Reinheid heeft zin
MENSEN hebben van nature een gevoel voor schoonheid, ja, zij hebben er een liefde voor en hongeren ernaar. Dit is een gave van de Schepper. Dat niet alleen, maar hij heeft ook in oneindig veel gelegenheden voorzien om deze honger te stillen. ’s Mensen tehuis, de aarde, heeft prachtige rivieren en meren, bergen en valleien, bomen en bloemen; er zijn opvallend mooie vogels, vissen en dieren van het veld. De grootste schoonheid is bij de mens zelf te vinden.
Schoonheid en reinheid gaan samen. Vuil verduistert schoonheid. Wat heerlijk fris en schoon ziet alles eruit na een overvloedige regenbui! Zelfs dieren verzorgen zich regelmatig om hun vacht schoon en glanzend te houden; terwijl vogels hun veren gladstrijken. Vissen nemen natuurlijk geen „bad”, maar in de zee zijn er veel schepselen die leven van het schoonhouden van andere zeedieren door deze te reinigen van parasieten en gezwellen, die door infectie zijn ontstaan; de schepselen die hiermee gezegend zijn, hebben deze aandacht graag. Wetenschapsmensen noemen deze regeling „symbiose”.
Speciaal bij mensen echter heeft reinheid te maken met schoonheid. Het menselijk gezicht is altijd interessant en dikwijls mooi. Hetzelfde kan worden gezegd van de handen en andere lichaamsdelen. Maar vuil kan ze van hun schoonheid beroven. Kleren voorzien niet alleen in bedekking en warmte, maar verhogen ook iemands verschijning — maar dit gaat alleen op als ze schoon zijn en van een goede smaak getuigen.
De moderne houding ten opzichte van reinheid
Tegenwoordig wordt een onverzorgd uiterlijk beschouwd als mode. Een van de kenmerken van de opstandige jeugd is de geringschatting van netheid en reinheid. Gefrustreerd als zij zijn geraakt door de wereld waarin zij leven, geven zij uiting aan hun houding door slordig haar, flodderige kleren en een ongewassen lichaam.
Niet alleen onder de jeugd bestaat er echter een toenemende zorgeloosheid en onverschilligheid wat het schoon, ordelijk en presentabel houden van dingen betreft. In veel grotere steden maken de mensen zich steeds minder zorgen over het aanzicht van hun huizen, auto’s en straten. In sommige streken zien de huizen en andere dingen die daarbij horen er nog netjes en ordelijk uit. Maar onderzoekingen tonen aan dat niet alle mensen die nauwkeurig aandacht schenken aan hun auto’s en huizen op dezelfde wijze zorg dragen voor de dingen die hun buren niet kunnen zien. Hoe dat zo? Zij nemen misschien zelden een bad, en sokken en ondergoed worden pas verwisseld als ze misschien erg vuil zijn.
Reinheid bijna hetzelfde als godsvrucht
Eens betuigden veel mensen, vooral in Angelsaksische landen, hun instemming met het gezegde dat „reinheid bijna hetzelfde is als godsvrucht”. Vanwege de wijdverbreide vervuiling zouden sommigen dit tegenwoordig willen veranderen in „reinheid staat bijna gelijk aan een onmogelijkheid”. Maar de belangrijkheid van reinheid dient niet licht over het hoofd gezien te worden. Een christen bezit een veel belangrijker reden dan schoonheid om zich te bekommeren om reinheid, namelijk de houding die God er tegenover heeft.
Het is waar dat de meeste uitspraken van de Schrift over reinheid betrekking hebben op geestelijke reinheid, reinheid op religieus en moreel gebied. Zo verwijst Gods Woord naar de heidense voorwerpen van aanbidding als „drekgoden”, en betreffende een dergelijke geestelijke verontreiniging wordt Gods dienstknechten geboden: „Raakt niets onreins aan; . . . houdt u rein, gij die de gereedschappen van Jehovah draagt” (1 Kon. 15:12, Jer. 50:2; Jes. 52:11). Christenen wordt aangeraden zichzelf te reinigen „van elke verontreiniging van vlees en geest” (2 Kor. 7:1). Ook worden Gods heiligen symbolisch beschreven als getooid met helder, rein, fijn linnen”, wat hun rechtvaardige daden afbeeldt. — Openb. 19:8.
Maar deze uitdrukkingen betreffende geestelijke en morele reinheid zouden weinig kracht en invloed hebben als lichamelijke reinheid onbelangrijk was voor God en hij er zich weinig om zou bekommeren. Logischerwijs tonen deze raadgevingen betreffende geestelijke reinheid aan dat God evenzeer lichamelijke reinheid verwacht en vereist. In feite wordt er in de bijbel in de meeste gevallen naar lichamelijke reinheid verwezen in verband met de formele aanbidding van God door zijn volk Israël. Baden was verplicht voor de priesters en dit was zo belangrijk dat veronachtzaming werd gestraft met de dood. Voor anderen vereiste ceremoniële reinheid vaak het wassen of baden van het lichaam. De hygiënische verzorging van waterbronnen ontving speciale aandacht; beveiliging tegen besmetting, zoals van dode lichamen, werd in de wetgeving opgenomen. In al deze dingen wordt de wijsheid van God bemerkt. Zijn eigen heiligheid vereist het. — Ex. 30:17-21; Lev. 11:35, 36; 15:1-11; Deut. 23:12-14.
Gezondheid en praktische overwegingen
Afgezien van de door God geschonken liefde voor schoonheid en iemands gevoel van de juistheid ervan, is reinheid ook zinvol vanwege de gezondheidsfactor. Onreinheid kan ziekte tot gevolg hebben. De besmettelijke hepatitis en vele andere ziekten worden over een grote omgeving verspreid door onrein water. In feite wordt de verlenging van de levensduur van de mens in veel landen, in de moderne tijd, eerder aan de hygiënische verzorging toegeschreven dan aan de medische wetenschap! In zijn boek The City in History zegt de welbekende auteur Lewis Mumford, dat de „verbreiding van de water-en-zeepgewoonte er eerder de oorzaak van is dat de kindersterfte-cijfers van vóór de negentiende eeuw gedaald zijn”, dan de komst van de zogenoemde moderne beschaving.
Waar reinheid wordt veronachtzaamd, kunnen zich niet alleen virussen en bacteriën verspreiden maar ook ongedierte zoals luizen, wandluizen en kakkerlakken. Deze insekten kunnen dragers zijn van ziekten; van wandluizen wordt gezegd dat ze zo’n dertig verschillende ziekten bij zich dragen. Zorgeloosheid bij het opslaan van voedsel of het zich ontdoen van afval heeft tot gevolg dat knaagdieren, zoals muizen en ratten, zich vermenigvuldigen. Deze zijn ook dragers van ziekten en bovendien roven ze het voedsel. Sla, om dit te vermijden, voedselvoorraden zorgvuldig op, houd vuilnisvaten goed gesloten en laat er geen etenswaren buiten liggen.
En dan is er ook nog het praktische aspect van reinheid. Een net en schoon huis geeft meer plezier en voldoening, de dingen kunnen gemakkelijker gevonden worden, wat tijd spaart en geïrriteerdheid voorkomt. Schone kleren zitten niet alleen prettiger maar men doet er ook langer mee.
Aan anderen denken
Een belangrijke reden voor reinheid is dat men daardoor misschien vermijdt anderen onnodig te ergeren. Hoewel het niet altijd uw levensduur verkort, kan veronachtzaming van persoonlijke hygiëne onplezierige luchtjes veroorzaken die anderen vaak erg hinderen. Deodorants of parfums kunnen soms nodig zijn, maar nooit als camouflage voor het feit dat men zich eenvoudig niet gewassen heeft. Ook ongekamde haren, slobberige kleren en een onfrisse huid doen heel veel mensen onaangenaam aan, mensen wier zelfrespect vereist dat zij schoon en netjes zijn. Waarom deze mensen te ergeren? Wij dienen anderen net zo te behandelen als wij zelf behandeld zouden willen worden. Wij geven er natuurlijk de voorkeur aan dat anderen òns niet ergeren; wij dienen niet nodeloos anderen te ergeren door slechte persoonlijke gewoonten. — Luk. 6:31.
Ouders dienen er vroeg mee te beginnen hun kinderen in de waarde en belangrijkheid van lichamelijke reinheid te onderwijzen. Zij dienen te worden geholpen waardering te ontwikkelen voor de schoonheid van dingen die rein worden gehouden. Zelfs eenvoudige uitdrukkingen zoals „Zie eens hoe mooi dit schone overhemd eruitziet!” of „Ruik eens hoe lekker deze schone deken ruikt”, zullen kleine kinderen helpen een juist gezichtspunt te krijgen. Waar de omstandigheden dit toelaten dient hun te worden geleerd dat schone handen en een schoon gezicht verplicht zijn voordat zij gaan eten, voordat zij naar bed gaan en voordat zij naar school of naar een christelijke vergadering gaan. Er kan een beroep worden gedaan op de liefde voor hun ouders als wij laten zien dat het voor moeder veel meer werk betekent als zij hun kleren en kamer niet netjes en schoon houden, en ook dat het vader veel meer geld kost. De handen moeten ook schoon zijn als er boeken worden beetgepakt, speciaal boeken als de bijbel. Gewoonten die vroeg op deze wijze gevormd zijn, zullen het hele leven hun dienst bewijzen.
Een beginsel dat in gedachte gehouden dient te worden is hetgeen van toepassing is op christelijke opzieners, namelijk dat zij „een voortreffelijk getuigenis van de mensen buiten” dienen te hebben. In feite dienen alle christenen een voortreffelijk getuigenis te hebben van de mensen buiten, zowel wat hun lichamelijke en persoonlijke reinheid als de netheid, reinheid en ordelijkheid van hun huizen betreft. Natuurlijk varieert de maatstaf van reinheid in verschillende delen van de aarde. Maar, hoe het ook zij, christenen dienen in dit opzicht voorbeelden te zijn, en waar de overheersende maatstaf erbarmelijk laag is, dienen zij door hun eigen handelwijze de mensen een betere manier te laten zien. — 1 Tim. 3:7.
In het bijzonder als een christen naar de huizen van de mensen gaat om het woord des levens aan te bieden, dient hij erop toe te zien dat hij altijd een goede indruk maakt wat zijn persoonlijke verschijning betreft. Zijn kleren zullen misschien niet naar de laatste mode zijn; ze zijn misschien eenvoudig en bescheiden maar ze kunnen schoon zijn. Er schijnt geen verontschuldiging te bestaan voor het dragen van een vuil overhemd als wij aan een dergelijke dienst deelnemen. En afhankelijk van de bodemgesteldheid, dienen onze schoenen er ook aanvaardbaar uit zien. Het is duidelijk dat als de straten in ons gebied erg stoffig of modderig zijn, onze schoenen er niet altijd helder en glimmend kunnen uitzien.
Ja, reinheid heeft zin, en er bestaat meer dan één goede reden voor. Er bestaat een esthetische reden voor, vanwege iemands aangeboren verlangen naar en liefde voor schoonheid, welke altijd met reinheid samengaat. Er is ook de kwestie van gezondheid en hygiëne; geregeld baden op zich zal ons misschien geen langer leven geven maar het kan iemand ervoor behoeden anderen onnodig te ergeren. En voor zover het aan ons ligt zullen wij streven naar goede betrekkingen met degenen die rondom ons zijn. Wij zullen een goede indruk willen maken en een voortreffelijk voorbeeld willen stellen. Reinheid zal ons daarbij helpen. Natuurlijk geldt dit alles in nog sterkere mate voor wie een ambassadeur is van Gods koninkrijk.