Samaritaanse Pentateuch

Met deze term wordt gedoeld op manuscripten die de eerste vijf boeken van de Bijbel bevatten, het enige deel van de Schrift dat de Samaritanen als heilige tekst erkennen. (Zie SAMARITANEN.) De tekst is geen vertaling maar een transliteratie van de oorspronkelijke Hebreeuwse Pentateuch in Samaritaanse karakters vermengd met Samaritaans idioom. De Samaritaanse karakters zijn een versie van het Oudhebreeuwse schrift.

De oudste beschikbare manuscripten van de Samaritaanse Pentateuch dateren uit de 9de en 11de eeuw n.Chr. Maar de oorsprong van deze teksten gaat nog veel verder terug. Geleerden schatten dat deze versie voor het eerst werd vervaardigd tussen de vierde en de tweede eeuw v.Chr. Kopieën van deze manuscripten werden onder de Samaritanen van generatie op generatie doorgegeven, onafhankelijk van de Joodse kopiisten.

De Samaritaanse Pentateuch is nuttig omdat er variaties op de Hebreeuwse masoretische tekst in staan die overeenkomen met de lezing van andere manuscripten, zoals de Griekse Septuaginta. Soms kunnen die variaties helpen de betekenis van bepaalde Bijbelverzen te verduidelijken. In Ge 4:8 bevat de Samaritaanse Pentateuch bijvoorbeeld, net als andere oude versies, de zinsnede ‘Laten we het veld in gaan’. Die zinsnede ontbreekt in de beschikbare Hebreeuwse manuscripten. (Zie voor meer informatie over de Samaritaanse Pentateuch de aantekening bij Jo 4:20.)