IVANGELI NGOKUKAMATEWU
1 Incwadi yomlando kaJesu Krestu,* isizukulwana saka-Abrahama+ sekoro kaDavida:+
2 U-Abrahama waba nguyise ka-Isaka;+
u-Isaka waba nguyise kaJakopo;+
uJakopo waba nguyise kaJuda+ nabafowabo;
3 uJuda waba nguyise kaPerezi noZerarhi+ ngoTamari;
uPerezi waba nguyise kaHezironi;+
uHezironi waba nguyise kaRamu;+
4 uRamu waba nguyise ka-Aminadaba;
u-Aminadaba waba nguyise kaNarhitjhoni;+
uNarhitjhoni waba nguyise kaSalimoni;
5 uSalimoni waba nguyise kaBhowazi ngoRarhabu;+
uBhowazi waba nguyise ka-Obede ngoRute;+
u-Obede waba nguyise kaJese;+
UDavida waba nguyise kaSolomoni+ ngomka-Uriya;
7 uSolomoni waba nguyise kaRerhobhowamu;+
uRerhobhowamu waba nguyise ka-Abhiya;
u-Abhiya waba nguyise ka-Asa;+
8 u-Asa waba nguyise kaJehotjhafathi;+
uJehotjhafathi waba nguyise kaJehoramu;+
uJehoramu waba nguyise ka-Uziya;
9 u-Uziya waba nguyise kaJothamu;+
uJothamu waba nguyise ka-Arhazi;+
u-Arhazi waba nguyise kaHezekiya;+
10 uHezekiya waba nguyise kaManase;+
uManase waba nguyise ka-Amoni;+
u-Amoni waba nguyise kaJosiya;+
11 uJosiya+ waba nguyise kaJokoniya+ nabafowabo ngesikhathi bathunjelwe eBhabhiloni.+
12 Ngemva kokuthunjelwa eBhabhiloni, uJokoniya waba nguyise kaTjheyalitiyeli;
uTjheyalitiyeli waba nguyise kaZerubhabheli;+
13 uZerubhabheli waba nguyise ka-Abhiyudi;
u-Abhiyudi waba nguyise ka-Eliyakhimu;
u-Eliyakhimu waba nguyise ka-Azori;
14 u-Azori waba nguyise kaZadoki;
uZadoki waba nguyise ka-Akhimu;
u-Akhimu waba nguyise ka-Eliyudi;
15 u-Eliyudi waba nguyise ka-Elazara;
u-Elazara waba nguyise kaMathani;
uMathani waba nguyise kaJakopo;
16 uJakopo waba nguyise kaJosefa indoda kaMariya, unina kaJesu+ owaba nguKrestu.+
17 Sezizoke iinzukulwana bezibunjesi: Kusukela ku-Abrahama ukufikela kuDavida bezili-14; kusukela kuDavida ukufikela ekuthunjelweni eBhabhiloni bezili-14; kusukela ekuthunjelweni eBhabhiloni bekufike kuKrestu bezili-14.
18 Ukubelethwa kwakaJesu kwenzeka bunjesi: Ngesikhathi unina uMariya athembisene noJosefa umtjhado, waba sidisi ngommoya ocwengileko*+ bangakatjhadi. 19 Nokho, njengombana uJosefa* bekamumuntu olungileko azange afune ukumfakela amehlo, kodwana waqunta ukumtlhala ngemsitheleni.+ 20 Kuthe sekayicabangisise kuhle indaba le, wabona ingilozi kaJehova* ebhudangweni, ithi: “Josefa, ndodana kaDavida, ungasabi ukutjhada noMariya, ngombana lokho azithwele khona ukufumene ngommoya ocwengileko.+ 21 Uzokubeletha indodana, kufuze uyithiye ngokuthi nguJesu,*+ ngombana izokusindisa abantu ezonweni zabo.”+ 22 Eqinisweni koke lokhu kwenzeka bonyana kuzaliseke amezwi kaJehova* awakhuluma ngomphorofidakhe, athi: 23 “Qala! Intombi* izokuba sidisi beyibelethe indodana, bazoyithiya ngokuthi ngu-Imanuweli,”+ okutjho ukuthi, “UZimu Unathi.”+
24 Nje-ke, uJosefa wavuka ebuthongweni wenza njengombana ingilozi kaJehova* imyalile, watjhada noMariya. 25 Kodwana akhenge aye naye emsemeni bewabeletha indodana,+ wayithiya ngokuthi nguJesu.+
2 Ngemva kokubelethwa kwakaJesu eBhetlehema+ yeJudiya emihleni yekosi uHerode,*+ amadoda athukula ngeenkwekwezi* avela ePumalanga eza eJerusalema, 2 athi: “Uphi loyo obelethiweko, oyikosi yamaJuda?+ Ngombana sibone ikwekwezakhe sisePumalanga, yeke size ukuzomkhothamela.” 3 IKosi uHerode ithe ingezwa lokho, yasilingeka, nabantu boke beJerusalema basilingeka. 4 Yeke yabiza boke abaphristi abakhulu nabatloli,* yababuza ukuthi uKrestu* uzokubelethelwa kuphi. 5 Bathi kiyo: “EBhetlehema+ yeJudiya, ngombana nakhu okwatlolwa mphorofidi: 6 ‘Kodwana wena, Bhetlehema yakwaJuda, nanyana uqaleka njengedorobho elingakaqakatheki kubabusi bakwaJuda, kuwe kuzokuvela umbusi, ozokwelusa abantu bami u-Israyeli.’”+
7 Ngemva kwalokho uHerode wabizela ngerhorhomejeni amadoda athukula ngeenkwekwezi, wawabuzisisa ukuthi ikwekwezi leyo ibonakale nini. 8 Wawathuma eBhetlehema, wathi kiwo: “Khambani niyomfunisisa umntwana loyo, nithi ningamfumana, nibuye nizongitjela, bona nami ngiyomkhothamela.” 9 Ngemva kobana ikosi iwatjele lokho, akhamba. Qala, kwabonakala ikwekwezi leya ayibona nawasePumalanga,+ yawanqophisa beyayokujama poro lapho umntwana akhona. 10 Kuthe nawayibonako, athaba khulu. 11 Nawangena ngendlini, afumana umntwana nonina uMariya, amkhothamela. Akhupha izipho amupha zona: igolide, ipepho emhlophe nemire.* 12 Nokho, ngebanga lokuthi uZimu wawanqophisa ngebhudango+ bona angabuyeli kuHerode, abuyela enarhenawo ngenye indlela.
13 Ngemva kobana akhambile, ingilozi kaJehova* yabonakala kuJosefa ngebhudango,+ yathi: “Vuka, uthathe umntwana nonina niye eGibhide, nihlale lapho bekube kulapho nginitjela ukuthi nibuye, ngombana uHerode uzokuzuma umntwana bona ambulale.” 14 UJosefa wavuka ngobusukobo wathatha umntwana noMariya baya eGibhide. 15 Wahlala lapho bekwahlongakala uHerode. Lokhu kwazalisa amezwi akhulunywa nguJehova* ngomphorofidakhe, athi: “Ngayibiza indodanami bona iphume eGibhide.”+
16 UHerode nakabona ukuthi amadoda athukula ngeenkwekwezi amkhohlisile, wabhoka ngobukhali, wakhupha umyalo wokuthi kubulawe boke abantwana babesana eBhetlehema nakizo zoke iimfunda zalo, kusukela kwabaneminyaka emibili ukuya phasi ngokuya ngokwalokho akuzwe emadodeni athukula ngeenkwekwezi+ bona umntwana useminyakeni leyo. 17 Ngalokho kwazaliseka okwakhulunywa nguZimu ngomphorofidi uJoromiya, owathi: 18 “Kwazwakala isililo nokurhuwelela okukhulu eRama. URarheli+ bekalilela abantwabakhe, angaduduzeki, ngombana abasekho.”+
19 Ngemva kokuhlongakala kwakaHerode, ingilozi kaJehova* yabonakala kuJosefa ngebhudango+ eGibhide 20 yathi: “Vuka uthathe umntwana nonina niye enarheni yakwa-Israyeli, ngombana labo ebebafuna ukumbulala sebahlongakele.” 21 Wavuka wathatha umntwana nonina baya enarheni yakwa-Israyeli. 22 Kodwana nakezwa bona eJudiya sekubusa u-Arikhilawosi esikhundleni sakayise uHerode, wasaba ukuya khona. Ngemva kokufumana isinqophiso esivela kuZimu ngebhudango,+ waya eGalile.+ 23 Wahlala edorobheni elibizwa ngokuthi yiNazaretha+ bonyana kuzaliseke okwakhulunywa baphorofidi, nabathi: “Uzokubizwa ngokuthi mNazaretha.”*+
3 Emihleni leyo kwavela uJwanisi+ uMbhabhadisi atjhumayela+ emmangweni weJudiya, 2 athi: “Tjhugulukani ngombana umBuso wezulu utjhidele.”+ 3 Kuhlekuhle lo nguye u-Isaya umphorofidi+ ebekakhuluma ngaye nakathi: “Ilizwi lomuntu orhuwelela emmangweni lithi: ‘Lungisani indlela kaJehova!* Yenzani iindlela zakhe zinqophe.’”+ 4 UJwanisi bekambethe izambatho zoboya bekamela, abophe nebhande lesikhumba edinini.+ Ukudla kwakhe bekuziintethe neliju.+ 5 Abantu beJerusalema nebeJudiya yoke nebaso soke isifunda esibhode iJordani bebeza kuye,+ 6 ababhabhadise* eMlanjeni iJordani,+ bavume izono zabo.
7 Kuthe nakabona abaFarisi nabaSadusi+ beza la abhabhadisela khona, wathi kibo: “Nina bantwana beenyoka,+ ngubani oniyelelise bona nibalekele ilaka elizako?+ 8 Thelani iinthelo ezitjengisa ukutjhuguluka. 9 Ningazitjeli ukuthi, ‘Sinobaba u-Abrahama.’+ Ngombana ngithi kini uZimu angavezela u-Abrahama abantwana ematjeni la. 10 Izembe selisemirajini yemithi. Ngalokho-ke, yoke imithi engatheli iinthelo ezihle izokuquntwa iphoselwe emlilweni.+ 11 Mina nginibhabhadisa ngamanzi ngebanga lokutjhuguluka kwenu,+ kodwana oza ngemva kwami unamandla kunami, loyo engingafaneleki nokumhlubulisa amapatlagwana.+ Uzonibhabhadisa ngommoya ocwengileko+ nangomlilo.+ 12 Uphethe into yokuhlukanisa ikoroyi namakhasi, uzokuhlwengisa ngeselelweni sakhe bese abuthelele ikoroyakhe ngesilulwini kodwana amakhasi uzowatjhisa emlilweni+ ongacimekiko.”
13 Ngemva kwalokho uJesu wasuka eGalile waya eJordani kuJwanisi bona ayombhabhadisa.+ 14 Kodwana uJwanisi walinga ukumvimba, athi: “Ngimi otlhoga ukubhajadiswa nguwe, alo-ke wena uza kimi?” 15 UJesu wamphendula wathi: “Ungangivimbi, ngombana ngokwenza lokho senza koke okusehlelweni lakaZimu.” Ngalokho walisa ukumkhandela. 16 Ngemva kobana uJesu abhajadiswe, msinyana wakhuphuka ngemanzini; izulu lavuleka,+ uJwanisi wabona ummoya kaZimu wehla njengejuba, wehlela kuye.+ 17 Godu, ilizwi elivela ezulwini+ lathi: “Le yiNdodanami,+ engiyithandako, engiyamukeleko.”+
4 Ngemva kwalokho ummoya kaZimu wanqophisa uJesu emmangweni, bona ayokulingwa+ nguDeveli.+ 2 Kuthe sekazile ukudla amalanga ama-40, walamba khulu. 3 UDeveli+ waya kuye wathi: “Nangabe uyindodana kaZimu, tjela amatje la abe burotho.” 4 Kodwana waphendula wathi: “Kutloliwe ukuthi: ‘Umuntu akaphili ngoburotho kwaphela kodwana nangawo woke amezwi aphuma emlonyeni kaJehova.’”*+
5 Ngokulandelako uDeveli wamusa edorobheni elicwengileko,+ wamjamisa esiqongolweni sethempeli+ 6 wathi kuye: “Nangabe uyindodana kaZimu, ziphose phasi, ngombana kutloliwe ukuthi: ‘Uzokuyala iingilozi zakhe,’ begodu ‘Zizokuthwala ngezandla zazo, bona inyawo lakho lingabetheki elitjeni.’”+ 7 UJesu wathi kuye: “Kutloliwe nokuthi: ‘Ungamlingi uJehova* uZimakho.’”+
8 Godu uDeveli wamusa entabeni ede khulu ngokurarako, wamtjengisa yoke imibuso yephasi nobukhazikhazi bayo.+ 9 Wathi kuye: “Ngizokunikela zoke izintwezi nawungakhothama ungilotjhe kanye kwaphela.” 10 UJesu wathi kuye: “Suka Sathana! Ngombana kutloliwe ukuthi: ‘Kufuze ulotjhe uJehova* uZimakho+ begodu nguye kwaphela okufuze umenzele umsebenzi ocwengileko.’”+ 11 Ngemva kwalokho uDeveli wasuka kuye,+ iingilozi zeza kuJesu zizomtjheja.+
12 Kuthe uJesu nakezwa bona uJwanisi ubotjhiwe,+ waya eGalile.+ 13 Ngemva kokusuka eNazaretha, wayokuhlala eKapernawumi+ hlanu kwelwandle eemfundeni zakwaZebuloni nezakwaNafitali, 14 bona kuzaliseke lokho uZimu akutjho ngo-Isaya umphorofidakhe, nakathi: 15 “Narha yakwaZebuloni neyakwaNafitali, enisendleleni etjhinga elwandle, ngaphetjheya kweJordani, Galile yeentjhaba! 16 Abantu abasebumnyameni babone ukukhanya okukhulu, nalabo abagubuzeswe lithunzi lokufa, bavelelwe mkhanyo.”+ 17 Kusukela ngesikhatheso, uJesu wathoma ukutjhumayela athi: “Tjhugulukani, ngombana umBuso wezulu utjhidele.”+
18 Kwathi asakhamba magega neLwandle leGalile, wabona uSimoni obekabizwa ngokuthi nguPitrosi+ nomfowabo u-Andrisi, baphosela inedabo ngelwandle ngombana bebabathiyi beenhlambi.+ 19 Wathi kibo: “Ngilandelani, ngizonenza abathiyi babantu.”+ 20 Khonokho batjhiya amanedabo, bamlandela.+ 21 Asaraga nekhambo lakhe, wabona abanye ababili ababantwana bomuntu, amadodana kaZebediya, uJakopo nomfowabo uJwanisi.+ Bebanoyise ngesikepeni balungisa amanedabo, wababiza.+ 22 Khonokho batjhiya isikepe noyise, bamlandela.
23 Yeke wakhamba yoke iGalile,+ afundisa emasinagogeni,+ atjhumayela iindaba ezimnandi zomBuso kaZimu, alapha nayo yoke imihlobo yamalwele aphethe abantu.+ 24 Iindaba ezimalungana naye zarhatjheka iSiriya yoke, kwalethwa kuye abantu ebebatshwenywa malwele nobuhlungu+ obuhlukahlukeneko, abanamadimoni,+ abanesithunthwana+ nabarholopheleko, wabalapha boke. 25 Ngebanga lalokho, iinqubuthu ezikulu zamlandela zisuka eGalile, eDekapolisi,* eJerusalema, eJudiya nangaphetjheya kweJordani.
5 Kuthe nakabona iinqubuthu, wanyukela entabeni; wahlala phasi, abafundi bakhe beza kuye. 2 Wathoma ukubafundisa, wathi:
3 “Bayathaba abaziko bona batlhoga uZimu+ ngombana umBuso wezulu ungewabo.
4 “Bayathaba abalilako ngombana bazokududuzwa.+
5 “Bayathaba abathobekileko,+ ngombana bazokuzuza ilifa lephasi.+
6 “Bayathaba abalambele nabomele+ ukulunga, ngombana bazokwaneliswa.+
7 “Bayathaba abanomusa,+ ngombana bazokwenzelwa umusa.
8 “Bayathaba abanehliziyo emsulwa,+ ngombana bazokubona uZimu.
9 “Bayathaba abenza ukuthula,+ ngombana bazokubizwa ngokuthi bantwana bakaZimu.
10 “Bayathaba abahlunguphazwa ngebanga lokulunga,+ ngombana umBuso wezulu ungewabo.
11 “Niyathaba nabanithukako,+ banihlunguphaze+ bebanirhwayele amala ahlaza ngebanga lami.+ 12 Thabani nijekezele+ ngombana umvuzwenu+ mkhulu ezulwini nabaphorofidi abangaphambi kwenu babahlunguphaza ngendlela efanako.+
13 “Nilitswayi+ lephasi kodwana itswayi nalingaba duma, ubutswayi balo bungabuyiselwa njani? Liphoselwa ngaphandle+ ligadangwe babantu ngombana alisanamsebenzi.
14 “Nikukhanya kwephasi.+ Umuzi owakhiwe phezu kwentaba angekhe ufihleke. 15 Abantu nabakhanyisa isibani abasibeki ngaphasi kwesitja kodwana basibeka endaweni ephakemeko bona sikhanyisele woke umuntu ongendlini.+ 16 Yeke, ukukhanya kwenu akukhanye kibo boke abantu,+ khona bazakubona imisebenzenu emihle,+ badumise uYihlo osezulwini.+
17 “Ningacabangi bona ngizele ukuqeda umThetho namkha amezwi wabaPhorofidi. Ngizele ukuwuzalisa+ ingasi ukuwuqeda. 18 Kwamambala ngithi kini nanyana kungadlula izulu nephasi, umThetho wona ngeze wadlula, ngeze kwadlula ngitjho neledere linye lawo namkha ingcenye encani yawo bekube kulapho koke okutlolwe kiwo kwenzeka.+ 19 Yeke, nanyana ngubani oweqa ngitjho nomncani wemiyalo le, afundise nabanye bonyana baweqe, kuzakuthiwa ngomncani emBusweni wezulu. Kodwana nanyana ngubani owulalelako, afundise nabanye ukuwulalela, kuzokuthiwa ngomkhulu emBusweni wezulu. 20 Ngithi kini ukulunga kwenu nakungadluli kwabatloli nabaFarisi,+ angeze nangena emBusweni wezulu.+
21 “Nizwile bona ekadeni kwathiwa: ‘Ungabulali,+ ngombana nanyana ngubani obulalako uzokusiwa ekhotho.’+ 22 Kodwana mina ngithi kini, woke umuntu ohlala asilingeke+ ngebanga lomfowabo, uzokusiwa ekhotho; nothuka umfowabo uzokusiwa eKhotho ePhakemeko; kodwana othi kumfowabo, ‘Sidlhadlha ndina!’ Uzokufanelwa kuphoswa emlilweni weGehena.*+
23 “Yeke, nawuletha umnikelwakho e-aldara+ bese ukhumbula ukuthi umfowenu unokuthileko ngawe, 24 tjhiya umnikelwakho phambi kwe-aldara, ukhambe. Libalelana nomfowenu qangi, bese ubuyele uyokwenza umnikelwakho.+
25 “Rhaba ukulungisa indaba nomuntu okumangalelako nisaya ekhotho, ukwenzela bona angakusi kumahluleli, umahluleli akuse kunogada wekhotho uvalelwe ngejele.+ 26 Kwamambala ngithi kuwe, uzokuvalelwa lapho bewuyibhadele yoke imali.
27 “Nizwile kwathiwa: ‘Ungafebi.’*+ 28 Kodwana mina ngithi kini, nanyana ngubani osolo aqale umfazi+ amkhanukele, sekafebe naye ngehliziywenakhe.+ 29 Nangabe ilihlo lakho langesidleni likwenza wone, likhuphe ulilahle.+ Ngombana kungcono ukungabi nesitho sinye somzimba kunokobana umzimbakho woke ulahlelwe eGehena.*+ 30 Godu nangabe isandla sakho sangesidleni sikwenza wone, siqunte usilahle.+ Ngombana kungcono ukungabi nesitho sinye somzimba kunokobana umzimbakho woke uphoselwe eGehena.*+
31 “Ukungezelela kilokho, kwatjhiwo nokuthi: ‘Nanyana ngubani otlhala umkakhe, akamnikele incwadi yesehlukaniso.’+ 32 Nokho mina ngithi kini, nanyana ngubani otlhala umkakhe ongakaziphathi kumbi ngokomseme,* umbeka esilingweni sokufeba, notjhada umfazi otlhaliweko loyo uyafeba.+
33 “Nizwile nokuthi ekadeni kwathiwa: ‘Ungafungi bese ungenzi,+ kufuze ukwenze lokho okufunge kuJehova.’*+ 34 Nokho mina ngithi kini: Ningafungi nakanye;+ ningafungi ngitjho nangezulu ngombana lisihlalo sobukhosi sakaZimu; 35 ningafungi nangephasi ngombana lisinabelo seenyawo zakhe;+ namkha ngeJerusalema ngombana lidorobho leKosi ekulu.+ 36 Ungafungi nangehlokwakho ngombana angeze watjhugulula ngitjho nesihluthu sinye sibe mhlophe namkha sibe mnyama. 37 ‘U-Iye’ wenu akatjho u-iye, ‘no-Awa’ wenu atjho u-awa+ ngombana okungaphezu kwalokho kuvela komumbi.+
38 “Nizwile bona kwathiwa: ‘Ilihlo ngelihlo nezinyo ngezinyo.’+ 39 Kodwana mina ngithi: Ungaphikisani nomuntu omumbi, kunalokho nanyana ngubani okuwahla ngepama emhlathini wangesidleni, mnikele nowangesinceleni.+ 40 Kanti nangabe umuntu ufuna ukukusa ekhotho bona akwemuke isambatho sakho sangaphakathi, mnikele nesangaphandle;+ 41 kuthi nangabe isikhulu sikukatelela bona ukhambe naso ikhilomitha,* khamba naso amakhilomitha amabili. 42 Omunye nakakubawa okuthileko muphe, ungamdimi naloyo obolekako.*+
43 “Nizwile bona kwathiwa: ‘Kufuze uthande umakhelwanakho,+ uhloye inaba lakho.’ 44 Nokho, mina ngithi kini: Ragelani phambili nithanda amanabenu+ nithandazele nalabo abanihlunguphazako,+ 45 khona nizakuba bantwana* bakaYihlo osezulwini+ ngombana yena wenza ilanga liphumele abenza okumbi nabenza okuhle, anise nezulu kwabalungileko nabangakalungi.+ 46 Ngombana nanithanda kwaphela labo abanithandako, nizokufumana muphi umvuzo+ na? Kghani akusingilokho nabathelisi abakwenzako? 47 Godu nanilotjhisa abafowenu kwaphela, ngiyiphi into engcono eniyenzako? Kghani akusingilokho nabantu beentjhaba abakwenzako? 48 Kufuze niphelele, njengombana noYihlo wezulwini aphelele.+
6 “Yelelani bona ukulunga kwenu kungabi ngekokubukisa+ ngombana nanenza njalo, uYihlo osezulwini angeze anibusise. 2 Yeke nawupha abantu abanganalitho,* ungabethi ibhorompita njengombana kwenza abazenzisi emasinagogeni neendleleni, bona badunyiswe babantu. Kwamambala ngithi kini, sebawamukele woke umvuzwabo. 3 Lokha nawupha umuntu onganalitho, ungavumeli isandla sakho sangesinceleni sazi lokho isandla sakho sangesidleni esikwenzako, 4 bona ukupha kwakho kube ngemsitheleni. UYihlo obona emsitheleni uzokubusisa.+
5 “Godu nanithandazako, ningenzi njengabazenzisi,+ ngombana bathanda ukuthandaza bajame emasinagogeni nemakhoneni weendlela ezikulu, bona babonwe babantu.+ Ngithi kini, sebawamukele woke umvuzwabo. 6 Kodwana wena nawuthandazako, ngena ngekumbenakho, uvale umnyango, uthandaze kuYihlo osekusithekeni.+ UYihlo obona emsitheleni uzokubusisa. 7 Nawuthandazako, ungasolo ubuyelela into yinye kanengi, njengombana kwenza abantu beentjhaba ngombana bacabanga ukuthi bazokuzwakala ngokutjho kwabo amezwi amanengi. 8 Ningabi njengabo ngombana uYihlo uyakwazi enikutlhogako+ ngitjho nanyana ningakambawi.
9 “Yeke kufuze nithandaze nganasi indlela:+
“‘Babethu osezulwini, igama lakho+ alicwengiswe.*+ 10 UmBuswakho+ awuze. Intandwakho+ ayenzeke nephasini+ njengombana yenzeka ezulwini. 11 Usiphe namhlanjesi uburotho bethu bangemihla;+ 12 usilibalele imitjhaphwethu* njengombana nathi sibalibalele abasitjhapheleko.*+ 13 Ungasingenisi esilingweni+ kodwana usitjhaphulule* komumbi.’+
14 “Ngombana nanilibalela abanye imitjhaphwabo noYihlo wezulwini uzonilibalela;+ 15 naningalibaleli abanye imitjhaphwabo noYihlo angeze anilibalela.+
16 “Nanizila ukudla,+ ubuso benu bungadani njengebabazenzisi ngombana benza ubuso* babo ngasuthi budanile ukwenzela bonyana babonakale ebantwini ukuthi bazilile.+ Kwamambala ngithi kini, sebawamukele woke umvuzwabo. 17 Kodwana nina nanizilako, hlambani ubuso benu benizese iinhloko zenu ngamafutha, 18 ukwenzela bona ningabonakali ebantwini ukuthi nizilile kodwana nibonakale kuYihlo osekusithekeni. Nanenza njalo, uYihlo obona emsitheleni uzonibusisa.
19 “Ningazibekeli umnotho ephasini+ lapho ungadliwa ziingogwana nokukghora, nalapho amasela angena khona ebe. 20 Kunalokho, zibekeleni umnotho ezulwini+ lapho iingogwana nokukghora kungadli khona,+ nalapho amasela angangeni khona ebe. 21 Ngombana lapho umnothwakho ukhona, kulapho nehliziywakho izokuba khona.
22 “Ilihlo sibani somzimba.+ Yeke ilihlo lakho nalidzimelele entweni yinye, umzimbakho woke uzokukhanya. 23 Kodwana nangabe ilihlo lakho linomona,*+ umzimbakho woke uzokuba mnyama. Yeke nangabe ukukhanya okukuwe kubumnyama, maye! Bungangani-ke ubumnyamobo!
24 “Akakho ongaba sigqila samakhosi amabili ngombana uzokuhloya enye athande enye+ namkha uzokunamathela kwenye adelele enye. Angekhe naba ziingqila zakaZimu nezobuNjinga.+
25 “Ngalokho ngithi kini: Lisani ukutshwenyeka+ ngokuphila kwenu malungana nokuthi nizokudlani namkha nizokuselani namkha ngemizimbenu ukuthi nizokumbathani.+ Kghani ukuphila akukaqakatheki ukudlula ukudla nomzimba ukudlula ukwembatha+ na? 26 Qalisisani iinyoni+ eziphapha phezulu; azitjali, azivuni namkha zibeke ngeenlulwini kodwana uYihlo wezulwini uyazondla. Nina anikaqakatheki khulu na ukudlula zona? 27 Ngubani kini ongathi ngokutshwenyeka angezelele kancani* ubude bokuphila kwakhe?+ 28 Godu kubayini nitshwenyeka ngezambatho? Fundani endleleni amathuthumbo wommango akhula ngayo, awasebenzi budisi begodu awaphothi; 29 kodwana ngiyanitjela bona ngitjho noSolomoni+ ebukhazikhazini bakhe bekangambathi njengamanye wamathuthumbo la. 30 Nje-ke nangabe uZimu uzembathisa njalo iintjalo zommango ezikhona namhlanjesi kusasa ziphoselwe emlilweni, uzonembathisa kangangani-ke nina, eninokukholwa okuncani? 31 Ngalokho ningatshwenyeki+ ngokuthi, ‘Sizokudlani?’ namkha, ‘Sizokuselani?’ namkha ‘Sizokwembathani?’+ 32 Ngombana koke lokhu zizinto abantu beentjhaba abazigijimisako. UYihlo wezulwini uyazi bona niyakutlhoga koke lokhu.
33 “Yeke ragelani phambili nifuna umBuso kaZimu qangi nokulunga kwakhe, koke okhunye nizakuphiwa khona.+ 34 Ningatshwenyeki ngelanga lakusasa+ ngombana nalo lizokuba namatshwenyekwalo. Ilanga ngalinye linemirarwalo.
7 “Lisani ukwahlulela+ bona nani ningahlulelwa 2 ngombana ngesahlulelo enahlulela ngaso nani nizokwahlulelwa ngaso,+ ngesilinganiso enilinganisa ngaso nani bazonilinganisela ngaso.+ 3 Nje-ke, kubayini uqala ilithi elingelihlweni lomfowenu kukulapho ungasiboni isigodokazi esingelihlweni lakho?+ 4 Namkha ungatjho njani kumfowenu uthi ‘Ngibawa ukukukhupha ilithi elingelihlweni lakho,’ khisibe wena unesigodo ngelihlweni lakho? 5 Mzenzisi! Thoma ngokukhupha isigodo esingelihlweni lakho, uzokubona kuhle ukuthi ungalikhupha njani ilithi elingelihlweni lomfowenu.
6 “Ninganikeli izinja izinto ezicwengileko namkha niphosele amaparelenu eemfarigini,+ khona zingazowagadanga bese ziyajika zinirathule.
7 “Ragelani phambili nibawa, nizakuphiwa;+ ragelani phambili nifuna, nizakufumana; ragelani phambili nikokoda, nizakuvulelwa;+ 8 ngombana woke umuntu obawako uyaphiwa,+ woke umuntu ofunako uyafumana, nawo woke umuntu okokodako, uzokuvulelwa. 9 Ngubani kini ongathi indodanakhe nayimbawa uburotho, ayiphe ilitje? 10 Namkha nayimbawa ihlambi, ayinikele inyoka? 11 Ngalokho, nangabe nina, ngitjho nanyana nibambi, nikwazi ukupha abantwabenu izipho ezihle, uYihlo osezulwini uzobapha kangangani-ke izinto ezihle+ labo abambawako!+
12 “Zoke izinto enifuna abantu bazenze kini, nani kufuze nizenze kibo.+ Kuhlekuhle, ngilokho okutjhiwo mThetho nabaPhorofidi.+
13 “Ngenani ngesango elincani+ ngombana ivulekile begodu ibanzi indlela etjhinga ekubhujisweni, banengi nabakhamba kiyo; 14 kodwana lincani isango elitjhinga ekuphileni nendlela yakhona iminyene, bambalwa abayifumanako.+
15 “Yelelani abaphorofidi bamanga+ abeza kini bambethe isikhumba semvu,+ khisibe ngaphakathi baziimpisi ezirharulako.+ 16 Nizobabona ngeenthelo zabo. Abantu abavuni amadiribe emeveni namkha amafeyi emthini womunga, akusinjalo?+ 17 Ngokufanako, umuthi omuhle uthela iinthelo ezihle, kodwana umuthi omumbi uthela iinthelo ezimbi.+ 18 Umuthi omuhle angeze wathela iinthelo ezimbi, nomuthi omumbi angeze wathela iinthelo ezihle.+ 19 Umuthi ongatheli iinthelo ezihle uyaquntwa uphoswe emlilweni.+ 20 Kwamambala, abaphorofidi bamanga nizobabona ngeenthelo zabo.+
21 “Akusingiwo woke umuntu othi kimi, ‘Kosi, Kosi,’ ozokungena emBusweni wezulu, kodwana kuzokungena kwaphela loyo owenza intando kaBaba osezulwini.+ 22 Mhlokho abanengi bazokuthi kimi: ‘Kosi, Kosi,+ azange siphorofide egameni lakho, saqotha amadimoni ngegama lakho, senza neemangaliso ezinengi ngegama lakho+ na?’ 23 Mina ngizokuthi kibo: ‘Anginazi! Sukani kimapha, nina nsebenzi zokungabi namthetho!’+
24 “Woke umuntu ozwa amezwami la awenze, uzokuba njengendoda ehlakaniphileko eyakha indlwayo phezu kwedwala.+ 25 Kwana izulu, kwafika iinkhukhula nomoya wayimadlha indlu leyo kodwana akhenge igirike, ngombana yakhiwe phezu kwedwala. 26 Kodwana, woke umuntu ozwa amezwami la angawenzi, uzokuba njengendoda esidlhadlha eyakha indlwayo phezu kwehlabathi.+ 27 Kwana izulu, kwafika iinkhukhula, nomoya wayimadlha indlu leyo,+ yagirika, begodu ukugirika kwayo kwaba kukhulu khulu.”
28 Kuthe uJesu nakaqeda ukutjho amezwi la, iinqubuthu zarareka khulu ngendlela afundisa ngayo,+ 29 ngombana bekazifundisa njengomuntu onelawulo,+ ingasi njengabatloli babo.
8 Ngemva kokwehla entabeni, iinqubuthu ezikulu zamlandela. 2 Kweza kuye indoda ephethwe bulepheru* yaguqa phambi kwakhe yathi: “Kosi, nangabe uyathanda, ungangihlambulula.”+ 3 Ngalokho wathabulula isandla sakhe, wayikghwatha, wathi: “Ngiyathanda! Hlambuluka.”+ Khonokho yahlambuluka ebulepherwini bayo.+ 4 Yeke uJesu wathi kiyo: “Ungatjeli muntu,+ khamba uyoziveza kumphristi,+ wenze umnikelo njengombana kutjhiwo emthethweni kaMosi,+ kube bufakazi kibo ukuthi ulatjhiwe.”
5 Kuthe uJesu nakangena eKapernawumi, umphathi webutho weza kuye wamncenga+ 6 wathi: “Mnumzana, isisebenzi sami silele ngendlini sigula khulu asikghoni nokusikinyeka.” 7 Wathi kuye: “Ngizosilapha nangifika lapho sikhona.” 8 Umphathi webutho wamphendula wathi: “Mnumzana, angifaneleki bona ungangena ngendlinami kodwana khuluma ilizwi kwaphela, isisebenzi sami sizokuphola. 9 Ngombana nami kunabantu abangilawulako, nginamasotja angaphasi kwami, ngithi kileli, ‘Khamba!’ Likhambe, ngithi kwelinye, ‘Yizapha!’ Lize, ngithi esisebenzini sami, ‘Yenza lokhu!’ Sikwenze.” 10 UJesu nakezwa lokhu, wamangala, wathi kilabo abamlandelako: “Nginitjela iqiniso, azange khengifumane umuntu onokukholwa okukhulu+ kangaka kwa-Israyeli. 11 Kodwana ngiyanitjela, abantu abanengi abavela epumalanga netjingalanga bazokuhlala etafuleni no-Abrahama, u-Isaka noJakopo emBusweni wezulu;+ 12 kukulapho amadodana womBuso azokulahlelwa ngaphandle ebumnyameni. Lapho kuzokuba kulila kwabo nokutjhayisana kwamazinyo.”+ 13 UJesu wathi kumphathi webutho: “Khamba. Akwenzeke njengokukholwa kwakho.”+ Isisebenzi saphola ngesikhatheso.+
14 UJesu nakafika emzini kaPitrosi, wafumana umkhwekazi+ kaPitrosi alele agula aphethwe mgomani.+ 15 UJesu wathinta isandla sakhe,+ umgomani waphola, wavuka wathoma ukubenzela ukudla. 16 Kuthe nakuhlwako, kwalethwa kuye abantu abanengi abanamadimoni; wakhupha imimoya emimbi ngelizwi, walapha nabo boke abagulako, 17 bona kuzaliseke okwatjhiwo ngomphorofidi u-Isaya: “Yena wathwala ukugula neenhlungu zethu.”+
18 UJesu nakabona isiqubuthu esimbhodileko waqunta ukuyamela ngaphetjheya komlambo+ nabafundi bakhe. 19 Kweza kuye umtloli wathi: “Mfundisi, ngizokulandela nanyana kukuphi lapho uya khona.”+ 20 UJesu wathi kuye: “Iimpungutjha zinemigodi neenyoni zineendleke kodwana iNdodana yomuntu ayinayo ngitjho nendawo yokufihla ihloko.”+ 21 Yeke omunye wabafundi wathi kuye: “Kosi, ngivumela ngiyokubulunga ubaba qangi.”+ 22 UJesu wathi kuye: “Ragela phambili ungilandela, ulise abahlongakeleko babulungane babodwa.”+
23 Kuthe nakakhwela ngesikepeni, abafundi bakhe bamlandela.+ 24 Nje-ke, kwavuka isiwuruwuru esikhulu ngelwandle, kwangena amanzi ngesikepeni ngebanga lamagagasi kodwana yena bekalele.+ 25 Beza kuye bamvusa bathi: “Kosi, sihlenga, siyafa!” 26 Kodwana wathi kibo: “Kubayini nisaba kangaka, nina bokukholwa okuncani?”+ Wavuka wakhalima umoya nelwandle, kwathula du!+ 27 Ngalokho, abafundi bakhe barareka bathi: “Mumuntu onjani lo? Ngitjho nomoya nelwandle kuyamlalela.”
28 Nakafika ngaphetjheya esifundeni samaGadara, amadoda amabili anamadimoni eza kuye+ avela emathuneni. Bekabukhali khulu kangangobana bekunganamuntu obekanesibindi sokukhamba endleleni leyo. 29 Arhuwelela athi: “Usifunani wena Ndodana kaZimu?+ Uzele ukuzositlhorisa+ kungakabi sikhathi esibekiweko?”+ 30 Kudenyana nawo, bekunomhlambi omkhulu weemfarigi udla.+ 31 Yeke amadimoni amncenga athi: “Nangabe uyasiqotha, sithumela emhlambini weemfarigi+ loya.” 32 UJesu wathi kiwo: “Khambani!” Aphuma angena eemfarigini, umhlambi woke wagijimela ngeliweni, wawela ngelwandle wafela ngapho. 33 Kodwana abelusi babaleka bangena emzini, babika koke okwenzekileko, nendaba yamadoda anamadimoni. 34 Umphakathi woke waphuma uzokubona uJesu, ngemva kwalokho, wamrabhela bona akhambe esifundeni sawo.+
9 UJesu wakhwela ngesikepeni, wayamela ngaphetjheya waya edorobheni+ ebekahlala kilo. 2 Yeke, abantu baletha kuye indoda erholopheleko bayilalise emkghadini.* Uthe nakabona ukukholwa kwabo, uJesu wathi korholopheleko: “Ungasabi ndodana! Izono zakho zilitjalelwe.”+ 3 Nje-ke, abanye abatloli bakhuluma bodwa bathi: “Umrhali lo uyahlambalaza.” 4 UJesu azi bona bacabangani, wathi kibo: “Kubayini nicabanga izinto ezimbi eenhliziyweni zenu?+ 5 Khenitjho, ngikuphi okulula ukuthi, ‘Izono zakho zilitjalelwe,’ namkha ukuthi, ‘Vuka ukhambe’?+ 6 Nokho, bona nazi ukuthi iNdodana yomuntu inamandla wokulibalela izono ephasini,” wathi endodeni erholopheleko: “Vuka, uthathe umkghadakho, ukhambe uye ekhaya.”+ 7 Yavuka yaya ekhaya. 8 Kuthe iinqubuthu nazibona lokhu, zarhidlwa livalo, zadumisa uZimu, onikele abantu amandla anjalo.
9 Nakasuka lapho, uJesu wabona indoda okuthiwa nguMatewu ihlezi e-ofisini lomthelo, wathi kiyo: “Ngilandela.” Khonokho yasikima yamlandela.+ 10 Kamva uJesu nakangendlini asadla, kwafika abathelisi abanengi nezoni badla naye nabafundi bakhe.+ 11 Nababona lokhu, abaFarisi bathi ebafundini bakhe: “Kubayini umfundisenu adla nabathelisi nezoni?”+ 12 UJesu nakezwa lokhu, wathi: “Abantu abaphilileko abamtlhogi udorhodere kodwana ngabagulako abamtlhogako.+ 13 Khambani-ke, niyokufunda bona lokhu kutjho ukuthini: ‘Ngifuna umusa, ingasi umhlatjelo.’+ Ngombana angikazeli ukubiza abantu abalungileko kodwana ngizele ukubiza izoni.”
14 Ngemva kwalokho abafundi bakaJwanisi beza kuye bambuza bathi: “Kubayini thina nabaFarisi sizila ukudla kodwana abafundi bakho bangazili?”+ 15 UJesu wathi kibo: “Abangani bomkhwenyana abanalo ibanga lokuzila ukudla umkhwenyana+ nakasesenabo, akusinjalo? Kodwana kuzokufika isikhathi lapho umkhwenyana azokuthathwa kibo,+ kungesikhatheso-ke bazokuzila. 16 Akakho othungela ipetjhi yetjhila elitjha esambathweni esidala, ngombana itjhila elitjha lizokudosa isambatho bese kuvuleka itjhuba elidlula lekuthomeni.+ 17 Nabantu abalitheli iwayini elitjha ngeenkhwanyeni* zewayini ezidala. Ngombana nabangalithela, iinkhwama zizokurathuka zonakale newayini lithuluke. Kodwana abantu bathela iwayini elitjha ngeenkhwanyeni zewayini ezitjha, bese kokubili kuyabulungeka.”
18 Asatjho lokho, kwafika umbusi othileko waguqa phambi kwakhe wathi: “Njenganje indodakazami kungenzeka seyihlongakele, ngibawa uzokubeka isandla sakho phezu kwayo, izakuvuka.”+
19 UJesu nabafundi bakhe basikima bamlandela. 20 Kusesenjalo, umfazi obesekuminyaka eli-12 aphethwe bulwele bokuphopha iingazi,+ weza ngemva kwakaJesu wakghwatha umphetho wesambatho sakhe sangaphandle,+ 21 ngombana bekasolo athi ehliziywenakhe: “Nangingakghwatha isambatho sakhe sangaphandle nje kwaphela, ngizokuphola.” 22 UJesu wajika wamqala, wathi: “Ungasabi ndodakazi! Ukukholwa kwakho kukupholisile.”+ Khonokho umfazi lo walapheka.+
23 Nakafika emzini wombusi, abona abadlali befuludi nesiqubuthu sirhidla isililo,+ 24 uJesu wathi kibo: “Phumani ngendlini ngombana umntazanyana akakahlongakali kodwana ulele.”+ Nabezwa lokho bamhleka ubudlhadlha. 25 Msinyana ngemva kokobana isiqubuthu siphumile, uJesu wangena lapho umntazanyana bekakhona, wambamba ngesandla,+ umntazanyana wavuka.+ 26 Indaba le yarhatjheka kiso soke isifundeso.
27 UJesu nakasuka lapho, walandelwa madoda amabili aziimphofu,+ arhuwelela athi: “Ndodana kaDavida, sirhawukela.” 28 Ngemva kobana uJesu angene ngendlini, amadoda aziimphofu la eza kuye, wawabuza wathi: “Niyakholwa na ukuthi nginganenza nibone?”+ Amphendula athi: “Iye Kosi, siyakholwa.” 29 Wathinta amehlwawo,+ wathi: “Akwenzeke njengokukholwa kwenu.” 30 Amehlwawo avuleka. UJesu wawayelelisa khulu wathi: “Ningathomi niyikhulume indaba le!”+ 31 Kodwana ngemva kokuphumela ngaphandle, akhuluma ngalokho uJesu akwenze kiwo kiso soke isifundeso.
32 Kuthe amadoda la nakasuka lapho, abantu baletha kuJesu umuntu obekasimumu begodu anedimoni;+ 33 ngemva kokuqotha idimoni, isimumweso sathoma ukukhuluma.+ Isiqubuthu sarareka sathi: “Siyathoma ukubona into enjengale kwa-Israyeli.”+ 34 Kodwana abaFarisi bathi: “Uqotha amadimoni ngombusi wamadimoni.”+
35 UJesu wakhamba woke amadorobho nezabelo, afundisa emasinagogeni, atjhumayela iindaba ezimnandi zomBuso kaZimu, alapha nayo yoke imihlobo yamalwele.+ 36 Uthe nakabona iinqubuthu,+ wazirhawukela, ngombana bezihlukumezekile, zilahliwe njengezimvu ezinganamelusi.+ 37 Wathi ebafundini bakhe: “Kwamambala, isivuno sikhulu, kodwana iinsebenzi zimbalwa.+ 38 Ngalokho-ke, bawani iKosi yesivuno bona ithumele iinsebenzi esivunweni sayo.”+
10 Wabiza abafundi bakhe abali-12, wabanikela amandla wokuqotha imimoya emimbi+ nokulapha yoke imihlobo yamalwele.
2 Naka amagama wabapostoli abali-12:+ NguSimoni obizwa ngokuthi nguPitrosi,+ no-Andrisi+ umfowabo; uJakopo indodana kaZebediya noJwanisi+ umfowabo; 3 uFlebhe noBhartholomewu;+ uTomasi+ noMatewu+ umthelisi; uJakopo indodana ka-Alfiyosi; uThadiyosi; 4 uSimoni umKanana;* noJudasi Iskariyodi, owathengisa uJesu+ ngokukhamba kwesikhathi.
5 UJesu wathuma abalitjhumi nambilaba, wabanikela iinqophiswezi:+ “Ningaphambukeli endleleni yabantu beentjhaba, ningangeni kinanyana ngiliphi idorobho leSamariya;+ 6 kunalokho, funani kwaphela izimvu ezilahlekileko zendlu ka-Israyeli.+ 7 Njengombana nikhamba, tjhumayelani nithi: ‘UmBuso wezulu utjhidele.’+ 8 Laphani abagulako,+ nivuse abafileko, nihlambulule abanobulepheru, niqothe namadimoni. Nifumene ngesihle, yiphani ngesihle. 9 Ningaphathi igolide, isiliva namkha ikhopha ngeempatjhini zenu,+ 10 namkha isikhwama somphako ngombana isisebenzi kufuze sinikelwe ukudla.+ Godu ningaphathi izambatho ezimbili, amapatlagwana, nedondolo.+
11 “Kinanyana ngiliphi idorobho namkha isabelo eningena kiso, funani ofanelekako, nihlale lapho benikhambe.+ 12 Nanifika emzini, lotjhisani. 13 Nangabe bayanamukela, ukuthula enibafisela khona akube lapho;+ kodwana nangabe abanamukeli, ukuthula kwenu akubuyele kini. 14 Nanyana ngubani onganamukeliko namkha alalele lokho enikutjhoko, naniphuma emzini loyo namkha edorobhenelo, thintithani ithuli eliseenyaweni zenu.+ 15 Ngiqinisile ngithi kini, kuzokuba ngcono enarheni yeSodoma neGomora+ ngeLanga lesaHlulelo kunedorobhenelo.
16 “Nginithuma njengezimvu hlangana neempisi; yeke, hlakaniphani njengeenyoka nibe msulwa njengamajuba.+ 17 Tjhejani, ngombana abantu bazonisa emakhotho+ begodu banirithele+ ngemasinagogenabo.+ 18 Nizokusiwa phambi kwababusi namakhosi+ ngebanga lami bona kube bufakazi kibo nebantwini beentjhaba.+ 19 Nabanisa lapho, ningatshwenyeki ngokuthi nizokuthini namkha nizokuphendula njani, ngombana enizokukhuluma nizokutjelwa ngesikhatheso;+ 20 ngombana akusingini enizabe nikhuluma kodwana kuzaba mmoya kaYihlo ozonikhulumela.+ 21 Godu, umuntu uzokuthengisela umfowabo ekufeni, ubaba athengise umntwanakhe, nabantwana bazokujikela ababelethi babo benze bona babulawe.+ 22 Nizokuhloywa babantu boke ngebanga legama lami+ kodwana loyo okghodlhelele bekwaba sekupheleni uzokusindiswa.+ 23 Nabanihlunguphaza kwelinye idorobho, balekelani kwelinye+ ngombana ngithi kini, angeze niwazombe woke amadorobho wakwa-Israyeli ingakafiki iNdodana yomuntu.
24 “Umfundi akasingaphezu komfundisakhe, nesigqila asisingaphezu kwekosaso.+ 25 Umfundi kufuze aneliswe kukuba njengomfundisakhe, nesigqila sibe njengekosaso.+ Nangabe abantu babiza ikosi yomuzi bona nguBhelzabhulu,*+ kangangani-ke ngalabo ehlala nabo ngendlini? 26 Ngalokho ningabasabi, ngombana akukho okugubuzesiweko okungekhe kwambulwe, akukho nokuyifihlo okungekhe kwaziwe.+ 27 Enginitjela khona ebumnyameni, kukhulumeni ekukhanyeni, nalokho enihletjelwa khona, kutjhumayeleni niphezu kwezindlu.+ 28 Ningabasabi labo abanganibulala kodwana abangekhe banivimbela bona niphile esikhathini esizako+ kodwana sabani loyo onganibhubhisa eGehena.*+ 29 Abotunwana* ababili abathengiswa na ngesipaparwana senani eliphasi?* Nanyana kunjalo, akekho namunye wabo ozokuwela phasi uYihlo angazi.+ 30 Kodwana ngitjho neenhluthu eziseenhloko zenu zibaliwe zoke. 31 Ngalokho ningasabi; nina niqakatheke khulu ukudlula abotunwana abanengi.+
32 “Nanyana ngubani ongivumako phambi kwabantu,+ nami ngizomvuma phambi kwakaBaba osezulwini.+ 33 Kodwana nanyana ngubani ongiphikako phambi kwabantu, nami ngizomphika phambi kwakaBaba osezulwini.+ 34 Ningacabangi ukuthi ngizele ukuletha ukuthula ephasini; angikazeli ukuletha ukuthula, kodwana ngilethe isabula.+ 35 Ngombana ngizele ukubangela ukuhlukana, phakathi kwendodana noyise, indodakazi nonina, umakoti nonosokana.+ 36 Kwamambala, amanaba womuntu kuzokuba malunga womndenakhe. 37 Othanda uyise namkha unina ukudlula mina akakangifaneli; nothanda indodana namkha indodakazakhe ukudlula mina akakangifaneli.+ 38 Naloyo ongathwali isigodo sakhe sokuhlunguphazwa* angilandele akakangifaneli.+ 39 Nanyana ngubani olinga ukusindisa ukuphila kwakhe* kuzomlahlekela kodwana nanyana ngubani olahlekelwa kuphila kwakhe ngebanga lami uzokufumana.+
40 “Nanyana ngubani owamukela nina uyangamukela nami begodu nanyana ngubani ongamukelako wamukela naloyo ongithumileko.+ 41 Owamukela umphorofidi ngombana amphorofidi, uzokufumana umvuzo womphorofidi,+ nowamukela umuntu olungileko ngombana amumuntu olungileko, uzokufumana umvuzo womuntu olungileko. 42 Naloyo oseza omunye wabancanaba amanzi ngombana amfundami, ngiqinisile ngithi kini, angekhe alahlekelwe mvuzwakhe.”+
11 Ngemva kokunikela abafundi bakhe abali-12 iinqophiso, uJesu wasuka lapho wayokufundisa bewatjhumayela kwamanye amadorobho.+
2 Kuthe lokha uJwanisi asejele+ ezwa ngemisebenzi kaKrestu, wathumela abafundi bakhe+ 3 bona babuze uJesu bathi: “Kghani Nguwe Ozako namkha kufuze silindele omunye?”+ 4 UJesu wabaphendula wathi: “Khambani niyokubikela uJwanisi ngenikuzwako nenikubonako:+ 5 Iimphofu ziyabona,+ iinrhole ziyakhamba, abanobulepheru+ bayahlanjululwa, abangezwako bayezwa, abahlongakeleko bayavuswa, nabadududu batjelwa iindaba ezimnandi.+ 6 Uyathaba loyo onganabanga lokuzaza ngami.”+
7 Abafundi bakaJwanisi nabaqeda ukukhamba, uJesu wathoma ukukhuluma nesiqubuthu ngoJwanisi wathi: “Naphumela ukuyokubonani emmangweni?+ Umhlanga ophembethwa mumoya?+ 8 Alo-ke, naphumela ukubonani? Indoda embethe izambatho zakanokutjho? Phela, abambatha izambatho zakanokutjho bangeendlini zamakhosi. 9 Kuhlekuhle, naphumelani? Ukuyokubona umphorofidi? Iye, ngiyanitjela, okungcono khulu kunomphorofidi.+ 10 Nguye lo okwatlolwa ngaye kwathiwa: ‘Ngithumela isithunywa sami ngaphambi kwakho, esizokuhlahla indlelakho!’+ 11 Ngiqinisile ngithi kini, kibo boke abantu abakhe babelethwa, akhenge kuvele omkhulu kunoJwanisi uMbhabhadisi, kodwana omncani emBusweni wezulu mkhulu kunaye.+ 12 Kusukela emihleni kaJwanisi uMbhabhadisi bekube nje, umBuso wezulu mnqopho abantu abalwela ukuwufumana kodwana labo abalinga ngamandla bayawufumana.+ 13 Ngombana boke abaPhorofidi nomThetho, baphorofida bekwafika uJwanisi;+ 14 nangabe nizimisele ukukwamukela lokho, uJwanisi ungu-Eliya abaphorofidi abathi uzokuza.’+ 15 Oneendlebe akezwe.
16 “Ngingasifanisa nobani isizukulwanesi?+ Sifana nabantwana abahlezi eendaweni zokuthengisela, abarhuwelela abantwana abadlala nabo, 17 bathi: ‘Sinidlalele ifuludi, akhenge nijide; sarhidla isililo, akhenge nitlhuwe.’ 18 Ngokunjalo, uJwanisi bekangadli begodu angaseli, abantu bathi, ‘Unedimoni.’ 19 INdodana yomuntu iyadla begodu iyasela,+ abantu bathi, ‘Naso-ke isirhiribideli esizinikele ewayinini, umngani wabathelisi nezoni.’+ Kodwana ukuhlakanipha kubonakala kulungile ngemisebenzi yakhona.”+
20 Wathoma ukusola amadorobho enze kiwo iimangaliso ezinengi ngombana azange atjhuguluke: 21 “Maye! Kuwe Khorazini. Maye! Kuwe Bhethesayida. Ngathana imisebenzi yamandla eyenziwe kini yenziwa eTirosi neSidoni, ngakade abantu bakhona batjhuguluka, bambatha imigodla, bahlala emlotheni.+ 22 Ngithi kini, kuzokuba ngcono ngeTirosi nangeSidoni ngeLanga lesaHlulelo kunani.+ 23 Wena-ke Kapernawumi,+ kghani uzokukhutjhulelwa ezulwini? Phasi eThuneni* kula uya khona+ ngombana iimangaliso engizenze kuwe ngathana bengizenze eSodoma ngabe lisesekhona nanamhlanjesi. 24 Ngithi kini, kuzokuba ngcono ngeSodoma ngeLanga lesaHlulelo kunani.”+
25 Khonokho uJesu wathi: “Ngikudumisa tjhatjhalazi Baba, Kosi yezulu nephasi ngombana izintwezi uzifihle ngobuthakgha kwabahlakaniphileko nakibongqondongqondo, wazembulela abantwana abancani.+ 26 Kunjalo Baba ngombana lokhu bekuvumelana nentandwakho. 27 UBaba unginikele zoke izinto begodu akekho oyazi kuhle iNdodana ngaphandle kwakaBaba;+ akekho omazi kuhle uBaba+ ngaphandle kweNdodana, nalabo iNdodana efuna ukubambulela yena.+ 28 Yizani kimi nina noke enidiniweko nenidisibezwako, ngizoniphumuza. 29 Thathani ijogi lami nifunde kimi ngombana nginommoya ophasi nehliziyo ethobekileko,+ nizozifumanela ukuphumula. 30 Ngombana ijogi lami ngelomusa,* nomthwalo wami ulula.”
12 Ngesikhatheso uJesu nabafundi bakhe badlula hlangana namasimu wekoroyi ngeSabatha. Abafundi bakhe balamba, bathoma ukukha iinqwambi zekoroyi badla.+ 2 Kuthe abaFarisi nabababonako bathi kuye: “Qala! Abafundi bakho benza into engakavumeleki ngeSabatha.”+ 3 Wathi kibo: “Azange nifunde na ukuthi uDavida wenzani lokha yena namadoda ebekakhamba nawo balambile?+ 4 Wangena ngendlini kaZimu, badla uburotho bomnikelo,*+ okuyinto engakavumeleki bona yena namadoda akhamba nawo bayenze kodwana bekubaphristi kwaphela+ abavumelekileko. 5 Akhenge nifunde na emThethweni bona ngamaSabatha, abaphristi ethempelini bayaweqa umthetho weSabatha kodwana bangabi mlandu?+ 6 Nokho ngiyanitjela bona okukhulu kunethempeli kulapha.+ 7 Thana benazi bona kutjho ukuthini ukuthi, ‘Ngifuna umusa+ ingasi umhlatjelo,’+ bengeze nabaphara ngomlandu abamsulwa. 8 Ngombana iNdodana yomuntu iyiKosi yeSabatha.”+
9 Wathi nakasuka lapho, wangena ngesinagogenabo, 10 wafumana kunendoda enesandla esitjhwabeneko.*+ Bona bafumane into abangammangalela ngayo+ bambuza bathi, “Kuvumelekile na ukulapha ngeSabatha?” 11 Wathi kibo: “Ukube bewunemvu yinye bese iwela ngemgodini ngeSabatha, ukhona kini obekangeze ayidosa ayikhuphe+ na? 12 Umuntu uqakatheke kangangani-ke kunemvu! Yeke kusemthethweni ukwenza okuhle ngeSabatha.” 13 Yeke wathi endodeni leyo: “Thabulula isandla sakho.” Yasithabulula, sathabuluka safana nesinye. 14 AbaFarisi baphuma bayokuluka amano wokumbulala. 15 Kuthe bona uJesu akulemuke lokho, wasuka lapho. Abantu abanengi bamlandela,+ walapha boke abagulako, 16 kodwana wabayelelisa ukuthi bangamvezi,+ 17 bona kuzaliseke okwatjhiwo ngomphorofidi u-Isaya, owathi:
18 “Nasi isisebenzi sami+ engisikhethileko, engisithandako, engithabileko ngaso!+ Ngizokubeka ummoyami phezu kwaso,+ sizokwenza iintjhaba zazi bona ubulungiswa buyini. 19 Angekhe siphikisane namuntu+ namkha sirhuwelele, akunamuntu ozokuzwa iphimbo laso eendleleni ezikulu. 20 Angeze siwuqedelele umhlanga otshinyekileko, nesibani esififiyelako angeze sisicime,+ bekube kulapho siletha ubulungiswa ngepumelelo. 21 Kwamambala, iintjhaba zizokuthembela egameni laso.”+
22 Baletha kuye indoda enedimoni, esiphofu begodu esimumu, wayilapha, yeke indoda leyo yakhuluma beyabona. 23 Zoke iinqubuthu zarareka zathi: “Kghani kungenzeka bona ngiyo le iNdodana kaDavida?” 24 AbaFarisi nabezwa lokhu bathi: “Umrhali lo uqotha amadimoni ngoBhelzabhulu,* umbusi wamadimoni.”+ 25 Alemuka ukuthi bacabangani, wathi kibo: “Woke umbuso ohlukene phakathi uyatjhabalala, nanyana ngiliphi idorobho namkha umuzi ohlukene phakathi uzokuwa. 26 Nje-ke, nangabe uSathana uqotha uSathana, kutjho bona uhlukene phakathi; alo-ke, umbuswakhe uzakujama njani? 27 Nangabe ngiqotha amadimoni ngoBhelzabhulu, amadodanenu awaqotha ngobani? Kungebangelo azokuba bahluleli benu. 28 Kodwana nangabe ngiqotha amadimoni ngommoya kaZimu, umBuso kaZimu sewufikile kini.+ 29 Umuntu angangena njani ngendlini yekakaramba athathe izinto zayo ngaphandle kobana ayibophe qangi? Nasele ayibophile, angakghona-ke ukuthatha izinto ezingendlinayo. 30 Nanyana ngubani ongasisehlangothini lami, ulwa nami begodu nanyana ngubani ongabutheleli nami, uyarhatjha.+
31 “Ngalokho ngithi kini, abantu abenza nanyana ngisiphi isono nokuhlambalaza bazokulitjalelwa kodwana ohlambalaza ummoya ocwengileko angeze alitjalelwe.+ 32 Ngokwesibonelo, okhuluma kumbi ngeNdodana yomuntu, uzokulitjalelwa;+ kodwana okhuluma kumbi ngommoya ocwengileko, ngeze alitjalelwa, ephasineli namkha kwelizako.+
33 “Nangabe umumuthi omuhle neenthelo zakho zizokuba zihle, nangabe umumuthi omumbi neenthelo zakho zizokuba zimbi ngombana umuthi waziwa ngeenthelo zawo.+ 34 Bantwana beenyoka,+ ningakukhuluma njani okuhle nibambi? Ngombana umlomo ukhuluma lokho okuphuphuma ngehliziyweni.+ 35 Umuntu olungileko ukhupha izinto ezihle emnonwenakhe omuhle, umuntu omumbi ukhupha izinto ezimbi emnonwenakhe omumbi.+ 36 Ngiyanitjela bona abantu bazaziphendulela+ ngeLanga lesaHlulelo malungana nezinto ezingakhi abazikhulumako; 37 ngombana ngamezwenu kuzokuthiwa nilungile begodu ngamezwenu kuzokuthiwa nimlandu.”
38 Abanye abatloli nabaFarisi bamphendula bathi: “Mfundisi, senzela isibonakaliso.”+ 39 Nakabaphendulako wathi: “Sizukulwana esimbi nesifebako* nihlala nifuna isibonakaliso kodwana akunasibonakaliso enizokwenzelwa sona ngaphandle kwesibonakaliso somphorofidi uJona.+ 40 Njengombana uJona bekangemathunjini wehlambi ekulu amalanga amathathu nobusuku obuthathu,+ neNdodana yomuntu izokuba sethuneni amalanga amathathu nobusuku obuthathu.+ 41 Abantu beNiniva bazokuvuka nesizukulwanesi ngesikhathi sesahlulelo begodu basibone simlandu ngombana bona batjhuguluka uJona nakatjhumayela kibo.+ Kodwana ngithi kini, omkhulu ukudlula uJona sekakhona.+ 42 Indlovukazi yesewula izokuvuswa nesizukulwanesi ngesikhathi sesahlulelo begodu isibone simlandu, ngombana yona yeza isuka emaphethelweni wephasi izokuzwa ukuhlakanipha kwakaSolomoni.+ Kodwana ngithi kini, omkhulu ukudlula uSolomoni sekakhona.+
43 “Ummoya omumbi nawuphuma emuntwini, udlula eendaweni ezinganamanzi ufuna indawo yokuphumula kodwana ungayifumani.+ 44 Yeke uthi, ‘Ngizokubuyela emzinami lapha ngisuka khona,’ nawufikako, ufumane indlu leyo inganamuntu kodwana ithanyeliwe begodu ikghatjisiwe. 45 Ngemva kwalokho uyakhamba, uze neminye imimoya elikhomba emimbi khulu kunawo, ingene ngaphakathi ihlale; ubujamo bamaswaphela bomuntu loyo bube bumbi khulu kunebokuthoma.+ Kuzokuba njalo-ke nangesizukulwana esimbesi.”
46 Ngesikhathi asakhuluma nesiqubuthu, unina nabafowabo+ bebajame ngaphandle, bafuna ukukhuluma naye.+ 47 Omunye umuntu wathi kuye: “Unyoko nabafowenu bajame ngaphandle, bafuna ukukhuluma nawe.” 48 Wamphendula wathi: “Ngubani umma, begodu bobani abafowethu?” 49 Akhomba abafundi bakhe, wathi: “Qalani! Nangu umma nabafowethu!+ 50 Nanyana ngubani owenza intando kaBaba osezulwini, loyo nguye ongumfowethu nodadwethu nomma.”+
13 Mhlokho uJesu wasuka endlini leyo, wayokuhlala hlanu kwelwandle. 2 Isiqubuthu esikhulu seza kuye, wakhwela ngesikepeni wahlala phasi, isiqubuthu soke besijame magega nelwandle.+ 3 Nje-ke wasifundisa izinto ezinengi ngemifanekiso,+ wathi: “Kwaphuma umtjali wayokutjala.+ 4 Njengombana atjala, enye imbewu yawela eqadi kwendlela, kwafika iinyoni zayidla.+ 5 Enye yawela endaweni enamatje lapho bekunganahlabathi enengi khona, yamila khonokho ngombana ihlabathi beyiyincani.+ 6 Kodwana kuthe nakuphuma ilanga, layitjhisa beyatjhwaba ngombana beyinganamirabhu. 7 Enye yawela emeveni, ameva akhula ayiminyanisa.+ 8 Kwathi enye yawela ehlabathini ehle, yathoma ukuthela, enye yathela ngokubuyelelwe nge-100, enye ngama-60, enye ngama-30.+ 9 Oneendlebe akezwe.”+
10 Abafundi beza kuye bathi: “Kubayini ukhuluma nabo ngemifanekiso?”+ 11 Nakabaphendulako wathi: “Nina uZimu unisize nazwisisa iimfihlo ezicwengileko+ zomBuso wezulu, kodwana bona abakaphiwa. 12 Ngombana nanyana ngubani onakho, uzokungezelelwa khona, abe nokunengi; kodwana onganalitho, uzokuthathelwa nalokho anakho.+ 13 Kungebangelo-ke ngikhuluma nabo ngemifanekiso; ngombana baqalile kodwana ababoni, bayezwa kodwana abakwenzi abakuzwako begodu abakuzwisisi.+ 14 Isiphorofido saka-Isaya siyazaliseka kibo. Sithi: ‘Kwamambala nizokuzwa kodwana angekhe nizwisise, nizokuqala kodwana angekhe nibone.+ 15 Ngombana iinhliziyo zabantwaba ziqinile begodu bazwile ngeendlebe zabo kodwana akhenge basabele, bavale amehlwabo, bona bangaboni, bangezwa litho ngeendlebe zabo, bangazwisisi ngeenhliziyo zabo begodu batjhuguluke ngibalaphe.’+
16 “Nokho, nina niyathaba ngombana amehlwenu ayabona neendlebe zenu ziyezwa.+ 17 Kwamambala ngithi kini, abaphorofidi abanengi nabantu abalungileko bebafisa ukubona izinto enizibonako kodwana akhenge bazibone,+ nokuzwa izinto enizizwako kodwana azange bazizwe.
18 “Nje-ke, lalelani ihlathululo yomfanekiso wendoda eyatjalako.+ 19 Imbewu etjalwe eqadi kwendlela,+ ngiloyo ozwa ilizwi lomBuso kodwana angalizwisisi bese kufike omumbi+ aruthule okutjalwe ehliziywenakhe. 20 Imbewu etjalwe endaweni enamatje, ngiloyo olizwako ilizwi alamukele ngethabo.+ 21 Nokho, ngombana anganamrabhu ubambelela isikhatjhana, nakuvela imiraro namkha ukuhlunguphazwa ngebanga lelizwi, uyawa. 22 Imbewu etjalwe hlangana nameva, ngiloyo olizwako ilizwi, kuthi amatshwenyeko wephaseli+ namandla akhohlisako wobunjinga kuminyanise ilizwi, kulenze lingatheli.+ 23 Kodwana imbewu etjalwe ehlabathini ehle, ngiloyo olizwako ilizwi alizwisise, athele iinthelo ngokubuyelelwe nge-100, enye ngama-60, enye ngama-30.”+
24 Wabenzela omunye umfanekiso, wathi: “UmBuso wezulu ungafaniswa nomuntu owatjala imbewu ehle esiminakhe. 25 Kwathi abantu basalele, kwafika inaba lakhe latjala ikhula hlangana nekoroyi lakhamba. 26 Kuthe ikoroyi nayikhulako iveza iinthelo, nekhula nalo labonakala. 27 Ngalokho iinsebenzi zomuntu loyo zafika kuye zathi, ‘Kosi, akhenge utjale imbewu ehle esiminakho na? Alo-ke, kubayini kunekhula?’ 28 Wathi kizo, ‘Linaba elenze lokhu.’+ Iinsebenzi zathi kuye, ‘Ufuna sikhambe siyoliruthula?’ 29 Wathi, ‘Awa, ngombana ngisaba ukuthi naniliruthulako, ningaruthula nekoroyi. 30 Kuliseni kukhule koke bekube sikhathi sokuvuna, ngesikhathi sokuvuna ngizokuthi kubavuni: Thomani ngokuruthula ikhula nilenze libe yinyanda niyolitjhisa; bese nibuthelela ikoroyi ngesilulwini sami.’”+
31 Wabenzela omunye umfanekiso, wathi: “UmBuso wezulu unjengembewu yemastedi eyathathwa mumuntu wayoyitjala esiminakhe.+ 32 Nanyana iyimbewu encani kunazo zoke, kodwana nasele ikhulile, iba sitjalo nomuthi omkhulu, lapho iinyoni zifika zakhele eempandeni zawo.”
33 Wabenzela omunye umfanekiso, wathi: “UmBuso wezulu ufana nesibiliso esathathwa mfazi wasihlanganisa neflowuru enengi kufikela lapho ihlama ikhukhumala khona.”+
34 UJesu watjho koke lokhu esiqubuthwini asebenzisa imifanekiso. Kwamambala, bekangakhulumi nabo ngaphandle komfanekiso,+ 35 bona kuzaliseke okwakhulunywa mphorofidi owathi: “Ngizokukhuluma ngemifanekiso; ngizokumemezela izinto ebezifihlekile kusukela ekuthomeni kwephasi.”+
36 Ngemva kokukhambisa isiqubuthu, wangena ngendlini. Abafundi bakhe beza kuye bathi: “Sihlathululela umfanekiso wekhula esimini.” 37 Wabaphendula wathi: “Umtjali wembewu ehle yiNdodana yomuntu; 38 isimu liphasi.+ Imbewu ehle, madodana womBuso, kodwana ikhula madodana womumbi,+ 39 inaba elatjala ikhula nguDeveli. Isivuno kuphela kwephaseli begodu abavuni ziingilozi. 40 Ngalokho, njengombana ikhula libuthelelwa bese liyatjhiswa, kuzokuba njalo nokuphela kwephaseli.+ 41 INdodana yomuntu izokuthumela iingilozi zayo, zikhuphe emBuswenayo labo ababangela abanye ukuthi bone nabantu abanganamthetho, 42 zizobaphosela emlilweni omkhulu.+ Lapho kuzokuba kulila kwabo nokutjhayisana kwamazinyo. 43 Ngesikhatheso abantu abalungileko bazokuphazima njengelanga+ emBusweni kaBababo. Oneendlebe akezwe.
44 “UmBuso wezulu ufana namagugu afihlwe esimini, umuntu wawafumana wawafihla godu; ngebanga lethabo, wakhamba wayokuthengisa koke anakho wathenga isimu leyo.+
45 “Godu umBuso wezulu ufana nomrhwebi okhamba iindawo ngeendawo afunana namaparele amahle. 46 Kuthe nakafumana iparele lezinga eliphezulu, wakhamba, msinyana wathengisa zoke izinto anazo walithenga.+
47 “Godu umBuso wezulu ufana nenede ephoselwa ngelwandle, ibuthe yoke imihlobo yeenhlambi. 48 Nasele izele, bayidosela ngaphandle eligwini bese bahlala phasi bazihlukanise, ezihle+ bazifake ngezitjeni, kuthi ezimbi+ bazilahle. 49 Ngilokho okuzokwenzeka ekupheleni kwephasi. Iingilozi zizokuphuma ziyokuhlukanisa abambi hlangana nabalungileko 50 zizobaphosela emlilweni omkhulu. Lapho kuzokuba kulila kwabo nokutjhayisana kwamazinyo.
51 UJesu wababuza wathi: “Niyazizwisisa na zoke izintwezi?” Bathi kuye: “Iye.” 52 Wathi kibo: “Nakunjalo-ke, woke umfundisi ofundiswa ngomBuso wezulu ufana nomninimuzi, okhupha amagugu amatjha namadala ngesilulwini sakhe.”
53 UJesu nakaqeda ukwenza imifanekiso le, wakhamba. 54 Nakafika endawenekhabo,+ wathoma ukubafundisa emasinagogenabo, kangangobana abantu bababaza bathi: “Umuntu lo ukuthathaphi ukuhlakanipha okungaka namandla wokwenza iimangaliso?+ 55 Kghani akusiyindodana yombazi le?+ Unina akusinguMariya, nabafowabo akusinguJakopo, uJosefa, uSimoni noJudasi?+ 56 Nabo boke abodadwabo, abahlali nathi la? Alo-ke, ukuthathaphi koke lokhu?”+ 57 Babhala ukukholelwa kuye.+ Kodwana uJesu wathi kibo: “Umphorofidi uyahlonitjhwa kwezinye iindawo ngaphandle kwendaweni yekhabo nemzinakhe.”+ 58 Akhenge enze iimangaliso ezinengi lapho ngebanga lokungakholwa kwabo.
14 Ngesikhatheso uHerode, umbusi wesifunda, wezwa ngezinto uJesu azenzako+ 2 wathi eensebenzini zakhe: “Lo nguJwanisi uMbhabhadisi. Uvusiwe kwabafileko, kungakho anamandla wokwenza iimangaliswezi.”+ 3 UHerode* bekabophe uJwanisi amvalele ngejele ngebanga lakaHerodiya, umkaFlebhe umfowabo.+ 4 Ngombana uJwanisi bekasolo athi kuye: “Akukavumeleki ukuthi abe mkakho.”+ 5 Nokho, ngitjho nanyana bekafuna ukumbulala, bekasaba abantu, ngombana bebamthatha njengomphorofidi.+ 6 Kwathi nakugidingwa ilanga lamabeletho lakaHerode,+ indodakazi kaHerodiya yajida begodu yamthabisa khulu uHerode+ 7 kangangobana wafunga ukuyinikela nanyana yini eyibawako. 8 Yona-ke, ihlohlozelwa ngunina, yathi: “Ngibawa unginikele ihloko kaJwanisi uMbhabhadisi ngesitja.”+ 9 Nanyana ikosi beyilisizi, kodwana nayicabanga ngesifungo esenze phambi kwabantu edla nabo, yathi ayinikelwe yona. 10 Ngalokho yakhupha ilizwi lokobana uJwanisi aquntwe ihloko asejele. 11 Ihlokwakhe yalethwa ngesitja yanikelwa umntazana loyo, yena wayinikela unina. 12 Ngemva kwalokho, abafundi bakaJwanisi beza bakhupha isidumbu sakhe basibulunga; bakhamba bayokubikela uJesu. 13 UJesu nakezwa lokho, wasuka lapho ngesikepe waya endaweni enganabantu bona abe yedwa. Isiqubuthu sithe singezwa lokho, samlandela ngeenyawo sivela emadorobheni.+
14 Wathi nakafika ngeligwini, wabona isiqubuthu esikhulu, wasirhawukela,+ walapha abagulako kiso.+ 15 Nakurhwalalako, abafundi beza kuye bathi: “Indawo le imumango begodu sekuntambama; tjela abantwaba ukuthi bakhambe, bona baye ezabelweni bazithengele ukudla.”+ 16 UJesu wathi kibo: “Akutlhogeki bakhambe; bapheni nina ukudla.” 17 Bathi kuye: “Sinoburotho obuhlanu neenhlambi ezimbili kwaphela.” 18 Wathi: “Ziletheni kimapha.” 19 Watjela isiqubuthu bona sihlale etjanini. Wathatha uburotho obuhlanu neenhlambi ezimbili, waqala ezulwini, wathandaza,+ ngemva kwalokho wahlephula uburotho, wabunikela abafundi, abafundi babupha abantu. 20 Boke badla basutha, babuthelela okuseleko, kwazala abomantji abali-12.+ 21 Boke abadlileko bekumadoda angaba zii-5 000, ngaphandle kwabafazi nabantwana.+ 22 Msinyana ngemva kwalokho, watjela abafundi bakhe bona bakhwele ngesikepeni bamkhambele phambili baye eligwini elingaphetjheya, kukulapho yena atjela isiqubuthu bona sikhambe.+
23 Isiqubuthu nasele sikhambile, wakhuphukela entabeni ayedwa wayokuthandaza.+ Nakurhwalalako, bekalapho ayedwa. 24 Ngesikhatheso isikepe besele sikude khulu* neligu, silwisana namagagasi ngombana umoya bewuphambana nabo. 25 Kodwana ngomlindo wesine wobusuku* uJesu weza kibo, akhamba phezu kwelwandle. 26 Bathe nabambona akhamba phezu kwelwandle, abafundi bakhe bathukwa, bathi: “Mbono!” Barhuwelela bathukiwe. 27 Khonokho uJesu wakhuluma nabo, wathi: “Yibani nesibindi! Ngimi; ningasabi.”+ 28 UPitrosi wamphendula wathi: “Kosi, nangabe nguwe, ngitjela bona ngize kuwe ngikhamba phezu kwamanzi.” 29 Wathi: “Iza!” UPitrosi waphuma ngesikepeni wakhamba phezu kwamanzi watjhinga kuJesu. 30 Kodwana wathi nakaqala isiwuruwuru, wasaba. Nakathoma ukucwila, warhuwelela wathi: “Kosi, ngisindisa!” 31 Msinyana uJesu walula isandla sakhe wambamba, wathi kuye: “Wena onokukholwa okuncani, kubayini uvumele ukuzaza?”+ 32 Nabafika ngesikepeni, isiwuruwuru sathula. 33 Nje-ke labo abangesikepeni bamkhothamela, bathi: “Kwamambala wena uyiNdodana kaZimu.” 34 Bayamela ngaphetjheya bajama eGenezaretha.+
35 Abantu balapho nabambonako, barhatjha umlayezo kiyo yoke indawo leyo, baletha boke abagulako kuye. 36 Bamncenga bona bakghwathe nje kwaphela umphetho wesambatho sakhe sangaphandle,+ boke ebebasikghwatha bebaphola, baphile tswe!
15 Ngemva kwalokho abaFarisi nabatloli+ beza kuJesu bavela eJerusalema, bathi kuye: 2 “Kubayini abafundi bakho beqa isiko labokhokho na? Abahlambi* izandla nabazokudla.”+
3 Wabaphendula wathi: “Kubayini nina neqa umyalo kaZimu ngebanga lesiko lenu?+ 4 Ngokwesibonelo, uZimu wathi, ‘Hlonipha uyihlo nonyoko,’+ bewathi ‘Othuka* uyise namkha unina kufuze abulawe.’+ 5 Kodwana nina nithi, ‘Othi kuyise namkha kunina: “Nanyana yini enginayo ebeyinganisiza sengiyinikele kuZimu njengesipho,”+ 6 akutlhogeki ahloniphe uyise.’ Ngalokho nilenze langasebenzi ilizwi lakaZimu ngebanga lesiko lenu.+ 7 Bazenzisi, u-Isaya waphorofida kufanele ngani nakathi:+ 8 ‘Abantwaba bangidumisa ngemilomabo kodwana iinhliziyo zabo zikude khulu nami. 9 Akusizi ngalitho ukungilotjha kwabo, ngombana bafundisa imiyalo yabantu ngasuthi ziimfundiso zami.’”+ 10 Wabizela isiqubuthu eduze, wathi kiso: “Lalelani begodu nizwisise:+ 11 Okungena ngemlonyeni womuntu akusikho okumsilaphazako kodwana okuphuma ngemlonyenakhe ngikho okumsilaphazako.”+
12 Ngemva kwalokho, abafundi beza kuye bathi: “Uyazi bona abaFarisi bahlabekile nabezwa lokho okutjhwileko?”+ 13 Wathi: “Nanyana ngisiphi isitjalo esingakatjalwa nguBaba wezulwini sizokuruthulwa. 14 Baliseni banjalo. Babarholi abaziimphofu. Nje-ke, nangabe isiphofu sinqophisa isiphofu, zombili zizokuwela ngemgodini.”+ 15 UPitrosi wathi: “Sibawa usihlathululele umfanekiso obewukhuluma ngawo.” 16 Wathi kuye: “Kanti nani anikazwisisi+ nanje? 17 Anazi na bona nanyana yini engena ngemlonyeni idlulela ngemathunjini bese iphumela ngaphandle komzimba? 18 Kodwana, koke okuphuma ngemlonyeni kusuka ehliziyweni, lokho ngikho okusilaphaza umuntu.+ 19 Ngokwesibonelo, ehliziyweni kuphuma imicabango emimbi,+ ukubulala, ukufeba,* ukuziphatha kumbi ngokomseme,* ukweba, ukunikela ubufakazi obumamanga, nokuhlambalaza. 20 Lezo zizinto ezisilaphaza umuntu; kodwana ukudla ngezandla ezingakahlanjwa* akumsilaphazi umuntu.”
21 Nakasuka lapho, uJesu waya esifundeni seTirosi neSidoni.+ 22 Kwafika kuye umfazi womFunisiya* ohlala esifundeneso warhuwelela wathi: “Ngirhawukela, Kosi, Ndodana kaDavida. Indodakazami ihlukumezeke khulu ngebanga lokungenwa lidimoni.”+ 23 Kodwana uJesu akhenge amphendule. Yeke abafundi bamncenga bathi: “Mqothe, ngombana usolo asilandela asililela.” 24 Waphendula wathi: “Angikathunyelwa kwabanye abantu kodwana ngithunyelwe ezimvwini ezilahlekileko zendlu ka-Israyeli.”+ 25 Kodwana umfazi loyo weza kuye waguqa, wathi: “Kosi, ngisiza!” 26 Wamphendula wathi: “Akukalungi ukuthatha uburotho babantwana ubuphosele izinjana.” 27 Umfazi lo wathi kuye: “Kunjalo Kosi, kodwana nezinjana zidla iintshuntshuru eziwa etafuleni lamakhosazo.”+ 28 UJesu wamphendula wathi: “Mfazi, ukukholwa kwakho kukhulu; akwenzeke njengesifiso sakho.” Indodakazakhe yalapheka khonokho.
29 Nakasuka lapho, uJesu waya hlanu kweLwandle leGalile,+ wakhuphukela entabeni, wahlala lapho. 30 Ngemva kwalokho isiqubuthu esikhulu seza kuye, saletha abantu abaziinrhole, abaqhwalileko, abaziimphofu, abaziimumu, nabanye abanengi, sababeka eenyaweni zakhe, wabalapha.+ 31 Isiqubuthu sarareka khulu nasibona iimumu zikhuluma, iinqhwala zipholiswa, iinrhole zikhamba, iimphofu zibona; sadumisa uZimu ka-Israyeli.+
32 UJesu wabiza abafundi bakhe wathi kibo: “Ngiyasirhawukela isiqubuthwesi,+ ngombana sesihlezi nami amalanga amathathu abe asikadli litho. Angifuni ukusikhambisa silambile ngombana singaphelelwa mamandla endleleni.”+ 33 Abafundi bathi kuye: “Njengombana sisendaweni ekude kangaka nemizi, sizobufumanaphi uburotho obaneleko obungasuthisa isiqubuthu esingaka?”+ 34 UJesu wathi: “Ninoburotho obungaki?” Bathi: “obulikhomba, neenhlambi ezincani ezimbalwa.” 35 Wabawa isiqubuthu bona sihlale phasi, 36 wathatha uburotho obulikhomba neenhlambi, wathokoza uZimu, wabuhlephula wabunikela abafundi bakhe, abafundi babunikela isiqubuthu.+ 37 Boke badla basutha, babutha abomantji abakhulu abalikhomba abazele ukudla okuseleko.+ 38 Abadlileko bekumadoda azii-4 000, ngaphandle kwabafazi nabantwana. 39 Emaswapheleni, ngemva kokukhambisa isiqubuthu, wakhwela ngesikepeni waya esifundeni seMagadani.+
16 AbaFarisi nabaSadusi beza kuye bona bamlinge, bambawa bona abenzele isibonakaliso esivela kuZimu.+ 2 UJesu wathi: “Nakutjhinga ilanga, nithi, ‘Kusasa lizokubalela ngombana amafu abomvu komlilo,’ 3 bese ekuseni nithi, ‘Namhlanjesi kuzokuba makhaza kune nezulu ngombana amafu abomvu komlilo begodu asibekele.’ Niyakwazi ukuhlathulula ubujamo bezulu ngokuqala amafu kodwana anikghoni ukuhlathulula amatshwayo weenkhathi. 4 Sizukulwana esimbi nesifebako,* nihlala nifuna isibonakaliso kodwana akunasibonakaliso enizokwenzelwa sona+ ngaphandle kwesakaJona.”+ Wakhamba, wabatjhiya lapho.
5 Nje-ke, abafundi bayamela ngale kwelitsha bakhohlwa ukuphatha uburotho.+ 6 UJesu wathi kibo: “Yelelani, nitjheje isibiliso sabaFarisi nabaSadusi.”+ 7 Bathoma ukukhuluma bodwa, bathi: “Asikaphathi uburotho.” 8 Azi lokhu, uJesu wathi: “Kubayini nikhuluma nodwa ngokuthi anikaphathi uburotho, nina eninokukholwa okuncani? 9 Anizwisisi nanje, namkha anikhumbuli uburotho obuhlanu endabeni yabantu abazii-5 000 nokuthi nabutha abomantji abangaki?+ 10 Namkha uburotho obulikhomba endabeni yabantu abazii-4 000 nokuthi nabutha abomantji abakhulu abangaki?+ 11 Kuza njani ningalemuki ukuthi angikhulumi ngoburotho? Kodwana yelelani isibiliso sabaFarisi nabaSadusi.”+ 12 Yeke bazwisisa bona bekangatjho ukuthi bayelele isibiliso soburotho kodwana bayelele ifundiso yabaFarisi nabaSadusi.
13 Nakafika esifundeni seKhesariya Filipi, uJesu wabuza abafundi bakhe wathi: “Abantu bathi iNdodana yomuntu ingubani?”+ 14 Bathi kuye: “Abanye bathi inguJwanisi uMbhabhadisi,+ abanye bathi ingu-Eliya,+ abanye bathi inguJoromiya namkha omunye wabaphorofidi.” 15 Wathi: “Alo-ke, nina nithi ngingubani?” 16 USimoni Pitrosi wathi: “UnguKrestu,+ iNdodana kaZimu ophilako.”+ 17 UJesu wathi kuye: “Thaba Simoni ndodana kaJona ngombana lokho awukakwembulelwa mumuntu kodwana ukwembulelwe nguBaba osezulwini.+ 18 Godu ngithi kuwe: Wena unguPitrosi+ begodu edwaleneli+ ngizokwakha ibandla lami, amasango weThuna* angeze alihlula. 19 Ngizokunikela iinlodlhelo zomBuso wezulu begodu nanyana yini ongayibopha ephasini seyibotjhiwe nezulwini, nanyana yini ongayitjhaphulula ephasini seyitjhatjhululiwe nezulwini.” 20 Ngalokho wabatjela indlebe ukuzwa abafundi bakhe bona bangatjeli namunye ukuthi unguKrestu.+
21 Kusukela lapho, uJesu wathoma ukuhlathululela abafundi bakhe bona kufuze aye eJerusalema begodu uzokutlhagiswa khulu badala nabaphristi abakhulu nabatloli abe abulawe, bese avuswe ngelanga lesithathu.+ 22 UPitrosi wamdosela eqadi, wamkhalima wathi: “Ungazihloboki Kosi; angeze kwenzeke kuwe lokhu.”+ 23 Nakaphendukako, wathi kuPitrosi: “Iya emva kwami Sathana! Usiqabo phambi kwami ngombana awucabangi imicabango kaZimu kodwana yabantu.”+
24 UJesu wathi ebafundini bakhe: “Nanyana ngubani ofuna ukungilandela, akazidele athathe isigodo sakhe sokuhlunguphazwa* angilandele qobe.+ 25 Ngombana nanyana ngubani ofuna ukusindisa ukuphila kwakhe kuzomlahlekela kodwana nanyana ngubani olahlekelwa kuphila kwakhe ngebanga lami uzokufumana.+ 26 Kuzomsiza ngani umuntu ukuzuza iphasi loke kodwana alahlekelwe kuphila kwakhe?+ Namkha khuyini umuntu anganikela ngayo bona afumane ukuphila kwakhe?+ 27 Ngombana iNdodana yomuntu izokuza ngephazimulo kaYise ineengilozi zayo, bese yahlulela ngamunye ngokwemisebenzakhe.+ 28 Ngiqinisile ngithi kini, kunabanye abajame lapha abangekhe bafe bangakayiboni iNdodana yomuntu iza emBuswenayo.”+
17 Ngemva kwamalanga asithandathu uJesu wathatha uPitrosi, uJakopo nomfowabo uJwanisi bakhuphukela entabeni ede.+ 2 UJesu watjhuguluka phambi kwabo; ubuso bakhe baphazimula njengelanga, izambatho zakhe zamanya* njengokukhanya.+ 3 Kuthe kusesenjalo, kwabonakala uMosi no-Eliya bakhuluma naye. 4 UPitrosi wathi kuJesu: “Kosi, kuhle ngathi ukuba lapha. Nawuthandako, ngizokuhloma amatende amathathu lapha, linye kube ngelakho, elinye kube ngelakaMosi bese elinye kube ngelaka-Eliya.” 5 Angakaqedi ukukhuluma, bagubuzeswa lilifu eliphazimulako, kwazwakala ilizwi elifini lithi: “Le yiNdodanami, engiyithandako, engiyamukeleko.+ Yilaleleni.”+ 6 Nabezwa lokho, abafundi basaba khulu baguqa, bakhothamisa iinhloko. 7 UJesu watjhidela kibo, wabathinta, wathi: “Vukani. Ningasabi.” 8 Nabavukako, babona uJesu sekayedwa. 9 Njengombana behla entabeni, uJesu wabayala wathi: “Ningatjeli muntu ngombono lo bekube kulapho iNdodana yomuntu ivuswa kwabafileko.”+
10 Nokho, abafundi bambuza ukuthi: “Kubayini-ke, abatloli bathi u-Eliya kufuze eze qangi?”+ 11 Wabaphendula wathi: “Kwamambala u-Eliya uyeza begodu uzokubuyisela zoke izinto esigeni.+ 12 Nje-ke ngithi kini, u-Eliya uzile kodwana azange bamlemuke, bazenzela umathanda ngaye.+ INdodana yomuntu nayo izokutlhaga ngendlela efanako ezandleni zabo.”+ 13 Yeke abafundi balemuka ukuthi ukhuluma ngoJwanisi uMbhabhadisi.
14 Nabatjhidela esiqubuthwini,+ kweza indoda, yaguqa phambi kwakhe, yathi: 15 “Kosi, ngibawa urhawukele indodanami ngombana inesifo sokuwa begodu iyagula. Sekukanengi iwela emlilweni nemanzini.+ 16 Ngiyilethe ebafundini bakho kodwana babhalelwe kuyilapha.” 17 UJesu waphendula wathi: “Maye! Sizukulwana esingakholwako nesikhohlakeleko,+ kuzabe kube kunini nginani? Kufuze nginibekezelele isikhathi esingangani? Iletheni kimapha.” 18 UJesu wakhalima idimoni, laphuma emsaneni loyo, walapheka khonokho.+ 19 Ngemva kwalokho abafundi baya kuJesu ngerhorhomejeni bathi: “Kubayini thina sibhalelwe kuliqotha?” 20 Wathi kibo: “Ngombana ninokukholwa okuncani. Kwamambala ngithi kini, naningaba nokukholwa okulingana nembewu yemastedi, nizokuthi entabeni le, ‘Suka lapho uye lapha,’ izokusuka begodu ayikho into engekhe yenzeke kini.”+ 21 *——
22 Bekungesikhathi bahlangene eGalile uJesu nakazakuthi: “INdodana yomuntu izokukghatjhelwa ezandleni zabantu,+ 23 bazoyibulala kodwana ngelanga lesithathu izokuvuswa.”+ Abafundi baba lisizi khulu.
24 Nabafika eKapernawumi, amadoda abuthelela umthelo wethempeli* eza kuPitrosi athi: “Umfundisenu uyawubhadela na umthelo wethempeli?”+ 25 Wathi: “Iye.” Nokho, nakangena ngendlini, uJesu wakhuluma naye qangi wathi: “Ucabangani, Simoni? Amakhosi wephasi awufumana kuphi umthelo wepahla yerhwebo namkha umthelo womuntu ngamunye? Emadodanenawo namkha kwabanye abantu?” 26 Nakathi: “Kwabanye abantu,” uJesu wathi kuye: “Nakunjalo-ke, amadodana awawubhadeli umthelo. 27 Kodwana bona singavusi umguruguru,+ iya elwandle, uphosele isithiyahlambi sakho, uthathe ihlambi yokuthoma ozoyibamba, nawuvula umlomayo, uzokufumana isipaparwana sesiliva.* Sithathe ubanikele sona, ubhadalele mina nawe.”
18 Ngesikhatheso abafundi beza kuJesu bathi: “Ngubani omkhulu kunabo boke emBusweni wezulu?”+ 2 UJesu wabiza umntwana, wamjamisa phambi kwabo 3 wathi: “Ngiqinisile ngithi kini, ngaphandle kokobana nitjhuguluke nifane nabantwana abancani,+ angekhe ningene emBusweni wezulu.+ 4 Ngalokho, ozozithoba njengomntwana lo, nguye omkhulu kunabo boke emBusweni wezulu;+ 5 nanyana ngubani owamukela umntwana onjenga lo, ngebanga legama lami, uyangamukela nami. 6 Kodwana nanyana ngubani owisa omunye wabancanaba abakholelwa kimi, kuzokuba ngcono ngaye bona kubotjhelwe entanyenakhe ilitje lokusila elizombeleziswa ngudumbana bese acwiliswe phakathi kwelwandle.+
7 “Maye! Ngephasi ngebanga lezinto ezibangela ukuwa. Kuliqiniso bona izinto ezibangela ukuwa zizokuba khona nakanjani kodwana maye! Kiloyo izinto ezibangela ukuwa eziza ngaye. 8 Ngalokho, nangabe isandla namkha inyawo lakho likwenza wone,* likhuphe ulilahle.+ Kungcono ukungena ekuphileni unganasandla namkha ungananyawo kunokuthi uphoselwe ngemlilweni ongapheliko+ unezandla zombili namkha iinyawo zombili. 9 Godu, nangabe ilihlo lakho likwenza wone, likhuphe ulilahle. Kungcono ukungena ekuphileni unelihlo linye kunokobana uphoselwe emlilweni ovuthako weGehena*+ unamehlo womabili. 10 Yelelani bona ningadeleli omunye wabancanaba ngombana ngiyanitjela ukuthi iingilozi zabo ezulwini zihlala zibona ubuso bakaBaba osezulwini.+ 11 *——
12 “Nicabangani? Nangabe umuntu unezimvu ezili-100 bese kulahleke yinye,+ angekhe na atjhiye ezima-99 entabeni ayokufuna leyo elahlekileko?+ 13 Nakungenzeka ayifumane, kwamambala ngiyanitjela ukuthi uzokuthaba khulu ngayo ukudlula leza ezima-99 ezingakalahleki. 14 NoBaba osezulwini akafisi bona namunye wabancanaba alahleke.+
15 “Ukungezelela kilokho, nangabe umfowenu uyakona, khamba uyomambulela umtjhaphwakhe* ninobabili kwaphela.+ Nakakulalelako, uzabe umzuzile umfowenu.+ 16 Nangabe akakulaleli, thatha munye namkha ababili, bona enye nenye indaba ingaqinisekiswa+ ngabofakazi ababili namkha abathathu. 17 Nangabe akabalaleli, bikela ibandla. Nakangalilaleli nebandla, mthathe njengomuntu weentjhaba+ nanjengomthelisi.+
18 “Ngiqinisile ngithi kini, nanyana yini eningayibopha ephasini, seyibotjhiwe nezulwini, nanyana yini eningayitjhaphulula ephasini, seyitjhatjhululiwe nezulwini. 19 Godu ngiqinisile ngithi kini, nangabe ababili benu ephasini bavumelana ngokubawa nanyana yini eqakathekileko, izokwenzeka kibo ngebanga lakaBaba osezulwini.+ 20 Ngombana lapho kunababili namkha abathathu abahlangene ngegama lami,+ nami ngiphakathi kwabo.”
21 Ngemva kwalokho uPitrosi weza kuJesu wathi: “Kosi, umfowethu kufuze angone kangaki ngisolo ngimlibalela? Kghani amahlandla alikhomba na?” 22 UJesu wathi: “Ngithi kuwe, ingasi amahlandla alikhomba kodwana amahlandla ama-77.+
23 “Kungebangelo umBuso wezulu ungafaniswa nekosi ebeyifuna iinsebenzi zayo ziyibhadele iinkolodo zazo. 24 Nayithoma ukuzibhadelisa, kwalethwa isisebenzi ebesiyikoloda amatalende azii-10 000.* 25 Ngebanga lokobana besingakghoni ukubhadela, ikosaso yayala bona sona nomkaso nabantwabaso nazo zoke izinto esinazo zithengiswe bese kubhadelwa isikolodo saso.+ 26 Ngalokho isisebenzi saguqa, sakhothama ekosinaso, sathi, ‘Ngibawa ungibekezelele, ngizokubhadela koke.’ 27 Ikosi yasirhawukela, yasitjhaphulula, yasula isikolodo saso.+ 28 Kodwana isisebenzi leso saphumela ngaphandle sahlangana nesisebenzi esisebenza naso, egade sisikoloda abodenariyu* abali-100, sasibamba sasikghama, sathi, ‘Ngibhadela koke ongikoloda khona.’ 29 Isisebenzi esisebenza naso saguqa sasincenga, sathi, ‘Ngibawa ungibekezelele, ngizokubhadela.’ 30 Kodwana sabhala, senza bona isisebenzi leso sivalelwe ejele bekube kulapho singakghona ukubhadela soke isikolodo saso. 31 Ezinye iinsebenzi ezisebenza naso zithe zingabona okwenzekileko, zatshwenyeka khulu, zakhamba zayokubikela ikosazo koke okwenzekileko. 32 Yeke, ikosi yasibiza yathi kiso: ‘Sisebenzi esimbi, ngisule soke isikolodo sakho lokha nawungirabhelako. 33 Bekungakafuzi nawe ube nomusa esisebenzini osebenza naso njengombana nami ngikwenzele umusa na?’+ 34 Ngalokho ikosaso, yasilingeka khulu, yasisa kibonogada bejele bona basivalele bekube kulapho isibhadele soke isikolodo saso. 35 UBaba osezulwini uzokwenza okufanako+ kini nangabe ngamunye wenu akalibaleli umfowabo ngehliziywakhe yoke.”+
19 UJesu nakaqeda ukukhuluma izintwezi, wasuka eGalile waya emikhawulweni yeJudiya ngaphetjheya kweJordani.+ 2 Isiqubuthu esikhulu samlandela, walapha abagulako lapho.
3 AbaFarisi beza kuye bafuna ukumlinga, bambuza ukuthi: “Kuvumelekile na ukuthi indoda itlhale umkayo ngananyana ngiliphi ibanga?”+ 4 Wabaphendula wathi: “Akhenge nifunde na ukuthi owabadala kusukela ekuthomeni wabenza kwaba yindoda nomfazi+ 5 wathi: ‘Ngalokho indoda izokutjhiya uyise nonina inamathele kumkayo begodu ababilaba bazokuba yinyama yinye’?+ 6 Nje-ke abasesebabili kodwana bayinyama yinye. Ngalokho-ke, lokho uZimu akuhlanganisileko, akungabi nomuntu okuhlukanisako.”+ 7 Bathi kuye: “Alo-ke, kubayini uMosi ayale bona indoda inikele umkayo incwadi yokumqotha imtlhale?”+ 8 Wathi kibo: “Acabangela iinhliziyo zenu eziqinileko, uMosi waninikela imvumo yokutlhala abafazi benu+ kodwana bekungasi njalo ekuthomeni.+ 9 Ngiyanitjela ukuthi nanyana ngubani otlhala umkakhe ongakaziphathi kumbi ngokomseme* bese atjhade nomunye uyafeba.”*+
10 Abafundi bakhe bathi kuye: “Nangabe ubujamo bunjalo ngendoda nomkayo, kungcono ukungatjhadi.” 11 Wathi kibo: “Akusingibo boke abantu abakghona ukuwamukela amezwi la kodwana ngilabo abanesiphiwo+ kwaphela. 12 Ngombana kunabaphakulwa ababelethwe banjalo godu kunabaphakulwa abenziwe babantu, kunabanye abazenze abaphakulwa ngebanga lomBuso wezulu. Loyo okghona ukukwamukela lokho akakwamukele.”+
13 Ngemva kwalokho kwalethwa kuye abantwana bona ababeke izandla begodu abathandazele kodwana abafundi babakhalima.+ 14 UJesu wathi: “Vumelani abantwana beze kimi, ningalingi ukubavimba, ngombana umBuso wezulu ungewabanjalo.”+ 15 Wababeka izandla, wasuka lapho.
16 Kweza kuye isokana elithileko lathi: “Mfundisi, khuyini ehle ekufuze ngiyenze bona ngizuze ukuphila okungapheliko?”+ 17 Wathi kilo: “Kubayini ungibuza ukuthi yini ehle? Munye kwaphela omuhle.+ Nokho, nangabe ufuna ukungena ekuphileni, ragela phambili ulalela imiyalo.”+ 18 Lathi kuye: “Miphi?” UJesu wathi: “Ungabulali,+ ungafebi,*+ ungebi,+ ungafakazi amala,+ 19 hlonipha uyihlo nonyoko+ begodu kufuze uthande umakhelwanakho njengombana uzithanda wena.”+ 20 Isokana lathi kuye: “Ngiyilalele yoke imiyalo le; khuyini okhunye okusafuze ngikwenze?” 21 UJesu wathi: “Nangabe ufuna ukuba ngopheleleko, khamba uyokuthengisa koke onakho begodu uphe abatlhagako, uzokuba nomnotho ezulwini;+ bese uyeza ungilandele.”+ 22 Isokaneli nalizwa lokhu, lakhamba litlhuwile, ngombana belinepahla enengi.+ 23 UJesu wathi ebafundini bakhe: “Kwamambala ngithi kini kuzokuba budisi ngomuntu onjingileko ukungena emBusweni wezulu.+ 24 Godu ngithi kini, kubulula ngekamela ukungena entunjeni yenalidi kunomuntu onjingileko ukungena emBusweni kaZimu.”+
25 Abafundi nabezwa lokho barareka khulu, bathi: “Kuhlekuhle ngubani ongasindiswa?”+ 26 Abaqale ngemehlweni, uJesu wathi kibo: “Lokhu akwenzeki ngabantu kodwana ngoZimu zoke izinto ziyenzeka.”+
27 Yeke uPitrosi wathi: “Qala! Sitjhiye koke sakulandela; alo-ke thina sizokuzuzani?”+ 28 UJesu wathi kibo: “Ngiqinisile ngithi kini, lokha izinto zenziwa ziba zitja, nalokha iNdodana yomuntu ihlala esihlalweni sayo sobukhosi esiphazimulako, nina eningilandeleko nizokuhlala eenhlalweni zobukhosi ezili-12, nahlulele iintjhaba ezili-12 zakwa-Israyeli.+ 29 Woke umuntu otjhiye izindlu namkha abafowabo namkha abodadwabo namkha uyise namkha unina namkha abantwana namkha amasimu ngebanga legama lami, uzozifumana ngokubuyelelwe ngekhulu begodu uzokuzuza ilifa lokuphila okungapheliko.+
30 “Kodwana abanengi abangebokuthoma bazokuba ngebokugcina nebokugcina bazokuba ngebokuthoma.+
20 “UmBuso wezulu unjengomninimuzi owaphuma ekuseni ayokuqatjha iinsebenzi zesimakhe yamadiribe.+ 2 Ngemva kokuthi avumelene neensebenzi ukuthi uzozibhadela udenariyu* ngelanga, wazithumela esiminakhe yamadiribe. 3 Waphuma godu pheze ngesimbi yethoba ekuseni,* wabona abanye bajame endaweni yokuthengisela banganamsebenzi; 4 wathi kibo, ‘Nani khambani niye esiminami yamadiribe, ngizoninikela umrholo onifaneleko.’ 5 Batjhinga khona. Godu waphuma ngesimbi yetjhumi nambili ngamadina* nangesimbi yesithathu ntambama* wenza okufanako. 6 Ekugcineni, pheze ngesimbi yesihlanu ntambama,* waphuma wafunyana abanye bajamile, wathi kibo, ‘Nijameleni lapha ilanga loke ningasebenzi?’ 7 Baphendula bathi, ‘Ngombana akekho osiqatjhileko.’ Wathi kibo, ‘Nani iyani esiminami yamadiribe.’
8 “Kuthe nakuhlwako, umnikazi wesimu yamadiribe wathi enduneni, ‘Biza iinsebenzi uzibhadele umrholwazo,+ uthome ngezokugcina bese ugcina ngezokuthoma.’ 9 Kweza amadoda wangesimbi yesihlanu ntambama, ngayinye yafumana udenariyu.* 10 Kwathi nakufika lawa wokuthoma, azitjela ukuthi wona azokurholelwa ukudlula amanye kodwana nawo afumana udenariyu.* 11 Nakawufumanako, athoma ukunghonghoyila kumninimuzi 12 athi, ‘Amadoda afike ekugcineni la asebenze i-iri linye tere; kodwana uwarholele njengathi esisebenze budisi khulu ilanga loke kutjhisa bhe!’ 13 Kodwana nakaphendula omunye wabo wathi, ‘Mngani, ayikho into embi engikwenza yona. Angithi mina nawe sivumelene ngodenariyu,* kghani nginamala?+ 14 Thatha okungokwakho ukhambe. Ngifuna ukunikela lo wokugcina umrholo olingana newakho. 15 Kghani anginalungelo lokwenza engikufunako ngezinto zami? Namkha ilihlo lakho linomona ngombana mina ngilungile?’+ 16 Ngokunjalo-ke, bokugcina bazokuba ngebokuthoma, nabokuthoma bazokuba ngebokugcina.”+
17 Nakasendleleni akhuphukela eJerusalema, uJesu wabizela abafundi bakhe abali-12 ngeqadi,+ wathi: 18 “Lalelani! Sikhuphukela eJerusalema, iNdodana yomuntu izokunikelwa ebaphristini abakhulu nebatlolini. Bazoyigwebela ukufa+ 19 bayinikele ebantwini beentjhaba bona bahlekise ngayo, bayirithe, beyibulawelwe esigodweni;+ bese iyavuswa ngelanga lesithathu.”+
20 Ngemva kwalokho, unina wamadodana kaZebediya+ weza kuye anamadodanakhe, waguqa azokubawa okuthileko kuye.+ 21 UJesu wathi kuye: “Ufunani?” Waphendula wathi: “Ngibawa ukhuphe ilizwi lokobana amadodanami amabili la ahlale nawe emBuswenakho,+ enye ngesidleni sakho enye ngesinceleni sakho.” 22 UJesu waphendula wathi: “Aniyazi into eniyibawako le. Ningayisela na ikapho engiyiselako?”+ Bathi kuye: “Iye.” 23 Wathi kibo: “Kwamambala nizoyisela ikaphami+ kodwana ukuhlala ngesidleni sami namkha ngesinceleni sami akusingekwami bona ngingaphisana ngakho, kungekwalabo abakulungiselelwe nguBaba.”+
24 Kwathi abanye abalitjhumi nabezwa ngendaba leyo, basilingeka ngebanga labantwana bomuntu ababilaba.+ 25 Kodwana uJesu wababizela kuye wathi: “Niyazi bona ababusi beentjhaba bakatelela ubukhosi babo phezu kwabantu, nabadosiphambili babo bayabalawula.+ 26 Akukafaneli kube njalo phakathi kwenu;+ kodwana nanyana ngubani ofuna ukuba mkhulu phakathi kwenu kufuze abe sisebenzi senu,+ 27 nanyana ngubani ofuna ukuba ngewokuthoma phakathi kwenu kufuze abe sisebenzi senu.+ 28 Njengombana neNdodana yomuntu ingakazeli ukwenzelwa kodwana izele ukwenzela abanye+ nokunikela ngokuphila kwayo bona kube sihlengo sabanengi.”+
29 Njengombana baphuma eJerikho, isiqubuthu esikhulu samlandela. 30 Nje-ke, amadoda amabili aziimphofu ebewahlezi eqadi kwendlela ezwa bona uJesu uyadlula, arhuwelela athi: “Kosi, Ndodana kaDavida, sirhawukela!”+ 31 Kodwana isiqubuthu sawakhalima, sathi awathule; kunalokho arhuwelela khulu kunekuthomeni, athi: “Kosi, Ndodana kaDavida, sirhawukela!” 32 UJesu wajama, wawabiza, wathi: “Nifuna nginenzeleni?” 33 Athi: “Kosi, sibawa uvule amehlwethu.” 34 UJesu wawarhawukela, wathinta amehlwawo,+ khonokho abona begodu amlandela.
21 Kuthe nabatjhidela eJerusalema bafika eBhethifage eNtabeni yama-Oliva, uJesu wathuma abafundi bakhe ababili,+ 2 wathi kibo: “Iyani esabelweni lesa enisiqalileko, nizakuthi ningangena kiso, nifumane udumbana nodumbanyana babotjhiwe. Batjhaphululeni nibalethe kimi. 3 Nakuba nomuntu onibuza okuthileko, nithi kuye, ‘IKosi iyabatlhoga.’ Nakezwa lokho uzonivumela nibathathe.”
4 Eqinisweni lokhu kwenzeka bona kuzaliseke okwakhulunywa ngomphorofidi, nakathi: 5 “Tjela indodakazi yeZiyoni, uthi: ‘Qala! Ikosakho iyeza,+ inommoya ophasi+ begodu ikhwele udumbana, iye, udumbanyana omntwana kadumbana.’”+
6 Abafundi bakhamba benza njengombana uJesu abayalile.+ 7 Baletha udumbana nodumbanyanakhe, babeka izambatho zabo phezu kwabo, uJesu wahlala phezu kwakadumbanyana.+ 8 Abanengi esiqubuthwini baqhisa izambatho zabo endleleni,+ abanye baphula iimpande emithini baziqhisa endleleni. 9 Isiqubuthu ebesikhamba phambi kwakhe nebesimlandela besisolo sirhuwelela sithi: “Siyakurabhela, sindisa iNdodana kaDavida!+ Ubusisiwe oza ngegama lakaJehova!*+ Siyakurabhela, msindise, wena osezulwini!”+
10 Kuthe nakangena eJerusalema, idorobho loke lavungama, lathi: “Ngubani lo?” 11 Isiqubuthu besisolo sithi: “Lo mphorofidi uJesu,+ weNazaretha leGalile!”
12 UJesu wangena ngethempelini waqotha abathengisako nabathengako, wagubuda amatafula wabatjhentjha imali neenhlalo zabathengisa amajuba.+ 13 Wathi kibo: “Kutloliwe ukuthi, ‘Indlwami izokubizwa ngokuthi yindlu yokuthandaza,’+ kodwana nina niyenza irholo labadlelezeli.”+ 14 Iimphofu neenrhole zeza kuye ngethempelini, wazilapha.
15 Abaphristi abakhulu nabatloli basilingeka khulu+ nababona iimangaliso azenzileko nabesana ebebarhuwelela ngethempelini bathi, “Siyakurabhela, sindisa iNdodana kaDavida!”+ 16 Bathi kuye: “Uyezwa bona abantwanaba bathini?” UJesu wathi kibo: “Iye. Akhenge nikufunde lokhu na, ‘Emlonyeni wabantwana namasana, wenze bona kuphume indumiso’?”+ 17 Wabatjhiya lapho, waya edorobheni leBhethaniya walala khona.+
18 Kuthe nakabuyela eJerusalema ekuseni khulu, walamba.+ 19 Wabona umuthi wamafeyi hlanu kwendlela waya kiwo kodwana akhenge afumane litho ngaphandle kwamakari,+ wathi kiwo: “Ungasatheli.”+ Umuthi wamafeyi watjhwaba khonokho. 20 Abafundi nababona lokhu, barareka bathi: “Kwenzeka njani bona umuthi wamafeyi utjhwabe khonokho?”+ 21 UJesu wabaphendula wathi: “Ngiqinisile ngithi kini, nangabe niyakholwa begodu aninakuzaza, angekhe nenze kwaphela engikwenze emthini wamafeyi kodwana ngitjho nanyana ningathi entabeni le, ‘Suka lapha uphoseke ngelwandle,’ kuzokwenzeka.+ 22 Ngalokho zoke izinto enizibawa ngomthandazo, nanikholwako, nizozifumana.”+
23 Wangena ngethempelini, abaphristi abakhulu nabadala beza kuye asafundisa, bathi: “Uzenza ngamaphi amandla izintwezi? Ngubani okunikele amandla la?”+ 24 UJesu wabaphendula wathi kibo: “Nami ngizonibuza into yinye tere. Naningangiphendula, ngizonitjela bona ngizenza ngamaphi amandla izintwezi: 25 Ibhabhadiso lakaJwanisi, belivela kimuphi umthombo? Ezulwini namkha ebantwini?” Bathoma ukubonisana bodwa, bathi: “Nasingathi, ‘Ezulwini,’ uzokuthi, ‘Kubayini-ke, ningakhenge nimkholwe?’+ 26 Kodwana nasingathi, ‘Ebantwini,’ sisaba isiqubuthu ngombana sona sikholelwa bona uJwanisi mphorofidi.” 27 Ngalokho baphendula uJesu bathi: “Asazi.” Wathi kibo: “Nami-ke, angekhe nginitjele ukuthi ngizenza ngamaphi amandla izintwezi.
28 “Nicabangani? Indoda ethileko beyinabantwana ababili. Yaya kewokuthoma, yathi, ‘Mntwanami, khamba uyokusebenza esimini yamadiribe namhlanjesi.’ 29 Waphendula wathi, ‘Angifuni,’ kodwana ngemva kwesikhathi, wazisola wakhamba. 30 Waya kowesibili, wamtjela okufanako. Waphendula wathi, ‘Ngizokuya Baba,’ kodwana akhenge aye. 31 Ngimuphi phakathi kwababilaba owenze intando kayise?” Bathi: “Ngewokuthoma.” UJesu wathi kibo: “Ngiqinisile ngithi kini abathelisi neengwadla bazokungena ngaphambi kwenu emBusweni kaZimu. 32 Ngombana uJwanisi weza kini ngendlela yokulunga kodwana akhenge nimkholwe. Nokho, abathelisi neengwadla bamkholwa+ begodu nanyana nikubona lokho, akhenge nizisole bona nikholelwe kuye.
33 “Khenizwe omunye umfanekiso: Bekunendoda emnininarha, eyatjala isimu yamadiribe,+ yakha umthangala magega nayo, yemba umgodi wokutlhodlhela iwayini, yakha nesithala;+ yayiqatjhisela abalimi abathileko, ngemva kwalokho yaya enarheni ekude.+ 34 Nakufika isikhathi sokuvuna, yathumela iinsebenzi zayo kubalimi bona ziyokuthatha iinthelo zayo. 35 Abalimi babamba iinsebenzi zayo, esinye basidula, esinye basibulala, esinye basikghadlha ngamatje.+ 36 Godu yathumela ezinye iinsebenzi ezinengi ukudlula zokuthoma kodwana nazo bazenza okufanako.+ 37 Emaswapheleni yathumela indodanayo, ithi, ‘Bazoyihlonipha indodanami.’ 38 Kuthe nababona indodanakhe, abalimabo barera babodwa bathi, ‘Le yindlalifa.+ Yizani siyibulale, sithathe ilifa layo libe ngelethu!’ 39 Ngalokho bayibamba bayiphosela ngaphandle kwesimu yamadiribe bayibulala.+ 40 Alo-ke, umninisimu yamadiribe nakezako, uzobenzani abalimabo?” 41 Bathi kuye: “Uzobabhubhisa kabuhlungu ngombana bakhohlakele bese aqatjhisele isimakhe yamadiribe kwabanye abalimi abazomnikela iinthelo nazivuthwako.”
42 UJesu wathi kibo: “Akhenge khenifunde na emiTlolweni bona, ‘Ilitje abakhi abalininako, libe lilitje eliqakatheke ukuwadlula woke.*+ Livela kuJehova* begodu liyakarisa emehlwenethu’?+ 43 Kungebangelo ngithi kini, umBuso kaZimu uzokuthathwa kini, unikelwe isitjhaba esithela iinthelo zawo. 44 Ngokufanako, umuntu owela elitjeneli uzokuphahlazeka,+ kuthi elimwelako, lizomtshidlha.”+
45 Kuthe abaphristi abakhulu nabaFarisi nabezwa imifanekiswakhe, bebazi ukuthi ukhuluma ngabo.+ 46 Nanyana bebafuna ukumbhudungela, bebasaba isiqubuthu, ngombana besimthatha njengomphorofidi.+
22 Godu uJesu wakhuluma nabo asebenzisa imifanekiso, athi: 2 “UmBuso wezulu ungafaniswa nekosi eyenzela indodanayo umnyanya womtjhado.+ 3 Yathumela iinsebenzi zayo bona zibize labo abamenywe emtjhadweni kodwana babhala ukuza.+ 4 Yathumela ezinye iinsebenzi zayo, yathi, ‘Tjelani labo abamenyiweko nithi: “Ukudla sekulungile, iinkunzi neenlwana zami ezinonileko* sezihlatjiwe, koke sekulungile. Yenize emnyanyeni.”’ 5 Kodwana akhenge bazithathele ehloko, bazikhambela, omunye waziyela esiminakhe, omunye erhwebeni lakhe;+ 6 abanye babopha iinsebenzi zayo, baziphatha kumbi bebazibulala.
7 “Ikosi yasilingeka yathumela amabuthwayo ukuthi abulale ababulalabo, atjhise nedorobho labo.+ 8 Yathi eensebenzini zayo, ‘Umnyanya womtjhado sewulungile kodwana ebebamenyiwe bebangafaneleki.+ 9 Yeke, khambani niye eendleleni ezikulu zedorobho, nimeme nanyana ngubani enimfumanako bona eze emtjhadweni.’+ 10 Iinsebenzezo zaya eendleleni zabuthelela boke abantu ezibafumanako, abalungileko nabangakalungi; ikumba ebekubanjelwe kiyo umnyanya womtjhado yazala swi iimvakatjhi.
11 “Ikosi nayifikako izokuhlola iimvakatjhi, yabona indoda engakambathi isambatho somtjhado. 12 Yathi kiyo, ‘Mfo, ungene njani la ungakambathi isambatho somtjhado?’ Yabhalelwa kuphendula. 13 Ikosi yathi eensebenzini zayo, ‘Ibopheni izandla neenyawo niyiphosele ngaphandle ebumnyameni. Lapho kuzokuba kulila kwayo nokutjhayisana kwamazinyo.’
14 “Ngombana banengi abamenyiweko kodwana bambalwa abakhethiweko.”
15 AbaFarisi bakhamba bayokuluka amano wokumbamba ngamezwakhe.+ 16 Yeke bathumela abafundi babo kuye kunye nabalandeli behlangano kaHerode,+ bathi: “Mfundisi, siyazi bona uneqiniso begodu ufundisa indlela kaZimu ngeqiniso, awunandaba ukuthi abantu bathini ngombana awuqali ukubumbeka kwangaphandle ebantwini. 17 Akhusitjele ukuthi ucabangani, kulungile na ukubhadela umthelo kuKhesari namkha awa?” 18 UJesu azi ukukhohlakala kwabo, wathi: “Ningilingelani nina bazenzisi? 19 Ngitjengisani imali yomthelo.” Bamnikela udenariyu.* 20 Wathi kibo: “Ngewakabani umfanekiso nomtlolo lo?” 21 Bathi: “NgewakaKhesari.” Wathi kibo: “Nje-ke, buyiselani izinto zakaKhesari kuKhesari kodwana izinto zakaZimu, kuZimu.”+ 22 Nabezwa lokho, barareka, bamtjhiya lapho bakhamba.
23 Mhlokho abaSadusi, abathi akukho ukuvuswa kwabafileko,+ beza kuye bambuza+ bathi: 24 “Mfundisi, uMosi wathi: ‘Indoda nayingahlongakala inganabantwana, umfowabo kufuze atjhade nomkayo abelethele umfowabo abantwana.’+ 25 Nje-ke bekunamadoda alikhomba abantwana bomuntu. Yokuthoma yathatha umfazi kodwana yahlongakala inganamntwana, yatjhiya umkayo kumfowabo. 26 Kwenzeka okufanako kweyesibili nakweyesithathu bekwaba kweyekhomba. 27 Emaswapheleni, umfazi loyo wahlongakala. 28 Alo-ke ekuvusweni kwabafileko, kilaba abalikhomba uzokuba mkabani? Ngombana boke bebatjhade naye.”
29 UJesu wabaphendula wathi: “Nitjhaphile ngombana aniyazi imiTlolo namandla kaZimu;+ 30 ngombana ekuvusweni kwabafileko, amadoda awathathi nabafazi abendiswa kodwana banjengeengilozi ezulwini.+ 31 Malungana nokuvuswa kwabafileko, anikafundi na lokho uZimu akutjho kini, nakathi: 32 ‘NginguZimu ka-Abrahama, uZimu ka-Isaka noZimu kaJakopo’?+ AkasinguZimu wabafileko kodwana ungewabaphilako.”+ 33 Isiqubuthu nasizwa lokho, sarareka khulu ngokufundisa kwakhe.+
34 Ngemva kobana abaFarisi bezwe ukuthi uvale abaSadusi umlomo, bahlangana baba siqhema sinye. 35 Omunye wabo onelwazi lomThetho, wamlinga ngokumbuza ukuthi: 36 “Mfundisi, ngimuphi umyalo omkhulu kunayo yoke emThethweni?”+ 37 Wathi kuye: “‘Kufuze uthande uJehova* uZimakho ngehliziywakho yoke nangomphefumulwakho* woke nangomkhumbulwakho woke.’+ 38 Lo myalo omkhulu kunayo yoke begodu ngewokuthoma. 39 Wesibili, ofana nawo ngilo: ‘Kufuze uthande umakhelwanakho njengombana uzithanda wena.’+ 40 Emiyalweni emibili le, kusekelwe woke umThetho nabaPhorofidi.”+
41 Kuthe abaFarisi basabuthene ndawonye, uJesu wababuza:+ 42 “Nicabangani ngoKrestu? Uyindodana kabani?” Bathi: “KaDavida.”+ 43 Wababuza: “Alo kuza njani bona uDavida ngaphasi kokuphefumulelwa mmoya ocwengileko+ ambiza ngokuthi yiKosi, athi, 44 ‘UJehova* wathi eKosinami: “Hlala ngesidleni sami bekube kulapho ngibeka amanabakho ngaphasi kweenyawo zakho”’?+ 45 Ngalokho-ke, uDavida nakambiza ngokuthi yiKosi, kuza njani bona abe yindodanakhe?”+ 46 Akunamuntu owakghona ukumphendula begodu kusukela mhlokho akakho okhe walinga ukumbuza.
23 Ngemva kwalokho uJesu wakhuluma nesiqubuthu nabafundi bakhe, wathi: 2 “Abatloli nabaFarisi bazibeke esihlalweni sakaMosi. 3 Nje-ke, zoke izinto abanitjela zona, zenzeni kodwana ningenzi njengabo ngombana bayakhuluma bangakwenzi abakutjhoko.+ 4 Babopha imithwalo ebudisi bayibeke emahlombe wabantu+ kodwana bona abakazimiseli ngitjho nokuyikghwatha ngomunwabo.+ 5 Koke abakwenzako, bakwenzela ukubonwa babantu+ ngombana benza amafilakteriya*+ wabo abe makhulu, nemiphetho yezambatho zabo bayenza ibe mide.+ 6 Bathanda iindawo ezikhethekileko eminyanyeni neenhlalo eziphambili emasinagogeni,+ 7 nokulotjhiswa eendaweni zokuthengisela nokubizwa babantu ngokuthi Rabi.* 8 Kodwana nina, akukafaneli nibizwe ngokuthi Rabi ngombana munye uMfundisenu,+ noke nina nibafowabo bomunye nomunye. 9 Godu ningabizi muntu ephasini ngokuthi baba ngombana munye uBabenu,+ ngiLoyo osezulwini. 10 Akukafaneli nibizwe nangokuthi nibarholi ngombana munye uMrholenu, uKrestu. 11 Kodwana omkhulu kini noke kufuze abe sisebenzi senu.+ 12 Nanyana ngubani oziphakamisako uzokuthotjiswa+ nozithobako uzokuphakanyiswa.+
13 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi ndina. Nivalela abantu umBuso wezulu; ngombana nina aningeni, nalabo abasendleleni eya kiwo niyabavimba.+ 14 *——
15 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi+ ndina. Ngombana neyama ilwandle nirabhule nehlabathini bona nenze umuntu munye atjhugulukele ekolweni yobuJuda,* athi angatjhuguluka, nimenze afanelwe yiGehena* ngokuphindwe kabili kunani.
16 “Maye! Kini, barholi abaziimphofu,+ abathi, ‘Nangabe umuntu ufunga ngethempeli, akunandaba; kodwana nangabe ufunga ngegolide lethempeli, ubophekile bona asiphethe isifungo sakhe.’+ 17 Nina ndlhadlha neemphofu. Kuhlekuhle ngikuphi okukhulu, ligolide namkha lithempeli elenza igolidelo licwengeke? 18 Godu nithi, ‘Nangabe umuntu ufunga nge-aldara, akunandaba; kodwana nangabe ufunga ngesipho esiphezu kwalo, ubophekile bona asiphethe isifungo sakhe.’ 19 Mphofu ndina! Kuhlekuhle ngikuphi okukhulu, sisipho namkha li-aldara elenza isiphweso sicwengeke? 20 Yeke, nanyana ngubani ofunga nge-aldara ufunga ngalo nangakho koke okukilo; 21 nomuntu ofunga ngethempeli ufunga ngalo nangaloyo ohlala kilo;+ 22 kanti nanyana ngubani ofunga ngezulu ufunga ngesihlalo sobukhosi sakaZimu nangaloyo ohlezi kiso.
23 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi ndina. Ngombana ninikela kwetjhumi kweminti nedili nekhumini*+ kodwana niziphayela eqadi izinto eziqakatheke khulu zomThetho, okubulungiswa,+ umusa+ nokuthembeka. Bekutlhogeka ninikele kwetjhumi kodwana lokho akutjho ukuthi kufuze ningabi nandaba nezinye izinto.+ 24 Barholi abaziimphofu,+ nikhupha unompopoloza eenselweni zenu+ kodwana nigomojela ikamela!+
25 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi ndina. Ngombana nihlanza ingaphandle lekapho nesitja+ kodwana ingaphakathi lazo lizele ukuba marhamaru+ nokuzitika.+ 26 Mfarisi osiphofu, thoma ngokuhlwengisa ingaphakathi lekapho nelesitja bese nengaphandle lazo lizokuhlwengeka.
27 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi+ ndina. Ngombana nifana namathuna apendiweko,+ abonakala amahle ngaphandle khisibe ngaphakathi azele amathambo wabantu abahlongakeleko, nayo yoke imihlobo yokusilaphala. 28 Nani nibonakala nilungile ebantwini kodwana ngaphakathi nizele ubuzenzisi nokukhohlakala.+
29 “Maye! Kini, batloli nabaFarisi, bazenzisi+ ndina. Ngombana nakha amathuna wabaphorofidi nikghabise namathuna wabalungileko,+ 30 bese nithi, ‘Ngathana besiphila emihleni yabokhokho bethu, bengekhe sihlanganyele nabo ekuphalazeni iingazi zabaphorofidi.’ 31 Ngalokho, niyazifakazela ukuthi nimadodana walabo ababulala abaphorofidi.+ 32 Nakunjalo-ke, qedelelani lapho abokhokho benu batjhiye khona.
33 “Nina nyoka ndina, bantwana beenyoka ezinetjhefu,+ nizosibalekela njani isigwebo seGehena?*+ 34 Ngebanga lalokho, nginithumela abaphorofidi,+ amadoda ahlakaniphileko nabafundisi batjhatjhalazi.+ Abanye babo nizobabulala+ nibaphanyeke eengodweni, abanye nibarithe+ emasinagogenenu begodu nibahlunguphaze+ ukusuka kwelinye idorobho ukuya kwelinye, 35 khona kuzobuyela phezu kwenu zoke iingazi ezilungileko eziphalazwe ephasini, kusukela eengazini zaka-Abela+ bekube kwezakaZakariya indodana kaBherekiya, enambulala hlangana kwethempeli ne-aldara.+ 36 Kwamambala ngithi kini, zoke izintwezi zizokwenzeka kilesi sizukulwana.
37 “Jerusalema, Jerusalema, mbulali wabaphorofidi nomkghadlhi ngamatje walabo abathunyelwe kuwe,+ kunini ngifuna ukubuthelela abantwabakho njengesikhukhukazi nasibuthelela amadzinyanaso ngaphasi kwamaphikwaso! Kodwana akhenge nivume.+ 38 Nje-ke, indlwenu itjhiywa nani.+ 39 Ngombana ngithi kini, angekhe nisangibona bekube kulapho nithi, ‘Ubusisiwe oza ngegama lakaJehova!’”*+
24 Kuthe uJesu nakaphuma ngethempelini, abafundi bakhe beza kuye bona bamtjengise imakhiwo yethempeli. 2 Wathi kibo: “Niyazibona na zoke izintwezi? Ngiqinisile ngithi kini, akunalitje elizokutjhiywa phezu kwelinye lingagirizelwa phasi.”+
3 Asahlezi eNtabeni yama-Oliva, abafundi beza kuye ngemsitheleni, bathi: “Sitjela bona izintwezi zizokwenzeka nini nokuthi sizokuba yini isibonakaliso sokuba khona kwakho*+ nesokuphela kwephasi?”+
4 UJesu wabaphendula wathi: “Yelelani bona kungabi nomuntu onidurhisako+ 5 ngombana banengi abazokuza ngegama lami, bathi, ‘NginguKrestu’ begodu bazokudurhisa abanengi.+ 6 Nizokuzwa ngezipi nemibiko yezipi. Kodwana kunganithusi lokho ngombana izintwezi kufuze zenzeke kodwana ukuphela kuzabe kungakafiki.+
7 “Ngombana isitjhaba sizokulwa nesitjhaba, umbuso ulwe nombuso,+ kuzokuba nokutlhayela kokudla+ nokusikinyeka kwephasi eendaweni ngeendawo.+ 8 Zoke izintwezi zikuthoma kwemirhelo yokugandeleleka.
9 “Ngemva kwalokho abantu bazonihlunguphaza+ bebanibulale,+ nizokuhloywa ziintjhaba zoke ngebanga legama lami.+ 10 Abanengi bazokuwa ekukholweni begodu bazokuthengisana, bahloyane. 11 Kuzokuvela abaphorofidi bamanga abanengi, bakhohlise abanengi;+ 12 ngebanga lokwanda kokungabi namthetho, ithando labanengi lizokuphola. 13 Kodwana loyo okghodlhelele bekwaba sekupheleni uzokusindiswa.+ 14 Nje-ke iindaba ezimnandezi zomBuso zizokutjhunyayelwa kilo loke iphasi bona kube bufakazi kizo zoke iintjhaba,+ ngemva kwalokho isiphelo sizokufika.
15 “Ngalokho, nanibona into enyenyisako ebangela ukutjhabalala, ijame endaweni ecwengileko+ njengombana umphorofidi uDanyela akhuluma ngayo, (ofundako akalemuke), 16 abaseJudiya ababalekele eentabeni.+ 17 Umuntu ophezu kwendlu angahliki ayokuthatha ipahla engendlinakhe, 18 umuntu osesimini angabuyeli emva ayokuthatha isambatho sakhe sangaphandle. 19 Maye! Ebafazini abasidisi nabamunyisako ngesikhatheso. 20 Hlalani nithandaza bona ukubaleka kwenu kungenzeki ebusika namkha ngelanga leSabatha; 21 ngombana ngesikhatheso kuzokuba nesizi elikhulu+ elingakhenge khelibe khona soloko kwathoma iphasi bekube nje, nelingekhe lisaba khona godu.+ 22 Eqinisweni, ngathana amalanga lawo azange arhunyezwe, akunamuntu obekangasinda kodwana ngebanga labakhethiweko amalanga lawo azokurhunyezwa.+
23 “Nje-ke nangabe umuntu uthi kini, ‘Qalani! Nangu uKrestu,’+ namkha, ‘Nanguya!’ Ningamkholwa.+ 24 Ngombana kuzokuvela aboKrestu bamala nabaphorofidi bamala,+ bazokwenza iimbonakaliso neemangaliso ezikulu bona badurhise+ ngitjho nabakhethiweko nakukghonekako. 25 Qalani! Nginiyelelise kusesengaphambili. 26 Ngalokho, nangabe abantu bathi, ‘Nanguya! Usemmangweni,’ ningayi lapho; ‘Nanguya! Ungeenkumbeni ezingaphakathi,’ ningakukholelwa lokho.+ 27 Yeke njengombana umbani ovela ngepumalanga ubonakala netjingalanga, kuzokuba njalo nokuba khona* kweNdodana yomuntu.+ 28 Lapho kunento efileko khona, kulapho namadlanga azokubuthana khona.+
29 “Msinyana ngemva kwesizi lamalanga lawo, ilanga lizokufiphazwa,+ inyezi ayizukukhanya, iinkwekwezi zizokuwa zivela ezulwini, namandla wezulwini azokusikinywa.+ 30 Ngemva kwalokho isibonakaliso seNdodana yomuntu sizokuvela ezulwini, bese zoke iintjhaba zizokuba lisizi+ begodu zizokubona iNdodana yomuntu+ iza iselifini inamandla nephazimulo ekulu.+ 31 Izokuthumela iingilozi zayo ngomdumo omkhulu webhorompita, zizokubuthelela abakhethiweko ndawonye bavela emagumbini amane wephasi, ukusukela komunye umkhawulo wezulu ukuya komunye.+
32 “Nje-ke fundani emfanekisweni womuthi wamafeyi: Nawumila iimpande ezincani, utlhurha namakari, niyazi bona ihlobo selitjhidele.+ 33 Nani, nanibona zoke izintwezi, yazini bona iseduze, isemnyango.+ 34 Ngiqinisile ngithi kini, isizukulwanesi angekhe sidlule zingakenzeki zoke izintwezi. 35 Izulu nephasi kuzokudlula kodwana amezwami angekhe adlule.+
36 “Malungana nelangelo ne-irelo akakho owaziko,+ ngitjho neengilozi ezulwini namkha iNdodana kodwana nguBaba kwaphela+ owaziko. 37 Yeke njengombana beyinjalo imihla kaNowa,+ kuzokuba njalo nokuba khona* kweNdodana yomuntu.+ 38 Njengombana bekunjalo ngemihla yangaphambi koMthwalela, abantu bebadla basela, amadoda athatha nabafazi bendiswa, bekwaba lilanga uNowa angena ngalo ngemkhunjini,+ 39 akhenge batjheje bekwafika uMthwalela wabarhurhula boke,+ kuzokuba njalo nokuba khona kweNdodana yomuntu. 40 Ngesikhatheso amadoda amabili azabe asesimini; enye izokuthathwa, enye itjhiywe. 41 Abafazi ababili bazabe basila elitjeni; omunye uzokuthathwa omunye atjhiywe.+ 42 Ngalokho-ke, hlalani niqalile ngombana anilazi ilanga iKosenu ezokuza ngalo.+
43 “Kodwana yazini into yinye: Ngathana umninimuzi bekasazi isikhathi sobusuku* isela elizokufika ngaso,+ bekazokuhlala aphapheme begodu bekangekhe avumela bona umuzakhe ugqekezwe.+ 44 Ngebanga lalokho, nani kufuze nizibonakalise nikulungele+ ngombana iNdodana yomuntu izokufika nge-iri eningalicabangiko.
45 “Kuhlekuhle ngubani inceku ethembekileko nehlakaniphileko ikosayo eyibeke phezu kweensebenzi zayo, bona izinikele ukudla kwazo ngesikhathi esifaneleko?+ 46 Iyathaba inceku leyo okuzokuthi ikosayo nayifikako iyifumane yenza njalo!+ 47 Ngiqinisile ngithi kini, izoyibeka phezu kwakho koke okungokwayo.
48 “Kodwana inceku embi leya nakungenzeka ithi ehliziywenayo, ‘Ikosami iyariyada,’+ 49 bese ithoma ukubetha iinceku esebenza nazo, idle beyisele neendakwa, 50 ikosi yenceku leyo izokufika ngelanga engakalilindeli, nangesikhathi engasaziko+ 51 begodu izoyijezisa kabuhlungu khulu, iyilahlele endaweni yabazenzisi. Lapho kuzokuba nokulila nokutjhayisana kwamazinyo.+
25 “UmBuso wezulu ungafaniswa neentombi* ezilitjhumi ezathatha iimbani zazo+ zayokuhlangabeza umkhwenyana.+ 2 Ezihlanu zazo beziziindlhadlha, ezihlanu zazo zihlakaniphile.+ 3 Eziziindlhadlha zathatha iimbani zazo kodwana akhenge zithathe namafutha, 4 kwathi ezihlakaniphileko zaphatha amafutha ngamabhodlelo neembani zazo. 5 Umkhwenyana wariyada, zoke zayenda zalala. 6 Phakathi nobusuku kwazwakala itjhada: ‘Nang’ umkhwenyana! Phumani niyomhlangabeza.’ 7 Yeke zoke iintombezo zavuka zalungisa iimbani zazo.+ 8 Eziziindlhadlha zathi kezihlakaniphileko, ‘Akhe nisiphungulele amafuthenu ngombana iimbani zethu sezizokucima.’ 9 Ezihlakaniphileko zaphendula zathi: ‘Mhlamunye nathi azasitlhayelela nasingawabelana nani. Khambani niye kilabo abawathengisako, niyozithengela.’ 10 Nazisayowathenga, umkhwenyana wafika. Iintombi ebesele zilungile zangena naye emnyanyeni womtjhado,+ kwavalwa umnyango. 11 Ngemva kwesikhathi, iintombi ezikhambilekweza zafika, zathi, ‘Kosi, Kosi, sivulela!’+ 12 Wathi kizo, ‘Ngiqinisile ngithi kini, anginazi.’
13 “Ngalokho hlalani nilindile,+ ngombana anilazi ilanga ne-iri.+
14 “Godu kunjengendoda ezokuthatha ikhambo lokuya endaweni ekude eyabiza iinsebenzi zayo yaziphathisa koke okungokwayo.+ 15 Yanikela esinye amatalende* amahlanu, esinye amabili, esinye yasinikela linye, ngasinye ngokwamakghonwaso bese yakhamba. 16 Msinyana isisebenzi esafumana amatalende amahlanu sakhamba sayokurhweba ngawo sazuza amanye amahlanu. 17 Nesisebenzi esafumana amabili senza okufanako sazuza amanye amabili. 18 Kodwana isisebenzi esifumene italende linye sakhamba sayokwemba umgodi safihla imali* yekosaso lapho.
19 “Ngemva kwesikhathi eside, ikosi yeensebenzezo yafika izokuhlola ukuthi zenzeni ngemalayo.+ 20 Isisebenzi esinikelwe amatalende amahlanu seza ngaphambili saletha namatalende amahlanu esiwazuzileko, sathi, ‘Kosi, unginikele amatalende amahlanu; qala, ngizuze amanye amahlanu.’+ 21 Ikosaso yathi kiso: ‘Wenze kuhle, sisebenzi esilungileko nesithembekileko! Uthembekile kokuncani. Ngizokubeka bona utlhogomele nokunengi.+ Thaba nekosakho.’+ 22 Ngokulandelako isisebenzi esanikelwa amatalende amabili seza ngaphambili sathi, ‘Kosi, unginikele amatalende amabili; qala, ngizuze amanye amabili.’+ 23 Ikosaso yathi kiso: ‘Wenze kuhle, sisebenzi esilungileko nesithembekileko! Uthembekile kokuncani. Ngizokubeka bona utlhogomele nokunengi. Thaba nekosakho.’
24 “Emaswapheleni isisebenzi esinikelwe italende linye seza ngaphambili sathi: ‘Kosi, ngiyakwazi bonyana uyindoda engacabangeliko, uvuna lapho ungakatjali khona begodu ubuthelela lapho ungakarhatjhi khona.+ 25 Yeke ngasaba ngayokufihla italende lakho ehlabathini. Nanti, thatha okungokwakho.’ 26 Ikosaso yathi kiso: ‘Sisebenzi esimbi nesivilaphako, angithi bewazi bona ngivuna lapha ngingakatjali khona begodu ngibuthelela lapha ngingakarhatjhi khona? 27 Ngathana uthethe imalami wayisa ebulungelweni, nangifikako bengizoyifumana inamakonyana.
28 “‘Ngalokho, simukeni italende laso nilinikele lesa esinamatalende alitjhumi.+ 29 Ngombana nanyana ngubani onakho, uzokunikelwa okungeziweko bese uba nenala. Kodwana onganakho, uzokumukwa ngitjho nalokho anakho.+ 30 Thathani isiratjhana sesisebenzesi nisiphosele ngaphandle ebumnyameni. Lapho kuzokuba nokulila kwaso nokutjhayisana kwamazinyo.’
31 “INdodana yomuntu+ nayiza ngephazimulwayo, ikunye nazo zoke iingilozi,+ izokuhlala esihlalweni sayo sobukhosi esiphazimulako. 32 Zoke iintjhaba zizokubuthelwa phambi kwayo, izokuhlukanisa abantu babe ziinqhema ezimbili, njengomelusi nakahlukanisa izimvu neembuzi. 33 Izokubeka izimvu+ ngesidleni sayo, iimbuzi ngesinceleni sayo.+
34 “Yeke iKosi izokuthi kilabo abangesidleni sayo: ‘Yizani nina enibusiswe nguBaba, yidlani ilifa lomBuso anilungiselele lona kusukela ekuthonyisweni kwephasi. 35 Ngombana bengilambile nangipha ukudla; bengomile nangiseza. Beningangazi nangamukela ngeendlini zenu;+ 36 ngihlubule nangembathisa.+ Ngigula nangitlhogomela. Bengisejele nangivakatjhela.’+ 37 Abalungileko bazoyiphendula bathi: ‘Kosi sakubona nini ulambile sakupha ukudla, namkha womile sakuseza?+ 38 Sakubona nini singakwazi sakwamukela ngeendlini zethu namkha uhlubule sakwembathisa na? 39 Sakubona nini ugula namkha usejele sakuvakatjhela na?’ 40 IKosi izokuthi kibo, ‘Ngiqinisile ngithi kini, ngokwezinga enikwenze ngalo komunye wabancani kubafowethwaba, nikwenzile nakimi.’+
41 “Izokuthi kilabo abangesinceleni sayo: ‘Sukani kimapha,+ nina eniqalekisiweko, tjhingani emlilweni ongapheliko+ olungiselelwe uDeveli neengilozi zakhe.+ 42 Ngombana bengilambile nangidima ukudla; ngomile, akhenge ningiseze. 43 Beningangazi, akhenge ningamukele eendlini zenu; ngihlubule, akhenge ningembathise; ngigula begodu ngisejele, akhenge ningitlhogomele.’ 44 Nabo bazoyiphendula bathi: ‘Kosi sakubona nini ulambile namkha womile namkha singakwazi namkha uhlubule namkha ugula namkha usejele sangakutlhogomeli?’ 45 Izobaphendula ithi: ‘Ngiqinisile ngithi kini, ngezinga eningakakwenzi ngalo komunye wabancanaba, anikakwenzi nakimi.’+ 46 Laba bazokuya ekutjhatjalalisweni okungapheliko+ kodwana abalungileko bazokuya ekuphileni okungapheliko.”+
26 UJesu nakaqeda ukutjho koke lokhu, wathi ebafundini bakhe: 2 “Niyazi ukuthi emalangeni amabili kusuka nje kuzokuba yiPhasika+ nokuthi iNdodana yomuntu izokunikelwa bona ibulawe esigodweni.”+
3 Ngemva kwalokho abaphristi abakhulu nabadala besitjhaba babuthana ngesirhodlweni somphristi ophakemeko, igama lakhe elinguKhayafasi,+ 4 baluka amano+ wokubamba uJesu ngobugirikitjani bambulale. 5 Bathi: “Singakwenzi emnyanyeni ngombana abantu bangavusa umguruguru.”
6 Ngesikhathi uJesu aseBhethaniya emzini kaSimoni obekanobulepheru,+ 7 kweza kuye umfazi obekaphethe umjekana we-alabhasta wamafutha abizako anuka kamnandi, wawathela ehloko kaJesu njengombana ahlezi etafuleni. 8 Nababona lokho, abafundi basilingeka bathi: “Kubayini kudlalwa ngamafutha la? 9 Phela bekangathengiswa ngemali ethe tjha bese inikelwa abatlhagako.” 10 Akulemuka lokho, uJesu wathi: “Nimtshwenyelani umfazi lo? Ungenzele into ehle. 11 Ngombana abatlhagako nihlala ninabo+ kodwana mina angekhe nihlale ninami.+ 12 Nakangizesa ngamafutha anuka kamnandi la, ungilungiselela ukubulungwa.+ 13 Ngiqinisile ngithi kini, nanyana kukuphi lapho kutjhunyayelwa khona iindaba ezimnandezi ephasini loke, nokwenziwe mfazi lo kuzokukhulunywa ngakho akhunjulwe.”+
14 Ngemva kwalokho omunye wabaliTjhumi namBili, okuthiwa nguJudasi Iskariyodi,+ waya ebaphristini+ abakhulu 15 wathi: “Nizongiphani bona ngimthengise kini?”+ Bamthembisa iimpaparwana zesiliva ezima-30.+ 16 Kusukela mhlokho, bekasolo afuna ithuba elihle lokumthengisa.
17 Ngelanga lokuthoma lomnyanya woBurotho obunganaSibiliso,+ abafundi beza kuJesu, bathi: “Ufuna sikulungisele kuphi bona uyokudla iPhasika?”+ 18 Wathi: “Khambani niye edorobheni kuSibanibani nithi kuye, ‘uMfundisi uthi: “Isikhathi engibekelwe sona sesitjhidele; ngizokugidinga iPhasika nabafundi bami emzinakho.”’” 19 Nje-ke abafundi benza njengombana uJesu abayalile, balungiselela iPhasika.
20 Nakurhwalalako,+ bekahlezi nabafundi bakhe abali-12+ etafuleni. 21 Kuthe nabasadlako, wathi: “Ngiqinisile ngithi kini, omunye wenu uzongithengisa.”+ 22 Nabezwa lokho batlhuwa khulu, ngamunye wabo wathi kuye: “Kosi, akusingimi, angitjho?” 23 Waphendula wathi: “Loyo ofaka isandla sakhe esitjeni nami, nguye ozongithengisa.+ 24 INdodana yomuntu iyakhamba, njengombana kutloliwe ngayo. Maye!+ Ngaloyo iNdodana yomuntu ezokuthengiswa+ ngaye. Bekuzokuba ngcono ngomuntu loyo ngathana azange abelethwe.”+ 25 UJudasi, obekazomthengisa kungasikade, wathi: “Akusingimi, angitjho Rabi?” UJesu wathi kuye: “Wena ngokwakho utjhwile.”
26 Njengombana baragela phambili badla, uJesu wathatha uburotho, wathandaza, ngemva kwalokho wabuhlephula,+ wabunikela abafundi, wathi: “Thathani nidle. Lokhu kutjho umzimbami.”+ 27 Wathatha nekapho, wathandaza, wabanikela yona, wathi: “Selani ngayo noke,+ 28 ngombana lokhu kutjho ‘iingazi zami+ zesivumelwano,’+ ezizokuphalazwa ngebanga labanengi+ bona kulitjalelwe izono.+ 29 Kodwana ngithi kini: Angekhe ngisalisela iwayineli bekube mhlana ngilisela nani lilitjha emBusweni kaBaba.”+ 30 Emaswapheleni, ngemva kokuvuma iingoma zokudumisa,* baphuma baya eNtabeni yama-Oliva.+
31 Nje-ke uJesu wathi kibo: “Noke nizokuwa ngebanga lami kilobu busuku ngombana kutloliwe ukuthi: ‘Ngizokubetha umelusi, izimvu zomhlambi ziphadlhalale.’+ 32 Kodwana ngemva kokuvuswa kwami, ngizonikhambela phambili ngiye eGalile.”+ 33 UPitrosi yena waphendula wathi: “Nanyana boke bangawa ngebanga lakho, mina angekhe ngiwe!”+ 34 UJesu wathi kuye: “Ngiqinisile ngithi kuwe, ebusuku banamhlanjesi, ngaphambi kobana umkukurumbu ulile, uzongiphika kathathu.”+ 35 UPitrosi wathi kuye: “Ngitjho nanyana kungafuze ngife nawe, angekhe ngikuphike.”+ Boke abanye abafundi batjho okufanako.
36 Ngemva kwalokho uJesu waya nabo endaweni ebizwa ngokuthi yiGetsemani,+ wathi ebafundini bakhe: “Yijani nihlezi lapha, ngisaya laphaya ngiyokuthandaza.”+ 37 Wathatha uPitrosi namadodana amabili kaZebediya, wathoma ukutlhuwa begodu watshwenyeka khulu.+ 38 Wathi kibo: “Ngilisizi khulu, bekube sekufeni. Hlalani lapha. Nihlale niqalile kunye nami.”+ 39 Waya phambidlana, waguqa ubuso bakhe buqale phasi, wathandaza+ wathi: “Baba, nakungakghoneka, ikapho+ le ayidlule kimi. Kodwana, kungabi ngokwentando yami, kube ngokwentando yakho.”+
40 Wabuyela ebafundini wabafumana balele, wathi kuPitrosi: “Beningekhe nakghona ngitjho nokuhlala niqalile nami i-iri linye na?+ 41 Hlalani niqalile+ begodu nithandaze qobe,+ bona ningangeni esilingweni.+ Kwamambala, ummoya uyafisa kodwana inyama iyabogaboga.”+ 42 Godu wakhamba wayokuthandaza ihlandla lesibili, wathi: “Baba, nangabe akukghoneki bona lokhu kudlule ngingakakuseli, akwenzeke intandwakho.”+ 43 Wabuya godu wabafumana balele ngombana amehlwabo bewadisibezwa buthongo. 44 Wabatjhiya godu, wakhamba wayokuthandaza ihlandla lesithathu, atjho amezwi afanako. 45 Wabuyela ebafundini bakhe wathi kibo: “Ngesikhathi esinje, nilele begodu niphumulile! Qalani! I-iri lokobana iNdodana yomuntu ithengiswe ezandleni zezoni selitjhidele. 46 Sikimani sikhambeni. Loyo ongithengisako sekatjhidele.” 47 Asakhuluma, nango uJudasi, omunye wabaliTjhumi namBili, eza nesiqubuthu esikhulu esiphethe iinsabula neembhuku, sithunywe baphristi abakhulu nabadala besitjhaba.+
48 Umthengisakhe bekabanikele itshwayo, wathi: “Loyo engizommanga, nguye enimfunako; mbambeni nimbophe.” 49 Nje-ke watjhinga poro kuJesu, wathi: “Lotjha, Rabi!” Wammanga ngomusa. 50 Kodwana uJesu wathi kuye: “Mfo, uze ngamuphi umnqopho lapha?”+ Beza-ke babamba uJesu bambopha. 51 Kuthe kusesenjalo, omunye wabakhambisani bakaJesu warhwatjhula isabulakhe, warharhabula isisebenzi somphristi ophakemeko, wasiqunta indlebe.+ 52 UJesu wathi kuye: “Buyisela isabulakho endawenayo+ ngombana boke abasebenzisa isabula bazokubhubha ngesabula.+ 53 Namkha ucabanga ukuthi angekhe ngabawa uBaba bona angithumele ngesikhathesi amalegiyona* weengilozi+ angaphezu kwali-12? 54 Nangingenza njalo, izokuzaliseka njani imiTlolo ethi kufuze kwenzeke bunjesi?” 55 Khonokho uJesu wathi esiqubuthwini: “Alo-ke niphumele ukuzokubopha mina niphethe iinsabula neembhuku ngasuthi nizokubamba isilelesi? Mihla namalanga bengihlala ethempelini ngifundisa+ kodwana akhenge ningibambe.+ 56 Kodwana koke lokhu kwenzeke bona kuzaliseke imitlolo yabaphorofidi.”+ Nje-ke boke abafundi bamtjhiya babaleka.+
57 Labo ababopha uJesu bamusa kuKhayafasi+ umphristi ophakemeko, lapho abatloli nabadala bebabuthene+ khona. 58 UPitrosi yena waragela phambili amlandela akudenyana bewayokufika ngesirhodlweni somphristi ophakemeko, uthe angangena ngaphakathi, wahlala neensebenzi zendlu khona azokubona ukuthi kuzokuphetha ngani.+
59 Abaphristi abakhulu neSanhedrini yoke bebafuna ubufakazi bamala ngoJesu bona bambulale.+ 60 Kodwana azange babufumane, nanyana kweza abofakazi bamala abanengi.+ Kamva kweza ababili 61 bathi: “Indoda le yathi, ‘Ngingaligiriza ithempeli lakaZimu bengilakhe ngamalanga amathathu.’”+ 62 Uthe angezwa lokho umphristi ophakemeko wasikima wathi kuye: “Awutjho litho bona uziphendulele? Zizinto bani lezi abantwaba abakumangalela ngazo?”+ 63 Kodwana uJesu wathula.+ Ngalokho umphristi ophakemeko wathi kuye: “Ngikufungisa uZimu ophilako bona usitjele ukuthi unguKrestu na, iNdodana kaZimu!”+ 64 UJesu wathi kuye: “Wena ngokwakho utjhwile. Kodwana ngithi kuwe: Kusukela nje nizokubona iNdodana yomuntu+ ihlezi ngesandleni sokudla soMninimandla Woke+ begodu iza ngamafu wezulu.”+ 65 Nakezwa lokho umphristi ophakemeko warathula izambatho zakhe, wathi: “Uhlambalazile! Sisabafunelani abanye abofakazi? Niyabona! Nani nizizwele ukuhlambalaza kwakhe. 66 Nicabangani?” Baphendula bathi: “Ufanelwe kukufa.”+ 67 Bamkhafulela ebusweni+ bamdula nangamaguduva.+ Abanye bamwahla ngeempama,+ 68 bathi: “Siphorofidela, Krestu ndina. Ngubani okubethileko?”
69 UPitrosi bekahlezi ngaphandle ngesirhodlweni, kweza umntazana osisebenzi wathi kuye: “Nawe bewunoJesu weGalile!”+ 70 Kodwana waphika phambi kwabo boke, wathi: “Angazi ukuthi ukhuluma ngani.” 71 Nakaphumela ngaphandle atjhinga ekumbeni esesangweni, omunye umntazana wathi kilabo abalapho: “Umrhali lo bekanoJesu weNazaretha.”+ 72 Godu waphika, wafunga wathi: “Angimazi umuntu loyo!” 73 Ngemva kwesikhatjhana, labo abajame lapho beza kuPitrosi bathi: “Kwamambala nawe ungomunye wabo ngombana eqinisweni, indlela okhuluma ngayo iyakuveza.” 74 Wathoma ukuqalekisa nokufunga wathi: “Angimazi umuntu loyo!” Khonokho umkukurumbu walila. 75 Nje-ke uPitrosi wakhumbula okwatjhiwo nguJesu, athi: “Ngaphambi kobana umkukurumbu ulile,+ uzabe ungiphike kathathu.” Waphumela ngaphandle wakhihla isililo esibuhlungu.
27 Kuthe nakusako, boke abaphristi abakhulu nabadala besitjhaba babuthana ndawonye babonisana ngokuthi bangambulala+ njani uJesu. 2 Bambopha, bamusa kuPilatu, umbusi.+
3 UJudasi omthengisileko, nakabona ukuthi uJesu ugwetjelwe ukufa, wazisola bewabuyisela iimpaparwana ezima-30 zesiliva ebaphristini abakhulu nabadala,+ 4 wathi: “Ngonile ngokuthengisa iingazi ezinganamlandu.” Bathi kuye: “Alo-ke thina singenaphi lapho? Ziimbonwa nguwe lezo!” 5 Wafuthela iimpaparwana zesilivezo ngethempelini wasuka lapho. Wakhamba wayozilengisa.+ 6 Yeke abaphristi abakhulu bathatha iimpaparwana zesilivezo, bathi: “Akusisemthethweni ukuzifaka ebulungelweni elicwengileko ngombana ziyimali yeengazi.” 7 Ngemva kokubonisana, basebenzisa imali leyo ukuthenga isiqetjhana sendawo* bona kube yindawo yokubulunga abantu abangaziwako. 8 Kungebangelo-ke indawo leyo ibizwa ngokuthi yiNdawo yeeNgazi+ bekube kunamhlanjesi. 9 Lokho kwazalisa okwakhulunywa ngomphorofidi uJoromiya nakathi: “Bathatha iimpaparwana ezima-30 zesiliva, intengo ebekuthengiswa ngayo umuntu loyo, okuyintengo ebekwe kuye ngabanye babantwana bakwa-Israyeli, 10 bathenga ngazo isiqetjhana sendawo, ngokwalokho uJehova* angiyale ngakho.”+
11 Nje-ke uJesu wajama phambi kombusi, umbusi wamphosa ngombuzo, wathi: “UyiKosi yamaJuda na?” UJesu waphendula wathi: “Wena ngokwakho uyatjho.”+ 12 Kodwana nakasamangalelwa baphristi abakhulu nabadala, akhenge aphendule.+ 13 UPilatu wathi kuye: “Uyezwa na bona zingaki izinto abakumangalela ngazo?” 14 Wathula du! Lokho kwamrara khulu umbusi.
15 Nje-ke qobe nakuba nomnyanya, bekulisiko bona umbusi atjhaphulule nanyana ngisiphi isibotjhwa esikhethwa siqubuthu.+ 16 Ngesikhatheso bekubanjwe isibotjhwa esidume kumbi esibizwa bona nguBharabhasi. 17 Kuthe isiqubuthu nasibuthene ndawonye, uPilatu wathi kiso: “Ngimuphi enifuna nginitjhaphululele yena, uBharabhasi namkha uJesu okuthiwa nguKrestu?” 18 UPilatu bekalemuka bona balethe uJesu kuye ngebanga lomona. 19 Godu kuthe nakasahlezi esihlalweni sokwahlulela, umkakhe wathumela umlayezo kuye, wathi: “Hlukana nomuntu olungileko loyo ngombana ngitshwenyeke khulu ebhudangweni namhlanjesi ngebanga lakhe.” 20 Kodwana abaphristi abakhulu nabadala bahlohlozela isiqubuthu bona sibawe ukutjhatjhululelwa uBharabhasi+ bese uJesu abulawe.+ 21 Umbusi waphendula wathi: “Ngimuphi kilaba ababili enifuna nginitjhaphululele yena?” Bathi: “NguBharabhasi.” 22 UPilatu wathi kiso: “Alo-ke, ngenzeni ngoJesu okuthiwa nguKrestu?” Soke isiqubuthu sathi: “Akabulawelwe esigodweni!”+ 23 Wathi kiso: “Kanti kubayini? Ngibuphi ubumbi abenzileko na?” Nanyana kunjalo saraga ngokurhuwelela sithi: “Akabulawelwe esigodweni!”+
24 Nakabona ukuthi indabakhe abayithatheli ehloko, kunalokho kuvuka umguruguru, uPilatu wathatha amanzi wahlamba izandla zakhe phambi kwesiqubuthu, wathi: “Ngimsulwa eengazini zendoda le. Ziboneleni ukuthi niphuma njani.” 25 Boke abantu baphendula bathi: “Iingazi zakhe azibe phezu kwethu nabantwabethu.”+ 26 Wabatjhaphululela uBharabhasi kodwana wakhupha umyalo wokobana uJesu arithwe+ begodu abulawelwe esigodweni.+
27 Amasotja wombusi athatha uJesu amusa ngesigodlweni bese abiza soke isihlopha samabutho sambungelela.+ 28 Amhlubulisa, ambathisa isambatho esibomvu be,+ 29 aluka isihlohlo sameva, amthwesa sona, amphathisa umhlanga ngesandleni sakhe sangesidleni. Aguqa phambi kwakhe, ahlekisa ngaye, athi: “Bayede, wena Kosi yamaJuda!” 30 Amkhafulela+ athatha umhlanga ambetha ngawo ehloko. 31 Emaswapheleni, ngemva kokuhlekisa ngaye, amhlubulisa isambatho esisipiridzana, ambathisa isambatho sakhe sangaphandle amraga bona ayokubethelwa esigodweni.+
32 Nabaphumako, bafumana indoda yeSirene ebizwa ngokuthi nguSimoni. Bayikatelela bona ithwale isigodo sakhe sokuhlunguphazwa.*+ 33 Nabafika endaweni ebizwa ngokuthi yiGolgotha, okutjho, iNdawo yeKhakhayi,+ 34 bamnikela iwayini elivangwe nenyongo bona alisele;+ kodwana uthe angalizwa, wabhala ukulisela. 35 Ngemva kokumbethela esigodweni, babelana izambatho zakhe zangaphandle ngefumbe,+ 36 bahlala lapho basolo bamgadile. 37 Godu babeka ngehla kwehlokwakhe umlandu abamthwesa wona, batlola ukuthi: “Lo nguJesu iKosi yamaJuda.”+
38 Kwabekwa iinlelesi ezimbili eengodweni ziimphahlile, esinye ngesidleni esinye ngesinceleni.+ 39 Abantu abadlulako bebamthuka,+ banikina neenhloko+ 40 bathi: “Wena owathi ungagiriza ithempeli bewulakhe ngamalanga amathathu,+ zisindise! Nangabe uyindodana kaZimu, hlika lapho esigodweni sokuhlunguphazwa!”*+ 41 Godu abaphristi abakhulu nabatloli nabadala bahlekisa ngaye, bathi:+ 42 “Abanye wabasindisa; yena ubhalelwa kuzisindisa! UyiKosi yakwa-Israyeli;+ akehle nje esigodweni sokuhlunguphazwa,* sizomkholwa. 43 Uthembele kuZimu; akamsindise-ke nangabe uyamfuna+ ngombana uthe, ‘NgiyiNdodana kaZimu.’”+ 44 Ngitjho neenlelesi ebeziseengodweni ziimphahlile bezimthuka.+
45 Kusukela ngesimbi yetjhumi nambili ngamadina,* inarha yoke yagubuzeswa bumnyama bekwaba ngesimbi yesithathu ntambama.*+ 46 Kuthe pheze ngesimbi yesithathu ntambama, uJesu warhuwelela ngelizwi elikhulu, wathi: “Eli, Eli, lamasabakthani? okutjho bona, “Zimami, Zimami, ungitjhiyeleni na?”+ 47 Nabezwa lokho, abanye egade bajame lapho bathi: “Indoda le ibiza u-Eliya.”+ 48 Msinyana omunye wabo wagijima wayokuthatha isipontji wasifaka ngewayinini elimunyu wasihloma emgabeni wamnikela sona bona asele.+ 49 Kodwana abanye bathi: “Mliseni anjalo! Akhesibone ukuthi u-Eliya uzokuza amsindise na.” 50 Godu uJesu warhuwelela ngelizwi elikhulu wahlongakala.+
51 Khonokho irharideni lethempeli+ latleruka laba ziingcenye ezimbili,+ ukusuka phezulu ukuya phasi,+ iphasi lasikinyeka, amadwala ahlukana phakathi. 52 Amathuna* avuleka, iindumbu ezinengi zabacwengileko abalele ekufeni zaphoseka ngaphandle 53 zabonwa babantu abanengi. (Ngemva kokobana uJesu avusiwe, abanye abantu ebebasemathuneni bangena edorobheni elicwengileko.) 54 Kodwana isikhulu sebutho nalabo ebebanaso bagade uJesu, nababona ukusikinyeka kwephasi nezinto ezenzekako, barhidlwa livalo, bathi: “Kwamambala lo bekayiNdodana kaZimu.”+
55 Khonapho bekunabafazi abanengi ebebabukele bakudanyana, bebalandela uJesu ukusuka eGalile bona bamtlhogomele;+ 56 hlangana nabo bekunoMariya Marhdalina, uMariya unina kaJakopo, uJosisi nonina wamadodana kaZebediya.+
57 Njengombana besekurhwalele, kweza indoda enjingileko ye-Arimathiya, igama layo linguJosefa, nayo ebeseyimfundi kaJesu.+ 58 Indoda le yaya kuPilatu yabawa isidumbu sakaJesu.+ Ngemva kwalokho uPilatu wakhupha umyalo wokobana inikelwe sona.+ 59 UJosefa wathatha isidumbu, wasiphuthela ngelineni elihlwengileko lezinga eliphezulu,+ 60 wasilalisa ethuneni lakhe elitjha,+ aligobhodlhe edwaleni. Ngemva kwalokho wageda ilitje elikhulu wavala ngalo umnyango wethuna, wakhamba. 61 Kodwana uMariya Marhdalina nomunye uMariya bebasolo bahlezi phambi kwethuna.+
62 Ngakusasa kwakhona, ebekulilanga lokuLungiselela+ iSabatha, abaphristi abakhulu nabaFarisi babuthana ndawonye phambi kwakaPilatu, 63 bathi: “Kosi, sikhumbula okwakhulunywa mkhohlisi loya nakasaphilako wathi, ‘Ngemva kwamalanga amathathu ngizokuvuswa.’+ 64 Ngalokho, khupha umyalo wokobana kugadwe ithuna bekube lilanga lesithathu, bona abafundi bakhe bangezi bamebe+ bese bathi ebantwini, ‘Uvusiwe kwabafileko!’ Bese ikohliso yamva izakudlula yokuthoma.” 65 UPilatu wathi kibo: “Ningamfumana unogada. Khambani niyoligada ngendlela eningakghona ngayo.” 66 Ngalokho bakhamba bayokuvikela ithuna ngokufaka itshwayo* elitjeni nokubeka unogada.
28 Ngemva kweSabatha, nakusako ngelanga lokuthoma leveke, uMariya Marhdalina nomunye uMariya beza bazokuqala ithuna.+
2 Khonokho, kwaba nokusikinyeka kwephasi okukhulu ngombana ingilozi kaJehova* yehla ivela ezulwini yageda ilitje, yahlala phezu kwalo.+ 3 Ukuqaleka kwayo bekunjengombani, nezambatho zayo bezimhlophe njengegabhogo.+ 4 Abonogada bathuswe ngiyo, bavevezela, baba njengabantu abafileko.
5 Kodwana ingilozi yakhuluma nabafazi yathi: “Ningathukwa ngombana ngiyazi ukuthi nifuna uJesu obulawelwe esigodweni.+ 6 Akekho la, uvusiwe njengombana atjho.+ Yizani nizokubona lapho ebekalele khona. 7 Yeke khambani msinya niyokubikela abafundi bakhe bona uvusiwe kwabafileko begodu unikhambela phambili uya eGalile.+ Nizombona lapho. Ngithunywe bona ngizonitjela lokhu.”+
8 Msinyana basuka ethuneni,* bathukiwe kodwana bathabe khulu, bagijima bayokubikela abafundi bakhe.+ 9 UJesu wahlangana nabo wathi: “Lotjhani!” Batjhidela kuye babamba iinyawo zakhe bamkhothamela. 10 UJesu wathi kibo: “Ningasabi! Khambani niyokubikela abafowethu bona baye eGalile, bazongibona khona.”
11 Kuthe nabasendleleni, abanye abonogada+ baya ngedorobheni bayokubikela abaphristi abakhulu zoke izinto ezenzekileko. 12 Bahlangana nabadala babonisana, ngemva kwalokho banikela amasotja ebekabonogada iimpaparwana zesiliva ezinengi 13 bawatjela ukuthi athi ebantwini: “‘Kufike abafundi bakhe ebusuku silele bameba.’+ 14 Nakungenzeka indaba le ifike eendlebeni zombusi, sizomhlathululela, nina ningatshwenyeki.” 15 Bathatha iimpaparwana zesiliva abanikelwe zona benza ngendlela abalayelwe ngayo, indaba le yarhatjheka kumaJuda bekube kunamhlanjesi.
16 Nokho, abafundi abali-11 baya eGalile+ entabeni lapho uJesu athi bazokuhlangana khona.+ 17 Nabambonako, bamkhothamela kodwana abanye bazaza. 18 UJesu watjhidela wakhuluma nabo, wathi: “Nginikelwe loke ilawulo ezulwini nephasini.+ 19 Yeke, khambani niyokwenza abantu bazo zoke iintjhaba babe bafundi,+ nibabhabhadise+ egameni lakaBaba neleNdodana nelommoya ocwengileko, 20 nibafundise ukwenza koke enginiyale ngakho.+ Qalani! Nginani imihla yoke bekube sekupheleni kwephasi.”+
Namkha “uMesiya; Ozesiweko.”
Namkha “ngamandla kaZimu asebenzako.”
NgesiGirigi, “indodakhe.” Ngokwesiko lamaJuda, abantu abathembisene umtjhado bebaqalwa njengabantu abatjhadileko.
Le yindawo yokuthoma kwezima-237 emiTlolweni yamaKrestu yesiGirigi lapho igama lakaZimu elithi Jehova livela khona. Qala Isith. A5.
Lihlobana negama lesiHebheru elithi Jetjhuwa namkha Jotjhuwa, kutjho ukuthi “Isindiso Ivela KuJehova.”
Qala Isith. A5.
NgesiGirigi kusetjenziswe ibizo eliqalisela emuntwini wengubo ongakhenge alale nendoda.
Qala Isith. A5.
Qala Ihlathululo.
Namkha “enza imilingo.”
Yindlela abakopululi egade babafundisi bomThetho ebebabizwa ngayo.
Namkha “uMesiya; Ozesiweko.”
“Imire” yipuyere enukisa kamnandi.
Qala Isith. A5.
Qala Isith. A5.
Qala Isith. A5.
Mhlamunye lisuselwa ebizweni lesiHebheru elithi “ukurarha kwesitjalo.”
Qala Isith. A5.
Namkha “abacwilise.”
Qala Isith. A5.
Qala Isith. A5.
Qala Isith. A5.
Namkha “Esifundeni Esinamadorobho Alitjhumi.”
Yindawo ebeyingaphandle kweJerusalema ebekutjhiselwa kiyo iinzibi. Qala Ihlathululo.
NgesiGirigi kusetjenziswe ibizo eliqalisela emuntwini otjhadileko oya emabhayini nomuntu angakatjhadi naye.
Qala Ihlathululo.
Qala Ihlathululo.
NgesiGirigi, yi-por·nei′a. Qala Ihlathululo.
Qala Isith. A5.
NgesiGirigi, “imayela.” Qala Ihlathululo.
Kutjho labo ababoleka bangabuyisi namakonyana.
NgesiGirigi, “madodana.”
Namkha “nawenza izipho zomusa.” Qala Ihlathululo.
Namkha “aliphathwe ngokucwengeka.”
NgesiGirigi, “iinkolodo zethu.”
NgesiGirigi, “abasikolodako.”
Namkha “usihlenge.”
Namkha “bayaziliselela.”
NgesiGirigi, “limbi.”
NgesiGirigi, “ngekhubhithi yinye,” isilinganiso esingalingana nobude bomkhono womuntu.
Qala Ihlathululo.
Namkha “ehlakeni; esitretjhareni.”
Iinkhwamezi bezenziwa ngesikhumba.
Namkha “otjhisekako.”
Igameli liqaliselwe kuSathana, ikosi namkha umbusi wamadimoni.
Qala Ihlathululo.
Utunwana yinyoni encani khulu, waziwa nangokuthi nguncede.
NgesiGirigi, “nge-asariyoni.”
Qala Ihlathululo.
Namkha “umphefumulwakhe.”
NgesiGirigi, “eHayidesi.”
Namkha “kulula ukulithwala.”
Namkha “uburotho bombukiso.”
Namkha “esirholopheleko.”
Igameli liqaliselwe kuSathana.
Namkha “nesingakathembeki.”
Kutjho uHerode Antiphasi. Qala Ihlathululo.
NgesiGirigi, “ngamastadiyu amanengi.” Istadiyu linye lilingana namamitha ali-185.
Kutjho ngabo-3:00 ekuseni bekube kulapho nakuphuma ilanga ngabo-6:00 ekuseni.
Kutjho ukuhlamba ngokwesiko.
Namkha “okhuluma kumbi.”
NgesiGirigi kusetjenziswe ibizo eliqalisela emuntwini otjhadileko oya emabhayini nomuntu angakatjhadi naye.
Ubunengi bebizo lesiGirigi elithi por·nei′a. Qala Ihlathululo.
Kutjho ezingakahlanjwa ngokwesiko.
Namkha “womKanana.”
Namkha “nesingakathembeki.”
NgesiGirigi, “weHayidesi.”
Qala Ihlathululo.
Namkha “zaba mhlophe.”
Qala Isith. A3.
NgesiGirigi, “iinhlamvu ezimbili zedrakma,” ezilingana nomrholo wamalanga angaba mabili.
NgesiGirigi, “ihlamvu yestateri,” ebeyiqalwa njengelingana namadrakma amane.
NgesiGirigi, “likubangela bona uwe.”
Qala Ihlathululo.
Qala Isith. A3.
NgesiGirigi, “uyomkhalima.”
Amatalende azii-10 000 wesiliva bekalingana nabodenariyu abazii-60 000 000. Qala Isith. B14.
Qala Isith. B14.
NgesiGirigi, yi-por·nei′a. Qala Ihlathululo.
NgesiGirigi kusetjenziswe ibizo eliqalisela emuntwini otjhadileko oya emabhayini nomuntu angakatjhadi naye.
NgesiHebheru, kusetjenziswe ibizo eliqalisela emuntwini otjhadileko oya emabhayini nomuntu angakatjhadi naye.
Qala Isith. B14.
NgesiGirigi, “pheze ngesimbi yesithathu.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
NgesiGirigi, “pheze ngesimbi yesithandathu.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
NgesiGirigi, “pheze ngesimbi yethoba.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
NgesiGirigi, “pheze ngesimbi yetjhumi nanye.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
Qala Isith. B14.
Qala Isith. B14.
Qala Isith. B14.
Qala Isith. A5.
NgesiGirigi, “ilitje eliyihloko yekhona.” Ilitjeli libekwa phezulu ekhoneni ukuhlanganisa amaboda amabili bona aqine.
Qala Isith. A5.
NgesiGirigi, “ezinonisiweko.”
Qala Isith. B14.
Qala Isith. B5.
Qala Ihlathululo.
Qala Isith. A5.
Amabhokisana aneengcenye ezine zomThetho, ebewathwalwa epandla madoda amaJuda begodu abotjhwe emkhonweni wangesinceleni bona awavikele.
Namkha “Mfundisi.”
Qala Isith. A3.
NgesiGirigi, “umphroselithe.”
Qala Ihlathululo.
Iminti, idili nekhumini ziinongo zokunandisa ukudla.
Qala Ihlathululo.
Qala Isith. A5.
Qala Ihlathululo.
Qala Ihlathululo.
Qala Ihlathululo.
Namkha “bekawazi umlindo.”
NgesiGirigi kusetjenziswe ibizo eliqalisela kumuntu wengubo ongakhenge alale nendoda.
Italende yamaGirigi beyilingana ne-20.4 kg. Qala Isith. B14.
NgesiGirigi, “isiliva.”
Namkha “amarhubo.”
Ilegiyona linye belimasotja angaba zii-4 000 kuya kwazii-6 000, lapha lisetjenziselwe ukuqalisela esibalweni esikhulu, esingakalinganiswa.
NgesiGirigi, “indawo yababumbi.” Kungenzeka yindawo lapha abantu abasebenza ngokubumba basebenzela khona.
Qala Isith. A5.
Qala Ihlathululo.
Qala Ihlathululo.
Qala Ihlathululo.
NgesiGirigi, “kusukela ngesimbi yesithandathu.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
NgesiGirigi, “bekwaba ngesimbi yethoba.” Nawubala kusukela ekuphumeni kwelanga.
Namkha “amathuna asikhumbuzo.”
Nangabe itshwayo belisusiwe, lokho bekuzokutjengisa bona ithuna livuliwe.
Qala Isith. A5.
Namkha “ethuneni elisikhumbuzo.”