Jonge mensen vragen . . .

Is roken echt zo slecht?

ROKEN had Oren van kleins af aan gefascineerd. Als zijn tante haar sigaret aanstak, liet zij hem altijd de lucifer uitblazen. Op zijn 16de besloot hij zelf eens een trekje te wagen. Hij ging naar een feestje en vroeg een meisje om een sigaret — maar hij werd misselijk vóór hij die kon oproken.

Na deze knauw voor zijn mannelijk ego, besloot Oren in het geheim te „oefenen” met roken. Op een avond, na een zware maaltijd, stak hij zenuwachtig een sigaret op en inhaleerde. Wat een verrassing! Geen duizeligheid of misselijkheid ditmaal. Met zichzelf ingenomen inhaleerde hij steeds opnieuw. Toen hij die sigaret had opgerookt, wilde hij er nog een. En daarna nog een. De volgende zes jaar zou Oren een kettingroker zijn.

Roken — Is het tij gekeerd?

Veel jongeren in deze tijd zouden Orens handelwijze misschien heel dom vinden. Volgens een in de Verenigde Staten gehouden enquête was 66 procent van de ondervraagde tieners van mening dat het roken van een of meer pakjes sigaretten per dag een „groot risico” inhield. Ironisch genoeg zijn enkele van de krachtigste veroordelingen afkomstig van jongeren die zelf roken! „Het is een walgelijke gewoonte”, zegt een 16-jarige roker. Bij één onderzoek gaf haast 85 procent van de tieners die rookten, toe dat zij geloofden dat het schadelijk was. Bijna de helft zei dat zij van plan waren met roken te stoppen — binnen vijf jaar, wel te verstaan.

Het heeft er dan ook alle schijn van dat een golf van afkeuring een eind dreigt te maken aan de populariteit waarin tabak zich zo lang heeft mogen verheugen. Het rapport van de Surgeon General (het hoofd van de Amerikaanse Dienst voor de Volksgezondheid) over 1989, getiteld Reducing the Health Consequences of Smoking — 25 Years of Progress, zegt: „In de jaren ’40 en ’50 was roken chic; nu wordt het steeds meer gemeden. Filmsterren, sporthelden en andere beroemdheden traden vroeger geregeld op in sigarettenreclames. Tegenwoordig ziet men acteurs, atleten, bekende persoonlijkheden en kandidaten voor een politiek ambt zelden roken. . . . De bevolking stopt in steeds grotere aantallen met roken.”

In 1965 rookte 40 procent van alle volwassenen in de Verenigde Staten. Ruim 20 jaar later rookte nog slechts ongeveer 29 procent. Het rapport beweert verder dat „bijna de helft van alle volwassenen die ooit gerookt hebben, daar inmiddels mee is gestopt”. In 1976 rookte ongeveer 29 procent van de leerlingen in eindexamenklassen dagelijks. Ruim 10 jaar later was dit nog maar 19 procent.

Dit zou de indruk kunnen wekken dat er over het onderwerp roken niet veel meer gezegd hoeft te worden. Maar ondanks krachtige anti-rookcampagnes en dringende waarschuwingen van de zijde van artsen is het totale tabakverbruik wereldwijd beduidend gestegen! Zo’n 50 miljoen volwassenen in de Verenigde Staten gaan door met roken. En wat Oren overkomen is, overkomt veel andere jongeren. Elke dag steken alleen al in de Verenigde Staten ongeveer 3000 tieners hun eerste sigaret op. Dat komt neer op het verbazingwekkende aantal van één miljoen nieuwe rokers per jaar! Verrassend genoeg zijn de nieuwe nicotineverslaafden voor het merendeel meisjes in de tienerleeftijd.

Anti-rookcampagnes — niets nieuws!

Het is niet zo dat mensen zich niet van de gevaren bewust zijn. Integendeel, lang voordat onderzoekers wetenschappelijke redenen ontdekten om niet te roken, vertelde het gezonde verstand mensen al dat het een smerige en onwenselijke gewoonte was. Nog geen 90 jaar geleden waren sigaretten in veel delen van de Verenigde Staten illegaal. Alleen al het bezit ervan was in sommige gebieden grond voor arrestatie. En er zijn in de afgelopen eeuwen nog wel strengere maatregelen tegen roken genomen.

Het blad Smithsonian beschrijft enkele in de 17de eeuw genomen anti-rookmaatregelen: „In China maakte een in 1638 uitgevaardigd keizerlijk decreet het gebruik . . . van tabak tot een halsmisdaad. . . . In Rusland werden rokers gegeseld; de neusgaten van herhaalde overtreders werden opengesneden; verstokte overtreders werden naar Siberië verbannen. In Perzië werden ze gemarteld, aan een paal gehangen en⁄of onthoofd.”

Toegegeven, zulke sancties waren buitensporig en wreed. Maar rokers zijn op hún manier wreed voor hun lichaam.

Roken — De uitwerking ervan op je lichaam

Nicotine is het bestanddeel dat tabak zijn sinistere aantrekkingskracht geeft. The World Book Encyclopedia zegt echter: „Een vingerhoed nicotine — ongeveer 60 milligram — zou een volwassene kunnen doden als het in één keer werd ingenomen. Een doorsneesigaret bevat ongeveer 1 milligram nicotine.”

Nicotine is ook sterk verslavend. Een rapport van de Surgeon General concludeert: „De meeste rokers beginnen als tieners te roken en raken dan verslaafd. . . . Tachtig procent van de rokers zegt thans dat zij graag zouden stoppen; tweederde van de rokers heeft op zijn minst één serieuze poging gedaan om ermee te stoppen.” Zulke pogingen worden vaak ondermijnd door onaangename ontwenningsverschijnselen: een knagend verlangen naar tabak, rusteloosheid, prikkelbaarheid, nervositeit, hoofdpijn, sufheid, maagklachten en een onvermogen om zich te concentreren.

Sigaretten vervuilen iemand echter niet alleen met nicotine: een brandende sigaret is een ware giffabriek, die ongeveer 4000 verschillende chemische verbindingen uitbraakt. Van 43 van deze chemicaliën is vastgesteld dat ze kankerverwekkend zijn. Enkele ervan hebben de vorm van een kleverig teer dat in de longen en de luchtwegen naar de longen blijft plakken. Dit kan later tot longkanker leiden. Roken is naar men meent ook „een factor die bijdraagt tot kanker van de blaas, de alvleesklier en de nieren, en het wordt in verband gebracht met maagkanker”. — Reducing the Health Consequences of Smoking.

Het kan jaren duren voordat zich bij een roker kanker ontwikkelt. Maar één enkele sigaret kan al schadelijk zijn. Door de nicotine ontstaat een versnelde hartslag, waardoor je lichaam meer zuurstof nodig heeft. Helaas bevat sigaretterook ook koolmonoxide — het giftige bestanddeel in de uitlaatgassen van auto’s. Deze toxische substantie komt in de bloedstroom terecht en belemmert nu juist de zuurstoftoestroom naar het hart en de andere vitale organen. Erger nog, nicotine vernauwt de bloedvaten, zodat de zuurstoftoestroom nog meer vertraagt wordt. Hartkwalen komen bij rokers dan ook alarmerend veel voor.

Maagzweren, miskramen, misvormde kinderen, beroerten — dit zijn slechts enkele van de vele andere risico’s die rokers lopen. Elk jaar zijn er wereldwijd ongeveer 2,5 miljoen met tabak verband houdende sterfgevallen. Ruim 400.000 daarvan vinden plaats in de Verenigde Staten. De Surgeon General beweert: „Roken is verantwoordelijk voor meer dan een op de zes sterfgevallen in de Verenigde Staten. Roken blijft de belangrijkste op zichzelf staande, te voorkomen doodsoorzaak in onze samenleving.” Sommige autoriteiten op het gebied van de gezondheid vrezen dat maar liefst 200 miljoen mensen die nu nog geen 20 zijn, uiteindelijk aan de gevolgen van roken zullen sterven.

Maar rokers brengen niet alleen zichzelf schade toe. Door anderen te dwingen hun giftige rook in te ademen, stellen zij ook niet-rokers aan de risico’s van longkanker en andere ziekten van de luchtwegen bloot.

Je moet zelf beslissen

Het is dan ook niet verwonderlijk dat het ene land na het andere stappen heeft ondernomen om mensen voor de gevaren van tabak te waarschuwen of het gebruik ervan te beperken. Het beklemtonen van de risico’s schijnt echter bij veel jongeren weinig effect te hebben. „Het opsteken van een sigaret geeft me een ontspannen gevoel”, zegt de 15-jarige Holly. „Ik denk nooit aan het krijgen van kanker.”

Een wijze spreuk waarschuwt: „De schrandere die de rampspoed heeft gezien, heeft zich verborgen; de onervarenen die zijn doorgelopen, hebben de straf ondergaan” (Spreuken 27:12). Wil je werkelijk de straf van tabaksverslaving ondergaan, namelijk kanker, hartkwalen, ziekten van de luchtwegen? Is het genot van nicotine je vuile adem, een rokershoest en gele tanden waard?

Anderzijds bestaat er een veel diepgaander reden om niet te roken: je verlangen om vriendschap met God te onderhouden. Zou je je niet beledigd voelen als je iemand een duur cadeau gaf en hij of zij gooide het weg? Welnu, God geeft ons „leven en adem” (Handelingen 17:25). Denk je eens in hoe hij zich voelt als jij die gave misbruikt! De apostel Paulus schreef dan ook: „Daar wij dan deze beloften [die van een goedgekeurde verhouding met God] hebben, geliefden, laten wij ons reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest, en in de vrees voor God heiligheid vervolmaken” (2 Korinthiërs 7:1). Roken doet meer dan enkel het vlees verontreinigen door iemands lichaam met schadelijke chemicaliën te vervuilen; het verontreinigt ook iemands geest of overheersende geesteshouding. Roken is een verdorven, zelfzuchtige en goddeloze gewoonte.

Ondanks dit alles worden veel jongeren nog steeds in de verleiding gebracht te gaan roken. Waarom dit zo is en hoe een jongere aan een dergelijke druk het hoofd kan bieden, zal het onderwerp zijn van een toekomstig artikel.

[Illustratie op blz. 16]

Denk voordat je je laat verstrikken, aan de gevolgen