Broederlijke liefde is actief

Hoogtepunten uit Filemon

JEZUS CHRISTUS gaf zijn volgelingen het ’nieuwe gebod’ dat zij elkaar moesten liefhebben zoals hij hen liefhad (Johannes 13:34, 35). Wegens die liefde zouden zij zelfs voor elkaar sterven. Ja, zo sterk en actief is broederlijke liefde.

De apostel Paulus was ervan overtuigd dat Filemon, een christen die met de gemeente in Kolosse, een stad in Klein-Azië, verbonden was, door broederlijke liefde gemotiveerd zou worden. Liefde had Filemon er al toe gebracht zijn huis open te stellen voor christelijke bijeenkomsten. Filemons slaaf Onesimus was weggelopen, en wellicht had hij geld gestolen om een reis naar Rome te bekostigen, waar hij later Paulus ontmoette en het christendom aanvaardde.

Terwijl Paulus omstreeks 60–61 G.T. in Rome gevangenzat, schreef hij een brief die voornamelijk aan Filemon gericht was. Daarin deed hij een beroep op Filemon om de terugkerende Onesimus in een geest van broederlijke liefde te ontvangen. Lees deze brief en u zult zien dat die een voortreffelijk voorbeeld van genegenheid en tact is — een voorbeeld dat voor Jehovah’s volk alleszins het navolgen waard is.

Lof wegens liefde en geloof

Zich tot Filemon en anderen richtend, begon Paulus met een prijzend woord (verzen 1-7). De apostel bleef horen over de liefde die Filemon voor Christus en alle heiligen had en over zijn geloof. Dit bewoog Paulus ertoe Jehovah te danken en schonk hem veel vreugde en troost. Prijzen wíj medegelovigen die een voorbeeld zijn in liefde en geloof? Dat moeten wij doen.

Het is in onze omgang met medechristenen altijd wenselijk op basis van liefde te vermanen, zoals Paulus’ woorden aantonen (verzen 8-14). Na deze tactvolle benadering zei de apostel dat hoewel hij Filemon kon bevelen „te doen wat juist is”, hij hem liever vermaande. Om wat te doen? Welnu, om de slaaf Onesimus op een vriendelijke wijze terug te ontvangen! Paulus had graag nog langer van de nuttige diensten van Onesimus gebruik gemaakt maar wilde dit niet doen zonder Filemons toestemming.

Schijnbaar ongunstige ontwikkelingen blijken vaak gunstig uit te pakken, zoals Paulus vervolgens te kennen gaf (verzen 15-21). Dat Onesimus was weggelopen, had in werkelijkheid iets goeds tot gevolg gehad. Hoe dat zo? Omdat Filemon hem nu kon terugkrijgen als een gewillige, eerlijke christelijke broeder in plaats van als een onwillige en misschien wel oneerlijke slaaf. Paulus vroeg Filemon om Onesimus bij zijn terugkomst zo te verwelkomen als hij Paulus verwelkomd zou hebben. Als Onesimus Filemon in enig opzicht onrecht had aangedaan, zou de apostel het vergoeden. Om Filemon nog bereidwilliger aan zijn verzoek te laten voldoen, herinnerde Paulus hem eraan dat hij het aan de apostel te danken had dat hij een christen was geworden. Paulus was er daarom zeker van dat Filemon nog meer zou doen dan van hem gevraagd werd. Wat een tactvolle, liefdevolle benadering! Wij dienen medechristenen beslist op dezelfde wijze te bejegenen.

Paulus besloot zijn brief met hoop, groeten en zegenwensen (verzen 22-25). Hij hoopte dat hij door middel van de gebeden van anderen ten behoeve van hem spoedig uit de gevangenis bevrijd zou worden. (Zoals uit Paulus’ tweede brief aan Timotheüs blijkt, werden die gebeden verhoord.) Tot besluit van zijn brief zond Paulus groeten en uitte hij de wens dat de onverdiende goedheid van Jezus Christus met de geest zou zijn die Filemon en zijn medeaanbidders van Jehovah aan de dag legden.

[Kader/Illustratie op blz. 23]

Meer dan een slaaf: Over de terugkeer van Filemons weggelopen slaaf Onesimus zei Paulus: „Misschien is hij . . . voor een uur weg geweest, opdat gij hem voor eeuwig terug moogt hebben, niet meer als slaaf, maar als meer dan een slaaf, als een geliefde broeder, vooral voor mij, maar hoeveel te meer nog voor u, zowel in vleselijke betrekkingen als in de Heer” (Filemon 15, 16). In het Romeinse Rijk werd de slavernij door de keizerlijke regering in stand gehouden, en Paulus erkende zulke „superieure autoriteiten” (Romeinen 13:1-7). Hij was geen voorstander van een slavenopstand maar hielp deze mensen geestelijke vrijheid als christenen te verkrijgen. In overeenstemming met zijn eigen raad aan slaven om aan hun meesters onderworpen te zijn, zond Paulus Onesimus terug naar Filemon (Kolossenzen 3:22-24; Titus 2:9, 10). Onesimus was nu meer dan een wereldse slaaf. Hij was een geliefde medegelovige die als een betere slaaf, één die zich door goddelijke beginselen liet leiden en broederlijke liefde aan de dag legde, in relatieve onderworpenheid aan Filemon zou zijn.