Wij gaan een huis bouwen

Door Ontwaakt!-correspondent in Mexico

HUISVESTING is een van ’s mensen meest nijpende problemen. Miljoenen mensen hebben geen huis om in te wonen. Miljoenen anderen wonen in overbevolkte wijken. Het kan dus werkelijk een voordeel zijn te weten hoe men een huis moet bouwen.

Mensen hebben reeds lang de gewoonte huizen te bouwen van materialen die onmiddellijk verkrijgbaar zijn. De Egyptenaren en Babyloniërs uit de oudheid bouwden hun huizen van adobe of kleitegel, dat is in de zon gedroogde steen. In sommige streken wordt dit materiaal nog altijd gebruikt. In Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten komen adobe-huizen algemeen voor. Ja, op het platteland van Mexico wordt deze adobe of in de zon gedroogde steen als bouwmateriaal nog heel vaak gebruikt.

Huizen die van adobe zijn gebouwd, kunnen lang meegaan. Sommige hebben het eeuwen uitgehouden. Ze zijn koel in de zomer en warm in de winter. Laten wij, hoewel de manier waarop adobe-huizen worden gebouwd van plaats tot plaats zullen verschillen, de manier eens beschouwen die over het algemeen in Mexico wordt toegepast.

Het maken van „adobe”-stenen

Eerst wordt er een goede soort klei uitgezocht. Er mogen geen stenen in zitten en zo min mogelijk zand. Als de klei veel zand bevat, zal de adobe erg bros zijn.

Vervolgens wordt er een gat in de grond gegraven. Hier wordt de klei gekneed en wordt er voldoende water aan toegevoegd om een stevige kleipap te maken. Daarna wordt er hooi, stro, dennenaalden of het haar van dieren door gemengd. Dit dient om het mengsel stevig te binden. Er wordt zorgvuldig voor gewaakt dat de hoeveelheid materiaal die aan de kleipap wordt toegevoegd, niet meer dan 20 percent van het eindprodukt bedraagt.

Er worden houten mallen gebruikt om de adobe-stenen te maken. Deze mallen worden garrillas genoemd. De maat van de mal die in Mexico het meest algemeen wordt gebruikt, is 40 centimeter lang, 30 ¹/₂ centimeter breed en ongeveer 7 ¹/₂ centimeter dik.

Om te voorkomen dat de adobe-stenen aan de mal vast blijven zitten, worden de mallen nat gemaakt. Vervolgens wordt het bereide mengsel in de mallen gegoten. Het mengsel is zacht en gemakkelijk te behandelen. Met de handen wordt het gedrukt en gekneed totdat het de hoeken van de mal goed vult.

Men laat de steen niet in de mal drogen. Zodra de steen echter stevig genoeg is, wordt de mal er afgenomen en laat men de steen op de grond liggen. Totdat de stenen hard genoeg zijn geworden, mogen ze plat op de grond blijven liggen. Daarna worden ze op hun kant gezet zodat ze sneller en geheel kunnen drogen. Het drogen neemt twee tot drie weken in beslag. De gedroogde adobe-stenen zijn nu klaar om er een huis mee te bouwen.

„Adobe”-huis

Eerst brengen wij alle dingen bij elkaar die wij voor de bouwwerkzaamheden nodig hebben. Hiertoe behoren ook een meetband en een schietlood. Wij zullen ook een klos touw als leidraad nodig hebben, opdat de stenen in rechte rijen zullen liggen. Ook is er een troffel nodig en een ruwe houten bak of trog waarin de specie kan worden gedaan.

Bij het bouwen van een adobe-huis dat lang zal meegaan, is de fundering van groot belang. Deze behoort van steen te worden gemaakt. Een stenen fundering zal voorkomen dat het vocht uit de grond in de muur optrekt en de adobe-stenen verzwakt. Gewone baksteen is geschikt om in de hoeken van het huis te verwerken. Dit versterkt het gebouw en maakt dat het tegen een stootje bestand is en minder gauw slijt.

Nadat de stenen fundering is gelegd, maken wij de bovenste laag stenen met asfalt waterdicht. Dit zal voorkomen dat er water optrekt en in de adobe-stenen doordringt. Vocht kan maken dat de muur gaat scheuren en uiteenvalt. Daarom is adobe in koele of vochtige streken als bouwmateriaal ongeschikt.

Als de fundering van de muur eenmaal klaar is, beginnen wij de adobe-stenen te leggen. Dit gebeurt in veel opzichten net als bij gewone bakstenen. Wij vergewissen ons ervan dat de adobe-stenen nooit verder dan ongeveer drie centimeter van elkaar worden gelegd. Ook letten wij er goed op dat de stenen elkaar overlappen, zodat ze nooit precies verticaal boven elkaar liggen.

De specie die wij gebruiken om de stenen bijeen te houden, is adobe. Het is hetzelfde materiaal als de stenen zelf, maar het is verse adobe die zacht en gemakkelijk te hanteren is. Wij vermengen kleine steentjes met de specie. Dit draagt ertoe bij de muur te versterken en te verduurzamen.

Terwijl de adobe-stenen worden gelegd en de muur wordt opgetrokken, controleren wij steeds of de muur precies verticaal is. Wij vergewissen ons er ook van dat hij waterpas is. Wij hebben een eenvoudig raamwerk gemaakt met dun touw eraan dat als leidraad kan dienen om te voorkomen dat wij een kromme muur bouwen.

Als de muren eenmaal overeind staan, bepleisteren wij ze van binnen en van buiten met de adobe-specie. Dit geeft de muren het aanzien van één massief geheel.

Zo nadert ons huis in korte tijd zijn voltooiing. Het heeft een opmerkelijke stevigheid die u misschien niet voor mogelijk hebt gehouden. Later zullen wij de muren nog met een kalklaag of met witte pleisterkalk witten om het huis een mooier aanzien te geven.

Natuurlijk hebben wij ook een dak nodig. Het dak dat wij erop zullen aanbrengen, zal heel goed bij de typisch landelijke constructie van ons huis passen. Het zal bestaan uit een houten raamwerk met dakpannen van gebakken klei. Een strodak kan ook worden gebruikt. Op veel plaatsen is het de gewoonte het dak van brede overhangende dakranden te voorzien. Deze beschermen de adobe-muren tegen de regen, die ze zou kunnen beschadigen.

Ziezo, daar staat het dan! Ons huis is klaar. Het heeft een eenvoudig, romantisch voorkomen dat kenmerkend is voor huizen die van adobe zijn gemaakt.

Op een goede dag zult u een huis willen bouwen. Wellicht kunt u het werk zelf doen, en met zeer geringe kosten aan materialen wanneer u het van adobe bouwt.