LAIBULALE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAIBULALE YA PA INTANETI
Chinsenga (Mozambique)
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MISONKHANO
  • w22 May map. 20-25
  • Malangizo anzelu amene angotiyavya nsiku zonse

Pambali yamwasankha paliye vidiyo.

Sole, palipaphoniyeka peyenzezenguluka vidiyo

  • Malangizo anzelu amene angotiyavya nsiku zonse
  • Nsanja ya Mulonda (Yophunzila)—2022
  • Tumitu
  • TIKOWONA NDALAMA MU NJILA YOYENELA
  • TIKOWONA NTCHITO MU NJILA YOYENELA
  • TIKOLIWONA MU NJILA YOYENELA
Nsanja ya Mulonda (Yophunzila)—2022
w22 May map. 20-25

NKHANI YOPHUNZILA N.° 22

Malangizo anzelu amene angotiyavya nsiku zonse

“Yehova opeleka nzelu.”—MIY. 2:6.

NYIMBO N.° 89 Nkhalani omvwila kuti mulondele madaliso

VATIKUTI TIPHUNZILEa

1. Ndaŵa yanji tonse tufunikila nzelu yofumila kwa Mulungu? (Miyambo 4:7)

KENO MWEWO mwenzefunika kupanga chosankha chofunika ngako, mosakaikila mwipemphela kusenga nzelu—chifukwa mwenzeziŵa kuti kuchita vamene ivi n’kofunika. (Yak. 1:5) Mfumu Solomo elemba kuti: “Nzelu niye chinthu chofunika ngako.” (Ŵelengani Miyambo 4:7.) Kulaŵila chendi, Solomo enzenenalini za ntundu uliwonse wa nzelu. Yove enzenena za nzelu yofumila kwa Yehova Mulungu. (Miy. 2:6) Koma kansi nzelu yofumila kwa Mulungu ingatiyavye kulimbana na mavuto ŵatukumana nawo masiku ŵano? Eye n’vokwanishika, monga mwatikuti tiwonele mu nkhani ino.

2. Kansi ni njila imozi yotyani yatingankhalile chendi ŵanthu anzelu?

2 Njila imozi yatingankhalile chendi ŵanthu anzelu, ni kuphunzila nokatishila ntchito viphunziso va ŵanthu aŵili amene enze anzelu ngako. Choyamba, tikambilane chisanzo cha Solomo. Baibolo yunena kuti: “Mulungu epitilija kupasa nzelu Solomo ziliye malile na luso yomvwisha vinthu yosaneneka.” (1 Maf. 4:29) Chachiŵili, tikambilane chisanzo cha Yesu, wamene enze munthu wanzelu ngako kupambana aliyense enkhalako. (Mt. 12:42) Ponena za Yesu, ulosi winena kuti: “Mzimu wa Yehova uzankhazikike pali yove, mzimu wanzelu na womvwisha vinthu.”—Yes. 11:2.

3. Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino?

3 Pokatishila ntchito nzelu zawo zechipasiwa na Mulungu, Solomo pamozi na Yesu epeleka malangizo othandiza pa nkhani zofunika ngako kuli aliyense wa sewo. Mu nkhani ino, tikambilane atatu mwa malangizo amene awo amene ni: Kufunika kowona ndalama mu njila yoyenela, ntchito komasoti mwatuliwonela.

TIKOWONA NDALAMA MU NJILA YOYENELA

4. Kansi chuma cha Solomo chenzesiyana tyani na cha Yesu?

4 Solomo enze wolemela ngako ndipo enzenkhala mu ng’anda iweme ngako. (1 Maf. 10:7, 14, 15) Koma Yesu enze na vinthu vitontho, ndipo enzeve ng’anda yake-yake. (Mt. 8:20) Olo n’tetyo, onse aŵili enzewona vinthu vakuthupi mu njila yoyenela—chifukwa chakuti nzelu zawo zenzefumila kwa Yehova Mulungu.

5. Kansi Solomo enzeziwona tyani moyenela ndalama?

5 Solomo enena kuti ndalama “zuteteza.” (Mlal. 7:12) Tikaŵa na ndalama, tingankhale na vinthu vatufunikila komasoti vinthu viyakine vatufuna. Koma olo kuti Solomo enze wolemela, eziŵa kuti pali vinthu viyakine vofunika ngako kupambana ndalama. Mwachisanzo, yove elemba kuti: “Ni bwino kusankha zina iweme kusiyana na kunkhala na chuma chinyinji.” (Miy. 22:1) Solomo enenasoti kuti ŵanthu okonda ndalama osangalalalini na vinthu valinavo. (Mlal. 5:10, 12) Ndipo yove enena kuti tufunikalini kuganiza kuti ndalama ni chinthu chofunika ngako, chifukwa chakuti ndalama zatili nazo zingasile mokulumija.—Miy. 23:4, 5.

Kansi kawonedwe kasu pa vinthu vakuthupi kotikangisha kuika vinthu vokhuza Ufumu pa malo oyamba pa moyo wasu? (Onani ndime 6–7.)d

6. Kansi Yesu enzeviwona tyani moyenela vinthu vakuthupi? (Mateyu 6:31-33)

6 Yesu enzewona vinthu vakuthupi moyenela. Yove enzesangalala na kulya komasoti kumwa. (Lk. 19:2, 6, 7) Pa nthawe iyakine yove epanga vinyu muweme ngako—chamene chenze chodabwisa choyamba mwa vodabwisa vake. (Yoh. 2:10, 11) Ndipo pa nsiku yechimwalila, yove enze evwala chovwala cha ntengo wapatali. (Yoh. 19:23, 24) Koma Yesu aliyelole kuti vinthu vakuthupi vinkhale vofunika ngako pa moyo wake. Yove euja ophunzila ŵake kuti: “Kapolo angatumikilelini mabwana aŵili . . . Mungakwanishelini kutumikila Mulungu na chuma nthawe imozi.” (Mt. 6:24) Yesu ephunzisa kuti keno tuika vinthu vokhuza Ufumu wa Mulungu pa malo oyamba, Yehova akowoneshesha kuti tufwana vinthu vatufunikila.—Ŵelengani Mateyu 6:31-33.

7. Kansi m’bale muyakine epindula tyani chifukwa chowona ndalama moyenela?

7 Abale na alongo ŵasu anyinji apindula chifukwa chokatishila ntchito malangizo anzelu a Yehova okhuza ndalama. Ganizilani chisanzo cha m’bale muyakine wosalungula zina yake Daniel. Yove enena kuti: “Penenze ntontho, nisankha kuti chinthu chofunika ngako pa moyo wangu chinkhale kutumikila Yehova.” Chifukwa chakuti opitilija kunkhala na moyo wosafuna vinthu vinyinji, Daniel okatishila ntchito nthawe na maluso ŵake pochita vinyinji potumikila Yehova. Yove enenasoti kuti: “Ninganene mofumila pansi pa ntima kuti nudandaulalini olo patontho pa vinthu venisankha. Kulaŵila chendi, sembe nifwana ndalama zinyinji kuti nenzeziwona kunkhala chinthu chofunika ngako pa moyo wangu. Kuti vichitika tetyo, sembe niliye azishamwali aweme monga ni ŵanili nawo lomba. Kuti niika maganizo ŵangu pa ndalama, sembe nusangalalalini monga ni mwanusangalalila lomba chifukwa chakuti nuika maganizo ŵangu onse pa kutumikila Yehova. Paliye ntika oliwonse wa ndalama wamene ungalingane na madaliso awanipasa Yehova.” Kulaŵila chendi, tupindula ngako keno tuika maganizo ŵasu pa vinthu vauzimu, osati pa ndalama.

TIKOWONA NTCHITO MU NJILA YOYENELA

8. Kansi tuziŵa tyani kuti Solomo enzewona ntchito mu njila yoyenela? (Mlaliki 5:18, 19)

8 Solomo enena kuti chisangalalo chatingafwane chifukwa chokata ntchito mwakhama ni “mphaso yofumila kwa Mulungu.” (Ŵelengani Mlaliki 5:18, 19.) Yove elemba kuti: “Kukata ntchito iliyonse kupindulisha.” (Miy. 14:23) Solomo enzeziŵa kuti mawu amene aŵa ni achendi. Yove enze munthu wakhama pa ntchito! Yove emanga mang’anda anyinji, kulima minda yampesa, kupanga madimba na madamu a manzi. Yove emangasoti matauni. (1 Maf. 9:19; Mlal. 2:4–6) Ntchito zamene izi zenzefuna mphamvu, ndipo mosakaikila zimuchitisha kunkhala wosangalala. Koma Solomo aliyedalile tyala vinthu vamene ivo kuti vimuletele chisangalalo. Yove echitasoti vinyinji potumikila Yehova. Mwachisanzo, eyanganila ntchito yomanga kachisi muweme wolambililamo Yehova—yamene yenze ntchito yomanga ya vyaka 7! (1 Maf. 6:38; 9:1) Pavuli pakuti wakatako ntchito zosiyana-siyana, zakuthupi na zauzimu, Solomo eziŵa kuti ntchito zauzimu n’zofunika ngako kupambana zakuthupi.Yove elemba kuti: “Pakuti vonse vanenewa, mfundo ikulu ni yakuti: Yopa Mulungu wachendi nosunga malamulo ŵake.”—Mlal. 12:13.

9. Kansi Yesu enzechita tyani kuti ntchito yake yakuthupi ipitilije kunkhala pamalo ŵake?

9 Yesu enze wolimbikila pa ntchito. Yove penze mulumbwana, enzekata ntchito ya ukalipentala. (Mk. 6:3) Mosakaikila, makolo ŵake enzemutembeja pa thandizo yenzepeleka poyeja-yeja kuti asamalile vosoŵa va banja yawo ikulu. Yesu enze wangwilo, ndipo ezekwanisha kukata ntchito yake bwino-bwino, tetyo n’vowonekelatu kuti ŵanthu anyinji enzevifunishisha vinthu venzepanga! N’vowonekelatu kuti Yesu enzesangalala na ntchito yake. Koma olo kuti enze munthu wakhama pa ntchito, Yesu enzewoneshesha kuti ofwana nthawe yotumikila Yehova. (Yoh. 7:15) Pavuli pake, monga mulaliki wa nthawe zonse, yove elangiza ŵanthu ŵenzephunzisa kuti: “Osati mukokata ntchito kuti mungofwana tyala chakulya chamene chuwonongeka, koma kuti mufwane chakulya chunkhalisha chupeleka moyo wosasila.” (Yoh. 6:27) Ndipo pa Ulaliki wapa Lupili, Yesu enena kuti: “Unjikani chuma chanu kululu.”—Mt. 6:20.

Chithunzi: 1. John okata ntchito mu ofesi yake usiku. 2. Tom na nkulu muyakine oŵelenga lemba pofuna kulimbikisa mulongo ku ng’anda kwake.

Kansi tingachite tyani kuti tipitilije kuwona ntchito zakuthupi na zauzimu mu njila yoyenela? (Onani ndime 10-11.)e

10. Kansi ni vuto yotyani ingankhalepo keno tukata luweme ntchito yasu?

10 Keno tukatishila ntchito malangizo anzelu a Yehova, yove akotiyavya kuwona ntchito yasu mu njila yoyenelela. Monga Akhilisitu, tuphunzisiwa kuti “tikolimbikila kukata ntchito . . . , iweme.” (Aef. 4:28) Kanyinji-kanyinji mabwana ŵasu owona kuti nise ŵanthu achilungamo komasoti tulimbikila kukata ntchito, ndipo payakine angatiuje kuti owona ntchito yasu kunkhala yofunika. Vamene ivi vingachitishe kuti tikokata ntchito kwa ma awazi anyinji chifukwa chakuti tufuna kuti mabwana ŵasu akowona kuti a Mboni za Yehova ni ŵanthu aweme. Koma keno tingachite vamene ivi, tingankhalelini na nthawe yokwanila yotandala na banja yasu olo yochita vinthu vokhuza kulambila Yehova. Tufunika kuchinja vinthu viyakine kuti tikonkhala na nthawe yokwanila—yochita vinthu vofunika ngako.

11. Kansi m’bale muyakine ephunzila chinji pa nkhani yowona ntchito mu njila yoyenela?

11 M’bale muyakine wachilumbwana zina yake William, ephunzilapo kanthu pa chisanzo cha m’bale muyakine kwenzekata ntchito kuti ni bwino kunkhala na maganizo oyenela pa nkhani ya ntchito. Ponena za nkulu wamene emulemba ntchito, William enena kuti: “[M’bale wamene uyu] ni chisanzo chiweme ngako cha ŵanthu amene olimbikila kukata ntchito. Yove olimbikila kukata ntchito ndipo ali pa ushamwali uweme na makasitomala ŵake chifukwa chakuti okata luweme ntchito yake. Koma nthawe yokotoka ikakwana, yove olekeja kukata ntchito yamene iyo kuti akatishile ntchito nthawe na mphamvu zake kuti ayavye banja yake pa kulambila Yehova. Kansi muziŵa chinthu chochitisha chidwi ngako pa nkhani yamene iyi? Yove ni mmozi mwa ŵanthu amene ni osangalala ngako ŵanuziŵa!”b

TIKOLIWONA MU NJILA YOYENELA

12. Kansi Solomo ewonesha tyani kuti enzeliwona moyenela, koma kansi n’chinji chichitika pavuli pake?

12 Solomo penzelambila Yehova mokhulupilika, enzeliwona mu njila yoyenela. Penze mulumbwana, molichefwa yove enzeziŵa vinthu vangalekekwanisha ndipo enzesenga Yehova kuti amusogolele. (1 Maf. 3:7–9) Kumayambililo kwa ulamulilo wake, Solomo enzeziŵasoti kuyofya konkhala womeka. Yove elemba kuti: “Kumeka kufwikisha munthu ku chiwonongeko, ndipo ntima wolikuja uchitisha munthu kukhumudwa.” (Miy. 16:18) Koma chomvwisha chisoni n’chakuti papita nthawe, Solomo ekangiwa kukonkheja malangizo ŵake. Papita nthawe mu ufumu wake, yove enkhala wolikuja ndipo eyamba kunyalanyaza malangizo a Mulungu. Mwachisanzo, ayakine mwa malamulo amene awo enzenena kuti mfumu ya Chiheberi yufunikalini ‘kupasha anakazi kuti ntima wake ungapatuke.’ (Deut. 17:17) Solomo enyalanyaza lamulo yamene iyo ndipo elungula anakazi 700 na ayakine apambali okwana 300, ndipo anyinji mwa anakazi amene awo enze akunja! (1 Maf. 11:1–3) Solomo payakine enzewona kuti kuchita vamene ivi ‘kuliye vuto.’ Papita nthawe, Solomo ekumana na vinthu viipa chifukwa chosamvwila Yehova.—1 Maf. 11:9-13.

13. Kansi tingaphunzile chinji keno tuganizila za kulichefya kwa Yesu?

13 Yesu epitilija mphela kuliwona moyenela komasoti enze munthu wolichefya. Akaliyewela pano pachalo, Yesu echita vinthu vinyinji viweme potumikila Yehova. Kupitila mwa Yesu, “vinthu vonse vilengewa vakululu na va pano pachalo.” (Akol. 1:16) Pa ubatizo wake, vuwoneka kuti Yesu ekumbukila vinthu vechichita penze na Atata ŵake. (Mt. 3:16; Yoh. 17:5) Koma vamene ivi viliyechitishe Yesu kunkhala munthu wolikuja. Mmalomwake, yove aliyechite vinthu mu njila yakuti aliwoneshele kuti ni wapalulu ngako kupambana aliyense. Yove euja ophunzila ŵake kuti “aliyewele kuzatumikiliwa, koma kuzatumikila na kuzapeleka moyo wake dipo nowombola ŵanthu anyinji.” (Mt. 20:28) Yove enenasoti molichefya kuti sembe aliyekwanishe kuchita chilichonse mwa kufuna kwake. (Yoh. 5:19) Yove enze wolichefya ngako! Yesu etisiila chisanzo chiweme ngako kuti tikonkheje.

14. Kansi tingaphunzile chinji kufumila kwa Yesu pa nkhani yoliwona mu njila yoyenela?

14 Yesu ephunzisa ophunzila ŵake kuti akoliwona mu njila yoyenela. Pa nthawe iyakine, Yesu eŵasimikijila kuti: “Sisi yonse ya mmutu mwanu oiŵelenga.” (Mt. 10:30) Mawu amene aŵa ni otonthoja ngako kuli sewo, makamaka keno tuliwona kuti nise osafunika. Vamene ivi vutanthauza kuti Atata ŵasu ŵakululu otikonda ngakosoti—ndipo otiwona kunkhala ofunika ngako m’menso mwake. Keno Yehova watilola kuti tikomulambila nowona kuti nise oyenelela kuzankhala na moyo wosasila m’chalo chanyowani, tufunikalini kukaikila.

Chithunzi: 1. John olichosa foto pafupi na motoka yake. 2. Tom olichosa foto pamozi na azishamwali ŵake ayakine pakuyavya kukonzasoti Ng’anda ya Misonkhano.

Kansi n’chinji chingachitike keno tuliwonalini mu njila yoyenela? (Onani ndime 15.)f

15. (a) Kansi Nsanja ya Olonda iyakine ifotokoza kuti tufunika kuliwona motyani? (b) Monga mwatuwonela vithunzi pa pedji 24, kansi ni madaliso otyani ŵatuluza keno tuganizila za sewo seka?

15 Kwa vyaka 15 vapita, pa nkhani yakuti tufunika kuliwona moyenela, Nsanja ya Olonda iyakine inena kuti: “Kulaŵila chendi, tufunikalini kuliwona kuti nise apalulu ngako mpaka kuyamba kulikuja. Komasoti tufunikalini kuganiza kuti nise atyala-tyala mpaka kufwika ponkhala wokhumudwa. Mmalomwake, cholinga chasu chikonkhala kuliwona moyenela, poganiza kuti pali vinthu viyakine vatingakwanishe kuchita na viyakine vatingalekekwanisha. Mwanakazi muyakine wa Chikhilisitu enena kuti: ‘Newo ninelini munthu muipa ngako, komasoti ninelini munthu muweme ngako. Pali vinthu vanukwanisha kuchita na vanisakwanisha kuchita, monga ni mwalili ŵanthu onse.’”c N’vowonekelatu luweme kuti ni chinthu chabwino kuliwona mu njila yoyenela.

16. Ndaŵa yanji Yehova otipasa malangizo anzelu?

16 Kupitila m’Mawu ŵake, Yehova otipasa malangizo anzelu. Yove otikonda ndipo ofuna kuti tikonkhala osangalala. (Yes. 48:17, 18) Njila ya nzelu—yamene ingatiletele chisangalalo chikulu—ni kuika vinthu vokhuza kulambila Yehova pa malo oyamba pa moyo wasu. Keno tuchita vamene ivi, tipewe mavuto anyinji ŵakukumana nawo ŵala amene oika ngako maganizo ŵawo pa ndalama, pa ntchito olo mwakuliwonela. Tiyeni tonse tinkhale osimikija kunkhala ŵanthu anzelu nokondwelesha ntima wa Yehova!—Miy. 23:15.

KANSI TINGAPHUNZILE CHINJI KUFUMILA PA MALANGIZO OUJILIWA A SOLOMO NA YESU OKHUZA MWATUFUKILA KUWONELA PA NKHANI YA . . .

  • ndalama?

  • ntchito?

  • mwatuliwonela?

NYIMBO N.° 35 ‘Mukosimikijila kuti vinthu vofunikila ngako ni vini’

a Solomo na Yesu enze na nzelu ngako. Yehova Mulungu niye eŵapasa nzelu zenze nazo. Mu nkhani ino, tiwone vatingaphunzile kufumila pa malangizo oujiliwa a Solomo na Yesu okhuza kunkhala na maganizo aweme pa nkhani ya ndalama, ntchito, na mwatuliwonela. Tiwonesoti mwapindulila abale na alongo ŵasu ayakine chifukwa chokatishila ntchito vinthu vakuphunzila m’Baibolo pa nkhani zamene izi.

b Onani nkhani yakuti “Kodi Mungatani Kuti Muzisangalala Ndi Ntchito Yanu?” mu Nsanja ya Olonda ya 1 February, 2015.

c Onani nkhani yakuti “Baibulo Lingakuthandizeni Kukhala Wosangalala” mu Nsanja ya Olonda ya 1 August, 2005.

d MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: John na Tom ni abale aŵili amene ali mumpingo umozi. John otola nthawe ikulu posamalila motoka yake. Tom okatishila ntchito motoka yake poyavya ayakine kuti akolalikila komasoti kupezeka pamisonkhano ya mpingo.

e MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: John okata ntchito kwa ma awazi anyinji. Yove ofunalini kukhumudwisa abwana ŵake. Tetyo, nthawe zonse abwana ŵake akamusenga kuti akotoke mochelwa, John ovomela. Usiku wamene uyo, Tom, wamene ni ntumiki wothandiza oyenda pamozi na nkulu ndipo ochita ulwendo wauchiŵeta. Tom enze eujako abwana ŵake kuvuli kuti yove kanyinji-kanyinji opatula nthawe nchingulo kuti achite vinthu vokhuza kulambila Yehova ndipo angakatelini ntchito pa nthawe yamene iyi.

f MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: John oganizila za yove yeka. Tom, owona Yehova kunkhala chinthu chofunika ngako pa moyo wake. Chifukwa cha vamene ivi, yove ofwana azishamwali anyinji ndipo okata nawo ntchito pamozi pokonzasoti Ng’anda ya Misonkhano.

    Mabuku a Chinsenga (2014-2025)
    Fumani
    Loŵani
    • Chinsenga (Mozambique)
    • Tumijilani muyanu
    • Yamukonda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible Tract Society of Pennsylvania
    • Malangizo okatishila ntchito
    • Nkhani yosunga chisinsi
    • Kuika chitetezo
    • JW.ORG
    • Loŵani
    Tumijilani muyanu