FLESKALEBASPLANT

[Hebreeuws: qi·qa·jōnʹ].

Met het Hebreeuwse woord qi·qa·jōnʹ wordt de plant aangeduid die Jehovah door een wonder in één nacht liet groeien om de profeet Jona schaduw te geven terwijl deze in een hut zat en de gevolgen van zijn tegen Nineve gerichte profetie afwachtte. De plant gaf Jona een aangename beschutting, totdat Jehovah bewerkte dat ze door een worm werd aangetast, zodat ze verdorde en de profeet aan de verzengende hitte van de zon werd blootgesteld. — Jona 4:5-11.

Als mogelijke vertaling van het Hebreeuwse qi·qa·jōnʹ worden gewoonlijk twee planten geopperd. Sommige bijbelvertalingen (SV, LV, NBG) geven de voorkeur aan de „wonderboom” (Ricinus communis), een snelgroeiende overblijvende plant die een hoogte van 3 m of meer bereikt en grote bladeren heeft. Deze voorkeur is gebaseerd op de vermoedelijke overeenkomst tussen het Hebreeuwse woord en de Grieks-Egyptische naam voor de wonderboom, kiki. Andere geleerden en vertalers opperen de „kalebas” („kauwoerde”, Lu) of de „fleskalebasplant” (NW; zie Brown, Driver en Briggs, Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, blz. 884), een breedbladige plant met de botanische aanduiding Lagenaria siceraria of Lagenaria vulgaris. Deze weergave wordt door de Septuaginta en de Pesjitta in zekere mate ondersteund. De fleskalebasplant groeit niet alleen snel, maar heeft ook als typisch kenmerk dat ze zeer snel verdort wanneer ze beschadigd wordt. Volgens de voorstanders van de vereenzelviging van het Hebreeuwse woord met de kalebasplant duidt de context in het boek Jona op een klimplant, die over de door Jona gebouwde hut heen groeide, en niet op een boomachtig gewas zoals de wonderboom. In de landen van het Midden-Oosten plant men de fleskalebas dikwijls zo dat ze tegen dergelijke hutten op kan klimmen.