Wat is de oplossing?
ELK jaar gaan miljoenen mensen een huwelijk aan omdat zij geloven dat het huwelijk hun het geluk zal brengen dat zij zoeken. Vaak lopen hun verwachtingen echter op een teleurstelling uit. En dan scheiden ze in de hoop dat dàt hun problemen zal oplossen en de deur naar het geluk zal openen.
Maar is echtscheiding het antwoord? Of misschien een moderne alternatieve vorm van samenleven in plaats van het traditionele huwelijk?
De oorsprong van het huwelijk
Ten aanzien van menselijke uitvindingen is vrijwel altijd wel opgegaan dat voldoende denken en experimenteren tot verbeteringen leidt. Dus als het huwelijk van menselijke oorsprong is, dan zou het antwoord op de laatste vraag inderdaad kunnen luiden: „Ja, het zou passend zijn te gaan experimenteren en wijzigingen aan te brengen om zodoende misschien tot een betere regeling te komen.”
Wel, wat is dat de oorsprong van het huwelijk?
De Encyclopedia Americana van 1977 merkt onder „huwelijk, geschiedenis van” het volgende op: „Bepaalde geleerden zijn geneigd de oorsprong van het huwelijk terug te voeren op de paringsgewoonten van dieren die lager dan de mens staan. Bij onderzoekingen is gebleken dat een meer of minder permanente verbintenis . . . kenmerkend is voor de mensapen, waarbij de verbintenis van de chimpansee monogaam en duurzaam is.”
Er wordt dus algemeen aangenomen dat het huwelijk zijn begin heeft gevonden bij wezens die lager staan dan de mens. Voor deze zienswijze bestaat echter geen enkele reële grond. De Encyclopedia Americana erkent zelfs dat „deze min of meer permanente verbintenissen tussen andere dan menselijke wezens geen huwelijken zijn, want dieren hebben geen maatschappijvorm waarbinnen deze verbintenissen hun bekrachtiging vinden”.
Dit naslagwerk gaat dan verder met de opmerking: „Hoewel de oorspronkelijke vorm van het huwelijk zich verliest in het duister van de prehistorie, is het niettemin veilig aan te nemen dat tijdens de historische periode van de mensheid een bepaalde vorm van huwelijk in alle samenlevingen aanwezig is geweest. . . . de hoofdvormen van het huwelijk zijn polygamie [een man heeft meer dan één vrouw], polyandrie [een vrouw heeft meer dan één man] en monogamie [mannen en vrouwen hebben slechts één huwelijkspartner].”
Het blijkt dus dat zowel in het heden als verleden al diverse huwelijksvormen zijn uitgeprobeerd, met dien verstande echter dat, zoals de Encyclopedia Americana opmerkt, „de overheersende huwelijksvorm onder alle mensen heden ten dage, en waarschijnlijk onder alle volken in alle tijden, de een of andere vorm van monogamie is geweest, ofwel de vereniging van één man en één vrouw. . . . Dit schijnt voor de verzorging en het grootbrengen van de kinderen de gunstigste regeling te zijn”.
Waarom is de vereniging van één man en een vrouw altijd de algemeen aanvaarde huwelijksvorm geweest? Zou het kunnen zijn omdat deze vorm van huwelijk van goddelijke in plaats van menselijke oorsprong is? Toen op een keer aan Jezus Christus werd gevraagd op welke gronden men zou mogen scheiden, maakte hij de volgende interessante opmerking over de oorsprong van het huwelijk: „Hebt gij niet gelezen dat hij die hen van het begin af heeft geschapen, hen als man en als vrouw heeft gemaakt en gezegd heeft: ’Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en de twee zullen één vlees zijn’? Zodat zij niet langer twee, maar één vlees zijn. Wat God derhalve onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen” (Matth. 19:3-6; Gen. 2:21-24). Nee, „de oorspronkelijke vorm van het huwelijk” verliest zich niet in het zogenaamde „duister van de prehistorie”.
U zou zich echter kunnen afvragen hoe het dan mogelijk is dat er zoveel verdriet aan deze regeling is verbonden als ze toch van goddelijke oorsprong is. Zouden we geen betere resultaten mogen verwachten van iets dat God heeft geschapen?
Het basisprobleem
Er is een grondoorzaak waarom zoveel huwelijken ongelukkig zijn of op een mislukking uitlopen. Een illustratie zal dit verduidelijken: Wanneer een fabrikant een produkt vervaardigt, verschaft hij daar gewoonlijk ook een handleiding bij. Wat gebeurt er echter wanneer de instructies in die handleiding worden genegeerd? Dan kan het produkt, ondanks zijn hoge kwaliteit, door het verkeerde gebruik achteruitgaan of zelfs defect raken.
Met het huwelijk is het niet anders gesteld. De Almachtige God heeft het huwelijk zijn begin gegeven, met de bedoeling dat man en vrouw in de huwelijksverhouding verenigd zouden zijn en binnen een gezinsregeling kinderen zouden voortbrengen. God verschafte ook richtlijnen voor het gezinsleven. Wanneer deze richtlijnen echter worden genegeerd, kan een huwelijk, ondanks de volmaaktheid van de regeling zelf, alle betrokkenen maar al te vaak verdriet en leed bezorgen.
Toch is de regeling op zichzelf goed en bergt ze de mogelijkheid in zich om geluk te brengen. Dit wordt zelfs toegegeven door personen van wie het huwelijk heeft gefaald. Zo begon een 47-jarige zakenman in New Jersey na twee jaar scheiding zijn vrouw opnieuw het hof te maken. Waarom? Hij vertelde: „Wat ik miste was iets wat een heel leven had gekost om het op te bouwen. Ik wist door één enkele blik, vaak al na een halve zin, wat mijn vrouw precies dacht. En zij is de enige die mij werkelijk begrijpt. . . .
Ik miste het dat ik elke morgen mijn kinderen naar school moest brengen. Ik nam ze wel verschillende malen per week uit eten, maar dat was toch niet hetzelfde. De spontaniteit en de vanzelfsprekendheid van onze verhouding was verdwenen. Mensen hebben vastheid nodig. Vele jaren is hun geleerd een huis en een gezin hoog te schatten en plotseling denken ze dat ze dat allemaal overboord kunnen gooien — wel, dat kan niet. Ik kon het tenminste niet.”
Het enige zekere antwoord
De sleutel tot een succesvol huwelijk is derhalve gelegen in het volgen van de richtlijnen die de Schepper van het huwelijk, Jehovah God, heeft verschaft. Misschien dat men dit betwijfelt; het is echter een vaststaand feit dat de richtlijnen in de bijbel velen geholpen hebben een gelukkiger gezinsleven op te bouwen. Helaas weten maar weinigen iets af van de voortreffelijke instructies die de bijbel voor mannen en vrouwen heeft verschaft, en nog minder volgen ze ook werkelijk op.
Beschouw daarom eens een ogenblik een deel van de raad die de bijbel aan echtparen geeft: „Gij, mannen, toont in het huwelijk begrip voor uw vrouwen; bewijst hun de eer die het zwakkere geslacht toekomt, want met u zijn zij erfgenamen van de genade des levens; dan zullen uw gebeden geen belemmering ondervinden.” „Ieder van u moet zijn vrouw beminnen als zichzelf.” — 1 Petr. 3:7; Ef. 5:33, Willibrordvertaling.
Ja, mannen dienen het initiatief te nemen in het tonen van begrip jegens hun vrouw. Zij hebben de grootste verantwoordelijkheid om voor de juiste omstandigheden in hun gezin te zorgen. De bijbel toont aan waarom dit zo is door te verklaren: „De man is het hoofd van zijn vrouw” (Ef. 5:23). Dit zal veel vrouwen in deze wereld van vrouwenbewegingen onaangenaam in de oren klinken. Maar hoeft het zo onaangenaam te zijn? Niet wanneer de man zijn autoriteit als hoofd op de juiste wijze uitoefent, op een liefdevolle wijze, door rekening te houden met de mening van zijn vrouw, met wat zij wel en niet leuk vindt, en door aan haar wensen zelfs de voorkeur te geven wanneer er geen principiële kwestie bij betrokken is. Op die manier volgt hij de bijbelse raad op om zijn vrouw eer te bewijzen.
De bijbel dringt ook op het volgende aan: „Laten vrouwen onderworpen zijn aan hun man” en: „De vrouw . . . moet diepe achting voor haar man hebben” (Ef. 5:22, 33). Gods bedoeling was dat de vrouw met de man zou samenwerken, hem als een helpster, een aanvulling, zou bijstaan (Gen. 2:18, 24). Wat kan dat een voortreffelijke regeling zijn, vooral wanneer iedere partner de verdere bijbelse raad opvolgt: „Bekleedt u dan, . . . met de tedere genegenheden van mededogen, goedheid, ootmoedigheid van geest, zachtaardigheid en lankmoedigheid. Blijft elkaar verdragen en elkaar vrijelijk vergeven”! — Kol. 3:12, 13.
Wanneer echtparen er echt van overtuigd zijn dat het huwelijk een goddelijke regeling is, en dat Gods leiding gezocht en opgevolgd moet worden, kan deze regeling hun een leven van waar geluk schenken. Betekent dit echter dat echtscheiding nooit het antwoord op huwelijksproblemen kan zijn?
Ideaal gesproken, nee. Toch kan de situatie ontstaan dat een man of vrouw de heiligheid van de huwelijksregeling doorbreekt en seksuele betrekkingen aanknoopt met iemand anders dan de eigen huwelijkspartner, of zelfs met een dier. Een dergelijk gedrag is wat het Grieks porneia noemt, ofte wel seksuele immoraliteit. En de Griekse tekst in Matthéüs 19:9 verklaart dat porneia de enige basis is op grond waarvan een christen terecht een echtscheiding kan aangaan en daarna kan hertrouwen.
Helaas wordt Gods raad thans maar al te vaak niet toegepast, en menigmaal omdat mensen deze raad niet kennen. Gewoonlijk ontstaan er dan moeilijkheden. Wij kunnen uit de ervaring van anderen lering trekken. Daarom nodigen we u uit het volgende verhaal van een jonge vrouw en haar echtscheiding te lezen.