Uw kinderen opvoeden tot personen die Jehovah liefhebben
„Mijn zoon, indien uw hart wijs geworden is, zal mijn hart zich verheugen, ja het mijne.” — Spr. 23:15.
1. Welke speciale vreugde kan ouders ten deel vallen, en wat dient u als ouder in dit verband te doen?
WAT is het een vreugde kleine kinderen te zien opgroeien tot rijpe dienstknechten van God! Stap voor stap ontwikkelen zij nieuwsgierigheid, nemen zij kennis in zich op, verwerven zij bekwaamheid, scharen zij zich aan de zijde van de christelijke waarheid, ontwikkelen zij rijpheid, dragen zij zich aan God op en worden zij zijn getrouwe dienstknechten. Indien u een ouder bent, hoe kunt u uw kinderen dan helpen op deze schitterende weg vorderingen te maken? Het is duidelijk dat hier krachtsinspanningen voor nodig zijn. De apostel Paulus vroeg hoe mensen ’geloof konden stellen in hem van wie zij niet hadden gehoord’ en hoe zij konden horen zonder dat iemand hen onderwees. — Rom. 10:14.
2. Hoe kunnen wij onze kinderen helpen waardering te hebben voor Jehovah God?
2 Kleine kinderen zijn een en al verbazing. Een vlinder, een vogel, een bloem, een grassprietje, de lucht, een ster — al zulke dingen intrigeren hen. Wat een schitterende gelegenheid biedt dit ons om over de Schepper te spreken en over de redenen die wij hebben om hem dankbaar te zijn! De psalmist schreef: „Het is goed, Jehovah dank te brengen” (Ps. 92:1). U kunt hem danken voor de natuurwonderen, voor de materiële levensbehoeften en voor de waarheid van zijn Woord. Uw kinderen zullen uw dankbaarheid opmerken en dit nooit vergeten. — Ps. 8:3, 4; 19:1; Rom. 1:20; Deut. 8:10; Spr. 22:6.
3. Wat is één voortreffelijke manier om onze kinderen te onderwijzen? Geef voorbeelden.
3 Kleine kinderen zijn dol op verhalen. God weet dit. Hij heeft veel ware verhalen in de bijbel laten optekenen — verhalen waardoor zelfs heel jonge kinderen over Gods wegen kunnen worden onderwezen. Ze tonen bijvoorbeeld aan dat wij net zo’n groot geloof moeten hebben als Abraham, dat wij evenals Jozua en Kaleb vertrouwen in Hem moeten stellen, dat wij in onze jeugd gehoorzaam aan Hem moeten zijn zoals Samuël en Timótheüs dit waren en dat wij net zoals de jonge Sadrach, Mesach en Abednego standvastig moeten opkomen voor ons geloof.a
4. Welke hedendaagse en vroegere voorbeelden hebben wij van kinderen die Gods wegen hebben leren kennen?
4 Kinderen leren snel. Zij leren reclameleuzen en veel dingen waarvan u soms graag had dat zij die niet hadden gehoord. Hoeveel belangrijker is het hen te helpen kennis te verkrijgen over God en zijn wegen! Veel mensen hebben opgemerkt hoe kinderen goede commentaren kunnen geven tijdens christelijke vergaderingen en hoe zij op jeugdige leeftijd een aandeel kunnen hebben aan de Theocratische Bedieningsschool. Zulke opgroeiende jongens en meisjes zijn levende voorbeelden van de waarde van de bijbelse richtlijnen over het opvoeden van kinderen. De Israëlitische ouders moesten hun kinderen voortdurend onderwijzen, en zelfs de „kleinen” werden meegenomen om Gods wet te horen voorlezen. Hun zonen moesten luisteren en „Jehovah, uw God, leren vrezen”. — Deut. 31:12, 13; 6:5-9.
5, 6. Hoe kunt u uw kinderen helpen Gods wegen te leren kennen?
5 U weet misschien behoorlijk veel van Gods Woord af, maar dat wil nog niet zeggen dat uw kinderen deze kennis bezitten. Kennis wordt niet geërfd. Het staat aan u als ouders hun de schitterende dingen van God te onderwijzen en dit op een aantrekkelijke manier te doen, zodat zij graag willen leren.
6 Begrijpen uw kinderen de leerstellingen van de bijbel? Hebben zij de in de bijbel opgetekende beginselen voor het dagelijkse leven leren kennen? Hebt u een geregelde gezinsbijbelstudie met hen? Indien zij nog klein zijn, neemt u dan het boek Naar de Grote Onderwijzer luisteren, met zijn zesenveertig onderwerpen die op hun niveau zijn geschreven, met hen door? Als u dat hebt gedaan, en uw kinderen opgroeien, studeert u dan het boek Maak je jeugd tot een succes met hen, welk boek schitterende inlichtingen verschaft om jonge mensen te helpen het leven tegemoet te treden? De bijbel zegt dat de jonge Timótheüs „van kindsbeen af” in zulke dingen werd onderwezen. Jakobs bezorgdheid over „het tempo van de kinderen” op hun weg naar Seïr toont aan hoe belangrijk het is uw tempo aan hun leervermogen aan te passen. Uw gezamenlijke studie dient op een niveau te gebeuren dat voor hen begrijpelijk is en, in overeenstemming met hun leeftijd, redelijk van duur te zijn. — 2 Tim. 3:15; Gen. 33:14.
De kracht van de waarheid
7, 8. (a) Waarom is kennis van de waarheid zo belangrijk? (b) Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen waardering te hebben voor christelijke vergaderingen?
7 Gods waarheid vormt een sterke kracht. Ze kan de denkwijze en persoonlijkheid van volwassenen veranderen. De bijbel zegt dat wij ’de oude persoonlijkheid, die met onze vroegere levenswandel overeenkomt, dienen weg te doen en dat wij nieuw gemaakt dienen te worden in de kracht die ons denken aandrijft’ (Ef. 4:22-24; Kol. 3:9, 10). Aangezien de christelijke waarheid zo krachtig is, kan ze uw kinderen een grote bescherming bieden. Jonge mensen uiten steeds weer opnieuw hun waardering voor de geregelde krachtsinspanningen van hun ouders om hen mee te nemen naar vergaderingen waar Gods Woord wordt besproken, of zij dit oorspronkelijk nu graag wilden of niet. Een tiener zei: „Ik wilde in het begin eigenlijk niet graag mee. Ik begreep er niet veel van. Maar toen begon ik er echt enthousiast voor te worden, omdat ik merkte: Tjonge, ik leer meer over de bijbel!”
8 Veel ouders bereiden zich van tevoren met hun kinderen op de vergaderingen voor, zodat de kinderen de stof begrijpen. Anderen moedigen hun kinderen aan enkele punten van de vergadering te onthouden, waarna zij deze op weg naar huis bespreken. Wij kunnen ons voorstellen dat er zulke enthousiaste gesprekken gevoerd werden wanneer Israëlitische gezinnen van hun aanbidding in Jeruzalem naar huis terugkeerden. — Deut. 31:10-13; Luk. 2:41, 42.
Dienst voor God
9, 10. Wat kunt u doen om uw kinderen te helpen waardering te hebben voor en vreugde te putten uit christelijke dienst?
9 Met betrekking tot deelneming aan het openbare predikingswerk bezien uw kinderen dienst voor God misschien wel net zoals Jeremia: „Ach, o Heer Jehovah! Zie, ik weet werkelijk niet hoe ik moet spreken, want ik ben maar een jongen.” Het is daarom belangrijk hen stap voor stap op te leiden. Naar gelang hun leeftijd en de vorderingen die zij hebben gemaakt, kunnen zij aanbellen, een uitnodiging afgeven, een bijbeltekst lezen, de mensen in hun omgeving op de bijbel gebaseerde publikaties aanbieden en misschien zelfs een bijbelstudie leiden. — Jer. 1:6, 7.
10 Uw eigen houding zal een belangrijke uitwerking hebben op uw kinderen. Een jonge Getuige zegt: „Mijn moeder vindt het werkelijk heerlijk om in de dienst te staan. Iedere keer als zij terugkomt, heeft ze iets fijns te vertellen.” Wanneer opgroeiende kinderen extra huishoudelijke karweitjes verrichten opdat hun moeder een maand als pionierster (volle-tijdpredikster) dienst kan verrichten, hebben zij het gevoel dat zij een aandeel hebben aan haar activiteit en zien zij ernaar uit zelf zulke voorrechten te genieten. Een eenentwintigjarige zegt: „Mijn ouders hebben altijd laten weten dat zij pionieren de fijnste levenswijze vonden.” Een andere jongere legde uit: „Ik kan mij niet herinneren dat er ooit een tijd is geweest waarin pionieren mij niet als doel werd voorgehouden.” Jonge mensen kunnen vreugde putten uit het dienen van Jehovah en fijne ervaringen meemaken, want hij is „de gelukkige God”, terwijl Christus Jezus „de gelukkige en enige Machthebber” wordt genoemd. — 1 Tim. 1:11; 6:15.
Waardering
11-13. Wat zijn enkele van de voordelen die uw kinderen door uw geloof verkrijgen met betrekking tot (a) vrees voor de toekomst? (b) vrees voor de dood?
11 Het is belangrijk u ervan te vergewissen dat uw kinderen waardering hebben voor de dingen die zij bezitten en die anderen misschien niet bezitten.
12 Eén van de dingen die zij bezitten, is zekerheid. De hedendaagse jeugd bespreekt de wereldproblemen op school en ziet ze op de televisie. Zij praten over vervuiling, atoomoorlog en de mogelijke vernietiging van de wereld. In tegenstelling tot deze jongeren in het algemeen, bezitten jonge Getuigen vertrouwen en een gevoel van zekerheid. Zij weten dat God de dingen niet zover zal laten komen, maar dat hij zal „verderven die de aarde verderven”. — Openb. 11:18.
13 Veel van hun vriendjes en vriendinnetjes worden angstig bij de gedachte aan de dood. Een dertienjarige zei: „Alleen maar opgroeien met de hoop te sterven, lijkt me niet billijk.” Uw kinderen weten dat de bijbel zegt dat de doden „zich van helemaal niets bewust” zijn en dat hun ’gedachten vergaan’, zodat de doden geen pijniging kunnen ondergaan. Zij weten ook dat de Schrift leven belooft — dat veel mensen die in hun graf liggen, „te voorschijn zullen komen”, aangezien er ’op de laatste dag een opstanding’ zal zijn. Uw kinderen kunnen deze vertroostende verklaringen in de bijbel aantreffen, zoals in Prediker 9:5, 10; Psalm 146:4; Johannes 5:28, 29 en Johannes 11:11-25.
14. Waarom dient het bezitten van de waarheid belangrijk te zijn voor uw kinderen?
14 Beseffen uw kinderen verder hoe belangrijk de waarheid is die zij bezitten? Een jonge Getuige zei: „Wat mij tot de waarheid heeft getrokken, is dat de waarheid datgene is wat ze beweert te zijn — de waarheid. Men moest mij altijd van alles en nog wat uitleggen; ik vroeg altijd: Waarom? De bijbel is zonneklaar, je kunt er werkelijk aan vasthouden.” Jezus zei: „De waarheid zal u vrijmaken.” De waarheid heeft duizenden vrijgemaakt, niet alleen van religieuze gevangenschap maar ook van drugs, immoraliteit, het gevaar van geslachtsziekten, bijgeloof, valse leerstellingen en de zorgen en problemen waardoor deze goddeloze wereld wordt gekenmerkt. — Joh. 8:32.
15. Hoe dienen zowel ouders als kinderen te worden gemotiveerd door de waarheden die staan opgetekend in (a) 1 Johannes 4:9, 10? (b) 2 Petrus 3:13?
15 Hebt u uw kinderen de belangrijkheid van Gods liefde en barmhartigheid geleerd? Beseffen zij wat het voor hem betekende zijn Zoon als een losprijs naar de aarde te sturen? (1 Joh. 4:9, 10; Rom. 8:38, 39) Hechten zij veel waarde aan het vooruitzicht van eeuwig leven in het aardse paradijs? (2 Petr. 3:13) Uw eigen waardering voor zulke zegeningen zal uw kinderen ertoe aanmoedigen ze steeds meer te gaan waarderen. De Schrift zegt dat ouders God dienen te vrezen en zijn geboden dienen te onderhouden „opdat het hun en hun zonen tot onbepaalde tijd goed [mag] gaan!” — Deut. 5:29.
16. Wat moet u uw kinderen helpen beseffen over de waarde van Gods Woord in uw gezin?
16 Beseffen uw kinderen wat de kennis van Gods Woord mogelijk voor uw gezin heeft gedaan? Uw kinderen hebben wellicht schoolvriendjes en -vriendinnetjes die, als gevolg van echtscheidingen, twee of drie moeders of vaders hebben. Indien u een verenigd gezin hebt, waarin de ouders zich voor hun leven aan elkaar hebben gebonden, beseffen uw kinderen dan dat dit in overeenstemming is met bijbelse beginselen? (Hebr. 13:4) Beseffen zij dat de in de bijbel aangetroffen beginselen hen helpen zich te verheugen in een gevoel van zekerheid, kameraadschap en verbondenheid en dat zij er tevens door in staat worden gesteld een doel voor ogen te hebben, leiding te ontvangen, iets te presteren en een gevoel van eigenwaarde te hebben, dingen die veel jonge mensen nog nooit hebben gehad?
17, 18. Hoe kunnen kinderen inzien dat Gods Woord waarde voor hen heeft (a) in een religieus verdeeld gezin? (b) in een één-oudergezin?
17 Maar misschien denkt u nu: ’Ik leef in een verdeeld gezin — mijn man (of vrouw) past dergelijke beginselen niet toe.’ Dat weerhoudt u er niet van ze toe te passen. De bijbel zegt dat ongelovige echtgenoten „zonder woord gewonnen” kunnen worden „door het gedrag van hun vrouw”. Indien uw goede voorbeeld een diepe indruk kan maken op uw ongelovige huwelijkspartner, denk dan eens aan de uitwerking die uw getrouwe toepassing van godvruchtige beginselen op uw kinderen zou kunnen hebben! — 1 Petr. 3:1, 2.
18 U zou ook een alleenstaande ouder kunnen zijn die uw kinderen alleen moet opvoeden. Indien dit zo is, laat uw kinderen dan weten dat dit een probleem voor u is. Ondersteun elkaar. Laat hen het verschil zien tussen hun leven en dat van andere één-oudergezinnen die zij kennen. Wat een zegen is het voor hen in een huis te wonen waar geen sprake is van dronkenschap, alcoholisme, hoererij en andere werken van het vlees! — 1 Kor. 6:9, 10; Gal. 5:19-21.
Gezonde activiteiten
19, 20. (a) Hoe kunnen ouders ertoe bijdragen dat de behoefte die hun kinderen aan communicatie en omgang hebben, wordt bevredigd? (b) Met welke resultaten?
19 Kinderen moeten kunnen spelen. Een van de vreugdevolle toestanden die de bijbel met het herstel van Jeruzalems tempel in verband bracht, was dat „jongens en meisjes [zouden] spelen op haar openbare pleinen” (Zach. 8:5). Kinderen hebben ook uw tijd nodig. Alleen door tijd met hen door te brengen en hen te laten praten en werkelijk te luisteren naar wat zij te zeggen hebben, kunt u communicatie met hen hebben, hun problemen leren kennen en hulp bieden. Hoewel christelijke kinderen niet meedoen aan bepaalde feestdagen die een heidense oorsprong hebben, treffen hun ouders er vaak regelingen voor dat er iets leuks voor hen wordt georganiseerd — een uitje, een gezellige bijeenkomst of een andere gezonde ontspanning in gezinsverband. Verdeeld over het gehele jaar krijgen zij van tijd tot tijd geschenken. Sommige gezinnen organiseren iets feestelijks wanneer grootouders op bezoek komen. Ouders moedigen gezonde omgang met andere jonge christenen aan. Als het gezin geïsoleerd woont, kunnen de kinderen correspondentievrienden of -vriendinnen hebben die zij op de grotere christelijke vergaderingen ontmoeten.
20 Eén vader vraagt zijn kinderen vaak: „Voelen jullie je in een bepaald opzicht te kort gedaan wegens jullie geloof?” Het antwoord: „Beslist niet!” Een jongere die zijn leven vergeleek met dat van zijn medescholieren, zei: „Het enige wat ik heb gemist, is een heleboel narigheid.”
Hulp van buiten
21. Hoe kunnen anderen, hoewel zij beseffen dat de opvoeding van kinderen de verantwoordelijkheid van de ouders is, hulp bieden?
21 De verantwoordelijkheid om onze kinderen te onderwijzen, is onze verantwoordelijkheid. De bijbel toont aan dat de vader de leiding moet nemen en dat de moeder moet helpen. Wij lezen: „Luister, mijn zoon, naar het strenge onderricht van uw vader en verlaat de wet van uw moeder niet” (Spr. 1:8; Ef. 6:4). Dit wil echter niet zeggen dat anderen niet kunnen helpen. De gemeente is een gezin in het groot, en rijpe, oudere mannen vertellen steeds weer opnieuw welk een speciale hulp iemand in de gemeente hun heeft gegeven toen zij jong waren. IJverige Getuigen denken met gevoelens van genegenheid aan personen die hen lang geleden in de christelijke dienst meenamen. Jonge personen hebben er werkelijk waardering voor wanneer ouderen zo’n belangstelling voor hen tonen en hen helpen op de juiste weg te blijven. — Spr. 13:20.
Uw eigen voorbeeld
22. Hoe belangrijk is het voorbeeld dat u geeft?
22 Het is voor uw kinderen belangrijk te zien dat u voor leiding naar God opziet en dat u zich zijn Woord eigen hebt gemaakt — dat u het werkelijk gelooft en in uw leven toepast (Ps. 143:10). Zij zien uw houding. Indien u vergaderingen als een drukkende last beschouwt, afgeeft op ouderlingen, gemeenteleden bekritiseert en met tegenzin tijd doorbrengt in Jehovah’s dienst, is het aannemelijk dat uw kinderen uw slechte voorbeeld zullen volgen. Beschouwt u deze theocratische regelingen daarentegen als schitterende zegeningen van Jehovah, dan is het aannemelijk dat uw kinderen dit ook zullen doen. Bij het opvoeden van kinderen gaat het er niet in de eerste plaats om dat u enkele grote dingen doet, maar een heleboel kleine dingen. Als u elke dag de kleine dingen goed doet, zult u naar alle waarschijnlijkheid het hoofd kunnen bieden aan eventuele grote dingen die zich zouden kunnen voordoen. — Luk. 16:10; Matth. 25:21.
23. Hoe kan datgene wat u van uw kinderen verwacht, invloed op hen uitoefenen?
23 Het is erg belangrijk dat uw kinderen weten dat zij een speciale plaats in uw hart innemen. Zij moeten weten dat u hen werkelijk liefhebt en dat u teleurgesteld zou zijn als zij in gebreke zouden blijven goddelijke beginselen op te volgen. Salomo schreef: „Mijn zoon, indien uw hart wijs geworden is, zal mijn hart zich verheugen, ja het mijne.” Ook: „De vader van een rechtvaardige zal zonder mankeren blij zijn” (Spr. 23:15, 24). Wat echter te doen als uw kinderen — wanneer zij opgroeien en misschien een drang tot onafhankelijkheid bij zich voelen opkomen — iets doen waar u hen voor hebt gewaarschuwd en waarvan zij dus weten dat het verkeerd is in Gods ogen? Geef de moed met betrekking tot hen niet snel op of staak uw pogingen om hen te helpen niet. Houd in gedachte dat ook zij onvolmaakt zijn en misschien een bijzonder moeilijke overgangsperiode doormaken. Blijf, ook al bent u teleurgesteld, op een begrijpende maar toch krachtige en duidelijke wijze aantonen dat het opvolgen van Gods beginselen werkelijk het beste voor hen zal zijn. — Jak. 3:2.
24. Welke beloning kunnen ouder hopen te verkrijgen als zij hun kinderen in overeenstemming met goddelijke beginselen opvoeden?
24 Het schenkt veel voldoening onze kinderen tot fijne jonge mannen en vrouwen te zien opgroeien en te zien dat zij hun eigen verantwoordelijkheden op zich nemen en de dingen die wij hun hebben proberen te leren, in hun leven toepassen. Evenals Paulus dit met klem tot de jonge Timótheüs zei, zeggen wij tot onze kinderen: „Doe [je] uiterste best om [je] goedgekeurd aan God aan te bieden, als een werkman die zich nergens over behoeft te schamen, die het woord der waarheid juist hanteert” (2 Tim. 2:15). Dan kunnen wij over onze natuurlijke kinderen, die ook onze geestelijke kinderen zijn geworden, zeggen: „Ik heb geen grotere reden tot dankbaarheid dan deze dingen, dat ik hoor dat mijn kinderen voortgaan in de waarheid te wandelen.” — 3 Joh. 4.
[Voetnoten]
a Deze en nog veel meer geschiedenissen worden in voor jonge kinderen gemakkelijker te begrijpen taal verteld in Mijn boek met bijbelverhalen, verkrijgbaar bij de uitgevers van dit tijdschrift of bij elke getuige van Jehovah.
Kunt u zich de volgende punten herinneren?
□ Waarom moeten wij onze kinderen getrouw over God en zijn waarheid onderwijzen?
□ Hoe kunt u christelijke vergaderingen interessant maken voor uw kinderen?
□ Hoe zullen wij, als liefdevolle ouders, onze kinderen stap voor stap in Gods dienst voorgaan?
□ Vooral welke zegeningen moeten ouders hun kinderen beslist leren waarderen?
[Kader op blz. 27]
Kinderen hebben correctie, leiding en grenzen nodig. De bijbel zegt: „Dwaasheid is aan het hart van een knaap gebonden” (Spr. 22:15). Maar als ouders voldoende belangstelling hebben om grenzen vast te stellen en erop toe te zien dat hun kinderen ze begrijpen en binnen deze grenzen blijven, zullen de kinderen zich veilig voelen — hun ouders zullen niet toelaten dat zij dingen doen die hun schade zouden kunnen berokkenen.
[Illustraties op blz. 28, 29]
Wanneer een jeugdig persoon in fysiek opzicht groeit . . . kunnen zijn ouders hem helpen geestelijke vorderingen te maken