Enekwasu achilumbwana—Konkhejani Maliko na Timoteyo

1-2. Kansi ni mavuto otyani amene sembe ekangisha Maliko na Timoteyo kuti akotumikila ayakine molipeleka?

ENEKWASU achilumbwana, kansi mungakonde kuti mukochita vinyinji potumikila Yehova komasoti mumpingo mwanu? Sewo tukaikilalini kuti mungakonde. Tuchita chidwi ngako tikawona kuti pali achilumbwana anyinji amene ofunishisha kutumikila ayakine! (Sal. 110:3) Koma olo n’tetyo, payakine mukumana na mavuto ayakine amene angakukangisheni kuchita vamene ivi. Kansi mwewo muwaya-waya kuchita vinyinji potumikila Yehova chifukwa choyopa kutumijiwa kudela yamusaziŵa? Kansi mwekanapo kale kuchita utumiki uyakine chifukwa cholikaikila? Keno n’tetyo, nimwelini woyamba kulimvwa mwanjila yamene iyi.

² Maliko na Timoteyo enzekumanasoti na mavuto olingana na amene aŵa. Koma ove aliyelole kuti kuyopa kupasiwa utumiki mudela yasaziŵa komasoti kusaziŵa vinthu vinyinji kuŵakangishe kutumikila ayakine. Vuwoneka kuti Maliko enzenkhala mung’anda iweme ngako pamozi na amayi ŵake, ntumwi Paulo na Balanaba pechimusenga kuti aŵapelekeje paulwendo wawo woyamba waumishonale. (Ntchi. 12:12, 13, 25) Koma Maliko elolela kusiya ng’anda yamene iyo chifukwa chakuti enzefuna kuchita vinyinji potumikila Yehova. Poyamba, yove efulukila ku Antiyokeya. Pavuli pake, yove epelekeja Paulo na Balanaba kumadela ayakine akutali na kwawo. (Ntchi. 13:1-5) Molingana na Maliko, vuwonekasoti kuti Timoteyo enzenkhala pamozi na makolo ŵake Paulo pechimusenga kuti alute naye pamozi kuyakata ntchito yolalikila. Chifukwa chakuti enze mulumbwana komasoti enzeziŵalini vinyinji, Timoteyo payakine sembe elola kuti kulikaikila kumukangishe kuchita utumiki wamene uyo. (Yelekezelani na 1 Akolinto 16:10, 11 Komasoti 1 Timoteyo 4:12.) Koma olo n’tetyo, yove evomela Paulo pechimusenga, ndipo efwana madaliso anyinji ngako.—Ntchi. 16:3-5.

3. (a) Kansi tuziŵa tyani kuti Paulo enzewona Maliko na Timoteyo kuti ni ofunika ngako kuli yove? (2 Timoteyo 4:6, 9, 11) (Onanisoti vithunzi.) (b) Kansi ni makonsho otyani ŵatikuti tikambilane munkhani ino?

³ Maliko na Timoteyo ephunzila vinthu vofunika ngako ndipo eyamba kusamalila maudindo akulu-akulu akali achilumbwana. Paulo enzeŵamekela ngako alumbwana amene aŵa, mwakuti pechiziŵa kuti wasala patontho kufwa, eŵaita kuti awele kuzamuwona. (Ŵelengani 2 Timoteyo 4:6, 9, 11.) Kansi Maliko na Timoteyo enze na minkhalidwe yotyani yamene yechitisha kuti Paulo akoŵakonda? Kansi enekwasu achilumbwana angaŵakonkheje tyani? Lomba kansi malangizo achikondi ŵechipeleka Paulo angayavye tyani achilumbwana masiku ŵano?

KONKHEJANI MALIKO NDIPO MUKOCHITA VINYINJI POTUMIKILA YEHOVA KOMASOTI AYAKINE

4-5. Kansi Maliko ewonesha tyani kuti enzefunishisha kutumikila ayakine?

⁴ Mokatijana na veinena buku iyakine, kutumikila ayakine kungatanthauze kuŵayayva “mwakhama komasoti mosalekeja.” Maliko epeleka chisanzo chiweme pankhani yamene iyi. Payakine Maliko ekhumudwa ngako Paulo pechimulesha kuti aŵapelekeje paulwendo wawo wachiŵili waumishonale. (Ntchi. 15:37, 38) Koma Maliko aliyetaye ntima ndipo epitilija kutumikila enekwasu na akalongosi.

⁵ Maliko evomela pechipasiwa utumiki pamozi na mkhazeni wake Balanaba. Pavuli pavyaka 11, Maliko enze m’gulu ya ŵanthu amene enzeyavya Paulo paulwendo woyamba wechimangiwa ku Loma. (Filim. 23, 24) Ndipo ntumwi Paulo enzetembeja ngako venzechita Maliko pomuyavya mwakuti efotokoza kuti ‘enzemutang’isha ngako.’—Akol. 4:10, 11.

6. Kansi Maliko epindula tyani chifukwa chokatijana ngako na Akhilisitu otang’a mwauzimu? (Onani mawu amnyansi.)

⁶ Maliko ephunzila vinthu vinyinji vofunika chifukwa chakuti enzekatijana ngako na Akhilisitu otang’a mwauzimu. Pavuli pakuti wankhala ku Loma kwa nthawe itali pamozi na Paulo, Maliko eluta kuyankhala ku Babulo pamozi na Petulo. Ove eyamba kukatijana ngako, mwakuti Petulo emuita kuti “mwana wangu Maliko.” (1 Pet. 5:13) Panthawe yenzetumikila pamozi, vuwoneka kuti ntumwi Petulo enzemufotokozela muyake wachilumbwana wamene uyo vinthu vinyinji vochitisha chidwi vokhuza utumiki komasoti moyo wa Yesu, ndipo Maliko evilemba m’buku yake ya Uthenga Uweme.a

7. Kansi mkwasu muyakine wachilumbwana zina yake Seung-Woo ekonkheja tyani chisanzo cha Maliko? (Onanisoti chithunzi.)

⁷ Maliko aliyeleke kutumikila Mulungu mwakhama komasoti enzekatijana ngako na Akhilisitu otang’a mwauzimu. Kansi mwewo mungamukonkheje tyani Maliko? Keno mweluzapo kale mwayi uyakine wautumiki, nkhalani oleza ntima. Pitilijani kusakila njila ziyakine zamungachitile vinyinji potumikila Yehova komasoti enekwasu na akalongosi mumpingo. Ganizilani chisanzo cha Seung-Woo, wamene palipano otumikila monga nkulu. Penze wachilumbwana yove enzelilinganija na enekwasu ayakine achilumbwana. Achilumbwana ayake eyambilila kupasiwa maudindo yove akaliye. Seung-Woo enzewona monga akulu ochita vinthu mokondela, ndipo pavuli pake efotokozela mkwasu muyakine wotang’a mwauzimu mwenzemvwila muntima mwake. Nkulu muyakine emutembeja chifukwa chakuti enzeyeja-yeja kuyavya ayakine, olo kuti nthawe ziyakine ŵanthu enzekwanishalini kuwona vinthu venzechita. Seung-Woo pechilondela malangizo amene aŵa elipeleka kuti akoyayva achikulile komasoti ŵanthu ayakine amene enzefunikila choyendela kuti akafwike kumisonkhano. Poganizila vechitika, yove enena kuti: “Neyamba kumvwisha kuti kutumikila ayakine molipeleka kutanthauza chinji ngako-ngako. Nine wosangalala ngako chifukwa chakuti nuyavya ayakine.”

KONKHEJANI TIMOTEYO—MUKOKONDA ŴANTHU

8. Kansi ndaŵa yanji Paulo esankha Timoteyo kuti amupelekeje paulwendo wake? (Afilipi 2:19-22)

⁸ Paulo enzefunikila ayake otang’a ntima kuti amupelekeje chifukwa chakuti enzefuna kuluta kumatauni kwamene adani ŵake emushusha ngako paulwendo woyamba. Poyamba, yove esankha Nkhilisitu muyakine woziŵa vinyinji zina yake Sila kuti amupelekeje. (Ntchi. 15:22, 40) Pavuli pake, Paulo esankhasoti Timoteyo kuti alute naye. Kansi Paulo esankhilanji Timoteyo? Chifukwa chimozi n’chakuti yove enze na mbili iweme. (Ntchi. 16:1, 2) Komasoti yove enzekonda ŵanthu mofumila pansi pa ntima.—Ŵelengani Afilipi 2:19-22.

9. Kansi Timoteyo ewonesha tyani kuti enzekonda ngako enekwasu na akalongosi?

⁹ Kufumila pechiyamba utumiki wake pamozi na Paulo, Timoteyo ewonesha kuti enzeganizila ngako vofuna va ayakine kupambana vofuna vake. Chifukwa cha vamene ivi, Paulo enzemudalila ndipo emusiya ku Beleya kuti atang’ishe ophunzila anyowani enze kwamene uko. (Ntchi. 17:13, 14) N’vosakaikisha kuti panthawe yamene iyo, Timoteyo ephunzila vinyinji kufumila kuli Sila wamene enzesoti ku Beleya. Koma pavuli pake, Paulo etumija Timoteyo paliye womupelekeja kuti alute ku tauni ya Tesalonika kuyatang’isha Akhilisitu ayake. (1 Ates. 3:2, mawu amnyansi.) Pechikwanisha vyaka 15 otumikila enekwasu na akalongosi, Timoteyo eyamba kuŵakonda ngako Akhilisitu ayake. Yove enzekonda Akhilisitu ayake mofumila pansi pantima mwakuti enzekwanisha kulila nawo pamozi akakumana na mavuto. (Alo. 12:15; 2 Tim. 1:4) Kansi Akhilisitu achilumbwana angamukonkheje tyani Timoteyo?

10. Kansi mkwasu muyakine zina yake Woo Jae ephunzila tyani kuganizila ngako ŵanthu ayakine?

¹⁰ Mkwasu muyakine zina yake Woo Jae ephunzila vangachite kuti akowonesha kuti oganizila ngako vakufuna ayakine. Woo Jae penze wachilumbwana, enzekwanishalini kutandala na enekwasu na akalongosi achikulile. Chifukwa cha vamene ivi, akakumana nawo ku Ng’anda ya Ufumu enzengoŵapasa moni mwachidule noŵapitilila. Nkulu muyakine elaŵila naye Woo Jae ndipo emulangiza kuti akafuna kutandala na ayake akoŵatembeja pa viweme vakuchita. Nkulu wamene uyo emulangizasoti kuti akoganizila nkhani yamene ayake angachite nayo chidwi. Woo Jae ekonkheja malangizo ŵechipasiwa ndipo enzeŵakatishila ntchito potandala na ayake. Woo Jae Palipano otumikila monga nkulu, ndipo enena kuti: “Lomba vunivutalini kuyambisha nkhani iweme nikafuna kutandala na ŵanthu amisinkhu yosiyana-siyana. Nine wosangalala chifukwa chakuti vinthu vanuchita lomba vuniyavya kuziŵa luweme mwavilili vinthu pamoyo wa ŵanthu osiyana-siyana. Vamene ivi vaniyavya ngako kuziŵa vaningachite poyayva Akhilisitu ayangu.”

11. Kansi Akhilisitu achilumbwana angawoneshe tyani kuti ochita chidwi na ŵanthu mumpingo mwawo? (Onanisoti chithunzi.)

¹¹ Namwesoti achilumbwana mungaphunzile kuwonesha chidwi kuli ŵanthu ayakine. Mukankhala pamisonkhano, mukochita chidwi na ŵanthu amisinkhu komasoti avinkhalidwe vosiyana-siyana. Mukoŵakonsha mwavuyendela vinthu pamoyo wawo noŵamvwishila akayamba kufotokoza. Pavuli pake, mungaziŵe vamungachite kuti muŵayavye. Nthawe ziyakine, banja ya Akhilisitu achikulile ingafunikile thandizo kuti iziŵe mwaingakatishile chito pulogilamu ya JW Library^®. Nthawe ziyakinesoti angafune munthu wangalute naye muutumiki. Kansi mungalipeleke kuti muŵayavye kuziŵa mwangakatishile ntchito chipangizo chawo chamakono, olo kuloŵa nawo pamozi muutumiki? Keno muyavya enekwasu na akalongosi pokatishila ntchito njila zamene izi, muzankhale chisanzo chiweme mumpingo.

MALANGIZO A PAULO ANGAKUYAVYENI

12. Kansi achilumbwana angapindule tyani na malangizo a Paulo oluta kuli Timoteyo?

¹² Paulo epeleka malangizo aweme kuli Timoteyo amene sembe emuyavya kuti vinthu vikomuyendela luweme pamoyo wake komasoti pautumiki wake. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Namwesoti Akhilisitu achilumbwana, mungapindule ngako na malangizo achikondi ŵechipeleka Paulo. Motyani? Mukoŵelenga makalata aŵili a Paulo ŵechilembela Timoteyo monga kuti elembela mwewo, komasoti mukowona mfundo zamungakatishile ntchito pamoyo wanu. Onani visanzo viyakine vokonkhapo.

13. Kansi n’chinji chingakuyavyeni kuti munkhale okhulupilika ngako kwa Yehova?

¹³ “Ukoliphunzisa kuti unkhale mphela wolipeleka kwa Mulungu.” (1 Tim. 4:7b) Kansi kunkhala wolipeleka kwa Mulungu n’kuchita chinji? Nikunkhala wokhulupilika ngako kwa Yehova komasoti kunkhala wofunishisha kuchita vinthu vomukondwelesha. Chifukwa chakuti paliye munthu ovyalika na nkhalidwe yamene iyi, tufunikila kuchita kuiphunzila. Motyani? Mawu Achigiliki ŵechimasulila kuti “ukoliphunzisa”, nthawe zinyinji enzeŵakatishila ntchito pofotoza maphunzilo amphamvu ŵenzechita ŵanthu pokonzekela mpikishano woutuka. Ŵanthu outuka pampikishano enzefunika kuliphunzisa ŵeka. Nasesoti tufunika kuliphunzisa kuti tinkhale na minkhalidwe yamene ingatiyavye kuti tinkhale paushamwali wotang’a na Yehova.

14. Kansi tufunika kunkhala na cholinga chotyani keno tuŵelenga Baibolo? Pelekani chisanzo.

¹⁴ Keno muŵelenga Baibolo, mukoganizila vamungachite kuti muvwendele ngako kwa Yehova. Mwachisanzo, kansi ni mfundo yotyani yamungaphunzile kufumila pa vinthu vechitika Yesu pechikumana na wolamulila wachilumbwana wamene enze wolemela? (Mko. 10:17-22) Mulumbwana wamene uyo enzeziŵa kuti Yesu ni Mesiya, koma enzeve chikhulupililo chotang’a. Olo n’tetyo Yesu “emukonda.” Kansi mukumvwa tyani muntima mukaganizila vechilaŵila Yesu kuuja wolamulila wachilumbwana wamene uyo? N’vowonekatu kuti Yesu enzefuna kumuyayva kuti apange chosankha chiweme. Vechichita Yesu kuli mulumbwana wamene uyo vewonesha kuti Yehova enzemukonda mulumbwana wamene uyo. (Yoh. 14:9) Mungachite luweme kuiganizila ngako nkhani yamene iyi nowona mwavilili vinthu pamoyo wanu nolikonsha kuti, ‘Kansi ningachite tyani kuti nivwendele ngako kwa Yehova komasoti kuti nikochita vinyinji potumikila ayakine?’

15. Kansi ndaŵa yanji n’kofunika kuti Akhilisitu achilumbwana akopeleka chisanzo chiweme kuli ayawo? Pelekani chisanzo. (1 Timoteyo 4:12, 13)

¹⁵ “Unkhale chisanzo kuli okhulupilika.” (Ŵelengani 1 Timoteyo 4:12, 13.) Paulo aliyelangize tyala Timoteyo kuti akulishe maluso ofunika monga kuŵelenga nophunzisa luweme, koma emulangizasoti kuti ankhale na minkhalidwe iweme monga chikondi, chikhulupililo komasoti nkhalidwe ituŵa. Ndaŵa yanji? Chifukwa chakuti ŵanthu oganizila ngako vinthu vatuchita kupambana mawu ŵatulaŵila. Tiyelekezele kuti mwapasiwa nkhani yufotokoza vinthu vatingachite kuti tikolalikila mwakhama muutumiki. Mungakwanishe kuilaŵila momasuka nkhani yamene iyo peka-peka keno mwewo nimwe chisanzo chiweme pankhani yolalikila. Chisanzo chanu chiweme niye chingayavye omvwishila ŵanu kuti akonkheje malangizo amunkhani yanu.—1 Tim. 3:13.

16. (a) Kansi Akhilisitu achilumbwana angankhale chisanzo chiweme pa mbali 5 zotyani? (b) Kansi Nkhilisitu wachilumbwana angankhale tyani chisanzo chiweme ‘pavinthu vakulaŵila’?

¹⁶ Pa lemba ya 1 Timoteyo 4:12, Paulo etomola vinthu 5 vakufunikila kuchita Nkhilisitu wachilumbwana kuti ankhale chisanzo chiweme. Mungachite luweme kupatula nthawe kuti muphunzile vinthu vamene ivi, chilichonse pacheka-pacheka. Mwachisanzo, tiyelekezele kuti mufuna kunkhala chisanzo chiweme pankhani ya ‘vinthu vamulaŵila.’ Ganizilani mwamungavilaŵilile vinthu vamene ivo kuti vinkhale votang’isha kuli ayanu. Keno mukali nkhala pang’anda pa makolo ŵanu, kansi muŵatembeja pafupi-pafupi chifukwa cha vinthu vakukuchitilani? Pavuli pamisonkhano, kansi muŵatembeja Akhilisitu ayanu chifukwa cha nkhani zawo zotang’isha? Mungachitesoti luweme kuyeja-yeja kuti mukolaŵila m’mawu ŵanu-ŵanu popeleka ndemanga pamisonkhano. Khama yamuchita kuti munkhale chisanzo chiweme pankhani ya vinthu vamulaŵila, izawoneshe kuti mupita pasogolo.—1 Tim. 4:15.

17. Kansi n’chinji chingayavye mkwasu wachilumbwana kukwanilisha volinga vake vauzimu? (2 Timoteyo 2:22)

¹⁷ “Thaŵa vilako-lako vaulumbwana, koma konkheja chilungamo.” (Ŵelengani 2 Timoteyo 2:22.) Paulo elangiza Timoteyo kuti akolimbana na vilako-lako viipa vamene sembe vemukangisha kukwanilisha volinga vake vauzimu nowononga ushamwali wake na Yehova. Payakine namwe muziŵa kuti vinthu viyakine vatuchita vamene paveka viliye vuto, vingatiwonongele nthawe ikulu yatingakatishile ntchito pochita vinthu vauzimu. Mwachisanzo, ganizilani kukula kwa nthawe yamuwononga pochita masoŵela, kusakila vinthu pa intaneti, olo kutchaya magemu apa kompiyuta. Kansi vingankhalelini luweme kukatishila ntchito nthawe yamene iyo pochita vinthu vauzimu? Payakine mungalipeleke kuti mukosamalila Ng’anda ya Ufumu ya mpingo wanu, olo kulalikila pokatishila ntchito kangolo. Keno mulipeleka pochita vinthu monga ni vamene ivi, mungafwane ayanu amene angakuyavyeni kunkhala na volinga vauzimu novikwanilisha.

KUTUMIKILA AYAKINE KULETA MADALISO

18. Ndaŵa yanji tinganene kuti Maliko na Timoteyo enze na moyo wokhutila komasoti wosangalala?

¹⁸ Maliko na Timoteyo enzefunikila kulitana vinthu viyakine kuti akwanishe kuchita vinyinji potumikila ayakine, ndipo enze na moyo wokhutila komasoti wosangalala. (Ntchi. 20:35) Maliko eyenda m’vyalo vosiyana-siyana kuti akwanishe kutumikila Akhilisitu ayake. Yove elembasoti nkhani zochitisha chidwi zokhuza moyo wa Yesu komasoti utumiki wake. Timoteyo eyavya Paulo kunkhanzikisha mipingo yosiyana-siyana komasoti kutang’isha enekwasu na akalongosi. N’vowonekelatu kuti Yehova ekondwela ngako na ntima wolitana wechiwonesha Maliko na Timoteyo.

19. Ndaŵa yanji achilumbwana ofunika kukatishila ntchito malangizo ŵechipeleka Paulo, ndipo vokonkhapo vake vingankhale votyani?

¹⁹ Umboni wamene uwonesha kuti Paulo enzemukonda ngako Timoteyo uwonekela luweme kupitila m’vinthu vechimulembela m’makalata ŵake. Makalata oujiliwa amene aŵa ni umbonisoti wamene uwonesha kuti Yehova okukondani ngako mwewo achilumbwana. Yove ofuna kuti vinthu vikokuyendelani luweme. Tetyo, yeja-yejani kukonkheja malangizo achikondi ŵechilemba Paulo komasoti mukochita vinyinji potumikila ayakine. Mukachita tetyo, muzankhale na moyo uweme ngako palipano, komasoti ‘muzakate mwamphamvu moyo ngawo-ngawo’ wamene ukuza kusogolo.—1 Tim. 6:18, 19.