ARCHELAÜS

(Archela̱üs) [Heerser van het volk].

Zoon van Herodes de Grote bij zijn vierde vrouw, Malthace. Archelaüs werd koning in Judea ten tijde dat Jezus als jong kind met Jozef en Maria in Egypte verbleef. Toen Jozef met zijn gezin terugkeerde, ging hij niet wonen waar Archelaüs zijn tirannieke heerschappij uitoefende, maar trok hij naar Nazareth in Galilea. — Mt 2:22, 23.

Herodes de Grote liet zijn zoon Archelaüs bij testament de heerschappij over Judea, Samaria en Idumea na, een dubbel zo groot deel als hij aan elk van zijn beide andere zonen had toebedeeld, en waarin de belangrijke steden Jeruzalem, Samaria, Joppe en Cesarea lagen. Na de dood van Herodes trachtte Archelaüs zijn heerschappij nog te versterken door in Rome voor Augustus te verschijnen. Ofschoon enkelen zich tegen zijn aanspraak verzetten, onder wie zijn broer en een joodse delegatie, mocht Archelaüs zijn macht behouden, hoewel Augustus hem niet als koning aanstelde, maar als ethnarch, als schatplichtig vorst die in rang boven een tetrarch stond. Mattheüs zegt echter terecht dat hij „regeerde”, want het plaatselijke leger had hem reeds voordien tot koning uitgeroepen. — De joodse oudheden, door Flavius Josephus, XVII, viii, 2.

Archelaüs was een wrede heerser en maakte zich bij de joden zeer impopulair. Toen hij eens een oproer onderdrukte, liet hij op het tempelterrein 3000 joden meedogenloos afslachten; tweemaal zette hij de hogepriester af; en bovendien waren zijn echtscheiding en tweede huwelijk in strijd met de joodse wet. Toen de joden en de Samaritanen zich bij Augustus beklaagden, werd er een onderzoek ingesteld en werd Archelaüs in het 9de of 10de jaar van zijn regering verbannen. Daarna stond Judea onder Romeinse stadhouders. — Zie HERODES nr. 1 en 2.