Het overbruggen van de kloof tussen artsen en patiënten die Getuigen zijn

WERELDWIJD weten artsen voornamelijk één ding over Jehovah’s Getuigen: Zij weigeren bloedtransfusies. Veel doktoren weten echter weinig meer over de Getuigen. Wanneer zij een patiënt die Getuige is een bloedtransfusie willen geven, kan een weigering dan ook als volkomen onredelijk op hen overkomen. Vandaar dat er vaak een betreurenswaardige kloof gaapt tussen arts en patiënt.

Veel te weinig artsen beseffen dat Jehovah’s Getuigen niet tegen medische behandelingen zijn en dat er aan hun standpunt inzake bloed niet alleen niet te tornen valt maar dat het ook stevig gefundeerd is op schriftuurlijke wetten. Ondertussen is de redelijkheid van dit schriftuurlijke standpunt doorlopend bevestigd door een stroom nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen inzake zowel de gevaren van homologe transfusies als de veiligheid van alternatieven voor bloedtransfusie. Maar hoe kunnen Jehovah’s Getuigen deze inlichtingen duidelijk maken aan de medische wereld?

Ziekenhuizencontactcomités

Met dat doel heeft het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen opdracht gegeven tot het oprichten van ziekenhuizencontactcomités in grote steden met belangrijke medische instellingen. In de Verenigde Staten vormen zo’n honderd comités, waarvan gemiddeld vijf Getuigen deel uitmaken, reeds een brug tussen de medische wereld en de Getuigen. Eerder dit jaar werd de regeling uitgebreid tot andere landen. Van 19 februari tot 27 maart hebben drie leden van de Ziekenhuizeninformatiedienst in Brooklyn acht bijkantoren van Jehovah’s Getuigen in het gebied van de Grote Oceaan bezocht.

Het doel was drievoudig: seminars te houden om vooraf gekozen Getuigen op te leiden voor hun taak in ziekenhuizencontactcomités, bijkantoorpersoneel op te leiden om op elk bijkantoor een afdeling Ziekenhuizeninformatiedienst te laten functioneren, en ziekenhuizen en doktoren te bezoeken om aan te moedigen tot voortzetting en uitbreiding van de behandeling van Jehovah’s Getuigen zonder bloed te gebruiken. Er werden vier seminars gehouden: een in Sydney voor Australië en Nieuw-Zeeland; een in Manila voor de Filippijnen, Hong Kong en Taiwan; een in Ebina voor Japan en Korea, en het laatste in Honolulu voor Hawaii.

Bij het programma werd gebruik gemaakt van zowel dia’s als videobanden om de functie en samenstelling van bloed en de groeiende lijst medische alternatieven voor homoloog bloed te verklaren. Bij de besprekingen werden manieren beschouwd om Jehovah’s Getuigen te helpen als zij voor problemen in verband met bloed staan. Op het seminar werd ook beklemtoond hoe waardevol het is artsen en ziekenhuizen alle medewerking te verlenen, waardoor het hun gemakkelijker wordt gemaakt het standpunt van de Getuigen te respecteren. Een lid van een Japans comité zei: „Het programma heeft ons werkelijk toegerust om aan de slag te gaan om begrip te kweken.” Meer dan 350 Getuigen met allerlei beroepen werden op de vier seminars opgeleid.

Vóór de bezoeken hadden de bijkantoren afspraken gemaakt met vooraanstaande chirurgen en leden van de staf van grote ziekenhuizen voor besprekingen over de wijze waarop Jehovah’s Getuigen zonder bloed behandeld kunnen worden. Op elk bijkantoor werden drie teams aangewezen om deze bezoeken te brengen, elk met een van de drie vertegenwoordigers uit Brooklyn aan het hoofd. Op die manier kregen degenen die aangewezen waren als leden van een ziekenhuizencomité niet alleen een opleiding in de praktijk, maar werden zij ook geholpen zich op hun gemak te voelen als zij met artsen en deskundigen uit de gezondheidszorg praten. In die periode van 6 weken werden er meer dan 55 van zulke bezoeken gebracht.

Bruggen geslagen

De resultaten waren bemoedigend. In Australië had een bezoekend team een onderhoud met de assistent van de minister van volksgezondheid voor de deelstaat New South Wales. Zij spraken met hem over het opereren zonder bloed in veel klinieken en opperden het idee dat Australië een centrum voor die chirurgie voor Jehovah’s Getuigen in het Stille-Zuidzeegebied kon worden. Hij zag geen reden waarom er geen teams van artsen gevormd zouden kunnen worden om zulke operaties te verrichten. Er werden 22 bezoeken in Australië gebracht. Een directeur van een ziekenhuis zei: „U weet meer over het onderwerp bloed en andere behandelingsmogelijkheden dan wij.” De directeur-generaal van een groep van zeven ziekenhuizen gaf de verzekering dat hij een hoogleraar in de chirurgie zou aanstellen om uitvoering te geven aan het idee in een van hun ziekenhuizen een team van chirurgen te vormen die Jehovah’s Getuigen zonder bloed zouden behandelen.

In het cardiologisch centrum in Manila — door sommigen als het beste in de Oriënt beschouwd — werd de medisch directeur onder de aandacht gebracht dat ongeveer honderd Getuigen van Jehovah die op een hartoperatie wachtten, onder aan de lijst werden gezet omdat zij geen bloed wilden accepteren. Zij beloofde dat zij een eind aan die gewoonte zou maken. De medisch directeur van het meest prestigieuze ziekenhuis van de Filippijnen, St. Luke’s, werd getoond wat de medische literatuur nu zegt over chirurgie zonder bloed, en hij beaamde dat het veiliger is. „Dat heeft de toekomst”, gaf hij toe. „Het is de enige manier om AIDS en hepatitis te vermijden.” Hij gaf te kennen dat hij bereid was Getuigen de gelegenheid te geven een behandeling zonder bloed in zijn instelling te krijgen; hij is ook directeur van de bloedbank van het ziekenhuis.

Op het driedaagse seminar in Japan was ook Korea vertegenwoordigd, en wel met een delegatie van 44 getuigen van Jehovah, onder wie 5 artsen. Uit Japan zelf kwamen 255 Getuigen, van wie er 41 arts waren, onder wie enkele neurochirurgen en anesthesiologen, plus 2 advocaten. Er zijn 20 comités in Japan opgericht en 7 in Korea.

Na het seminar gingen de leraren met leden van plaatselijke ziekenhuizencomités artsen en ziekenhuizen in en rond Tokio bezoeken om een band van samenwerking op te bouwen. „Wij bezochten een lector in de verloskunde in een academisch ziekenhuis”, bericht een Japanse Getuige. „Hij had de bevalling geleid bij minstens tien vrouwen die Jehovah’s Getuigen zijn. Een van hen had 2,8 liter bloed verloren en haar hemoglobinegehalte was gedaald tot 3,5 gr/dl. (Het gemiddelde voor vrouwen is 14 gr/dl.) Maar de arts deed de bevalling zonder bloed. Hij is boeddhist, maar het is zijn gedragslijn, de geloofsovertuiging van zijn patiënten te respecteren. Hij stemde erin toe patiënten die Jehovah’s Getuigen zijn te blijven helpen.”

Een medisch directeur in Jokohama gaf toestemming zijn ziekenhuis te vermelden op de lijst van klinieken die tot medewerking bereid zijn en zei dat zij met genoegen Getuigen zullen opnemen die door andere ziekenhuizen worden afgewezen. „Jehovah’s Getuigen zonder bloed behandelen,” zei de arts, „is beslist een uitdaging, maar ik heb waardering voor de Getuigen omdat zij mij in de gelegenheid hebben gesteld mijn bekwaamheid als arts te vergroten.” Het was ook in Jokohama dat een gynaecoloog zei: „Ik zou voor de rechtbank vechten voor de rechten van patiënten als ik werd vervolgd wegens het respecteren van de wil van de patiënt en het niet geven van bloedtransfusies.”

De comités die voor Korea werden opgericht, melden goede resultaten. Op 26 mei werd een bezoek gebracht aan het Jonsei Academisch Ziekenhuis. Het is in heel Korea bekend en het heeft drie filialen. Er waren personeelsleden van al deze vestigingen aanwezig, 62 in totaal. Een hoogleraar in de anesthesiologie sprak over „Anesthesie bij patiënten die Jehovah’s Getuigen zijn”. De inlichtingen die hij verstrekte, zullen gepubliceerd worden in een Koreaans tijdschrift voor anesthesiologie. Daar het een van de meest vooraanstaande ziekenhuizen van Korea is, moet dit een goede uitwerking hebben op andere ziekenhuizen en artsen. Er rees geen enkele vraag die op het seminar in Japan niet uitvoerig besproken was.

Er werden vijf contactcomités opgericht voor Hawaii en alle leden ervan kwamen naar Honolulu voor het seminar. De meesten van hen gingen mee bij de bezoeken aan ziekenhuizen. In het Hawaiiaanse Geneeskundig Centrum zei de directeur dat hij een artikel over ons zou schrijven in hun nieuwsbrief, die aan alle ziekenhuizen in Hawaii wordt gezonden.

In het grootste medisch centrum, Queen’s in Honolulu, wees het comité erop dat het door het centrum gebruikte formulier waarop patiënten toestemming voor een behandeling geven, een onnauwkeurigheid in de bewoordingen bevatte waardoor er een verkeerd beeld van Jehovah’s Getuigen werd geschapen. Het kwam erop neer dat Getuigen liever sterven dan een „levenreddende” bloedtransfusie te krijgen. Er werd duidelijk gemaakt dat dit helemaal niet ons standpunt is en dat wij naar het ziekenhuis gaan ter bescherming van onze gezondheid en ons leven. Met hun formulering werd de indruk gewekt dat bloed alleen maar goed kan zijn en dat geen bloed gelijkstaat met de dood. In hun formulering werd niet toegegeven dat de mogelijkheid van dood door transfusies ook aanwezig is, zodat de patiënt geen op informatie gebaseerde keuze werd geboden wat betreft de risico’s die hij bereid was te nemen. De advocaat van het ziekenhuis zei: „Laat mij dat eens zien!” Al lezend zei hij: „Dat heb ik niet opgesteld!” Onder het weggaan zei de economisch directeur tegen de advocaat: ’Ik denk dat we ons samen eens over dit document moeten buigen.’

Nieuw comité beantwoordt aan zijn doel

Slechts enkele dagen na de opleiding in Hawaii werd een Getuige ijlings naar het ziekenhuis gebracht met ernstige bloedarmoede; haar bloedgehalte was gevaarlijk laag. Er was geen bloeding te vinden en er zou een proefoperatie verricht moeten worden. De arts wilde niet zonder bloed opereren. Zij werd naar een ander ziekenhuis overgebracht waar een andere arts ook weigerde te opereren. Het pas gevormde contactcomité verscheen, sprak met de medisch directeur en de behandelend geneesheer en legde uit dat de patiënt zo in feite aan haar lot werd overgelaten. Toch weigerde de arts te opereren en de zaak werd hem uit handen genomen. Er werden twee andere chirurgen bij gehaald. Zij verrichtten de operatie, vonden de plaats van de bloeding en verhielpen het probleem. Onze zuster bleef in leven. Zonder tussenkomst van het contactcomité was zij misschien gestorven en de media zouden het hebben beschreven als weer zo’n geval van een Getuige die ’gestorven was door weigering van bloedtransfusie’. In feite zijn de Getuigen in zulke gevallen gestorven doordat de noodzakelijke chirurgische ingreep achterwege is gebleven, terwijl bekwame chirurgen hen hadden kunnen redden.

Op internationale schaal zetten ziekenhuizencontactcomités zich dus in om de kloof tussen de medische wereld en Jehovah’s Getuigen te overbruggen door zinvolle communicatie en wederzijds begrip. De resultaten zijn zeer bevredigend geweest. Steeds meer doktoren gaan inzien dat met goede medische begeleiding en bekwame chirurgie de overtuiging van Jehovah’s Getuigen geen probleem is. In de Verenigde Staten zijn ruim 6500 artsen bereid Jehovah’s Getuigen op dat punt ter wille te zijn.

De Getuigen van hun kant moeten alle mogelijke moeite blijven doen om meewerkende en redelijke patiënten te zijn. Op die manier gaan sommige artsen de Getuigen zelfs respecteren om hun trouw aan hoge beginselen. Zo zei een lector in de urologie aan een medische hogeschool in Tokio: „Ik heb respect voor patiënten die Jehovah’s Getuigen zijn. Zij hebben een strikte waardebepaling in een wereld waarin niemand anders die heeft.”

Het algehele doel van deze seminars en bezoeken was het bevorderen van een meer respectvolle samenwerking en het daardoor vermijden van confrontaties. Alle betrokkenen vonden dat er zeer bevredigende vorderingen in die richting waren geboekt. Wij hebben het vertrouwen dat Jehovah deze pogingen zal blijven zegenen en degenen zal blijven schragen die zich gehoorzaam betonen aan Jehovah’s voorschrift zich van bloed te onthouden, zoals zijn Woord hun gebiedt.

[Kader op blz. 24]

[Illustratie op blz. 23]

Hospital Committee Seminar — March 12, 1990