Is God een drie-eenheid?

DE Bijbel werd in de eerste eeuw n.Chr. voltooid. De officiële formulering van de leringen die tot de ontwikkeling van de Drie-eenheid leidden, begon pas ruim twee eeuwen later, in het jaar 325. Dat gebeurde op een concilie in de stad Nicea (Klein-Azië), het huidige Iznik (Turkije). Volgens de New Catholic Encyclopedia werd in de geloofsbelijdenis die aan het Concilie van Nicea wordt toegeschreven, de eerste officiële definitie van de ’christelijke orthodoxie’ vastgelegd, waaronder de definitie van God en Christus. Waarom vond men het nodig om ruim tweehonderd jaar nadat de Bijbel voltooid was een definitie van God en Christus te geven? Is de Bijbel niet duidelijk over deze belangrijke onderwerpen?

IS JEZUS GOD?

Toen Constantijn de alleenheerser van het Romeinse Rijk werd, was er onder belijdende christenen verdeeldheid over de verhouding tussen God en Christus. Was Jezus God? Of was hij door God geschapen? Constantijn pakte de kwestie aan door een bijeenkomst in Nicea te beleggen, niet omdat hij op zoek was naar religieuze waarheid, maar omdat hij niet wilde dat religie verdeeldheid in zijn rijk veroorzaakte.

Constantijn vroeg de paar honderd aanwezige bisschoppen om tot een unaniem besluit te komen, maar zijn verzoek was tevergeefs. Hij deed toen het voorstel dat het concilie de vage opvatting zou aannemen dat Jezus „uit het wezen” (homoousios) van de Vader was. Met deze onbijbelse Griekse filosofische term werd de basis gelegd voor het dogma van de Drie-eenheid zoals dat later in geloofsbelijdenissen zou worden beschreven. Tegen het eind van de vierde eeuw had de Drie-eenheid in essentie haar huidige vorm gekregen, met inbegrip van het zogenoemde derde deel van de godheid: de heilige geest.

WAAROM INTERESSANT?

Jezus zei dat „ware aanbidders de Vader met (...) waarheid zullen aanbidden” (Johannes 4:23). Die waarheid staat in de Bijbel (Johannes 17:17). Leert de Bijbel dat de Vader, de Zoon en de heilige geest drie personen in één God zijn?

Ten eerste staat het woord Drie-eenheid niet in de Bijbel. Ten tweede heeft Jezus nooit beweerd dat hij gelijk is aan God. Hij aanbad God juist (Lukas 22:41-44). En dan was er nog Jezus’ relatie tot zijn volgelingen. Zelfs nadat hij als geest uit de dood was opgewekt, noemde hij zijn volgelingen „mijn broeders” (Mattheüs 28:10). Waren ze broers van de almachtige God? Natuurlijk niet! Maar dankzij hun geloof in Christus — Gods eerstgeboren Zoon — werden ook zij zoons van de ene Vader (Galaten 3:26). Vergelijk de volgende Bijbelteksten eens met een passage uit de geloofsbelijdenis die aan het Concilie van Nicea wordt toegeschreven.

Wat de geloofsbelijdenis van Nicea zegt:

„Wij geloven (...) in onze ene Heer Jezus Christus (...) uit het wezen (substantie) van de Vader, God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God.”

Wat de Bijbel zegt:

• „De Vader is meer dan ik [Jezus].” — Johannes 14:28.a

• ’Ik [Jezus] stijg op naar mijn Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is.’ — Johannes 20:17.

• „Wij weten: er is één God, de Vader.” — 1 Korinthiërs 8:6.

• „Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus.” — 1 Petrus 1:3.

• „Dit zegt Amen [Jezus], (...) het begin van Gods schepping.” — Openbaring 3:14.b