Leg je toe op lezen

DIEREN kunnen niet wat jij nu aan het doen bent. Eén op de zes mensen heeft niet leren lezen — vaak door het ontbreken van onderwijsmogelijkheden — en van de overigen doen velen het niet geregeld. Maar je vermogen om de gedrukte bladzijde te lezen stelt je in staat al lezend naar andere landen te reizen, mensen te ontmoeten wier leven het jouwe kan verrijken, en praktische kennis te verwerven die je zal helpen tegen de zorgen van het leven opgewassen te zijn.

Hoeveel een jongere aan zijn schoolopleiding zal hebben, wordt beïnvloed door zijn leesvermogen. Wanneer hij een baan zoekt, kan zijn leesvaardigheid van invloed zijn op het soort werk dat hij kan krijgen en het aantal uren dat hij moet werken om in zijn levensonderhoud te voorzien. Huisvrouwen die goed lezen, kunnen hun gezin een betere zorg geven op het gebied van juiste voeding, hygiëne en voorkoming van ziekte. Moeders die goed kunnen lezen, oefenen vaak ook een heel positieve invloed uit op de intellectuele ontwikkeling van hun kinderen.

Het grootste voordeel van lezen is natuurlijk dat het je in staat kan stellen ’de kennis van God te vinden’ (Spr. 2:5). Veel aspecten van onze dienst voor God hebben te maken met kunnen lezen. Op gemeentevergaderingen worden de Schrift en op de bijbel gebaseerde publicaties gelezen. Je doeltreffendheid in de velddienst wordt sterk beïnvloed door hoe je leest. En aan je voorbereiding op die activiteiten komt lezen te pas. Om die reden hangt je geestelijke groei in grote mate af van je leesgewoonten.

Benut de gelegenheid

Sommigen die Gods wegen leren kennen, hebben niet veel onderwijs genoten. Ze moeten wellicht leesonderricht ontvangen om meer geestelijke vorderingen te maken. Of misschien hebben ze persoonlijke hulp nodig om hun leesbekwaamheid te vergroten. Waar die behoefte bestaat, proberen gemeenten leescursussen te organiseren op basis van de publicatie Apply Yourself to Reading and Writing. Vele duizenden hebben bijzonder veel nut gehad van deze voorziening. Omdat goed kunnen lezen zo belangrijk is, zorgen sommige gemeenten voor leeslessen in samenhang met de theocratische bedieningsschool. Ook waar dat soort leesklassen niet bestaan, kan iemand goede vorderingen maken door iedere dag wat tijd te besteden aan hardop lezen en door geregeld de school bij te wonen en eraan deel te nemen.

Stripboeken en televisie, maar die niet alleen, hebben helaas bij velen het lezen naar de achtergrond gedrongen. Als iemand veel voor de beeldbuis zit en weinig leest, kan dat remmend werken op de ontwikkeling van zijn leesbekwaamheid en van zijn vermogen om helder te denken en te redeneren en zich goed uit te drukken.

In publicaties die ons helpen de bijbel te begrijpen wordt voorzien door „de getrouwe en beleidvolle slaaf”. Hierin wordt een rijkdom aan informatie geboden over uiterst belangrijke geestelijke zaken (Matth. 24:45; 1 Kor. 2:12, 13). Ze houden ons ook op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen in de wereld en hun betekenis, helpen ons beter bekend te raken met de natuur, en leren ons goed om te gaan met kwesties die ons raken. Bovenal richten ze er de aandacht op hoe wij God op een aanvaardbare wijze kunnen dienen en zijn gunst kunnen verwerven. Zulk heilzaam leesmateriaal zal je helpen in je ontwikkeling als geestelijk mens.

Natuurlijk is goed kunnen lezen geen deugd op zich. Dit vermogen moet op de juiste manier aangewend worden. Net als eten moet lezen selectief gebeuren. Waarom voedsel eten dat geen echte voedingswaarde heeft of je zelfs kan vergiftigen? En evenzo, waarom materiaal lezen, al is het maar incidenteel, dat geest en hart kan verderven? Bijbelse beginselen moeten de maatstaf leveren waaraan we elke keuze van leesstof afmeten. Neem voordat je beslist wat je gaat lezen teksten als Prediker 12:12, 13; Efeziërs 4:22-24; 5:3, 4; Filippenzen 4:8; Kolossenzen 2:8; 1 Johannes 2:15-17 en 2 Johannes 10 in overweging.

Lees met het juiste motief

Hoe belangrijk het juiste motief is bij lezen, wordt duidelijk als we de evangelieverslagen beschouwen. In het Evangelie van Mattheüs lezen we bijvoorbeeld dat Jezus goed onderlegde religieuze leiders vragen stelt als „Hebt gij niet gelezen . . .?” en „Hebt gij het volgende nooit gelezen . . .?” voordat hij hun de schriftuurlijke antwoorden geeft op hun listige vragen (Matth. 12:3, 5; 19:4; 21:16, 42; 22:31). Een les die we hieruit kunnen leren is dat als ons motief om te lezen niet juist is, wij verkeerde conclusies kunnen trekken of het punt waar het om gaat totaal kunnen missen. De Farizeeën lazen de Schrift omdat ze dachten door middel daarvan eeuwig leven te zullen verwerven. Die beloning, zo maakte Jezus duidelijk, wordt niet verleend aan hen die God niet liefhebben en Zijn middel tot redding niet aanvaarden (Joh. 5:39-43). De bedoelingen van de Farizeeën waren zelfzuchtig; veel van hun conclusies waren daarom fout.

Liefde voor Jehovah is het zuiverste motief dat we kunnen hebben voor het lezen van zijn Woord. Die liefde beweegt ons ertoe Gods wil te leren kennen, want liefde „verheugt zich met de waarheid” (1 Kor. 13:6). Zelfs als we vroeger niet van lezen hielden, zal het liefhebben van Jehovah met ’geheel ons verstand’ maken dat we ons er krachtig op toeleggen de kennis van God in ons op te nemen (Matth. 22:37). Liefde maakt interesse wakker, en interesse bevordert leren.

Beschouw de snelheid

Lezen gaat hand in hand met herkenning. Ook nu je dit leest, ben je woorden aan het herkennen en herinner je je de betekenis ervan. Je kunt je leessnelheid vergroten als je het gebied waar dat herkennen plaatsvindt, verbreedt. Probeer, in plaats van bij elk woord te stoppen, verscheidene woorden tegelijk te herkennen. Naarmate je deze bekwaamheid ontwikkelt, zul je bemerken dat je beter begrijpt wat je leest.

Wanneer je echter diepgaander materiaal aan het lezen bent, valt er wellicht meer uit je inspanningen te halen door een andere methode te gebruiken. Toen Jehovah Jozua raad gaf over zijn lezen van de Schrift zei hij: „Dit wetboek dient niet uit uw mond te wijken, en gij moet er dag en nacht met gedempte stem in lezen” (Joz. 1:8). Iemand praat vaak zachtjes in zichzelf als hij iets overpeinst. Het Hebreeuws voor ’met gedempte stem lezen’ wordt daarom ook vertaald met „mediteren” (Ps. 63:6; 77:12; 143:5). Als iemand mediteert, is hij diep aan het nadenken; hij haast zich niet. Door beschouwend lezen heeft Gods Woord een krachtiger inwerking op geest en hart. De bijbel bevat profetieën, raad, spreuken, poëzie, goddelijke oordelen, details betreffende Jehovah’s voornemen, en een overvloed aan voorbeelden in levens van mensen — allemaal waardevol voor hen die Jehovah’s wegen willen bewandelen. Hoe nuttig is het om de bijbel zo te lezen dat het een diepe indruk op je geest en hart kan maken!

Leer je te concentreren

Verplaats je bij het lezen in de beschreven taferelen. Probeer je de personen voor te stellen en emotioneel deel te hebben aan wat er in hun leven gebeurde. Dat is betrekkelijk gemakkelijk als je een verslag leest als dat over David en Goliath, opgetekend in 1 Samuël hoofdstuk 17. Maar zelfs details in Exodus en Leviticus over de bouw van de tabernakel of de installatie van de priesterschap zullen tot leven komen als je je een voorstelling maakt van de afmetingen en materialen of je de geur voorstelt van het reukwerk, van het geroosterde graan en van de dieren op het brandofferaltaar. Denk je in hoe ontzagwekkend het moet zijn geweest om priesterlijke diensten te verrichten! (Luk. 1:8-10) Als je op deze manier je zintuigen en emoties erbij betrekt, helpt dat je de betekenis te begrijpen van wat je leest en zul je het ook beter onthouden.

Wanneer je aan het lezen bent kan echter, als je niet oplet, je geest gaan afdwalen. Je ogen kunnen best op de bladzijde gericht zijn, maar je gedachten verwijlen elders. Speelt er muziek? Staat de televisie aan? Zijn gezinsleden aan het praten? Indien mogelijk, is een rustige plek voor lezen het beste. Maar de afleiding kan ook van binnen uit komen. Misschien heb je een drukke dag gehad. En ja, hoe gemakkelijk gebeurt het dan niet dat je de activiteiten van de dag opnieuw in je geest laat passeren! Het is natuurlijk goed als je de gebeurtenissen van de dag nogmaals beschouwt — maar daar is het niet de tijd voor wanneer je zit te lezen. Misschien begin je met geconcentreerde aandacht of vang je zelfs je leesperiode aan met een gebed. Maar dan begint tijdens het lezen je geest af te dwalen. Doe een nieuwe poging. Leg jezelf de discipline op je geest geconcentreerd te houden op wat je aan het lezen bent. Geleidelijk zul je vooruitgang bemerken.

Wat doe je als je een woord tegenkomt dat je niet begrijpt? Sommige niet-vertrouwde woorden worden wellicht in de tekst gedefinieerd of besproken. Misschien valt de betekenis uit de context op te maken. Zo niet, neem dan de tijd om het woord op te zoeken in een woordenboek als dat voorhanden is, of markeer het woord om later iemand naar de betekenis ervan te kunnen vragen. Dat zal je woordenschat verruimen en bijdragen tot je begrip bij het lezen.

Voorlezen

Toen de apostel Paulus Timotheüs zei zich te blijven toeleggen op lezen, had hij het specifiek over lezen ten behoeve van anderen (1 Tim. 4:13). Doeltreffend voorlezen houdt meer in dan eenvoudig woorden die op een bladzijde staan, hardop uit te spreken. De lezer moet de betekenis van de woorden begrijpen en de gedachten die ze uitdrukken, vatten. Alleen dan kan hij de ideeën correct overdragen en de emoties nauwkeurig weergeven. Dat vergt uiteraard grondige voorbereiding en oefening. Vandaar dat Paulus vermaande: ’Ga ermee voort u toe te leggen op het voorlezen.’ Je zult op de theocratische bedieningsschool waardevolle training in deze bekwaamheid ontvangen.

Maak tijd voor lezen

„De plannen van de vlijtige leiden waarlijk tot voordeel, maar ieder die haastig is, stuurt waarlijk aan op gebrek” (Spr. 21:5). Dat geldt heel sterk met betrekking tot onze wens om te lezen! „Voordeel” vloeit eruit voort als we ijverig plannen maken opdat niet andere activiteiten ons lezen verdringen.

Wat is jouw tijd om te lezen? Heb je er baat bij als je ’s morgens vroeg leest? Of ben je later op de dag helderder? Al kun je iedere dag maar vijftien of twintig minuten aan lezen besteden, je zult versteld staan over wat je daarmee bereikt. De sleutel is regelmaat.

Waarom heeft Jehovah ervoor gekozen zijn grootse voornemens in een boek te laten optekenen? Opdat mensen zijn geschreven Woord kunnen raadplegen. Dit stelt hen in staat Jehovah’s wonderwerken te beschouwen, hun kinderen erover te vertellen en Gods handelingen in hun geheugen te prenten (Ps. 78:5-7). Onze waardering voor de edelmoedigheid die Jehovah in dit opzicht heeft betoond, laat zich het beste afmeten aan de mate waarin wij ons toeleggen op het lezen van zijn leven schenkende Woord.