De feiten onder ogen zien: Het gebruik van tabak nu
VOL verbazing dat zich ooit een vraag naar sigaretten heeft kunnen ontwikkelen, schrijft een redacteur van de Harvard Medical School Health Letter: „Hoe kwam het dat een afnemende ondeugd, onderhevig [in de jaren 1870] aan heel wat Victoriaanse smaad, plotseling opnieuw ingang kon vinden?” Ja, zoals een recente sigarettenadvertentie pochend tegen vrouwelijke rokers zegt: „Je bent heel wat veranderd, liefje.” Historici zeggen dat de algemene acceptatie van tabak toe te schrijven is aan verslaving, reclame en oorlogen. „Na verslaving is reclame de krachtigste bondgenoot van de industrie in haar gevecht om het hart en de geest van de roker”, zo meldt recentelijk een onderzoeker. Dat is waar, maar steekt er nog meer achter?
Het verhaal achter het verhaal
Bijbelstudenten kunnen niet licht voorbijgaan aan de betekenis van het sigarettentijdperk. Waarom niet? Omdat het tijdperk — vooral sinds 1914 — een vervulling was van een profetie. Allereerst, in 1914, ’stond natie tegen natie op’ in een wereldoorlog. En zoals Jezus verder had voorzegd, werd de menselijke maatschappij vervolgens ontwricht door ’toenemende wetteloosheid’. Terwijl de oorlog de mensen van hun illusies beroofde en niets heel liet van hun Victoriaanse waarden, werd de weg gebaand voor deze ongekende aanvaarding van de sigaret. — Matthéüs 24:7, 12.
In 1914 trad de wereld een tijdperk van angstige bezorgdheid binnen, en de sigarettenindustrie voer er wel bij. Velen gingen roken om de spanningen te bestrijden van wat de bijbel „kritieke tijden” noemt, „die moeilijk zijn door te komen”. De verlokking van de reclame en de afhankelijkheid van nicotine droegen ertoe bij dat genotzucht de nieuwe tijdgeest werd. Nauwkeurig voorzei de bijbel hoe mensen zich in de laatste dagen zouden gedragen „met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God”. — 2 Timótheüs 3:1-5.
Dit alles dient ons bewust te maken van de dringendheid van onze tijd. In plaats van ’er geen acht op te slaan’, zoals volgens Jezus’ woorden sommige mensen in een kritieke tijd hebben gedaan, kunnen wij een les leren uit de geschiedenis. De bijbel moedigt ons aan onze hoop in Gods koninkrijk te stellen, niet in vergeefse campagnes voor wereldhervorming — noch in ijdele dromen dat de natiën eens hun slechte gewoonten zullen laten varen. — Matthéüs 24:14, 39.
Kan de wereld met de gewoonte stoppen?
De vooruitzichten dat de wereld haar rokertje zal laten liggen, zien er niet zo hoopvol uit. In 1962 werd door het Britse Koninklijke College van Internisten voor het eerst een waarschuwing tegen roken geuit, maar in 1981 kochten de Britten 110 miljard sigaretten. Het hoofd van de Amerikaanse dienst voor volksgezondheid waarschuwde voor de eerste maal voor gezondheidsgevaren in 1964. Maar het volgende jaar werden recordaantallen verkocht. Tegen 1980 kochten de Amerikanen jaarlijks 135 miljard sigaretten meer dan in 1964, ondanks de officiële waarschuwing voor gezondheidsgevaren die op elk pakje sigaretten voorkomt! De stand van zaken is nu dat de wereld vier biljoen sigaretten per jaar koopt.
Of u nu persoonlijk wel of niet rookt, als er zoveel geld in tabak omgaat, zal het u duidelijk zijn dat regeringen en politici het verhandelen van tabak niet gauw een halt zullen toeroepen. In de VS bijvoorbeeld sterven jaarlijks 350.000 mensen aan het roken van sigaretten, maar levert anderzijds de tabak 21 miljard dollar aan accijns op. Ook verschaft de tabaksindustrie direct of indirect werk aan twee miljoen mensen. En tabaksfirma’s zijn grote besteders. Wereldwijd besteden ze $2 miljard per jaar aan reclame — waardoor de gezamenlijke $7 miljoen die de Amerikaanse Kankerstichting en het Amerikaanse Longgenootschap aan anti-rookvoorlichting besteden, geheel in het niet verzinken.
Of beschouw twee instellingen van de Verenigde Naties en de pijnlijke zaak van hun verdeeldheid over het tabaksbeleid: de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) maakte onlangs bekend dat het stoppen van de „rookepidemie” in de landen van de Derde Wereld „meer zou kunnen doen aan de verbetering van de gezondheid en het verlengen van het leven dan enige andere op zichzelf staande actie op het hele terrein van preventieve geneeskunde”. Maar de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie) beweert dat de „tabaksteelt op grote schaal zorgt voor werkgelegenheid in landelijke gebieden” van de Derde Wereld. De FAO beschrijft tabak als „een zeer belangrijke en gemakkelijk aan te boren bron van accijnzen”, die boeren „sterke motieven” verschaft „om tabak te produceren”, en de regeringen motiveert „om de teelt en fabricage ervan te stimuleren”.
De feiten onder ogen zien
Ja, het opmerkelijke sigarettengebruik, vooral sinds 1914, maakt het nodig enige harde feiten onder de ogen te zien. Sommigen hebben de stelregel: ’Als je het lekker vindt, moet je het doen.’ Maar de feiten die roken in verband brengen met long- en hartziekten rekenen met een dergelijke kortzichtige zienswijze af. In Engeland doodt de sigaret naar verluidt achtmaal zoveel mensen als er omkomen bij auto-ongelukken. Over de hele wereld genomen heeft het roken „meer mensen omgebracht dan alle oorlogen van deze eeuw”, aldus een verslag in de Manchester Guardian Weekly.
Hoe staat het met verslaving? Het harde feit is dat nicotine een staat van drugafhankelijkheid teweegbrengt. En veel nadenkende mensen vinden dat zij zich niet kunnen veroorloven om de morele en geestelijke schade waarmee dat gepaard gaat, te negeren.
Morele bezwaren
Voor christenen tellen de morele en schriftuurlijke bezwaren tegen het gebruik van tabak zelfs nog zwaarder dan de waarschuwingen van medici en waarschuwingen voor de gezondheid. Het vond z’n oorsprong bij het animisme, het spiritisme en de aanbidding van door mensen gemaakte goden — alle in de bijbel veroordeeld als onterende praktijken die iemand vervreemden van de Schepper (Zie het kader „Het heilige blad dat aansloeg” op bladzijde 4.) (Romeinen 1:23-25). Roken is onrein, gevaarlijk en strijdig met christelijke maatstaven (2 Korinthiërs 7:1). Nog belangrijker, het aspect van verslaving brengt de gewoonte onder de noemer „drogerijen” (Engels: druggery) — een veroordelende uitdrukking die in de bijbel wordt gebruikt voor in geestelijk opzicht schadelijke en bijgelovige praktijken. — Zie de voetnoot van de Engelse NW-Verwijsbijbel bij Openbaring 21:8; 22:15.
Er zitten dus ernstige morele kanten aan een gewoonte die iemand zingenot verschaft ten koste van zijn gezondheid, de lucht verontreinigt die zijn naaste moet inademen, en ontvankelijke jongeren ertoe aanzet hetzelfde te gaan doen. Na enig nadenken en misschien pijnlijk herbezinnen, besluiten veel rokers dat zij moeten stoppen — voor hun eigen bestwil en voor dat van hun geliefden.
Het proces omdraaien
Wanneer u met de tabaksverslaving wilt breken, krijgt u te maken met druk vanuit uw eigen lichaam en van uw omgeving. Omdat u rookt, is uw lichaam afhankelijk van nicotine. U voelt dezelfde hunkering die rokers een eeuw lang hebben gevoeld sinds het inhaleren van sigaretterook mogelijk werd. Grote reclameborden en tijdschriften blijven u aan roken herinneren, het altijd in verband brengend met plezier, vrijheid, avontuur, schoonheid, luxe. Uw mederokers zijn geneigd roken te bezien als normaal, ongevaarlijk, onschuldig, aangenaam, stijlvol, chic. U hebt roken een plaats gegeven in uw denkpatroon.
Kortom, indien u met de gewoonte wilt breken, moet u voor uzelf het proces omdraaien waardoor de wereld verslaafd raakte. Praktische suggesties zoals die op deze bladzijde te vinden zijn, kunnen u helpen de invloed van de wereld tegen te gaan, maar de eerste stap is doorslaggevend: Weet waarom u wilt stoppen. „U moet de beslissing diep in uw binnenste nemen”, zegt Dr. C. F. Tate in American Medical News. „Wanneer u deze beslissing eenmaal hebt genomen, is het grootste deel van de strijd voorbij.”
En hoe staat het met de wereld die niet in staat lijkt, en niet bereid ook, om de veranderingen aan te brengen die u persoonlijk wel kunt aanbrengen? Neen, de menselijke maatschappij zal zelfvernietigende praktijken zoals haar hartstochtelijke sigarettenverslaving niet door eigen inspanning eindigen. Maar wees ervan verzekerd dat God belooft te „verderven die de aarde verderven” (Openbaring 11:18). En Gods middel om dit te verwezenlijken — zijn hemelse Koninkrijksregering — is uw vaste hoop om eens geestelijke, morele en lichamelijke gezondheid overal op deze aarde hersteld te zien. — Jesaja 33:24.
[Grafiek/Illustratie op blz. 9]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
Het jaarlijkse budget van $2 miljard voor sigarettenreclame doet het budget van $7 miljoen voor anti-rookvoorlichting in het niet verzinken
Anti-rookvoorlichting
7 miljoen
Sigarettenreclame
2 miljard
(elk blokje staat gelijk aan een miljoen dollar)