traditionele aanbiddingsvormen en laten ze over aan de oudere leden van het gezin. Zij besteden hun tijd in plaats daarvan liever aan plezier maken en geld verdienen.

Hoe komt het dat religie de mensen in Hong Kong zo weinig doet? Een opmerkzame cartoontekenaar sloeg waarschijnlijk de spijker op de kop met zijn opmerking: „Hong Kong schittert van het geld.” En dit is beslist waar; alle methoden om aan geld te komen worden in ere gehouden, of dit nu de effectenmarkt, de paardenrennen of andere zowel legale als illegale vormen van gokken betreft. De mensen zijn nu zover dat zij geld en goud als de enige ware zekerheden beschouwen. Een goede samenvatting van de filosofie die velen er met betrekking tot religie en geld op na houden, vormt het korte en kernachtige Chinese spreekwoord: „Chin haw toong sun”, hetgeen betekent: „Met geld kan men goden kopen.”

Er zijn evenwel toch ook veel mensen, voor het merendeel jongeren, die de ijdelheid inzien van de blinde jacht op rijkdom en die naar iets blijvenders en bevredigenders zoeken (Pred. 5:10; 7:12). Zulke personen worden door de meer dan 250 getuigen van Jehovah in Hong Kong geholpen de Schepper en zijn voornemen te leren kennen. Velen van deze geïnteresseerde personen waren aanwezig op de internationale „Goddelijke Zegepraal”-vergadering van Jehovah’s getuigen in Hong Kong, die van 8 tot 12 augustus werd gehouden. Deze vergadering in het Grantham College op Kowloon was tevens een trekpleister voor vele honderden bezoekers die kwamen om nader kennis te maken met Hong Kong.

Koper — ’s Mensen oude dienstknecht

Door Ontwaakt!-correspondent in de republiek Zaïre

REEDS duizenden jaren heeft koper de mens ten dienste gestaan. Tubal-Kaïn, die leefde voor de vloed van Noachs dagen — nu meer dan 4300 jaar geleden — wordt in een oud historisch document beschreven als een „smeder van allerlei gereedschap van koper en ijzer”. Voorts staat er in een oud verslag over het gebied van de natie Israël, dat het een land was „waarvan de stenen ijzer zijn er waar gij uit de bergen koper zult delven” (Gen. 4:22; Deut. 8:9). Ook hier in Afrika hield in het verre verleden de oorspronkelijke bevolking zich bezig met het delven of smelten van kopererts.

Zuiver of gedegen koper heeft men in de natuur nog nooit in grote hoeveelheden aangetroffen. Voor de volken uit de oudheid was het bemachtigen van koper derhalve geen gemakkelijke opgaaf. Na het verwijderen van een uit stenen en aarde bestaande oppervlaktelaag, moest met primitieve gereedschappen de daaronderliggende erts in stukken gebroken en verpulverd worden, waarna dit gesmolten werd om het zuivere koper af te scheiden en te kunnen laten afvloeien.

Tot onze twintigste eeuw hebben de inboorlingen van Shaba in de republiek Zaïre,a koper gewonnen uit het op edelsteen gelijkende groene mineraal malachiet, dat zij zelf dolven en smolten. In de negentiende eeuw produceerden de diverse stammen bij elkaar tussen de tien tot vijftien ton koper per jaar, allemaal met de hand. Laten wij eens een blik in het verleden werpen om te zien hoe deze mensen aan hun koper kwamen.

Inlandse mijnen en kopersmelterijen

De drie voornaamste stammen die zich met de koperwinning bezighielden, waren de Bayeke’s in het oosten, de Basanga’s in het centraal gebied en de Baluba’s in het westen. De koperwinning was voor deze volken een heilig beroep. Een tovenaar had de leiding over het werk, en elke mijnwerkersgroep had zijn vakgeheimen, tradities en op bijgeloof gebaseerde riten.

In mei, de eerste maand van het droge seizoen, begonnen de mijnbouwwerkzaamheden. Tegen deze tijd was de oogst binnen, zodat het verbouwen en binnenhalen van de levensbelangrijke voedingsgewassen geen zorgen meer gaf. Het dorpshoofd gaf het teken voor het begin van de jaarlijkse kopercampagne door uit te roepen: „Tuye tukadie mukuba”, hetgeen letterlijk betekent: „Laten we koper gaan eten.” Hiermee werd in feite bedoeld: „Laten wij onszelf verrijken om in ons levensonderhoud te kunnen voorzien.”