„Jantje, wees toch alsjeblieft stil!”
Dit zijn de wanhopige woorden van een jonge moeder, die tevergeefs tracht haar huilende baby te kalmeren. Zij heeft hem gewiegd, gevoed, geknuffeld, geliefkoosd, klopjes op de rug gegeven en met kalmerende woordjes toegesproken, maar niets schijnt te helpen. Jantje gaat alleen maar nog harder huilen.
DE EERSTE schreeuw van een baby klinkt een moeder als muziek in de oren. Maar het aanhoudende, sirene-achtige geluid van een huilende baby heeft sommigen tot gewelddaden gedreven. Een arts bracht het dan ook als volgt onder woorden: „Het gehuil van een zuigeling . . . kan de meest competente volwassene in een staat van hulpeloze agitatie brengen.” Nog zwak als gevolg van de bevalling, een zenuwaandoening nabij door de nachtelijke voedingen en het steeds maar weer een schone luier geven, vinden sommige moeders het moeilijk met medegevoel op baby’s gehuil te reageren.
Toch hebben moeders het probleem van huilende baby’s al eeuwenlang met succes aangepakt. Ook u kunt dat! Alhoewel wij geen „wonder”-middelen aan de hand doen, kunt u beslist voordeel trekken van de raad van ouders, de medische wetenschap en de bijbel.
Baby’s zijn ook mensen!
Laten wij allereerst afrekenen met de vaak gehoorde misvatting dat een baby alleen maar een klein, kneedbaar hoopje klei zonder persoonlijkheid zou zijn — een voorwerp, een stuk speelgoed. Integendeel, hij is een levend, ademend mens met werkelijke behoeften. Een zuigeling is zich over het algemeen heel goed bewust van zijn omgeving, reageert erop en heeft een unieke persoonlijkheid, die echter niet zonder gebreken is. Hoewel het ons wellicht moeilijk valt een hulpeloze zuigeling als zondig te beschouwen, laat de bijbel heel realistisch zien dat „de neiging van ’s mensen hart . . . slecht [is] van zijn jeugd af” (Gen. 8:21). Dit helpt ons te beseffen dat zuigelingen, al zijn ze nog zo lief en snoezig, in staat zijn tot bedrog, boosheid, jaloezie — de typerende kenmerken van de onvolmaakte mensheid!
Er gaat vermoedelijk heel wat om in de geest van een zuigeling wanneer hij de wereld om hem heen taxeert en zijn eigen gevoelens verwerkt. De baby wil als het ware kenbaar maken: „Hier ben ik! Ik wil aandacht!” Hoe doet hij dit? Door rustig te praten? Nee, een baby kan alleen maar huilen — en vaak doet hij dat zo hard hij maar kan.
Een band smeden
„Toen ik mijn kind voor het eerst zag, werd ik verliefd op hem. Het kwam gewoon door hoe hij eruitzag. Hij was zo mooi!” Zo beschrijft een moeder van drie kinderen wat artsen dikwijls „binding” noemen, de wederzijdse emotionele band tussen moeder en kind. Is het belangrijk dat moeder en kind „verliefd” op elkaar zijn? Ja, want deze band helpt de moeder gevoelig te zijn voor, afgestemd te zijn op, de behoeften van haar baby. „Kan een vrouw haar zuigeling vergeten, zodat zij geen medelijden zou gevoelen voor de zoon van haar buik?” vroeg de profeet Jesaja. — Jes. 49:15.
Het schijnt dat deze band zich al tijdens de zwangerschap kan gaan vormen, wanneer de aanstaande moeder voelt dat er leven in haar groeit. En wanneer men moeder en kind na de geboorte samen laat zijn, schijnt deze band enorm versterkt te worden. Vele ziekenhuizen laten dit eerste contact nu toe, gezien het feit dat onderzoekingen op duurzame resultaten wijzen: „De baby huilt minder, groeit sneller, er bestaat een grotere genegenheid, en de moeder heeft meer zelfvertrouwen”, om er slechts een paar te noemen.
De apostel Paulus merkte op hoe „een zogende moeder haar eigen kinderen koestert” (1 Thess. 2:7). Dit tedere zogen doet meer dan de baby van voedzame melk voorzien. Barbara, een moeder van vijf kinderen, zegt: „Borstvoeding geeft je een hechtere band met je baby. Ik voelde een band met de kinderen die ik met de fles voedde, maar wanneer je hen zelf voedt, is het een ander gevoel.” Vele artsen zijn het daar van harte mee eens!
Hoe natuurlijk deze band misschien ook lijkt, hij ontstaat niet vanzelf, maar kan versterkt of onderdrukt worden. Het kan tijd en moeite kosten om de baby op uw inspanningen te laten reageren, of hij nu borstvoeding of flesvoeding krijgt, en of hij nu op „natuurlijke” wijze of onder narcose geboren is. Maar gezien de resultaten op lange duur is het de moeite waard.
Maar wat probeert hij te zeggen?
De bijbel veroordeelt het als wij onze oren sluiten voor het geschrei van de hulpeloze, en een baby laat zich meestal ook niet negeren! (Spr. 21:13, The New English Bible) Hij huilt totdat hij krijgt wat hij nodig heeft of totdat hij te moe is om nog langer te huilen. Een moeder bekende: „Je wordt van binnen gewoon verscheurd als je je baby hoort huilen.” Dat instinctieve verlangen om op het gehuil te reageren en hem te troosten, legt de basis voor werkelijke communicatie. In het tijdschrift Redbook stond: „Baby’s wier moeder geregeld op deze wijze op hen reageert, raken eraan gewend dat hun signalen begrepen worden. Dit maakt dat zij meer communicatie willen.” Uiteindelijk leert de baby praten. Maar voorlopig moet hij zich met huilen behelpen. Luister! Wat probeert hij te zeggen? Onderzoekingen tonen aan dat goed „afgestemde” moeders de oorzaak van baby’s ongemak met een verbazende nauwkeurigheid kunnen raden!
Wat zou uw pasgeborene dwars kunnen zitten? Zuigelingen hebben een verlangen naar melk, dus het kan zijn dat uw kind honger heeft. Moedermelk, de fles, of zelfs een fopspeen, kunnen hem kalmeren. Net als de kinderen van de patriarch Jakob is uw baby erg „teer” en huilt hij wellicht gewoon omdat hij moe is (Gen. 33:13, 14). Heeft uw kind koorts of vertoont hij andere tekenen van ziekte? Of zou het een natte luier kunnen zijn die hem ongemak bezorgd? De mogelijkheden zijn talrijk.
Uw baby heeft ook emotionele behoeften. U hebt liefde en geborgenheid nodig, nietwaar? Baby’s des te meer. Hoe kunt u deze behoeften bevredigen? Door lichamelijk contact! Door uw kind in uw armen te houden, te liefkozen en te strelen. Dr. Eleanor Hamilton zegt: „De baby die huilt omdat hij lichamelijk contact verlangt, vraagt daarmee om de bevrediging van een behoefte die even essentieel is als gevoed worden, een schone luier krijgen en een boertje laten.” Hem van dit essentiële contact beroven, is „hetzelfde als de baby veroordelen tot een isoleercel”.
Baby’s moeten zich geborgen voelen. De arts Lukas vermeldt dat Jezus’ moeder een eeuwenoude methode gebruikte om haar pasgeborene op zijn gemak te stellen: zij „bond hem in windsels van doeken” (Luk. 2:7). Het „inbakeren” van een baby lijkt u wellicht vreemd toe, maar er schuilt wijsheid in deze gewoonte. Een publikatie over kinderverzorging adviseert: „Sommige gespannen pasgeboren baby’s worden kalmer en slapen gemakkelijker in . . . wanneer zij in een dunne deken of doek worden gewikkeld. Dit schijnt te verhinderen dat zij wakker worden doordat zij ergens van schrikken, of dat zij zichzelf wakker maken door onwillekeurige bewegingen van armen en benen. Zij moeten er vrij stevig in gewikkeld worden, want een losjes om hen heen gewikkelde deken schijnt baby’s eerder te irriteren dan te kalmeren.” Of hij nu huilt om gevoed te worden of smeekt om teder geliefkoosd te worden, het huilen van een baby duidt ergens op, en door ondervinding leert u „afstemmen” op uw zuigeling.
Wat te doen bij koliek?
„Mijn eerste kind”, zegt Dwan, „was een ’volmaakte’ baby. Maar mijn tweede kind huilde — nee, krijste — drie maanden lang bijna zonder ophouden.” De gevolgen? „De baby eiste al mijn aandacht op. Ik zonderde me af en had heel weinig contact met anderen. Ik ben geen nerveus type, maar dit had ernstige gevolgen voor mijn zenuwstelsel en ik kreeg een dikke-darmontsteking.”
Een „onhandelbare” baby? Nee. Hij huilde omdat hij echt pijn had. Het spijsverteringsstelsel van een pasgeborene is nog zeer gevoelig en sommige zuigelingen hebben last van hevige pijn in hun maag en darmen. Dit wordt gewoonlijk koliek genoemd. Het geneesmiddel? Dr. Benjamin Spock geeft toe: „Ongelukkig genoeg bestaat er nog geen zekere, doeltreffende manier om koliek te verhelpen.” De enige remedie die artsen tot nu toe kennen, is het verstrijken van de tijd — gewoonlijk twee of drie maanden. In die tussentijd bent u wellicht veroordeeld tot aanhoudend klaaggeschrei.
Maar is dat wel zo? Dr. T. Berry Brazelton heeft ouders laten opschrijven hoe lang hun kind nu precies huilde, en hij zegt dat „alhoewel het de ouders toescheen dat de baby dag en nacht huilde, de waarheid was dat het kind in totaal niet meer dan twee uur per dag huilde”. Aangezien baby’s blijkbaar gevoelig zijn voor spanningen van de ouders, was het zo dat „hoe wanhopiger de pogingen van de moeder werden om hem te kalmeren, hoe meer de baby huilde”.
U moet daarom kalm blijven en verstandige stappen doen om uw baby te kalmeren. Een lichte massage van het buikje van uw kind, hem wiegen, borstvoeding geven, kalmerend toespreken, hem in een deken wikkelen, zachtjes tegen hem praten of voor hem zingen, dit alles kan hem tot bedaren brengen. Misschien niet voor lang, maar u bereikt hiermee iets heel belangrijks: U verzekert de baby van uw liefde voor hem en voorkomt wellicht dat hij er mogelijke emotionele littekens van overhoudt.
Seth is bijvoorbeeld een stralend, vrolijk en kalm jongetje van zes jaar. Men kan nauwelijks geloven dat hij de eerste paar weken van zijn leven niets anders deed dan krijsen. Maar zijn moeder, Janice, herinnert zich nog dat zij „uitgeput en gefrustreerd” was. Haar man voegt eraan toe: „Je komt uit bed, neemt de baby in je armen, probeert hem de fles te geven. Wat je ook doet, hij blijft huilen. Het is iets zenuwslopends om mee te maken, en ik geef toe dat ik hem soms wel tegen de grond wilde gooien!” Hoe hebben zij hun gezonde verstand kunnen bewaren? Door samenwerking. Janice zegt: „Ik voelde werkelijk dat Bruce loyaal was en me steunde.” Ja, ook hij ging eruit om de baby te kalmeren. Zij erkenden ook hun beperkingen: „Soms was de enige manier om wat rust te krijgen, eerst te doen wat we konden om de baby te kalmeren en hem dan weer in zijn wiegje leggen en hem maar laten huilen. Je voelt je schuldig en zelfzuchtig als je dit doet. Maar om onszelf weer in de hand te krijgen, moesten wij het soms gewoon maar ’over ons heen laten komen’. Ook bleven wij onszelf eraan herinneren dat dit uiteindelijk wel een keer zou ophouden.”
Dwan, die wij al eerder aan het woord hebben gelaten, adviseert verder: „Vertel je probleem aan je man en je vrienden. Wanneer zij het eenmaal weten, zijn zij dikwijls graag bereid te helpen. Wees je ook bewust van je eigen emotionele behoeften.” Wellicht kan een korte „adempauze” via een babysit, u helpen uw zenuwen tot rust te laten komen. Ook is het belangrijk dat u uw geestelijke behoeften niet verwaarloost (Matth. 5:3). Janice zegt: „Ik ben werkelijk van mening dat Jehovah veel medegevoel bezit met onervaren moeders en hen helpt indien zij zich gewoon tot hem wenden.” — Zie Psalm 55:22.
Verwennen en niet verwennen
Hoewel liefde en aandacht van het grootste belang schijnen te zijn voor het emotionele welzijn van een baby, blijven sommige baby’s aandacht vragen, ook al is de koliekaanval of de honger voorbij. De meeste artsen zijn het erover eens dat een zeer jong kind niet gauw verwend is. Maar oudere baby’s kunnen tirannetjes worden die de onverdeelde aandacht van de ouders opeisen.
Kenmerkend is de peuter die volgens zijn moeder, Carmen, „een driftbui krijgt en gaat krijsen als hij zijn zin niet krijgt”. De oplossing? „Wij moesten hem streng onderricht geven. Hij wist dat elke keer als hij een keel opzette, hij er een pak slaag voor kreeg.” Hoewel sommigen een afkeer hebben van de gedachte een klein kind te straffen, weet Carmen dat de bijbel aanmoedigt om kinderen op te leiden en streng te onderrichten (Ef. 6:4; Spr. 23:13). Dit kan betekenen dat zij haar kind af en toe een pak slaag geeft. Maar Carmen zegt: „Als je hem slaag geeft, komt hij na een poosje naar je toe en slaat zijn armpjes om je heen.” Dus hoewel een kind door aandacht en liefde gedijt, dient u er ook liefdevol streng onderricht aan toe te voegen.
Het gedisciplineerde kind is veel beter toegerust om zich „in het openbaar te begeven”. De eerste keer in een restaurant of een winkelcentrum kan een nachtmerrie zijn als het kind ongedisciplineerd is. Op christenen rust bovendien nog de verplichting hun kinderen op te leiden om aan de aanbidding deel te nemen, aangezien de bijbel zegt dat niet alleen volwassenen maar ook „kleinen” bijeen moeten komen (Deut. 31:12). Het is waar, de baby kan u enigszins in verlegenheid brengen wanneer hij van tijd tot tijd in het openbaar een gehuil aanheft. Maar mensen hebben over het algemeen medegevoel en zijn tolerant. En een moeder die de handen vol heeft aan haar kind, is dankbaar wanneer iemand vriendelijk vraagt: „Kan ik je helpen?” en haar een paar ogenblikken rust gunt.
„Uit de mond van kleine kinderen”
Hopelijk lijkt de opgave om uw baby rustig te houden, nu een beetje minder zwaar. Natuurlijk zal de baby nog steeds van zich laten horen; dat is vanzelfsprekend. Wees dus ontspannen en geniet van uw baby. Leer hem kennen. Ouder zijn is een taak die u voortdurend zal opeisen.
Vergeet niet dat, hoewel er „uit de mond van kleine kinderen” kreetjes en gilletjes kunnen komen, diezelfde kleine mondjes, door liefdevol onderricht, „lof” kunnen brengen (Matth. 21:16). Zuigelingen vormen een wonderbaarlijk getuigenis van Jehovah’s liefde en wijsheid en zijn een van zijn mooiste geschenken. Uw baby zal u misschien de ene keer wanhopig frustreren en u dan weer doen huilen van het lachen; u emotioneel uitputten en u vervolgens in de zevende hemel brengen. Blijf uw baby dus koesteren, troosten en, bovenal liefhebben. Misschien besluit hij wel een tijdje stil te zijn.
[Inzet op blz. 18]
„Borstvoeding geeft je een hechtere band met je baby”
[Inzet op blz. 19]
’Wij bleven onszelf eraan herinneren dat dit uiteindelijk wel een keer zou ophouden’
[Illustratie op blz. 20]
„Als je hem slaag geeft, komt hij na een poosje naar je toe en slaat zijn armpjes om je heen”