Zou u uw kind ’een schorpioen geven’?
„OOK bevat de film scènes die zo gruwelijk sadistisch zijn dat ze in het populaire amusement van de laatste tijd misschien wel zonder weerga zijn.” Een „kunstmens verbrijzelt langzaam de schedel van zijn menselijke schepper”. Een andere figuur wordt in de romp geschoten. „Wij zien haar onder hevig stuiptrekken sterven.” Vervolgens wordt getoond hoe een van de hoofdfiguren „zijn vinger in de wond steekt en haar bloed oplikt”.
Deze beschrijvingen stonden in een artikel in de New York Times waarin de vraag werd gesteld of dit soort filmgeweld een ondermijnende invloed heeft op de samenleving. Over de film Blade Runner werd in het artikel gezegd: „Het ziet ernaar uit dat de levendige uitbeelding van bloederigheid en de nadruk die het verhaal legt op agressief gedrag een nieuwe mijlpaal betekenen in een tendens die waarneembaar is in veel recente op het brede publiek afgestemde SF-films en fantastische films die zulke grote aantallen jongeren trekken.” Hierin schuilt het gevaar — de jongere generatie wordt gehersenspoeld met ongerechtvaardigd, nodeloos geweld.
Vervolgens verklaarde het artikel: „Psychologen legden in een vraaggesprek de nadruk op de schadelijke uitwerking van levendig uitgebeelde agressiviteit. ’Ongemotiveerd bloedvergieten en geweld zijn gevaarlijk’, zei de regisseur van Blade Runner. ’Ik denk dat het tot geweld inspireert. Kinderen moeten er wel door worden beïnvloed. Dat is onvermijdelijk.’”
Worden kinderen werkelijk beïnvloed door films waarin buitensporig geweld en gruwelen worden getoond? Volgens Dr. Leonard Berkowitz, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Wisconsin, wordt de negatieve uitwerking die de plastische uitbeelding van geweld op het publiek heeft, in heel wat onderzoeken bevestigd. Een verslag van het National Institute of Mental Health (het Amerikaanse instituut voor geestelijke gezondheid) geeft te kennen dat ’buitensporig geweld op de televisie rechtstreeks tot agressie en gewelddadig gedrag onder kinderen en tieners leidt’.
Dr. Berkowitz verzekert dat filmgeweld op drie fronten op het publiek inwerkt. „Ten eerste zorgt het ervoor dat geweld het publiek in het algemeen minder afgrijzen inboezemt en men er onverschilliger voor wordt. Ten tweede kan het publiek er de lering uit trekken dat geweld een aanvaarde gedragsvorm is. Ten derde kunnen sommigen erdoor worden gestimuleerd.”
De science-fictionschrijver Isaac Asimov verklaarde: „Wij raken gewend aan geweld, en dat is niet goed voor onze samenleving. Een ongevoelige bevolking is een gevaarlijke bevolking.” Wilt u als ouder dat uw kind ongevoelig en gevaarlijk wordt?
Wie dienen te beslissen — de filmmakers of de ouders?
Een andere regisseur, Nicholas Meyer, „is het ermee eens dat veel films te bloederig zijn. ’Tal van films zijn ongemotiveerd gewelddadig. Ze geven het publiek waar het om vraagt — zeker, het is een vorm van pornografie.’” Vervolgens werd hem gevraagd of hij bang was dat kinderen van streek zouden raken over de schorpioenscène of bij het zien van de bloederige lijken in de film Star Trek II: The Wrath of Khan. Zijn antwoord? „Het is een PG-film [film waarvoor de aanbeveling geldt dat kinderen er uitsluitend onder geleide van volwassenen heen gaan]. Ik ben nooit van mening geweest dat ’Star Trek’ of ’Time after Time’ door jonge kinderen gezien zou mogen worden. . . . U kunt de filmmakers niet kwalijk nemen dat ouders zich niets aantrekken van de keuringsgegevens.”
Met dat commentaar wordt de verantwoordelijkheid daar gelegd waar ze behoort te liggen — op de schouders van de ouders. Legt u als ouder een actieve belangstelling aan de dag voor de films waarnaar uw kinderen kijken, hetzij op de tv of in de plaatselijke bioscoop? Waar een officiële, verplichte filmkeuring bestaat, biedt deze enig houvast met betrekking tot het morele gehalte van een film, ook al wordt er gemeten naar de hedendaagse lage maatstaven. Ook de in de pers gepubliceerde filmrecensies bieden een mogelijkheid om te weten te komen of een film geschikte kost is voor uw kinderen. Raadpleegt u deze beoordelingen en de samenvatting in de tv-gids voordat u uw kind naar een film laat kijken?
Net zoals een liefdevolle ouder speciale aandacht besteedt aan het voedsel dat zijn kind eet, en erop toeziet dat er in zijn maaltijd niet iets terechtkomt dat bedorven of giftig is, zo moet ook gelet worden op de soort informatie en beelden waarmee de geest van een kind wordt gevoed. Er wordt dezer dagen veel aandacht besteed aan het belang van een gezond lichaam; maar er wordt betrekkelijk weinig zorg besteed aan de belangrijkere factor van een gezonde geest. Het gevolg is dat haat, geweld en vooroordeel moeiteloos in de geest van jonge mensen worden gegrift.
Jezus’ illustratie over een liefhebbende vader is hier zeker van toepassing: „Is er ook een vader onder u die, als zijn zoon om een vis vraagt, hem soms een slang in plaats van een vis zal geven? Of als hij ook om een ei vraagt, hem een schorpioen zal geven?” (Lukas 11:11, 12) Wanneer het nu gaat om de keuze van ontspanning voor uw kinderen, en zelfs voor uzelf, overtuigt u zich er dan ook van dat uw keus geen „slang” of „schorpioen” blijkt te zijn?
Bedenk dat de wijze raad van de apostel Paulus ook van kracht is voor ons amusement: „Tenslotte, broeders, al wat waar is, al wat van ernstig belang is, al wat rechtvaardig is, al wat eerbaar is, al wat liefelijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken.” Of zoals The New English Bible dit vers besluit: „Vult al uw gedachten met deze dingen.” — Filippenzen 4:8.
Gezien deze definitie van wat opbouwend is, dient er voor ongemotiveerd geweld en allerlei gruwelen geen plaats te zijn in het amusement van een christen. De beslissing om al of niet naar zulke films te kijken, moet voor het geoefende geweten en de gewetensvolle ouder niet moeilijk zijn. — Hebreeën 5:14.
[Illustratie op blz. 15]
Wordt de geest van uw kind gevoed met geweld en gruwelen?