Omgaan met onzekerheid

NIETS is zo hulpeloos als een pasgeboren baby. Toen we geboren werden, waren we voor bescherming volledig afhankelijk van onze ouders. Toen we leerden lopen, kwamen we mensen tegen die wel zo groot als reuzen leken. We waren bang voor ze als onze ouders niet in de buurt waren. Maar zolang we de hand van papa of mama vasthielden, voelden we ons veilig.

Als kind hing ons welzijn af van de liefde en aanmoediging van onze ouders. Als we merkten dat onze ouders van ons hielden, voelden we ons zekerder. Als ze ons vertelden dat we goed bezig waren, groeide ons zelfvertrouwen, wat goed was voor onze ontwikkeling.

Toen we wat ouder werden, gaven goede vrienden ons ook meer zekerheid. Als zij er waren, voelden we ons op ons gemak en dat maakte de schooltijd minder overweldigend.

Dit is natuurlijk een omschrijving van een ideale jeugd. Sommige jongeren hebben maar weinig vrienden, en veel kinderen krijgen amper steun van hun ouders. Melissaa geeft toe: ‘Als ik een foto zie van een gezin dat samen gezellige dingen doet, denk ik: ik wou dat ik dat vroeger ook had meegemaakt.’ Misschien denkt u dat ook wel.

DE NADELIGE GEVOLGEN VAN EEN INSTABIELE OPVOEDINGSSITUATIE

Misschien had u weinig zelfvertrouwen in uw jeugd of kreeg u weinig liefde en aanmoediging. Misschien herinnert u zich de eindeloze ruzies tussen uw ouders, die uiteindelijk tot een scheiding leidden — en gaf u zichzelf daar onterecht de schuld van. Erger nog, misschien werd u wel door een van uw ouders verbaal of lichamelijk mishandeld.

Hoe zou een kind dat onzeker is kunnen reageren? Sommige tieners gaan bingedrinken of drugs gebruiken. Andere sluiten zich aan bij een bende om maar ergens bij te horen. Tieners die onzeker zijn storten zich soms in een relatie, op zoek naar liefde. Maar zo’n relatie is vaak zo weer voorbij, en daarna voelen ze zich meestal nog onzekerder.

Een kwetsbare tiener die zulke valkuilen weet te vermijden, kan nog steeds weinig zelfvertrouwen hebben. Ana zegt: ‘Ik was ervan overtuigd dat ik niets waard was, want dat zei mijn moeder steeds tegen me. Ik kan me niet herinneren dat ze me ooit een complimentje heeft gegeven of heeft gezegd dat ze van me hield.’

Er zijn meerdere oorzaken waardoor we ons onzeker kunnen voelen. Misschien hebben we een tragische scheiding meegemaakt, gaat onze gezondheid achteruit of maken we ons zorgen over ons uiterlijk. Wat de oorzaak ook is, het kan ons ongelukkig maken en onze relatie met anderen beschadigen. Hoe kunnen we zulke gevoelens van onzekerheid overwinnen?

GOD HOUDT VAN ONS

Het is belangrijk te weten dat we hulp kunnen krijgen. We hebben allemaal iemand die ons kan en wil helpen — God.

God zei via Jesaja: ‘Wees niet bevreesd, want ik ben met u. (...) Ik wil u sterken. Ik wil u werkelijk helpen. Ik wil u werkelijk stevig vasthouden met mijn rechterhand van rechtvaardigheid’ (Jesaja 41:10, 13). Wat is het vertroostend te weten dat Jehovah als het ware onze hand wil vasthouden. We hoeven ons dus geen zorgen te maken!

In de Bijbel staan voorbeelden van aanbidders van God die zich zorgen maakten maar leerden op God te vertrouwen. Hanna voelde zich een mislukkeling, omdat ze geen kinderen kon krijgen. Daar werd ze vaak belachelijk om gemaakt. Als gevolg daarvan verloor Hanna haar eetlust en was ze vaak verdrietig (1 Samuël 1:6, 8). Maar nadat ze haar hart bij God had uitgestort, voelde ze zich niet meer ellendig (1 Samuël 1:18).

David voelde zich soms ook onzeker. Hij werd jarenlang achtervolgd door koning Saul. Hij overleefde meerdere aanslagen op zijn leven, en soms dacht hij dat hij zijn problemen niet meer aan zou kunnen (Psalm 55:3-5; 69:1). Toch zei hij: ‘In vrede wil ik mij neerleggen en ook slapen, want gij, ja, gij alleen, o Jehovah, doet mij in zekerheid wonen’ (Psalm 4:8).

Hanna en David legden hun emotionele problemen bij Jehovah neer, en ze merkten dat hij ze echt steunde (Psalm 55:22). Hoe kunnen we hun voorbeeld volgen?

DRIE MANIEREN OM JE ZEKERDER TE VOELEN

1. Leer Jehovah als een Vader te zien en vertrouw op hem.

Jezus moedigde ons aan zijn Vader, ‘de enige ware God’, te leren kennen (Johannes 17:3). Paulus verzekerde ons: ‘Hij is niet ver van een ieder van ons’ (Handelingen 17:27). En Jakobus zei: ‘Nadert tot God en hij zal tot u naderen’ (Jakobus 4:8).

Om onze onzekerheid te overwinnen, is het essentieel om te beseffen dat we een Vader in de hemel hebben die van ons houdt en voor ons zorgt. Zo’n vertrouwensband opbouwen kost tijd, maar veel mensen hebben gemerkt dat het echt helpt. Caroline zegt: ‘Toen Jehovah mijn Vader werd, had ik eindelijk iemand aan wie ik mijn diepste gevoelens kon uiten. Dat was een hele opluchting!’

Rachel zegt: ‘Toen mijn ouders me in de steek lieten, voelde ik me veilig bij Jehovah. Ik kon met hem praten en hem vragen of hij me wilde helpen. En dat heeft hij ook gedaan.’b

2. Zoek een geestelijke familie.

Jezus leerde zijn volgelingen elkaar als familie te zien. Hij zei tegen ze: ‘Jullie zijn elkaars broeders en zusters’ (Mattheüs 23:8, De Nieuwe Bijbelvertaling). Hij wilde dat zijn ware volgelingen van elkaar hielden en een geestelijke familie zouden vormen (Mattheüs 12:48-50; Johannes 13:35).

Gemeenten van Jehovah’s Getuigen proberen oprecht de warmte en steun te bieden van een geestelijke familie (Hebreeën 10:24, 25). Velen hebben gemerkt dat de bijeenkomsten als een verzachtende zalf werken die hun emotionele wonden geneest.

Eva vertelt: ‘Een goede vriendin in de gemeente begreep hoe verdrietig ik was. Ze luisterde naar me, las me voor en bad met me. Ze zorgde ervoor dat ik niet alleen was. Bij haar kon ik mijn hart luchten. Dankzij haar steun begon mijn onzekerheid te verdwijnen.’ Rachel zegt: ‘Ik vond “ouders” in de gemeente. Ik merkte dat ze echt van me hielden en dat ik ze kon vertrouwen.’

3. Wees vriendelijk voor anderen.

Als we vriendelijk zijn voor anderen en laten zien dat we om ze geven, kan er een hechte vriendschap ontstaan. Jezus zei: ‘Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen’ (Handelingen 20:35). En als wij liefde tonen voor anderen, zullen we liefde terugkrijgen. Jezus zei tegen zijn volgelingen: ‘Beoefent het geven, en u zal gegeven worden’ (Lukas 6:38).

Als we liefde tonen en ontvangen, groeit ons zelfvertrouwen. De Bijbel zegt passend: ‘De liefde faalt nimmer’ (1 Korinthiërs 13:8). María zegt: ‘Ik weet dat het negatieve beeld dat ik van mezelf heb gewoon niet klopt. Als ik anderen help en niet over mezelf nadenk, zit ik lekkerder in mijn vel. Ik voel me altijd voldaan als ik iemand anders help.’

ZEKERHEID VOOR IEDEREEN

De eerder genoemde stappen zijn geen toverformule die meteen alle problemen oplost. Maar ze kunnen een groot verschil maken. Caroline geeft toe: ‘Soms voel me ik toch weer onzeker. Maar ik heb nu meer zelfvertrouwen. Ik weet dat God om me geeft, en ik heb veel goede vrienden bij wie ik me op mijn gemak voel.’ Rachel heeft dat ook ervaren. Ze zegt: ‘Af en toe ben ik nog steeds erg verdrietig. Maar ik heb geestelijke broers en zussen die ik om advies kan vragen en die me helpen positief te blijven. Bovendien heb ik een hemelse Vader met wie ik elke dag praat. Dat geeft me meer zekerheid.’

Er is ook een blijvende oplossing. De Bijbel spreekt over een wereld waarin iedereen zich veilig en zeker zal voelen: ‘Zij zullen werkelijk ieder onder hun wijnstok en onder hun vijgenboom zitten, en er zal niemand zijn die hen doet beven’ (Micha 4:4). Dan zal niemand ons meer een onzeker gevoel geven of ons kwaad doen. Zelfs diepgeworteld trauma uit het verleden ‘zal niet in de geest worden teruggeroepen’ (Jesaja 65:17, 25). God en zijn Zoon, Jezus, zullen voor ‘ware rechtvaardigheid’ zorgen. Dan kunnen we voor altijd genieten van ‘gerustheid en zekerheid’ (Jesaja 32:17).