Het koffiedilemma
RUIM 1.500.000.000 kopjes per dag! Zo veel koffie wordt er volgens een recente schatting in de wereld gedronken. Deze enorme consumptie heeft aangehouden ondanks de waarschuwingen die wetenschappers in de loop van de jaren herhaaldelijk hebben laten horen dat koffiedrinkers werkelijk een enorm aantal risico’s lopen, variërend van hartkwalen en diabetes tot zelfs verschillende vormen van kanker. Hoe komt het dan dat zo weinig koffiedrinkers ijlings van hun kopje koffie hebben afgezien?
De afgelopen veertig jaar hebben wetenschappers meer dan vijfhonderd rapporten gepubliceerd over de gevolgen van koffiedrinken. Maar tot dusver zijn hun conclusies niet echt overtuigend geweest. Waarom niet? Onder andere omdat koffie ingewikkelder is dan men zou denken. Een kop koffie kan zo’n vijfhonderd in de natuur voorkomende chemische verbindingen bevatten. Bij de meeste studies concentreert men zich echter op slechts één bestanddeel, het stimulerende middel cafeïne.
Bij sommige mensen kan cafeïne slapeloosheid en prikkelbaarheid of concentratiemoeilijkheden teweegbrengen. Maar hoe staat het met kanker? In het consumentenblad Which? wordt bericht: „Op nagenoeg elk onderzoek dat een mogelijk verband [tussen cafeïne en kanker] aantoont, is er een ander met tegenovergestelde bevindingen.” Het is dan ook geen wonder dat een Londense koffie-analist bericht dat er onder het grote publiek ’helemaal niet zoiets als een tendens is geweest om uit gezondheidsoverwegingen de koffie te laten staan’. Bovendien weten velen dat thee, cacao en coladranken ook cafeïne bevatten. In feite wordt in het blad Which? opgemerkt dat „bij hetzelfde gewicht thee meer cafeïne bevat dan koffie, maar er over het algemeen qua gewicht minder gebruikt wordt om een kop thee te zetten”.
Toch zijn er een paar waarschuwingen die een koffiedrinker misschien in zijn oren wil knopen. In de Londense Times werd onlangs deze conclusie uit een Nederlands rapport geciteerd: „Door het drinken van koffie waarbij het kokende water en het maalsel rechtstreeks worden vermengd, kan het cholesterolgehalte 10 procent hoger komen te liggen dan bij het drinken van filterkoffie of helemaal geen koffie.” Van cholesterol is algemeen bekend dat hartkwalen erdoor worden bevorderd. In een andere uitgave citeerde The Times deze woorden van een vooraanstaande Britse voedingsdeskundige: ’Mensen die geregeld koffie drinken, moeten altijd een verse kop nemen en keteltjeskoffie of een gekookt zetsel vermijden.’
Als de deskundigen het over iets eens zijn waar het koffie betreft, is het matigheid. Artsen doen over het algemeen de aanbeveling niet meer dan zes kopjes (of vier mokken) koffie per dag te drinken. Mensen met gezondheidsproblemen zoals hart- of nierkwalen of verhoogde bloeddruk moeten minder drinken. En vrouwen die in verwachting zijn of een baby aan de borst hebben, mogen niet meer dan één kopje per dag drinken.