De eerste leugen — Wie sprak deze uit?
IN EEN stad in het zuiden van Afrika reden twee mannen in een auto een kruispunt op. De verkeerslichten stonden op groen, maar een verkeersagent sommeerde hen te stoppen en vroeg: „Waarom bent u door het rode licht gereden?” Beide mannen ontkenden dat zij dit hadden gedaan. De agent zei echter: „Wilt u mij vertellen dat ik met mijn neus kijk?” En hij begon een bon uit te schrijven. De autobestuurder antwoordde rustig: „Er is Iemand daarboven die ziet wat u aan het doen bent.” De agent aarzelde . . . en liep weg.
Ja, de agent had gelogen. Verbaast dit ons? Beslist niet. Liegen is diepgeworteld in de menselijke samenleving. Er wordt dan ook vaak gezegd: „Als u een leugen maar vaak genoeg vertelt, zullen de mensen u gaan geloven.” Veel politici schijnen het hiermee eens te zijn, en voor velen is politiek nauw verweven met liegen.
Mensen liegen om allerlei redenen. Een oprechte christen die een tijdlang zonder werk was geweest, solliciteerde bij een handelsfirma naar een baan. De bedrijfsleider waarschuwde hem echter: „Om mijn produkten te kunnen verkopen, zult u beter moeten liegen dan de volgende man!” De christen weigerde deze baan te aanvaarden.
Zelfs godsdienstige mensen die zich niet aan goddelijke maatstaven houden, nemen hun toevlucht tot leugens. Herinnert u zich de reactie van de joodse religieuze leiders toen zij hoorden dat de terechtgestelde Jezus van Nazareth uit de doden was opgewekt? Zij kochten de soldaten die Jezus’ graf hadden bewaakt, om en lieten hen zeggen: „Zijn discipelen zijn hem in de nacht komen stelen terwijl wij sliepen.” — Matth. 28:12-15.
Toch schijnt liegen onnatuurlijk te zijn voor mensen. Dr. Lewis Thomas schreef: „Voor zover ik het begrijp, kan een menselijk schepsel geen leugen vertellen, zelfs geen kleine leugen, zonder dat er ergens diep in een donkere lob van de hersenen een soort alarmsignaaltje wordt uitgezonden als gevolg waarvan er plotseling zenuwimpulsen worden opgewekt of plotseling verschillende soorten neurohormonen worden uitgescheiden . . . Liegen geeft derhalve spanningen, zelfs wanneer wij het doen om onszelf te beschermen, om ergens van verlost te worden of aan iets te ontkomen of om er beter van te worden” (Discover, december 1980). Het zijn deze fysieke reacties waardoor een leugendetector in werking wordt gezet.
Hoe is liegen, dat toch zoveel spanningen veroorzaakt, eigenlijk begonnen?
Wie sprak de eerste leugen uit?
Jezus Christus identificeerde de eerste leugenaar en toonde aan dat dit geen mens was. Hij zei: „Wanneer hij [Satan] de leugen spreekt, spreekt hij overeenkomstig zijn eigen aard, want hij is een leugenaar en de vader van de leugen” (Joh. 8:44). Satan de Duivel was dus de eerste leugenaar. Wanneer begon hij ermee leugens te spreken? Volgens de bijbel gebeurde dit kort na het begin van de geschiedenis van het mensdom.
De gebeurtenis wordt in het bijbelboek Genesis vermeld, en de leugen vormde een kwestie van leven of dood voor de mensheid. God maakte de eerste mens, Adam, duidelijk dat zijn voortbestaan afhankelijk was van gehoorzaamheid. Hij droeg Adam op een eenvoudige wet te onderhouden en zei dat als Adam in gebreke bleef die wet te onderhouden, hij ’beslist zou sterven’. Maar Satan sprak een kwaadaardige leugen uit toen hij zei: „Gij [zult] volstrekt niet sterven.” Dat was de eerste van de miljarden leugens die sindsdien hier op aarde zijn gesproken. — Gen. 2:17; 3:4.
Velen in deze tijd geloven dat bijbelse verslag niet. Maar Jezus, de meest betrouwbare man die ooit heeft geleefd, bevestigde dat het verslag in Genesis geen mythe is maar werkelijke geschiedenis vormt (Matth. 19:4, 5). Wij ondervinden beslist nog steeds de gevolgen van die leugen. Ze beduidde rampspoed voor het mensdom.