De zienswijze van de bijbel

Waarom uitsluiting een liefdevolle regeling is

EXCOMMUNICATIE — het idee alleen al roept bij veel gelovigen gemengde gevoelens op.a De meeste mensen vinden wel dat godsdiensten een tuchtmaatregel moeten kennen. Maar velen bezien excommunicatie als een relikwie uit het verleden — een hardvochtige tuchtmaatregel die hen doet denken aan heksenjacht en inquisitie.

Bij het probleem komt nog de enorme invloed van de wereld. De meeste godsdiensten van de christenheid hebben zich daarom toleranter tegenover zonde opgesteld. Geen wonder dan ook dat een anglicaanse voorganger zei: „Excommunicatie maakt deel uit van onze traditie, maar ik denk niet dat er in deze eeuw gebruik van is gemaakt.”

Veel mensen zullen echter verbaasd zijn te horen dat onder Jehovah’s Getuigen uitsluiting (het equivalent van excommunicatie) ernstig wordt opgevat. Toegegeven, het is niet gemakkelijk tot die stap over te gaan, maar het is wel een liefdevolle regeling. Hoe dat zo?

Gods naam wordt erdoor hoog gehouden

Jehovah is een heilige God. Hij tolereert geen opzettelijke zonde van de zijde van mensen die zeggen hem te aanbidden. De apostel Petrus schreef aan christenen: „Wordt . . . zelf heilig in uw gehele gedrag, want er staat geschreven: ’Gij moet heilig zijn, want ik ben heilig’” (1 Petrus 1:15, 16). Door het uitsluiten van onberouwvolle zondaars wordt Gods naam dus hoog gehouden; het is een teken van liefde voor die naam. — Vergelijk Hebreeën 6:10.

Wil dit zeggen dat als een christen zwicht voor een zwakheid of struikelt en een zware zonde begaat, hij automatisch uit de gemeente wordt gesloten? Beslist niet! Jehovah is geen gevoelloze dictator. Hij is barmhartig en vol begrip. Hij houdt in gedachte dat wij onvolmaakt zijn (Psalm 103:14). Jehovah erkent dat ’allen hebben gezondigd en niet de heerlijkheid Gods bereiken’ (Romeinen 3:23). God heeft regelingen getroffen voor geestelijke hulp binnen de gemeente, zodat wanneer een christen een „misstap” of zelfs een ernstige zonde begaat, hij liefdevol ’terechtgebracht’ kan worden in een geest van zachtaardigheid (Galaten 6:1). Door raad uit Gods Woord te aanvaarden en van innig verdriet en oprecht berouw blijk te geven, kan iemand die van het pad der rechtvaardigheid afgedwaald is, geestelijk „gezond gemaakt” worden. — Jakobus 5:13-16.

Maar stel nu dat een gedoopte christen een ernstige misstap begaat en dat alle pogingen om hem op het rechte pad te brengen mislukken. Met andere woorden, hij weigert koppig zijn zondige handelwijze te corrigeren. Wat dan?

De gemeente wordt erdoor beveiligd

De bijbel gebiedt christenen: ’Verkeer niet langer in het gezelschap van iemand, een broeder genoemd, die een hoereerder of een hebzuchtig persoon of een afgodendienaar of een beschimper of een dronkaard of een afperser is, en eet zelfs niet met zo iemand.’ — 1 Korinthiërs 5:11.

Is deze bijbelse wet hardvochtig en vernederend? Bedenk dit eens: Wanneer een verstokte misdadiger in de gevangenis wordt gezet omdat hij de wet heeft overtreden, wordt dat dan als hardvochtig of gevoelloos beschouwd? Nee, want het publiek heeft er recht op dat de vrede en veiligheid van de samenleving wordt gewaarborgd. In feite wordt de misdadiger voor de duur van zijn gevangenisstraf uitgesloten uit de maatschappij, die de wet respecteert.

In dezelfde zin heeft de christelijke gemeente alle recht en reden om onberouwvolle kwaaddoeners uit hun midden te verwijderen. Waarom? Omdat de gemeente beschutting moet bieden tegen immorele mensen en andere opzettelijke beoefenaars van zonde.

In het besef dat ’één zondaar veel goeds teniet kan doen’, gebood de apostel Paulus medegelovigen: „Verwijdert de goddeloze man uit uw midden” (Prediker 9:18; 1 Korinthiërs 5:13). Die stap voorkomt dat de zondaar verderfelijke praktijken in de gemeente verbreidt en beschermt de goede naam van de gemeente. — Vergelijk 1 Timotheüs 3:15.

Bescherming voor individuele leden

Uitsluiting is ook een bescherming voor individuele leden van de gemeente. Ter illustratie: Stel dat u wakker wordt door luidruchtig geclaxonneer of het autoalarm. Het doordringende geluid is moeilijk te negeren; het schrikt u op! In dezelfde zin is het te hopen dat wanneer iemand uit de gemeente wordt gesloten, de stap indruk maakt op elk lid van de kudde. Het heeft een storend effect. Het valt niet te negeren. Hoe kan dat een bescherming zijn?

„Toen ik voor de eerste keer in de Koninkrijkszaal hoorde dat er iemand was uitgesloten, was mijn eerste reactie er een van geschoktheid”, zegt een Getuige. „Daarna stemde het me nederig. Ik besefte dat ook ik kon vallen.” Zoals haar woorden te kennen geven, kan uitsluiting anderen ertoe brengen hun gedrag te evalueren. — 1 Korinthiërs 10:12.

Door onszelf vragen te stellen als ’Zijn er misschien terreinen in mijn leven waarop ik geestelijk kwetsbaar ben?’, kunnen wij geholpen worden te onderzoeken hoe wij er zelf bij God voor staan. Op die manier kunnen wij ’met vrees en beven onze eigen redding blijven bewerken’. — Filippenzen 2:12.

Terugkeer tot God

„Hoe zwaar het ook was,” zei een christelijke vrouw die enige tijd uitgesloten was, „het was onvermijdelijk en hard nodig dat ik streng werd onderricht, en het bleek levenreddend.” Dat beklemtoont nog een belangrijk aspect van uitsluiting. Voorheen onberouwvolle zondaars kunnen erdoor bewogen worden hun eerste stappen terug naar God te doen.

De apostel Paulus zei: „Die Jehovah liefheeft, wordt door hem streng onderricht” (Hebreeën 12:6). En hoewel het waar is dat ’streng onderricht op het ogenblik zelf nooit vreugdevol schijnt te zijn, maar bedroevend, werpt het later voor hen die erdoor geoefend zijn, een vreedzame vrucht af, namelijk rechtvaardigheid’. — Hebreeën 12:11.

Dat is wat Richard ondervond. Na bijna twee jaar uitgesloten te zijn geweest, kwam hij tot berouw, corrigeerde zijn godonterende gedrag en werd opnieuw in de christelijke gemeente opgenomen. Terugziend zegt hij over die ervaring: „Ik besef dat ik uitgesloten moest worden en dat ik het voor honderd procent verdiende. Het was echt nodig en het hielp mij in te zien hoe ernstig mijn handelwijze was en dat het noodzakelijk was Jehovah’s vergeving te zoeken.”

Streng onderricht is misschien niet makkelijk te verdragen. Het aanvaarden ervan vergt nederigheid, maar degenen die ervan leren, oogsten een overvloed aan vruchten.

Uitsluiting is dus een liefdevolle regeling omdat Gods heilige naam erdoor hoog gehouden wordt en de gemeente wordt beschermd tegen de verderfelijke invloed van zonde. Ook is het een uiting van liefde voor de kwaaddoener, omdat hij erdoor wordt aangemoedigd tot berouw te komen en ’zich om te keren, opdat zijn zonden worden uitgewist, opdat er tijden van verkwikking mogen komen van de persoon van Jehovah’. — Handelingen 3:19.

[Voetnoten]

[Illustratieverantwoording op blz. 26]

The New Testament: A Pictorial Archive from Nineteenth-Century Sources, door Don Rice/Dover Publications, Inc.