Altaren voor onbekende goden

In zijn toespraak op de Areopagus in Athene had Paulus het over ‘een altaar met het opschrift: “Aan een onbekende God”’ (Han 17:23). Zowel de literatuur als archeologische vondsten ondersteunen het bestaan van zulke altaren in het Romeinse Rijk. De tweede-eeuwse geograaf Pausanias schreef bijvoorbeeld over altaren voor onbekende goden in Griekenland, en Philostratus, die in de tweede en derde eeuw leefde, heeft het specifiek over zulke altaren in Athene. Op foto 1 is het restant van een tweede-eeuws altaar in Pergamum (het huidige Turkije) te zien. De inscriptie is onvolledig, maar een plausibele reconstructie van de eerste regel luidt: ‘Aan onbekende goden.’ Op foto 2 is een altaar te zien dat is aangetroffen op de Palatijn, een heuvel in Rome. Het altaar dateert van rond het jaar 100 en is gewijd aan een onbekende godheid. Deze voorbeelden ondersteunen de vermelding van zulke altaren in de Bijbel.