Hoe uw geheugen te verbeteren
U HEBT een uitstekend geheugen! Kunt u dat nauwelijks geloven? Sta dan eens een ogenblik stil bij de vele dingen die u zich met gemak herinnert: taferelen uit uw jeugd, de namen van vrienden en familieleden — zelfs van fictieve personages uit boeken en van de televisie — de melodieën en woorden van uw lievelingsliedjes, het alfabet, hoe te tellen, duizenden woorden. Ja, u hebt het vermogen om u miljoenen dingen te herinneren al gedemonstreerd!
’Maar als mijn geheugen zo’n wonder is,’ vraagt u zich misschien af, ’waarom vergeet ik dan van alles? Waarom berg ik zo vaak iets verkeerd op? Waarom ben ik als ik naar een winkel ga, daar vergeten wat ik moest hebben? Erger nog, waarom kost het me zo veel moeite me namen te herinneren — om nog maar te zwijgen over telefoonnummers en afspraken?’ Dit zijn dingen waar veel mensen last van hebben. Niettemin is uw geheugen veel beter dan u misschien beseft — en het is te verbeteren.
Waarom wij dingen vergeten
God heeft ons geschapen met een geweldig herinneringsvermogen. Het brein huist dan ook in wat in de bijbel poëtisch wordt aangeduid als een „gouden schaal” — een kostbare vergaarplaats voor herinneringen (Prediker 12:6). Waarom schijnt ons geheugen ons dan soms in de steek te laten? Vaak komt dat door een gebrek aan belangstelling. De beroemde dirigent Arturo Toscanini dirigeerde hele symfonieën uit zijn hoofd. De handelsmagnaat Charles Schwab kon de namen van 8000 werknemers onthouden. Maar was hun geheugen even goed op gebieden buiten hun persoonlijke interessensfeer? Waarschijnlijk niet. Hoe goed uw geheugen ook mag zijn, het zal u verschrikkelijk moeilijk vallen dingen te leren onthouden die u niet interesseren.
Nog een factor waardoor wij iets kunnen vergeten, is een verandering van situatie of locatie. Dingen worden het beste onthouden in de context waarin ze geleerd zijn. Een man die de streek bezocht waarin hij was grootgebracht, werd gegroet door een vrouw die hij niet kende. Hij nam uiteraard aan dat het iemand moest zijn met wie hij in zijn oude omgeving was opgegroeid. Plotseling realiseerde hij zich echter dat het iemand was die hij dagelijks zag — een huidige collega! Bij louter toeval bezocht zij dezelfde streek. Doordat hij haar in een andere omgeving zag, was hij eventjes vergeten wie zij was.
Gelukkig hoeft u de miljoenen brokjes informatie die elke dag uw geest binnenstromen niet allemaal te onthouden; veel ervan is onbeduidend. Iets wat wel belangrijk is, kunt u echter leren onthouden. Hoe? Door er speciale aandacht aan te besteden.
Hoe te onthouden
Laten wij zeggen dat u vanavond een belangrijk telefoongesprek moet voeren. Indien u niet meer doet dan eenvoudig de noodzaak ervan snel voor uzelf constateren, zult u het waarschijnlijk vergeten. Sta dus bewust even stil bij dit telefoongesprek dat u van plan bent te voeren. In het boek Instant Recall — Tapping Your Hidden Memory Power doet Jeff Budworth de aanbeveling „minuten, niet seconden,” te nemen om belangrijke informatie in uw geheugen te griffen. Zeg tegen uzelf dat u werkelijk vastbesloten bent eraan te denken dit gesprek te voeren. Omdat u er speciale aandacht aan hebt besteed, is de kans dat u het vergeet gering.
Wat zijn echter enkele andere manieren waarop u speciale aandacht kunt besteden aan dingen die u niet wilt vergeten? De volgende suggesties kunnen, als u ze toepast, al gauw een tweede natuur voor u worden.
Zorg dat uw informatie correct is: Een computer kan gegevens niet nauwkeurig oproepen als die in eerste instantie niet juist ingevoerd zijn. Hetzelfde geldt in grote mate voor onze herinneringen. Neem bijvoorbeeld eens het leren van namen. Dr. Bruno Furst merkt in zijn boek Stop Forgetting op: „Als wij de naam niet duidelijk en nauwkeurig verstaan, is er niet eens sprake van onthouden of vergeten. Iets wat wij nooit geweten hebben, kunnen wij onthouden noch vergeten. Daarom moet onze eerste stap zijn, de naam zo goed te verstaan dat er geen twijfel bestaat aan de uitspraak of spelling.” Mompelt iemand zijn naam als hij aan u voorgesteld wordt, aarzel dan niet hem te vragen zijn naam te herhalen. Vraag hoe die gespeld wordt.
Visualiseer: Probeer u een voorstelling te maken van wat u tracht te onthouden. Is er een bepaald karweitje dat u niet mag vergeten? Vorm u dan een beeld van uzelf terwijl u het doet. Hoe meer details u aan dit visuele beeld toevoegt, des te gemakkelijker zult u het onthouden.
Visualisatie kan u ook helpen dingen die schijnbaar niets met elkaar te maken hebben, met elkaar te associëren. Stel u bijvoorbeeld voor dat u moet onthouden melk en tandpasta te kopen. U zou kunnen proberen u een beeld te vormen van een koe die haar tanden poetst. Dit is geen beeld dat u licht zult vergeten, hoe u er ook uw best voor doet!
Verwoord het: Hardop tegen uzelf zeggen: ’Ik moet John vanavond opbellen’, is ook een manier om u te helpen eraan te denken. Vergeet u daarentegen vaak of u de deur op slot hebt gedaan of het gas hebt uitgedraaid? In het boek How to Improve Your Memory zegt dr. James D. Weinland: „Het probleem is gewoonlijk op te lossen door de taken terwijl wij ze verrichten te verwoorden . . . Zeg als u de klok opwindt en de wekker zet: ’Ik heb de klok opgewonden en de wekker gezet.’ Zeg als u de deur afsluit tegen uzelf: ’Ik heb de deur op slot gedaan.’” Misschien voelt u zich mal als u dit doet, maar het kan u helpen het te onthouden.
Kweek belangstelling voor uw onderwerp aan: Misschien voelt u zich van nature niet aangetrokken tot een onderwerp, maar als u bedenkt waarom u de inlichtingen moet leren en wat de gevolgen zijn als u ze niet onthoudt, zal het leren u makkelijker afgaan. Bovendien gaat elk onderwerp naarmate u er meer over leert, steeds meer indruk op u maken. De bijbel zegt: „Voor de verstandige is kennis iets gemakkelijks.” — Spreuken 14:6.
Tel: Stel dat u morgenochtend verschillende dingen mee moet nemen naar uw werk. Door op het exacte aantal van de dingen die mee moeten te letten, is de kans kleiner dat u iets thuis laat liggen.
Organiseer: Moet u verschillende artikelen bij een levensmiddelenzaak kopen, probeer dan ze in categorieën in te delen. U zou bijvoorbeeld kunnen besluiten drie zuivelprodukten, twee vleesprodukten en twee andere artikelen te kopen. Het op die manier organiseren van dingen helpt u er meer aandacht aan te besteden.
Gebruik en repeteer het: U zult u altijd uw eigen naam, het alfabet of de manier waarop u een vork of potlood moet gebruiken, herinneren. Waarom? Omdat u die kennis herhaaldelijk gebruikt hebt. Veelvuldig gebruik versterkt een herinnering, waardoor ze gemakkelijker op te roepen wordt. Gebruik de dingen die u wilt onthouden dus van tijd tot tijd of laat ze in gedachten de revue passeren. Probeer nadat u aan iemand voorgesteld bent, zijn naam verscheidene keren te gebruiken. Of tracht als u iets nieuws hebt geleerd, die informatie in uw gesprekken te verwerken, waarbij u er wel voor moet zorgen dat het niet opschepperig klinkt.
De waarde van onthouden
’Maar waarom zou ik al die moeite doen?’, vraagt u zich misschien af. ’Zou het niet gemakkelijker zijn alles gewoon op te schrijven?’ Agenda’s, lijstjes, wekkers, aan uzelf geschreven briefjes — ze dienen allemaal een nuttig doel. Soms is het echter gewoon niet praktisch dingen te noteren, bijvoorbeeld als u mensen onder informele omstandigheden ontmoet. En als uw weloverdachte boodschappenlijstje herzien moet worden, hebt u vaak geen potlood bij de hand. Bovendien raken lijstjes makkelijk zoek. En als u uw agenda vergeet te raadplegen? Het trainen van uw geheugen is dan ook alleszins de moeite waard.
Hoe meer u oefent, hoe minder moeite het kost iets in uw geheugen te prenten. Ja, misschien merkt u al gauw dat u dingen liever onthoudt dan ze op te schrijven. Wees echter niet bang dat u uw verstand op de een of andere manier volpropt, waardoor het minder doeltreffend of creatief zou worden. Het verstand wordt, net als een spier, sterker en effectiever door gebruik. Dr. Joan Minninger zegt daarover: „De meeste mensen zien het lange-termijngeheugen als een grote la die van tijd tot tijd geleegd moet worden om ruimte te maken voor nieuwe dingen. Fout. Voor zover bekend zijn er geen grenzen aan de opslagruimte in uw geheugen. U kunt uw hele leven nieuwe dingen leren en onthouden.”
Dr. Furst zet in dezelfde geest uiteen dat „het een vergissing zou zijn te denken dat wij om goed voor onze hersencellen te zorgen, ze elke moeite moeten besparen en ze ongebruikt moeten laten. Juist het tegenovergestelde is waar.” Uw geheugen zal sterker worden door gebruik. (Vergelijk Hebreeën 5:14.) Sommigen, onder wie Harry Lorayne, een van de auteurs van The Memory Book, geloven zelfs dat „het geheugen in feite beter kan worden naarmate u ouder wordt”.
Hoe het ook zij, u hebt niets te verliezen en veel te winnen door de van God afkomstige gave van het geheugen te gebruiken. De voordelen kunnen onvergetelijk zijn.