē e tau akoako fakavai? Ko e puhala ha lautolu kua fakakite e aga tā lagatau. Kua “fakatupu fakagalo” he tau tagata tiaki taofiaga e tau manatu matahavala. Tuga e tau tagata kaihā, kua gahuahua a lautolu he puhala fakagalogalo, he fakatoka fufū mai e tau manatu tiaki taofiaga. Ti tuga ni e tagata iloilo he fakamooli mena fakavai kua lali ke fakatoka mai e tau tohi halahū, kua fakaaoga he tau tagata tiaki taofiaga e “tau kupu fakatupua” po ke tau totokoaga fakavai, he lali ke talahau e tau manatu haitia ha lautolu ke tuga kua mooli ai. Ne fakaholofa e lautolu e fakaakoaga fakahehē he ‘hikihikifano e tau Tohiaga Tapu’ ke felauaki mo e tau manatu ni ha lautolu. (2 Pete. 2:1, 3, 13; 3:16) Maaliali ai, nakai fiafia e tau tagata tiaki taofiaga ki a tautolu. He muitua ki a lautolu to fakahehē a tautolu mai he hala kua takitaki ke he moui tukulagi.
6. Ko e heigoa e fakatonuaga maaliali kua mai he Tohi Tapu ki a tautolu hagaao ke he tau akoako fakavai?
6 Maeke fēfē a tautolu ke puipui a tautolu mai he tau akoako fakavai? Ko e fakatonuaga he Tohi Tapu hagaao ke he puhala ke fehagai mo lautolu kua maaliali. (Totou Roma 16:17; 2 Ioane 9-11.) ‘Kalo kehe ia lautolu,’ he talahau he Kupu he Atua. Ko e talahauaga ia he falu fakaliliuaga ko e “fuluhi kehe ia lautolu,” “nofo kehe ia lautolu,” mo e “hataki mai ia lautolu!” Nakai taumaleku e fakatonuaga omoomoi ia. Liga tala atu e ekekafo ki a koe ke kalo mai he matutaki mo e tagata ne lauia he gagao pikitia kelea lahi mahaki. To iloa e koe e kakano he ekekafo, ti to muitua fakakikili a koe ke he hatakiaga haana. Ko e tau tagata tiaki taofiaga kua ‘mamate he fia kumikumi,’ ti eketaha a lautolu ke fakapikitia e falu he tau fakaakoaga nakai mooli ha lautolu. (1 Timo. 6:3, 4) Ko Iehova ko e Ekekafo ne Mua, kua tala mai ki a tautolu ke kalo kehe he matutaki mo lautolu. Iloa e tautolu e kakano haana, ka e eketaha nakai a tautolu ke muitua ke he hatakiaga haana ke he tau faahi oti?
7, 8. (a) Ko e heigoa kua putoia he kalo kehe he tau akoako fakavai? (e) Ko e ha kua eketaha a koe ke tumauokafua ke totoko e tau akoako fakavai?
7 Ko e heigoa ne putoia he kalo kehe he tau akoako fakavai? Nakai fakaatā e tautolu a lautolu ke he tau kaina ha tautolu po ke fakafeleveia ki a lautolu. Nakai talia foki e tautolu ke totou ha lautolu a tau tohi, kitekite e tau polokalama televisoni ne fakakite a lautolu, fakakia e tau faahi Web ha lautolu, po ke lafi e tau manatu ha tautolu ke he Internet ha lautolu. Ko e ha kua tumauokafua ai a tautolu? Ha ko e fakaalofa. Kua fakaalofa a tautolu ke he “Atua fakamoli,” ti nakai fiafia a tautolu ke he tau fakaakoaga fakakeukeu kua nakai fetataiaki mo e mena mooli he Kupu haana. (Sala. 31:5; Ioane 17:17) Kua fakaalofa foki a tautolu ke he fakatokatokaaga a Iehova, ko e puhala kua fakaako e tautolu e tau kupu mooli ofoofogia—putoia e higoa a Iehova mo e haana kakano, finagalo he Atua ma e lalolagi, tuaga he tau tagata mamate, mo e amaamanakiaga he liu tu mai. Maeke nakai a koe ke liu manatu e logonaaga haau he fakaako fakamua e koe e tau mena nei mo e falu kupu mooli ne uho lahi? Ko e ha mogoia kua fakaatā e koe a koe ke ita ke he ha tagata ka tāholigake e fakatokatokaaga ne fakaako e koe e tau kupu mooli nei?—Ioane 6:66-69.
8 Ko e heigoa ni ka talahau he tau akoako fakavai, to nakai mumui a tautolu ki a lautolu! O atu ke ha ke he tau vaikeli magomago ia ne fakahehē mo e fakahogohogo manava hokoia? Ka kia eketaha a tautolu ke fakatumau e mahani fakamooli ki a Iehova mo e ke he fakatokatokaaga ne kua leva e fakatō e fia inu ha tautolu ke he tau vai magalo mo e meā he kupu mooli mai he Kupu omoomoi he Atua.—Isaia 55:1-3; Mata. 24:45-47.
Ua Mui ke he ‘Tau Tala Fakavai’
9, 10. Ko e heigoa e hatakiaga ne age e Paulo ki a Timoteo hagaao ke he “tau tala tuai,” ti ko e heigoa kua liga manatu e Paulo? (Kikite foki e matahui tala.)
9 He falu mogo, kua liga mukamuka ke iloa e fakamailoga he puhalatū ne kua kunuene ki ai ti tuhi ke he hala hepe. Falu mogo, kua liga uka ke mailoga e fakahehē. Tatai ai ke he tau fakaohooho kelea a Satani; falu kua kitia maaliali ke he falu. Hataki he aposetolo ko Paulo a tautolu hagaao ke he taha he tau lagatau hagahaga kelea a Satani—“tau tala tuai [po ke, fakavai].” (Totou 1 Timoteo 1:3, 4.) He nakai fakatauhele a tautolu mai he puhalatū ne takitaki ke he moui, kua lata ia tautolu ke iloa, Ko e heigoa e tau tala tuai, mo e maeke fēfē a tautolu ke kalo kehe he fanogonogo ki ai?
10 Ko e hatakiaga a Paulo hagaao ke he tau tala tuai ko e vala he tohi fakamua haana ki a Timoteo, ko e leveki Kerisiano ne fifili ke puipui e meā he fakapotopotoaga mo e lagomatai e tau matakainaga fakahele ke fakatumau e tua fakamooli. (1 Timo. 1:18, 19) Kua fakaaoga e Paulo e kupu Heleni ka hagaao ke he tū fakaholo, fakataitai, po ke fakavai. Hagaao ke he The International Standard Bible Encyclopaedia, kua hagaao e kupu nei ke he “tala (fakalotu) ne nakai fai matutakiaga mo e mena ne tupu mooli.” Liga manatu e Paulo e tau pikopiko fakalotu ne omoomoi he tau tala tuai fakafulufuluola.b Ko e tau tala pihia kua ‘fakatupu ai e tau hūhū mo kumikumi’—kakano kua fakalagā e tau hūhū fakateaga ne takitaki ke he kumikumi nakai fai kakano. Ko e tau tala fakavai kua fakatū he fakavaia mua ue atu ko Satani ne fakaaoga e tau pikopiko fakalotu mo e tau tala tuai nakai mai he Atua ke fakahehē a lautolu ne goagoa. Kua maaliali e fakatonuaga a Paulo: Ua fanogonogo ke he tau tala fakavai!
11. Fakaaoga fakailoilo fēfē e Satani e lotu fakavai ke fakahehē e tau tagata, mo e muitua ke he hatakiaga fe ka lagomatai a tautolu ke kalo kehe neke fakahehē?
11 Ko e heigoa falu tala tuai ka takitaki kehe a ia ne nakai mataala. Ke he matapatu fakaakoaga, ko e talahauaga “tau tala tuai” ka hagaao ke he tau pikopiko po ke tala nakai mooli fakalotu ka liliu kehe a tautolu he ‘mafoki kehe mai he kupu moli.’ (2 Timo. 4:3, 4) Ko e fakatupua ha Satani ke eke mo “agelu he maama” kua iloilo he fakaaoga e lotu fakavai ke fakahehē e tau tagata. (2 Kori. 11:14) I tua he faka-Kerisiano, kua fakaako he Kerisitenitome e tau taofiaga—ne putoia e Tolu Taha, afi tote, mo e tino nakai mate—kua hufia ke he tau tala tuai mo e nakai mooli. Fakatupu ki mua foki he Kerisitenitome e tau vahā okioki tuga e Kirisimasi mo e Isitā, ne tuga ko e tau aga mitaki kua puna mai he fakaakoaga tuai mo e pouliuli. He muitua e hatakiaga he Atua ke vevehe kehe a tautolu mo e ‘aua foki neke piki atu ke he mena kelea,’ to nakai fakahehē a tautolu he tau tala tuai.—2 Kori. 6:14-17.
12, 13. (a) Ko e heigoa e tau pikopiko kua fakatupu e Satani, ti ko e heigoa e tala mooli hagaao ke he tau pikopiko takitaha ia? (e) Maeke fēfē ia tautolu ke kalo kehe neke fakahehē he tau tala tuai a Satani?
12 Kua fakatupu foki e Satani e falu pikopiko ke fakahehē a tautolu kaeke ke nakai mataala a tautolu. Manamanatu ke he falu fakataiaga. Ha mena noa ni—hako po ke hepe. Uta ni ke he logonaaga haau. Kua fakatupu e manatu nei ke he puhala uta tala mo e fakafiafiaaga. Ko e onoonoaga fakakeukeu pihia he tau tuaga he Atua kua peehi malolō a tautolu ke tuku kehe e tau mahani mitaki oti. Ko e mena mooli, kua manako lahi a tautolu ma e takitakiaga he tau mahani mitaki ne maeke ni he Atua ke fakapuke. (Iere. 10:23) To nakai fakalava mai e Atua ke he tau matagahua he lalolagi. He fakaohooho he aga tuga e moui ni ke lata mo e aho nei ka fakatupu a tautolu ke ‘nakai teva po ke teao.’ (2 Pete. 1:8) Ko e tala mooli kua tata lahi mahaki mai e aho a Iehova, ti lata ia tautolu ke mau amaamanaki atu ki ai. (Mata. 24:44) Nakai fakaalofa e Atua ki a koe ko e tagata tokotaha. He talitonu e pikopiko fakasatani nei ka fakatupu a tautolu ke mahala, he logona hifo to nakai aoga a tautolu ke he fakaalofa he Atua. Ko e tala mooli kua fakaalofa mo e uho ki a Iehova e tau tagata tapuaki takitaha haana.—Mata. 10:29-31.
13 Kua lata ia tautolu ke mataala tumau, ha ko e manatu mo e tau aga he lalolagi a Satani kua tuga ke tonu he kitia mata. Ka e manatu, ko Satani ko e takitaki he fakahehē. Ko e muitua ni ke he fakatonuaga mo e tau fakamanatuaga he Kupu he Atua ka kalo kehe a tautolu he fakahehē he “tau tala tuai kua fafati mo e pulotu” ha Satani.—2 Pete. 1:16.
Ua “Mumui Atu kia Satani”
14. Ko e heigoa e hatakiaga ne age e Paulo ke he falu he tau tamāfine kua takape, ti ko e ha kua lata ia tautolu oti ke tokaloto e tau kupu haana?
14 Manamanatu la ke he fakamailoga he puhalatū kua pehē “Puhala Anei ke Mui Atu ki a Satani.” Ko hai ia tautolu ka mui atu ke he fakamailoga ia? Hataki e Paulo a tautolu hagaao ke he loga e tau puhala ka maeke he tau Kerisiano tukulele ke ‘mafoki kehe ke mumui atu kia Satani.’ (Totou 1 Timoteo 5:11-15.) Ko e tau kupu a Paulo kua takitaki ke he falu he “tau tamāfine kua takape,” ka ko e tau matapatu fakaakoaga ne talahau e ia kua hagaao ki a tautolu oti. Ko e tau fifine Kerisiano ia he senetenari fakamua ne liga nakai manatu kua mumui a lautolu ki a Satani, ka ko e tau gahua ha lautolu kua pihia tonu. Maeke fēfē a tautolu ke puipui neke mumui pouli foki ki a Satani? Kia kumikumi a tautolu ke he hatakiaga a Paulo hagaao ke he loma fakakelea.
15. Ko e heigoa e foliaga a Satani, ti fakakite fēfē e Paulo e tau lagatau a Satani?
15 Ko e foliaga a Satani ke fakanono e talahau atu he tua ha tautolu—ti taofi a tautolu he fakamatala e tala mitaki. (Fakakite. 12:17) Ke he fakahikuaga, kua lali a ia ke tutuli e tautolu e tau matagahua kua moumou magaaho po ke fakatupu e feveheveheaki ha tautolu. Mailoga e puhala kua fakakite e Paulo e tau lagatau a Satani. “Teva, kua neva fano.” He vahā he tau matini foou, kua mukamuka ke moumou e tau magaaho ha tautolu mo e falu, ma e fakatai, he fakafano e tau vala tala nakai aoga po ke pikopiko foki he tau meli hila. ‘Tau tagata fa fakatutala.’ Ko e fa fakatutala po ke, loma hagahaga kelea ka takitaki ke he feutaaki tala, ne fa tupu mai e taufetoko. (Fakatai 26:20) He mailoga po ke nakai mailoga e lautolu, ko e feutaaki tala pikopiko kua fifitaki ki a Satani ko e Tiapolo.c “To hanihani ke he tau mena he falu.” Nakai ko e tonuhia ha tautolu ke tala age ke he falu e puhala ke takitaki aki e tau momoui fakatagata ha lautolu. Ko e tau mahani nakai aoga mo e fakatupu lekua oti ia ka futiaki kehe a tautolu mai he ha tautolu a gahua ne kotofa he Atua ko e fakamatala he Kautu. Ka nakai gahuahua lahi a tautolu ke lalago e gahua a Iehova, ti kamata agataha a tautolu ke mumui ki a Satani. Nakai fai tuaga he vahāloto.—Mata. 12:30.
16. He muitua ke he fakatonuaga fe ka lagomatai a tautolu ke kalo he ‘mafoki kehe ke mumui atu kia Satani’?
16 Ko e muitua ke he hatakiaga he Tohi Tapu ka lagomatai a tautolu ke kalo he ‘mafoki kehe tuai ke mumui atu kia Satani.’ Manamanatu ke he falu he tau fakatonuaga pulotu a Paulo. “Kia fakamakai nakai noa ke he gahua he Iki.” (1 Kori. 15:58) He fakatumau ke lavelave ke he tau matagahua he Kautu ka puipui a tautolu mai he tau hagahaga kelea he tau tutuliaga nakai aoga mo e moumou magaaho. (Mata. 6:33) Vagahau e mena kua “ati hake ke he mena ke aoga ai.” (Efeso 4:29) Kia eketaha ke nakai fanogonogo ke he loma hagahaga kelea mo e aua neke fakaholofa ai.d Feaki e falanaki mo e fakalilifu ma e tau matakainaga fakahele. To hihiga mogoia a tautolu ke talahau e tau kupu kua atihake ka e nakai ulu moumou. “Lalilali atu a mutolu ke . . . eke ha mutolu ni a feua.” (1 Tesa. 4:11) Fakakite e fiafia fakatagata ke he falu, ka e taute he tau puhala kua fakalilifu e tuaga fakatagata ha lautolu ti nakai utakehe he mena ia e lilifu ha lautolu. Manatu foki, kua lata ia tautolu ke nakai peehi e tau manatu ni ha tautolu ke he falu hagaao ke he tau mena kua lata ia lautolu ke fifili ne lautolu.—Kala. 6:5.
17. (a) Ko e ha kua hataki e Iehova a tautolu ke he mena ke nakai mumui ki ai? (e) Ko e heigoa e fifiliaga haau hagaao ke he puhala kua manako a Iehova ke o ai a tautolu?
17 Kua loto fakaaue mooli a tautolu ha kua talahau fakamaali e Iehova ki a tautolu e mena ke nakai mumui ki ai! Ka e ua nimo, ko e tau hatakiaga a Iehova ne fakatutala he vala tala nei mo e vala tala fakamua kua fakalagalaga he fakaalofa lahi haana ma tautolu. Manako a ia ke fakahao a tautolu he matematekelea mo e mamahi ha ko e mumui ke he ‘tau fakamailoga he puhalatū’ a Satani ne hehē. Ko e puhala kua manako a Iehova ke o ai a tautolu kua liga lautote, ka e takitaki atu ai ke he matakavi kua mua atu e mitaki—ko e moui tukulagi. (Mata. 7:14) Kia nakai maueue a tautolu ke he fifiliaga ha tautolu ke mumui ke he tomatomaaga a Iehova: “Ko e puhala hanai ke o ai.”—Isaia 30:21.
[Tau Matahui Tala]
a Ko e tiaki taofiaga ko e tu kehe mai he tapuakiaga mooli, ko e mokulu kehe, uhu kehe, totoko, mo e fano kehe.
b Ma e fakatai, ko e tohi nakai mooli ha Tobit (Tobias), ne tohia teitei ke he senetenari ke toluaki F.V.N. ti kitia ke he vahā a Paulo, kua puke he tau mena fakataulatua mo e tau tala pikopiko he tau tagata taute mana ne fakakite ko e tala mooli.—Kikite Insight on the Scriptures, Volume 1, lau 122.
c Ko e kupu Heleni ma e “tiapolo” ko e di·aʹbo·los, ne kakano ko e “tagata pikopiko.” Ko e kupu nei kua fakaaoga foki ke lata mo e matahigoa ha Satani, ko ia e matapatu he pikopiko.—Ioane 8:44; Fakakite. 12:9, 10.
d Kikite e puha “Gana e Tau Fulu Manu ke he Matagi.”
Ko e Heigoa e Tali Haau?
Maeke fēfē a koe ke fakagahua fakatagata e tau hatakiaga he tau kupu tohi nā?
[Puha/Fakatino he lau 19]
Gana e Tau Fulu Manu ke he Matagi
Ko e tala tuai faka-Iutaia ne fakatai fakamitaki e matematekelea he fakaholofa e loma hagahaga kelea. Kehekehe e tau puhala ne talahau aki e tala, ka e pehē ai e hagaaoaga.
Ko e tagata taane ne fano viko he taone mo e tala pikopiko hagaao ke he tagata taane pulotu he taone. Fakamui, ne mailoga he tagata ne loma pikopiko e hepe haana ti fano a ia ke he tagata pulotu ke ole ma e fakamagalo, he ole ke taute e tau mena oti kua lata ke fakamafola. Taha e ole he tagata pulotu: Ne tala age ke he tagata loma ke fano mo e uta e uluga fulumanu mo e hafagi ai, ti gana e tau fulu ke he matagi. He tuahā ke he ole, ne taute he tagata loma e mena ne hataki ki a ia ti liu atu ai ke he tagata pulotu.
“Kua fakamagalo nakai au mogonei?” he hūhū e ia.
“Fakamua, fano ke fakaputuputu mai oti e tau fulu manu,” he tali he tagata pulotu.
“Ka e maeke fēfē ia au? Kua fitā e matagi he gana ai.”
“Kua uka pihia ke ati hake e mena ne malona he tau kupu haau he tuga e liu ke oko mai he tau fulu manu.”
Kua maaliali e fakaakoaga. Ka talahau ai, kua nakai maeke e tau kupu ke liuaki, ti liga uka ke fakamafola e mamahi ne kua fakatupu ai. Ato fakaholofa e tau tala he loma, kia iloilo a tautolu ke manatu, ko e gana hane fai e tautolu e tau fulu manu ke he matagi.
[Fakatino he lau 16]
Liga uiina fēfē he falu e tau tagata tiaki taofiaga ke he tau kaina ha lautolu?