Pitilijani kupindula poyopa Mulungu

1-2. Molingana na Loti, kansi Akhilisitu okumana na vuto yotyani masiku ŵano?

TIKOWONA minkhalidwe iipa ya ŵanthu masiku ŵano, tikumvwa monga ni mwenzemvwila Loti. Yove “evutika ntima ngako na kuloŵelela kwa ŵanthu ofwaya malamulo,” chifukwa yove enzeziŵa kuti Atata ŵasu akululu ozondana na minkhalidwe iipa. (2 Pet. 2:7, 8) Kuyopa Mulungu nomukonda kwechitisha Loti kukana minkhalidwe iipa ya ŵanthu enzemuzenguluke. Sewo nase tunkhala pakati pa ŵanthu amene oyendelalini mfundo za Yehova komasoti amene olemekezelatulini mfundo zake za minkhalidwe iweme. Olo n’tetyo, tingapitilije mphela kunkhala na minkhalidwe iweme keno tupitilija kukonda Mulungu komasoti kumuyopa moyenelela.—Miy. 14:2.

² Yehova otiyavya kuchita vamene ivi kupitila m’malangizo amene opezeka m’buku ya Miyambo. Akhilisitu onse analume na anakazi, atontho-atontho na akulu-akulu angapindule ngako na malangizo anzelu opezeka mu buku ya Miyambo yamene iyi.

KUYOPA MULUNGU KUTITETEZA

3. Mokatijana na Miyambo 17:3, kansi ni chifukwa chimozi chotyani chatufunikila kutetezela ntima wasu? (Onanisoti chithunzi.)

³ Chifukwa chikulu chatufunikila kutetezela ntima wasu wophiphilisila ni chakuti Yehova ofufuza mitima yasu. Vamene ivi vutanthauza kuti yove owona vinyinji kupambana vangawone ŵanthu ayakine ndipo oziŵa kuti nise ŵanthu otyani. (Ŵelengani Miyambo 17:3.) Yove azatikonde keno tingapitilije kuganizila malangizo ŵake amene angatiyavye kunkhala na moyo wosasila. (Yoh. 4:14) Tikachita tetyo tizawonongewelini na minkhalidwe komasoti wenye wa Satana na ŵanthu ŵake a muli chino chalo. (1 Yoh. 5:18, 19) Tikankhala pa ushamwali wotang’a ngako na Yehova, tuyamba kumukonda komasoti kumulemekeza ngako. Chifukwa chakuti tufunalini kukhumudwisa Atata ŵasu tizapewe kuganizila chinthu chilichonse chamene chingachitishe kuti tichite chimo. Tikezeyesewa kuti tichite chinthu chiipa, tingezelikonsha kuti, ‘Kansi ningakhumudwisile lona munthu wamene wawonesha kuti onikonda ngako?’—1 Yoh. 4:9, 10.

4. Kansi kuyopa Yehova kwimuteteza tyani mulongo muyakine kuti osati agonje pa mayeselo?

⁴ Marta, mulongo wa ku Croatia wamene eyesewa kuti achite chiwele-wele, elemba kuti: “Niwona kuti kwenze kovuta kuganiza luweme nolilesha ku chilako-lako chofuna kusangalala na chisangalalo chakanthawe cha uchimo. Koma kuyopa Yehova kweniteteza.”b Kansi kuyopa Mulungu kwechita tyani vamene ivo? Marta enena kuti yove eganizila za vokonkhapo va kupanga vosankha viipa. Nase tingachitesoti chimozi-mozi. Chokonkhapo chiipa ngako n’chakuti tizamvwishe chisoni Yehova ndipo tizankhalelini pa mzela wa ŵanthu amene akuti azamulambile kosasila.—Gen. 6:5, 6.

5. Kansi tingaphunzilepo chinji kufumila pa vechitikila Leo?

⁵ Keno tuyopa Yehova, tuchita vinthu mosamala popewa kunkhala pa ushamwali na ŵanthu aminkhalidwe iipa. Yamene iyi, niye phunzilo yechiphunzilapo Leo, wamene onkhala ku Congo. Papita vyaka 4 kufumila pechibatizika, yove eyamba kutandala na ŵanthu aipa. Yove enzewona kuti kuchita vamene ivi kwenzelini kuphoniya malinga tyala keno yove enzechitalini vinthu viipa. Papita tyala nthawe itontho, azishamwali ŵake aipa amene awo, emuchitisha kunkhala chakolwa nochita chiwele-wele. Pavuli pake yove eyamba kuganizila ngako venzemuphunzisa makolo ŵake Achikhilisitu komasoti chisangalalo chenze nacho. Kansi vokonkhapo vake venze votyani? Yove eyambasoti kuchita vinthu moganiza luweme. Moyavyiwa na akulu, yove ejokela kwa Yehova. Palipano yove otumikila mosangalala monga nkulu komasoti mpainiya wapadela.

6. Kansi tikambilane za anakazi aŵili ophiphilisila otyani?

⁶ Tiyeni tikambilane chapitala 9 cha buku ya Miyambo, pamene tuŵelengapo za anakazi aŵili. Mmozi opanamila nzelu ndipo muyakine opanamila kupusa. (Yelekezelani na Aroma 5:14; Agalatiya 4:24.) Patukambilana vamene ivi, tikokumbukila mmaganizo ŵasu kuti chalo cha Satana chukonda vinthu vachiwele-wele komasoti vinthu volaula. (Aef. 4:19) Tetyo ni chinthu chofunika kuli sewo kupitilija kuyopa Mulungu nopewelatu vinthu viipa. (Miy. 16:6) Tikachita tetyo, sewo tonse keno nise analume olo anakazi tingapindule na vayunena nkhani ino. Aliyense wa anakazi aŵili amene awo ofotokozewa kuti oita munthu wala asaziŵa vinthu—wamene “aliye nzelu mu ntima mwake.” Aliyense wa ove, onena kuti, ‘Welani muloŵe ng’anda mwangu muzalye chakulya.’ (Miy. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Koma vokonkhapo va kuita kwa anakazi aŵili amene aŵa ni vosiyana ngako.

MUKOKANA KUITIWA NA MWANAKAZI WOPUSA

7. Mokatijana na Miyambo 9:13-18, kansi nichinji chuchitikila ŵanthu ŵala amene ovomela kuitiwa na mwanakazi wopusa? (Onanisoti chithunzi.)

⁷ Ganizilani vokhuza kuita kwa “mwanakazi wopusa.” (Ŵelengani Miyambo 9:13-18.) Yove motang’a ntima oŵilikija kuli ŵanthu ŵala aliye nzelu kuti, “Patukilani kuno” ndipo muzalye. Kansi vokonkhapo vake ni votyani? “Kwamene uko kuli akufwa.” Payakine mwewo mungakumbukile mawu ophiphilisila olingana na amene aŵa amene opezeka kumayambililo kwa buku ya Miyambo. Mawu amene awo otichenjeja vokhuza “mwanakazi wachilwendo” komasoti “wolaŵila mochenjela.” Sewo tuujiwa kuti: “Pakuti ng’anda yake yuselukila kumanda.” (Miy. 2:11-19) Lemba ya Miyambo chapitala 5:3-10 yutichenjeja vokhuza mwanakazi muyakine “mwanakazi wachilwendo” wamene “mendo ŵake oselukila ku imfwa.”

8. Kansi ni chosankha chotyani chatufunikila kupanga?

⁸ Ŵanthu ŵala amene oitiwa na “mwanakazi wopusa” ofunikila kupanga chosankha: Kansi ove avomele kuitiwa kwamene uko kapena akane? Sewo nase tingafunikile kupanga chosankha cholingana na chamene ichi. Kansi tizachite tyani tikezeyesewa kuti tichite chiwele-wele kapena kulolela vinthu volaula, vamene vupezeka mmanyunzipepala komasoti pa intaneti?

9–10. Kansi ni vifukwa viyakine votyani vatufunikila kupewela nkhalidwe ya chiwele-wele?

⁹ Pali vifukwa vomvwika vopewela minkhalidwe ya chiwele-wele. “Mwanakazi wopusa” ofotokozewa monga ni munthu wala wamene onena kuti: “Manzi oiŵa onzuna.” Kansi “manzi oiŵa” ni chinji? Baibolo yuyelekezela kuyonana kwa pakati pa mwanalume na mwanakazi wake na manzi osisimula. (Miy. 5:15-18) Mwanalume na mwankazi amene alungulana mwa lamulo ololewa kusangalala poyonana. Vamene ivi, ni vosiyana ngako na “manzi oiŵa.” Vamene ivi, vingatanthauze kuyonana koleshewa. Kanyinji-kanyinji, vamene ivi vuchitika mofisa monga ni mwavilili na kawalala wamene oiŵa mofisa. “Manzi oiŵa” angawoneke monga ni aweme mwapadela makamaka keno oiŵa amene awo oganiza monga kuti paliye aliyense angaziŵe vinthu vachita. Vamene ivi ni vinthu vomvwisha chisoni ngako! Yehova owona vinthu vonse. Keno sewo tingaluze madaliso a Yehova, chamene ichi chingankhale chinthu choŵaŵa komasoti chiipa ngako, vamene ivi niye vingatichitikile ndipo kulaŵila chendi vamene ivi ni vinthulini “vonzuna” kapena vokondwelesha. (1 Akor. 6:9, 10) Koma palisoti viyakine.

¹⁰ Nkhalidwe ya chiwele-wele ingakuchitisheni kumvwa nsoni, kuliwona monga nimwe munthu watyala-tyala, kutola vumo ya pasanga, komasoti ingasilije banja. Kulaŵila chendi, ni chinthu cha nzelu kukana kuitiwa na mwanakazi wopusa. Kuyangijila pa kutaya ushamwali wawo na Yehova, ŵanthu anyinji amene ochita nkhalidwe ya chiwele-wele otola matenda amene angakwanishe kufwa nawo. (Miy. 7:23, 26) Vesi 18 ya chapitala 9 yusilija na mawu akuti: “Oitiwa na mwanakazi wamene uyu ali ku malo apansi a ku Manda.” Lomba, ndaŵa yanji anyinji ovomela kuita kwake kwa chinyengo kwamene kusogolela kusoka?—Miy. 9:13-18.

11. Ndaŵa yanji kulolela vinthu volaula ni koyofya ngako?

¹¹ Chinthu chimozi chamene ni chofala ngako chatufunikila kupewa ni kulolela vinthu volaula. Ŵanthu ayakine oganiza kuti kulolela vinthu volaula kuliye vuto. Koma volaula vuwononga ŵanthu, vuchitisha ŵanthu kuleka kulilemekeza komasoti kuleka kulemekeza ayakine, ndipo ni vovuta ngako kusiya chiyoloŵezi chololela vinthu vamene ivi. Vithunzi volaula ni vamphamvu ngako; ŵanthu akalolela vithunzi volaula vunkhala vovuta kuti aviluŵe. Kulolela vinthu volaula kuyavyalinisoti ŵanthu kusilija vilako-lako viipa, kuchita vamene ivi kuchitisha vilako-lako vamene ivo kunkhala vamphamvu ngako. (Akol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Kulaŵila chendi, ŵanthu anyinji amene ololela vinthu volaula ochitasoti vachiwele-wele.

12. Kansi tingawoneshe tyani kuti tuyeja-yeja kupewa vithunzi vamene vingatichitishe kunkhala na maganizo ofuna kuchita chiwele-wele?

¹² Kansi sewo monga Akhilisitu tufunikila kuchita tyani keno pachipangizo chasu cha makono pawela chithunzi cholaula? Tufunikila kuleka kuchilolesha nthawe yamene iyo. Keno tukumbukila kuti ushamwali wasu na Yehova ni chuma cha ntengo wapatali ngako kuzankhale kosavuta kuchita vamene ivo. Olo vithunzi viyakine vamene ni vosalaula vingatichitishe kunkhala na chilako-lako choyonana. Ndaŵa yanji tufunikila kuvipewa? Ndaŵa tufunalini olo patontho peka kuti tichite chigololo mu ntima mwasu. (Mt. 5:28, 29) Nkulu muyakine waku Thailand zina yake David enena kuti: “Newo nulikonsha kuti: ‘Olo kuti vithunzi vamene ivo ni vosalaula, kansi Yehova angakondwele keno newo ningapitilije kuvilolesha?’ Kuganiza mwanjila yamene iyi kuniyavya kuchita vinthu mwa nzelu.”

13. Kansi ni chinji chutiyavya kuchita vinthu mwa nzelu?

¹³ Kuyopa kuchita chinthu chilichonse chamene chingakhumudwise Yehova kungatiyavye kuchita vinthu mwanzelu. Kuyopa Mulungu niye “chiyambi,” kapena kuti maziko, ‘a nzelu.’ (Miy. 9:10) Tuwona vamene ivi kumayambililo kwa chapitala 9 cha buku ya Miyambo, kwamene “nzelu ngayo-ngayo” oiyelekezela na mwanakazi muyakine.

MUKOVOMELA KUITIWA NA MWANAKAZI WA NZELU

14. Kansi ni fanizo iyakine yotyani yatuŵelenga pa Miyambo chapitala 9:1-6?

¹⁴ Ŵelengani Miyambo 9:1-6. Pamene apa tuŵelenga vokhuza pempho yofumila kwa Yehova wamene ni Nyamalenga wasu, komasoti chisime cha nzelu zonse. (Miy. 2:6; Aro. 16:27) Mu nkhani yamene iyi tuŵelengamo vokhuza ng’anda ikulu ya vipilala 7. Vamene ivi vuwonesha kuti Yehova ali na ntima wopasa ndipo olondela onse ŵala amene ofuna kukatishila ntchito nzelu zake pa moyo wawo.

15. Kansi Mulungu otisenga kuti tichite tyani?

¹⁵ Yehova ali na ntima wopasa, ndipo opeleka vinthu vinyinji. Minkhalidwe yamene iyi yuwonekela mu “nzelu ngayo-ngayo,” yamene pa Miyambo chapitala 9 yuyelekezelewa na mwanakazi. Mavesi amene aŵa onena kuti mwanakazi wamene uyu, waita ŵanthu kuti aloŵe m’ng’anda mwake kuti alye chakulya chiweme, na nyama, komasoti vinyu wawakonza. (Miy. 9:2) Kuyangijila pamene apo, mokatijana na vesi 4 na 5: “Yove [nzelu ngayo-ngayo] ouja munthu aliyense asaziŵa vinthu kuti: ‘Welani, muzalye chakulya changu.’” Ndaŵa yanji tufunikila kuluta ku ng’anda ya nzelu ngayo-ngayo na kulya chakulya chawakonza? Yehova ofuna kuti ŵana ŵake ankhale anzelu komasoti otetezeka. Yove ofunalini kuti tiphoniyeshe vinthu vamene vingachitishe kuti tikumane na mavuto. N’chifukwa chake “ŵanthu owongoka ntima yove waŵasungila nzelu zopindulisha.” (Miy. 2:7) Keno tuyopa Yehova moyenelela, tizachite vinthu vomukondwelesha. Sewo tumvwishila malangizo ŵake anzelu, ndipo tuŵakonkheja mosangalala.—Yak. 1:25.

16. Kansi kuyopa Mulungu kwimuyavya tyani Alain kupanga chosankha mwa nzelu, ndipo vokonkhapo vake venze votyani?

¹⁶ Ganizilani mwamene kuyopa Mulungu mwekwiyavyila Alain kupanga chosankha mwanzelu. Alain ni nkulu wa mu mpingo komasoti ni ticha wa ku sikulu. Yove enena kuti, “Ayangu anyinji enzewona mafilimu olaula monga njila yophunzisila vokhuza kuyonana.” Koma yove enzeziŵa kuti vamene ivo n’vawenye. Yove enena kuti, “Chifukwa choyopa Mulungu, nikanilatu kulolela mafilimu amene awo. Ndipo niŵafotokozelasoti ayangu amene awo chifukwa chenichitila vamene ivo.” Yove enzekatishila ntchito malangizo a “nzelu ngayo-ngayo” kuti “akoyenda mowongoka mu njila yomvwisha vinthu.” (Miy. 9:6) Chifukwa chochita chidwi na kusimikija ntima kwa Alain, ayakine mwa maticha ayake palipano ophunzila Baibolo ndipo opezeka pa misonkhano ya Chikhilisitu.

17-18. Kansi ni vinthu viweme votyani vakufwana ŵanthu ŵala amene ovomela kuitiwa na “nzelu ngayo-ngayo,” ndipo ove angayembekezele chinji? (Onanisoti chithunzi.)

¹⁷ Yehova okatishila ntchito visanzo va anakazi aŵili amene aŵa, kuti atiwoneshe mwatingachitile kuti tinkhale na sogolo iweme. Ŵala amene ovomela kuitiwa na “mwanakazi wopusa” oyeja-yeja kufwana chisangalalo kupitila m’minkhalidwe ya chiwele-wele. Koma, ove oziŵalini kuti vinthu vakuchita, vukhuza vinthu vikuti vizaŵachitikile kusogolo. Vinthu vakuchita ŵanthu amene aŵa vizaŵasogolele ku imfwa.—Miy. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Ŵala amene avomela kuitiwa na mwanakazi wamene opanamila “nzelu ngayo-ngayo” azankhale na sogolo iweme ngako! Ndipo ove ni osangalala chifukwa ali na vinthu vonse vofunikila kuti apitilije kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. (Yes. 65:13) Kupitila muli mneneli Yesaya, Yehova onena kuti: “Teyani kwatu kuli newo kuti mulye viweme, komasoti kuti moyo wanu usangalale ngako na vakulya va mafuta.” (Yes. 55:1, 2) Sewo tuphunzila kukonda vinthu vakukonda Yehova nozonda vakuzondana navo yove. (Sal. 97:10) Ndipo nise osangalala chifukwa tingakwanishe kuitilako ayakine kuti aphunzile “nzelu ngayo-ngayo.” Vamene ivi vili monga kuti sewo “tuŵilikija pa mitunthu ya mminzi kuita ŵanthu kuti: ‘Aliyense asaziŵa vinthu, apatukile kuno.’” Madaliso ŵakufwana ŵala ovomela kuitiwa kwamene uku ni akanthawelini tyala katontho. Amene aŵa ni madaliso osasila, amene otilola kunkhala na “moyo” wosasila patupitilija “kuyenda mowongoka munjila yomvwisha vinthu.”—Miy. 9:3, 4, 6.

19. Mokatijana na Mlaliki 12:13, 14, kansi tufunikila kunkhala osimikijila ntima kuchita chinji? (Onanisoti bokosi yakuti “Kuyopa Mulungu kutipindulisha.”)

¹⁹ Ŵelengani Mlaliki 12:13, 14. Kulemekeza ngako Yehova kuzatiteteze komasoti kuzatiyavye kuti tipitilije kunkhala na minkhalidwe iweme nonkhala naye pa ushamwali wotang’a mmasiku ŵano osilijila amene ni aipa. Tipitilije kuita ŵanthu anyinji mwatinga kwanishile kuti asakile-sakile “nzelu ngayo-ngayo” nophunzilapo kanthu chifukwa chakuti tukonda komasoti tulemekeza Yehova na ntima wasu wonse.