Hoed je voor ongezonde muziek!

„Ziet er . . . nauwlettend op toe hoe gij wandelt, niet als onwijzen, maar als wijzen, de gelegen tijd voor uzelf uitkopend, omdat de dagen goddeloos zijn.” — EFEZIËRS 5:15, 16.

1. Waarom kan muziek „een goddelijke gave” genoemd worden?

„MUZIEK . . . is een goddelijke gave.” Dat schreef Lulu Rumsey Wiley in haar boek Bible Music. Vanaf de vroegste tijden hebben godvrezende mannen en vrouwen hier van ganser harte mee ingestemd. Door middel van muziek heeft de mens uiting gegeven aan zijn diepste gevoelens — vreugde, verdriet, verontwaardiging en liefde. Muziek heeft in bijbelse tijden dan ook een belangrijke rol gespeeld, want door dat hele heilige boek heen wordt er melding van gemaakt. — Genesis 4:21; Openbaring 18:22.

2. Hoe werd muziek in bijbelse tijden gebruikt om Jehovah te loven?

² Het was in de aanbidding van Jehovah dat muziek haar edelste expressie vond. Enkele van de meest verheven uitingen van lof die ooit tot Jehovah God werden gericht, waren oorspronkelijk op muziek gezet. „Ik wil de naam van God loven met een lied”, schreef de psalmist David (Psalm 69:30). In periodes van afzondering werd muziek gebruikt als begeleiding bij gebedsvolle overdenking. „Ik wil in de nacht aan mijn snarenspel denken; met mijn hart wil ik bezorgdheid tonen, en mijn geest zal grondig onderzoeken”, schreef Asaf (Psalm 77:6). In Jehovah’s tempel was de organisatie van de muziek grootscheeps opgezet (1 Kronieken 23:1-5; 2 Kronieken 29:25, 26). Af en toe werden er grote aantallen musici bijeengebracht, zoals ter gelegenheid van de inwijding van de tempel, toen 120 trompetters deel uitmaakten van het orkest (2 Kronieken 5:12, 13). Er zijn geen bronnen die ons vertellen hoe deze majestueuze muziek geklonken heeft, maar het boek The Music of the Bible merkt op: „Het zal niet moeilijk zijn zich een mening te vormen over het totale effect van de tempelmuziek bij plechtige gelegenheden . . . Indien iemand van ons nu midden in zo’n tafereel verplaatst kon worden, zou een overweldigend gevoel van ontzag en bewondering onvermijdelijk zijn.”a

Misbruik van muziek

3, 4. Op welke wijze werd de gave van muziek door Gods volk en hun heidense naburen misbruikt?

³ Muziek werd echter niet altijd voor zo’n verheven doel gebruikt. Bij de berg Sinaï werd muziek gebruikt om op te zwepen tot de afgodische aanbidding van een gouden kalf (Exodus 32:18). Muziek hing nu en dan ook samen met dronkemansgedrag en zelfs met prostitutie (Psalm 69:12; Jesaja 23:15). Israëls heidense naburen maakten zich evenzeer schuldig aan misbruik van deze goddelijke gave. „In Fenicië en Syrië”, zo zegt The Interpreter’s Dictionary of the Bible, „weerspiegelde vrijwel alle bij het volk in zwang zijnde muziek de aanbidding van Isjtar, de vruchtbaarheidsgodin. Volksgezang vormde dan ook gewoonlijk een voorspel tot seksuele orgieën.” De oude Grieken gebruikten eveneens muziek om populaire „erotische dansen” te begeleiden.

⁴ Ja, muziek kan opzwepen, in vervoering brengen en invloed uitoefenen. Tientallen jaren geleden ging John Stainers boek The Music of the Bible zelfs zo ver om te beweren: „Er is geen kunstvorm die heden ten dage zo’n krachtige invloed op de mensheid heeft als muziek.” Muziek blijft ook in deze tijd een krachtige invloed uitoefenen. Vandaar dat de verkeerde soort muziek voor godvrezende jongeren een reëel gevaar kan vormen.

De noodzaak voorzichtig te zijn

5. (a) Hoe groot is de rol die muziek in het leven van veel tieners speelt? (b) Hoe beziet God jonge mensen die plezier hebben?

⁵ Als jij een jongere bent, weet je heel goed hoe belangrijk muziek — in het bijzonder bepaalde vormen van pop- of rockmuziek — voor veel van jouw leeftijdgenoten is. Muziek is zelfs een „onderdeel van het tienermetabolisme” genoemd. Naar schatting zal de gemiddelde jongere in de Verenigde Staten gedurende zijn laatste zes schooljaren meer dan vier uur per dag naar rockmuziek luisteren! Dat verraadt beslist een gebrek aan evenwicht. Niet dat het verkeerd is te genieten van iets waardoor je je prettig of gelukkig voelt. Jehovah, de Schepper van vreugdevolle muziek, verwacht van jonge mensen beslist niet dat zij zich naargeestig en ellendig voelen. Hij gebiedt zijn volk zelfs: „Verheugt u in Jehovah en weest blij, gij rechtvaardigen; en heft een vreugdegeroep aan, gij allen die oprecht van hart zijt” (Psalm 32:11). Tot jongeren zegt zijn Woord: „Verheug u, jonge man, in uw jeugd, en laat uw hart u goed doen in uw jongelingsdagen.” — Prediker 11:9.

6. (a) Waarom moeten jongeren voorzichtig zijn in hun keuze van muziek? (b) Waarom is veel van de hedendaagse muziek verwerpelijker dan de muziek van voorgaande generaties?

⁶ Niettemin heb je goede reden om voorzichtig te zijn in je keuze van muziek. De apostel Paulus zei in Efeziërs 5:15, 16: „Ziet er . . . nauwlettend op toe hoe gij wandelt, niet als onwijzen, maar als wijzen, de gelegen tijd voor uzelf uitkopend, omdat de dagen goddeloos zijn.” Sommige jongeren zullen misschien, net als een jong meisje dit deed, tegenwerpen: „Onze ouders mochten wel naar hun muziek luisteren toen zij jong waren. Waarom mogen wij dan niet naar de onze luisteren?” Aan een deel van de muziek waar jouw ouders op jouw leeftijd van genoten, zaten misschien ook wel verwerpelijke aspecten. Bij nauwkeurig onderzoek blijken veel van de nog steeds populaire liedjes van die tijd een verrassend aantal seksuele ondertonen en bedekte toespelingen op immoraliteit te bevatten. Doch dingen waarop vroeger alleen maar werd gezinspeeld, worden nu expliciet beschreven. Een schrijver merkt op: „Kinderen worden nu gebombardeerd met expliciete boodschappen op een schaal die ongekend is in onze cultuur.”

Rap-muziek — de muziek die opstandigheid vertolkt

7, 8. (a) Wat is rap-muziek, en waaraan is de populariteit ervan toe te schrijven? (b) Waaraan zou men iemand kunnen herkennen als een aanhanger van de rap-levensstijl?

⁷ Neem bijvoorbeeld de huidige rage van de rap-muziek eens. Volgens het tijdschrift Time is rap „een duidelijk aanwijsbare, wereldomvattende ritmische revolutie” geworden en is enorm populair in Brazilië, Europa, Japan, Rusland en de Verenigde Staten. De dikwijls van elke melodie verstoken teksten worden gesproken, niet gezongen, op een krachtig ritme. Dat stuwende ritme schijnt echter juist het geheim van het grote commerciële succes van rap te zijn. „Als ik naar rap-muziek luister,” zei een Japans meisje, „voel ik me opgewonden, en als ik dans, voel ik me vrij.”

⁸ De rap-teksten — dikwijls een brutaal mengsel van vloekwoorden en straatjargon — schijnen nog een reden voor de populariteit van rap te zijn. In tegenstelling tot de traditionele rockteksten, die vaak om het thema tienerromance draaien, hebben rap-teksten dikwijls een ernstiger boodschap. Sommige rap-muziek verzet zich tegen onrecht, racisme en hard optreden van de politie. Soms echter wordt in de rijmende refreinen de meest smerige, schokkende taal gebezigd die men zich maar kan indenken. Ook schijnt rap een opstandigheid te vertolken tegen maatstaven inzake kleding, uiterlijke verzorging en seksuele moraliteit. Het wekt dan ook geen verbazing dat rap een levensstijl op zich is geworden. De aanhangers zijn te herkennen aan hun overdreven gebaren, straatjargon en kleding — slobberjeans, hoge gympen met losse veters, gouden kettingen, baseball-caps en donkere brillen.

9, 10. (a) Welke factoren dienen jongeren in aanmerking te nemen om te bepalen of rap-muziek en de daarbij behorende levensstijl „de Heer welgevallig” zijn? (b) Waar schijnen sommige christelijke jongeren niet zwaar aan te tillen?

⁹ In Efeziërs 5:10 wordt tot christenen de vermaning gericht: „Blijft u ervan vergewissen wat de Heer welgevallig is.” Als je de reputatie die rap heeft opgebouwd in aanmerking neemt, denk je dan dat het „de Heer welgevallig” zou zijn als jij je ermee inliet? Zou een christelijke jongere vereenzelvigd willen worden met een levensstijl die zelfs door veel mensen van de wereld onaanvaardbaar wordt geacht? Merk op wat in een recensie over een rap-concert stond: „De rap-zangers wedijverden met elkaar om door vloekwoorden en expliciet seksuele teksten een zo groot mogelijk schokeffect teweeg te brengen. . . . Dansers en danseressen beeldden seksuele handelingen op het podium uit.” Betreffende een bepaald geruchtmakend nummer zei een van de concertpromotors: „Het ene na het andere woord dat uit hun mond rolt, is (obsceen).”

¹⁰ Desondanks werd de op die avond gespeelde muziek nauwelijks als afwijkend van de ’gewonere’ rap beschouwd. De directeur van de concertzaal zei: „Wat u hoort, is gemiddelde rap — hetzelfde dat ze in de winkel kopen.” Hoe droevig is het te moeten berichten dat zich onder de meer dan 4000 op dat concert aanwezige jongeren ook enkele bevonden die beweren Jehovah’s Getuigen te zijn! Sommigen tillen kennelijk niet zwaar aan het feit dat Satan „de heerser van de autoriteit der lucht” is. Hij regeert „de geest [of: overheersende geesteshouding] die thans werkzaam is in de zonen der ongehoorzaamheid” (Efeziërs 2:2). Wiens belangen zou je dienen als je je inliet met rap-muziek of de rap-levensstijl? Toegegeven, sommige rap is wat inhoud betreft misschien minder verwerpelijk. Maar is het zinnig een smaak te ontwikkelen voor welke soort muziek maar ook die naar christelijke maatstaven overwegend weerzinwekkend is?

Heavy metal — seks, geweld en satanisme

11, 12. Wat is heavy metal, en welke verwerpelijke kenmerken heeft deze muziek?

¹¹ Een andere populaire vorm van muziek is heavy metal. Heavy metal is meer dan hardrock van vele decibels. In een verslag in The Journal of the American Medical Association staat: „Heavy metal-​muziek . . . wordt gekenmerkt door een luid, pulserend ritme en druipt van teksten waarin haat, verkrachting, seksueel afwijkend gedrag en soms satanisme worden verheerlijkt.” De namen van enkele van de meer populaire bands alleen al getuigen van de verdorvenheid van dit type rock. Ze bevatten woorden als „vergif”, „vuurwapens” en „dood”. Toch lijkt heavy metal nog tamelijk tam vergeleken bij thrash metal en death metal — uit heavy metal voortgesproten extreme muziekgenres. In de namen van deze bands komen termen als „kannibaal” en „dodenlijst” voor. Jongeren in veel landen beseffen misschien niet hoe weerzinwekkend deze namen zijn omdat ze in het Engels of in een andere vreemde taal staan.

¹² Heavy metal-​muziek is herhaaldelijk in verband gebracht met tienerzelfmoord, depressiviteit en drugsgebruik. Geïnspireerd door de nauwe relatie van deze muziek met gewelddadig gedrag bedacht een raadgever in een radioprogramma er de volgende bijnaam voor: „muziek om je ouders bij te vermoorden”. Vooral de relatie met satanisme verontrust veel ouders — en politiebeambten. Een onderzoeker beweerde dat sommige jongeren die liefhebberen in satanaanbidding, voor het eerst via deze muziek met het occulte in aanraking kwamen. „Ze weten niet waar ze in verzeild raken”, is zijn conclusie.

13. Welk gevaar schuilt erin je met heavy metal-​muziek in te laten?

¹³ Christelijke jongeren dienen echter niet „onwetend van [Satans] bedoelingen” te zijn (2 Korinthiërs 2:11). Per slot is „onze strijd . . . tegen de goddeloze geestenkrachten in de hemelse gewesten” (Efeziërs 6:12). Hoe dwaas zou het zijn om door je keuze van muziek de demonen toegang tot je leven te geven! (1 Korinthiërs 10:20, 21) Toch is een aantal christelijke jongeren klaarblijkelijk behoorlijk verzot op deze muziek. Sommigen hebben zelfs hun toevlucht genomen tot heimelijke middelen om hun muzikale smaak te bevredigen. Een jong meisje bekent: „Ik luisterde altijd naar heavy metal, soms bijna de hele nacht. Ik kocht heavy metal-​tijdschriften en verstopte ze voor mijn ouders in schoenendozen. Ik loog mijn ouders voor. Ik wist dat Jehovah niet blij met me was.” Een artikel in het tijdschrift Ontwaakt! bracht haar tot bezinning. Hoeveel andere jongeren zijn misschien nog altijd verstrikt in dergelijke muziek?

Oogsten wat je zaait

14, 15. Waarom kunnen wij er zeker van zijn dat luisteren naar ongezonde muziek een negatieve uitwerking zal hebben? Licht dit toe.

¹⁴ Bagatelliseer het gevaar dat dergelijke muziek kan vormen niet. Goed, je bent misschien niet geneigd iemand te vermoorden of seksuele immoraliteit te bedrijven louter omdat je naar een liedje hebt geluisterd. Toch zegt Galaten 6:8: „Wie met het oog op zijn vlees zaait, zal uit zijn vlees verderf oogsten.” Luisteren naar muziek die aards, dierlijk en zelfs demonisch is, kan alleen maar een negatieve uitwerking op je hebben. (Vergelijk Jakobus 3:15.) Joseph Stuessy, hoogleraar in de muziek, wordt als volgt geciteerd: „Elke soort muziek beïnvloedt onze stemmingen, gevoelens, houdingen en ons daaruit voortvloeiende gedrag . . . Iedereen die zegt: ’Ik kan naar heavy metal luisteren, maar het beïnvloedt mij niet’, heeft het eenvoudig mis. Het oefent eenvoudig op verschillende mensen in verschillende mate en op verschillende manieren invloed uit.”

¹⁵ Een christelijke jongere erkent: „Ik zat zo diep in thrash metal dat mijn hele persoonlijkheid veranderde.” Al gauw kreeg hij problemen met de demonen. „Uiteindelijk heb ik mijn albums weggedaan en de demonen lieten mij los.” Een andere jongere bekent: „De muziek waar ik altijd naar luisterde, ging over spiritisme, drugs of seks. Veel jongeren zeggen dat het hen niet beïnvloedt, maar dat doet het wel degelijk. Ik was vrijwel de waarheid uit.” Er is een spreuk die vraagt: „Kan een man vuur in zijn boezem bijeenhalen zonder dat zijn kleren verbranden?” — Spreuken 6:27.

Blijf op je hoede

16. Wat kan gezegd worden over de schrijvers en vertolkers van veel van de hedendaagse muziek?

¹⁶ Paulus schreef aan de christenen in het oude Efeze: „Dit zeg ik daarom en leg daarvan getuigenis af in de Heer, dat gij niet langer moet blijven wandelen zoals ook de natiën wandelen in de vruchteloosheid van hun denken, verduisterd als zij zijn in hun verstand en vervreemd van het leven dat God toebehoort, wegens de onwetendheid die in hen is, wegens de ongevoeligheid van hun hart” (Efeziërs 4:17, 18). Zou dit niet gezegd kunnen worden van de schrijvers en vertolkers van veel van de hedendaagse muziek? Meer dan ooit weerspiegelen alle muziekgenres de invloed van „de god van dit samenstel van dingen”, Satan de Duivel. — 2 Korinthiërs 4:4.

17. Hoe kunnen jongeren muziek beoordelen, of toetsen?

¹⁷ Betreffende de „laatste dagen” voorzei de bijbel: „Goddeloze mensen en bedriegers zullen van kwaad tot erger voortgaan” (2 Timotheüs 3:1, 13). Meer dan ooit zul je dus nauwlettend moeten toezien op je keuze met betrekking tot muziek. Dikwijls zal de onverkwikkelijke titel een album al diskwalificeren. In Job 12:11 wordt de vraag gesteld: „Toetst niet het oor zelf woorden, zoals het gehemelte voedsel proeft?” Op overeenkomstige wijze kun je muziek toetsen door met een kritisch oor naar een klein stukje te luisteren. Wat voor gevoelens roept de melodie bij je op? Zet ze aan tot wild, decadent gedrag — de geest van bandeloze pretmakerij? (Galaten 5:19-21) En hoe staat het met de teksten? Wekken ze op tot seksuele immoraliteit, drugsgebruik of andere verkeerde dingen die „te schandelijk [zijn] om zelfs ook maar te vertellen”? (Efeziërs 5:12) De bijbel zegt dat zulke dingen onder Gods volk „zelfs niet ter sprake [dienen te] komen”, laat staan dat ze op beat-muziek gezet en steeds maar weer herhaald moeten worden (Efeziërs 5:3). En hoe staat het met de afbeelding op de albumhoes? Vertoont die spiritistische thema’s of seksueel prikkelende plaatjes?

18. (a) Welke veranderingen zullen sommige jongeren misschien moeten aanbrengen als het op muziek aankomt? (b) Hoe kunnen jongeren een smaak ontwikkelen voor meer heilzame muziek?

¹⁸ Misschien moet je wat veranderingen aanbrengen in de soort muziek die je kiest. Als je platen, banden en cd’s met immorele en demonische thema’s hebt, dien je ze onmiddellijk weg te doen. (Vergelijk Handelingen 19:19.) Dit betekent niet dat je niet van muziek kunt genieten; niet alle populaire muziek is verwerpelijk. Sommige jongeren hebben ook geleerd hun muzikale smaak te verruimen en genieten nu van bepaalde soorten klassieke muziek, volksmuziek, lichte jazz en andere muziekgenres. De bandjes met Koninkrijksmelodieën hebben veel jongeren geholpen een smaak voor verheffende orkestmuziek te ontwikkelen.

19. Waarom is het belangrijk muziek op haar plaats te houden?

¹⁹ Muziek is een goddelijke gave. Voor velen wordt het echter tot een ongezonde obsessie. Zij zijn als de Israëlieten uit de oudheid die zich vermaakten met het spel van „snaarinstrument, tamboerijn en fluit, . . . maar naar datgene wat Jehovah [deed, keken] zij niet” (Jesaja 5:12). Stel je ten doel muziek op haar plaats te houden en laat datgene wat Jehovah doet, je voornaamste aandacht krijgen. Wees selectief en ga zorgvuldig te werk met betrekking tot de muziek die je kiest. Aldus zul je in staat zijn gebruik — en geen misbruik — te maken van deze goddelijke gave.

[Voetnoot]

Kunt u zich dit herinneren?

◻ Waarom kan muziek een goddelijke gave genoemd worden?

◻ Hoe werd muziek in de oudheid misbruikt?

◻ Welke gevaren leveren rap en heavy metal-​muziek voor christelijke jongeren op?

◻ Hoe kunnen christelijke jongeren met zorg te werk gaan bij hun keuze van muziek?

[Illustratie op blz. 23]

In bijbelse tijden werd muziek dikwijls gebruikt als een middel om Jehovah lof te brengen