Het nieuwe tijdperk der grote ontdekkingen
Door een schrijver van de Ontwaakt!-redactie
HEBT u op de televisie wel eens een ruimteveer zien lanceren? Hebt u zich toen afgevraagd hoe groot die raketten eigenlijk zijn? En hoeveel plaats de astronauten in het ruimteveer hebben? Ik was in de gelegenheid dat zelf te bekijken toen ik een bezoek bracht aan Spaceport USA op Cape Canaveral, ook bekend als het Kennedy Space Center, in Florida.
Ik had allerlei lanceringen van ruimtevaartuigen op de televisie gezien en was opgewonden geweest bij de eerste Apollo-vlucht naar de maan in 1969, en het was dan ook een hele ervaring mij nu in het hartje van deze activiteiten te bevinden, net een uur rijden ten oosten van Orlando. Toen wij het parkeerterrein opreden, zag ik in de verte raketten tentoongesteld staan die in het verleden gebruikt waren om mensen en instrumenten de ruimte in te sturen. En daar, gestationeerd op het platform naast de Rakettentuin, stond een levensgrote replica van de ruimteveren die gebruikt worden voor verrichtingen in een baan om de aarde. Het veer heet Ambassador en hoewel het maar een kopie is, was het indrukwekkend om te zien, te bezoeken en te fotograferen. Het is bij de staart 17 meter hoog, is 37 meter lang en heeft een spanwijdte van 24 meter.
Het was vrijdag 22 november 1991 en ik wilde dolgraag bij een lanceerplatform komen, vooral dat waar het ruimteveer Atlantis wachtte om op zondag 24 november gelanceerd te worden. Er zijn verscheidene van die platforms, maar ze bevinden zich een aantal kilometers van het expositieterrein. Dus nam ik de officiële bustour naar het voornaamste raketgebouw en de lanceerinstallaties.
Onze eerste stop was bij het gebouw waar de bemanning wordt opgeleid, waar wij kopieën zagen van het verzorgings- of dienstencompartiment en de maanlander die bij die historische reis naar de maan in 1969 waren gebruikt. De maanlander was echt een lelijk geval — het had niets van de vloeiende lijnen en vorm van het karakteristieke ruimtevaartuig. Op het eerste gezicht zag het er meer uit als een geheel van kubussen en piramiden met daaraan een stel spinnepoten bevestigd. Toch had de tegenhanger ervan gediend om twee mannen op de maan te zetten.
In juli 1971 landde de Apollo 15 op de maan en laadden de astronauten Scott en Irwin de maanjeep uit. Dat voertuig heeft $15 miljoen gekost en was daarmee waarschijnlijk de duurste jeep die ooit werd gebouwd. En als u erin wilt rijden, hoeft u alleen maar naar de maan te gaan — hij is daar blijven staan, samen met de landingssteiger van de maanlander! Maar vergeet niet nieuwe batterijen mee te nemen. Die van de jeep zijn al lang op.
Mijn volgende stop op de tour was het VAB (het montage-gebouw). Het kost wat moeite te wennen aan de acroniemen (letterwoorden) die in het ruimtevaartcentrum worden gebezigd — ze worden voor van alles en nog wat gebruikt. Chris, een voormalig ingenieur bij het Apollo-project die ik later ontmoette, vertelde mij: „Ik werd overgeplaatst naar een andere afdeling en kon maandenlang veel dingen die werden gezegd niet begrijpen omdat hun acroniemen anders waren dan de mijne!” Wat is er zo bijzonder aan het VAB? Met zijn hoogte van ruim 160 meter (het equivalent van een wolkenkrabber van 52 verdiepingen), zijn breedte van 158 meter en zijn lengte van 218 meter is het qua volume of ruimtelijke capaciteit mogelijk het grootste gebouw ter wereld. Het beslaat een gebied van 3 hectare. Het moet zo groot zijn omdat hier de lanceerraketten geassembleerd worden voordat ze langzaam en moeizaam naar het lanceerplatform rollen. Maar daarover later meer.
Ons werd verteld dat het VAB zo groot is dat er vier Saturnus V-raketten tegelijk geassembleerd konden worden. En die waren 111 meter hoog, bedoeld om het ruimtevaartuig Apollo te dragen. In het boek The Illustrated History of NASA wordt uitgelegd: „Het totale lanceergewicht was fantastisch: 2900 ton. Toch konden de motoren van de Saturnus V, die een stuwkracht van bijna 3500 ton ontwikkelden, de gigantische last met gemak omhoogheffen.”
Toen ik omhoogkeek naar de top van dit reusachtige gebouw, kreeg ik rondcirkelende kalkoengieren in het oog die gebruik maakten van de opwaartse luchtstromen boven het dak. Dat herinnerde mij er tevens aan dat het ruimtevaartcentrum midden in een uitgestrekt nationaal reservaat ligt dat tientallen soorten vogels en reptielen en andere diersoorten herbergt. Op onze busreis kwamen wij voorbij een reusachtig, twee meter hoog nest van Amerikaanse zeearenden, hoog in een boom. Op de een of andere manier leek het passend dat er daar waar de mens enkele van zijn grootste prestaties in de ruimtevaart heeft geleverd, adelaars vlogen.
Onze volgende stop zou een plek zijn vanwaar wij op enige afstand een paar lanceerplatforms zouden kunnen zien. Er restte echter nog een belangrijke vraag. Hoe worden die enorme raketten naar de 5,5 kilometer ver gelegen lanceerplatforms vervoerd? Daarvoor worden de grootste rupsvoertuigen gebruikt die ik ooit heb gezien! Ze worden ’crawler transporters’ genoemd en kunnen 6,6 miljoen kilo dragen. Deze voertuigen zijn elk zo groot als een half voetbalveld en wegen 2,7 miljoen kilo. Maar verwacht geen snelheidsrecords van deze monsters. Geladen hebben ze een maximumsnelheid van 1,6 kilometer per uur; ongeladen van 3,2 kilometer per uur! Het draagvlak rust op vier reusachtige tweebandentrekkers, aan elke hoek één. Elke band telt 57 schakels en elke schakel weegt een ton.
Stel u nu de speciale weg eens voor die naar elk lanceerplatform aangelegd moest worden en die het enorme gewicht van het mobiele platform met de raket en het ruimtevaartuig moest kunnen dragen.
Hoe gaat het bij de terugreis van het ruimteveer naar de aarde? Het veer heeft een plek om te landen nodig — en hier op Cape Canaveral is die „plek” geen gewone landingsbaan, maar een baan die ongeveer tweemaal zo lang en breed is als de gemiddelde landingsbaan op een vliegveld. Ze is 4600 meter lang, met 300 meter overlap aan beide uiteinden. Als de omstandigheden niet gunstig zijn voor een landing, wijkt het ruimteveer uit naar de luchtmachtbasis Edwards in de woestijn van Californië, ruim 3200 kilometer naar het westen.
De immensiteit van het hele project was overweldigend. En het riep vragen op. Wat heeft de mens bereikt op het gebied van ruimteonderzoek? Wat heeft het opgeleverd? En wat zijn de vooruitzichten op interplanetaire vluchten? Zal de mens ooit op Mars landen?