NKHANI YOPHUNZILA N.° 33
Yehova ololela ŵanthu ŵake
“Liso ya Yehova ili pali ŵanthu wake.”—SAL. 33:18.
NYIMBO N.° 4 “Yehova ni mchiŵeta wangu”
VATIKUTI TIPHUNZILEa
1. Ndaŵa yanji Yesu esenga Yehova kuti akololela ophunzila ŵake?
PA USIKU wake wosilijila, Yesu epeleka pemphelo yapadela kuli Atata ŵake ŵakululu yosenga kuti akololela ophunzila ŵake. (Yoh. 17:15, 20) N’chendi kuti Yehova wankhala ololela ŵanthu ŵake—kuŵasamalila—komasoti kuŵateteza. Koma olo n’tetyo, Yesu enzeziŵa kuti ophunzila ŵake akoshushiwa ngako na Satana. Yesu enzeziŵasoti kuti ophunzila amene awo, azafunike kuyavyiwa na Yehova kuti akwanishe kupilila Mdyelekezi akayamba kuŵaukila.
2. Mokatijana na Salimo 33:18-20, ndaŵa yanji tufunikalini kuyopa keno tukumana na mavuto?
2 Ichi chalo chamene chulamuliliwa na Satana chuchitisha kuti Akhilisitu achendi akokumana na mavuto anyinji. Tukumana na mavuto amene angatifokeshe komasoti amene angayese kukhulupilika kwasu kwa Yehova. Koma monga mwatikuti tiwonele mu nkhani ino, tufunikalini kuyopa. Yehova otilolela—owona mavuto ŵatukuma nawo, ndipo nthawe zonse ni wokonzeka kutiyavya. Lomba tiyeni tiwone visanzo viŵili va m’Baibolo vamene vuwonesha kuti “liso ya Yehova ili pali ŵanthu amene omuyopa.”—Ŵelengani Salimo 33:18-20.
KENO TULIMVWA KUTI TILI SEKA
3. Kansi ni pa nthawe zotyani patingolimvwa kuti tili seka?
3 Olo kuti tili na abale na alongo anyinji, nthawe ziyakine tungolimvwa kuti tili seka. Mwachisanzo, achilumbwana angowona kuti ali ŵeka keno ofotokoza vakukhulupilila kuli ayawo aku sikulu olo akafulukila mumpingo wanyowani. Anyinji a sewo tingavutike olo kufoka poganiza kuti tufunika kulimbana na maganizo ofokesha amene aŵa paseka. Vingachitike kuti tingoyopa kuujako ayakine mwatumvwila poganiza kuti payakine angatimvwishelini. Ndipo payakine, nthawe ziyakine tingoganiza kuti paliye otiganizila. Keno tulimvwa kuti tili seka pa vifukwa votyani—vamene ivi vingachitishe kuti tikowona kuti tiliye pokata—komasoti kunkhala na nkhaŵa. Koma Yehova ofunalini kuti tikolimvwa tetyo. Ndaŵa yanji tunena tetyo?
4. Ndaŵa yanji mneneli Eliya enena kuti: “Nasala neka”?
4 Ganizilani chisanzo cha Eliya wamene enze munthu wokhulupilika. Yezebeli enze elumbila kuti amupaye, tetyo yove enkhala na moyo woutuka-utuka kwa masiku opitilila 40. (1 Maf. 19:1-9) Pa mapeto pake, penze yeka kuchinkhwema, yove euja Yehova kuti: “Newo nasala neka [mneneli].” (1 Maf. 19:10) Komalomba penzesoti aneneli ayakine m’chalo chamene icho. Obadiya ekwanisha kupulumusha aneneli ayakine okwana 100 kuti Yezebeli osati aŵapaye. (1 Maf. 18:7, 13) Lomba ndaŵa yanji Eliya enzelimvwa kuti ali yeka? Kansi enzeganiza kuti aneneli onse ŵala ŵechiteteza Obadiya enze echifwa? Kansi payakine echimvwa tetyo chifukwa chakuti ŵanthu ayakine aliyemukonkhelele polambila Yehova pavuli pakuti Yehova waonesha kuti ni Mulungu wachendi pa Lupili ya Karimeli? Payakine yove enze ewona kuti payakine paliye oziŵa zakuti moyo wake uli pangozi komasoti payakine enzeganiza kuti paliye enzemudela nkhaŵa? Nkhani yamene iyi yufotokozalini vonse vokhuza mwenzemvwila Eliya. Koma chatuziŵa n’chakuti Yehova enzemvwisha chifukwa chake Eliya enzekumvwa kuti ali yeka ndipo enzeziŵa mwangamuyavyile.
Keno tulimvwa kuti tili seka, kansi ni mfundo yolimbikisa yotyani yatingaphunzile pa vechichita Yehova poyavya Eliya? (Onani ndime 5–6)
5. Kansi Yehova emusimikijila tyani Eliya kuti enzelini yeka?
5 Yehova eyavya Eliya mu njila zinyinji. Yove elimbikisa Eliya kuti afotokoze mwenzemvwila. Kaŵili konse emukonsha Eliya kuti: “Ufuna chinji kuno?” (1 Maf. 19:9, 13) Pa ulwendo uliwonse, Yehova enzemumvwishila Eliya penzefotokoza va muntima mwake. Pavuli pake, Yehova emuwonesha kuti enze naye komasoti kuti ni wamphamvu ngako. Emusimikijila Eliya kuti penzesoti ŵanthu anyinji amene enzemutumikila. (1 Maf. 19:11, 12, 18) N’vosakaikisha kuti Eliya echimvwa bwino pechifotokozela Yehova va muntima mwake komasoti kuwona mwechimuyankhila. Yehova emupasa ntchito zinyinji zofunika Eliya kuti akate. Emuuja kuti akazoze Hazaeli kuti ankhale mfumu ya Siriya, Yehu kuti ankhale mfumu ya Isiraeli komasoti Elisa kuti ankhale mneneli. (1 Maf. 19:15, 16) Pomupasa ntchito zamene izi, Yehova eyavya Eliya kuti akoganizila ngako vinthu volimbikisa. Mulungu emupasasoti Elisa, kuti ankhale muyake kuti akomuyavya. Kansi mwewo mungachite tyani kuti Yehova akokuyavyani keno mulimvwa kuti muli mweka?
6. Kansi mungapemphelele vinthu votyani keno mulimvwa kuti muli mweka? (Salimo 62:8)
6 Yehova okuujani kuti mukopemphela kuli yove. Yove owona mavuto ŵamukumana nawo ndipo okusimikijilani kuti akomvwishila mapemphelo ŵanu nthawe iliyonse. (1 Ates. 5:17) Yove osangalala kumvwishila atumiki ŵake akopemphela kuli yove. (Miy. 15:8) Kansi mungapemphelele vinthu votyani keno mulimvwa kuti muli mweka? Mukomuuja Yehova vonse va muntima mwanu monga mwechichitila Eliya. (Ŵelengani Salimo 62:8.) Mukomufotokozela vinthu vukudesani nkhaŵa komasoti mwavukukhuzilani vamene ivo. Mukomusenga Yehova kuti akuyavyeni kuziŵa vofunika kuchita. Mwachisanzo, keno mulimvwa kuti muli mweka komasoti kuchita wowa kuti mufotokozele ayanu aku sikulu vamukhulupilila, mukomusenga Yehova kuti akuyavyeni kunkhala otang’a ntima. Mungamusengesoti kuti akupaseni nzelu kuti mukwanishe kufotokoza mwaluso vinthu vamene ivo vamukhulupilila. (Lk. 21:14, 15) Keno muvutika na maganizo ayakine ofokesha, mungasenge Yehova kuti akuyavyeni kulaŵila na Mkhilisitu wotang’a mwauzimu. Mungamusengesoti kuti ayayve munthu wamufotokozela kuti amvwishe mwamumvwila. Mukomuuja Yehova va muntima mwanu, kuwona mwakuyankhila mapemphelo ŵanu komasoti kulola kuti ayakine akuyavyeni; keno muchita vamene ivi muyambe kuwona kuti mulilini mweka.
Kansi mufwana njila zochitila vinthu vinyinji pa ntchito yolalikila pamozi na ayakine? (Onani ndime 7.)
7. Kansi muphunzilapo chinji pa chisanzo cha Mauricio?
7 Tonse Yehova watipasa ntchito yofunika kuti tiikate. Osati mukokaikila kuti yove owona komasoti kutembeja vonse vamuchita mumpingo na pa ntchito yolalikila. (Sal. 110:3) Kansi kunkhala bize pa ntchito zamene izi kungakuyavyeni tyani keno mulimvwa kuti muli mweka? Ganizilani za chisanzo cha mulumbwana muyakine zina yake Mauriciob. Papita kanthawe patontho pechibatiziwa, nshamwali wake wapantima eleka choonadi. Mauricio enena kuti: “Kuwona muyangu oleka kutumikila Yehova, kwinichitisha kuti nikolikaikila. Nenzelikaikila keno ningapitilije kunkhala wolipeleka kwa Yehova nopitilija kunkhala m’banja yake. Nenzelimvwa kuti nili neka ndipo nenzeganiza kuti paliye enzemvwisha mwanumvwila.” Lomba kansi n’chinji chimuyavya? Yove enena kuti: “Nikonza zakuti nikokata ngako ntchito yolalikila. Vamene ivi viniyavya kuti osati nikoganizila ngako za newo neka na vinthu vofokesha. Nikolalikila na ŵanthu ayakine nenzesangalala komasoti nenzelimvwalini kuti nili neka.” Olo kuti n’vosakwanishika kulalikila na Akhilisitu ayasu, tulimbikisiwa keno tulalikila nawo kupitila pafoni komasoti polemba makalata. Kansi chiyakinesoti n’chinji chiyavya Mauricio? Yove eyangijila kuti: “Nenzenkhalasoti ngako bize na ntchito za pampingo. Nenzeyeja-yeja kukonzekela komasoti kulaŵila nkhani za mu sikulu pamisonkhano. Penenzechita vamene ivi nenzewona kuti Yehova komasoti abale na alongo onitembeja.”
TIKAPANIKIZIKA NA MAYESELO AKULU
8. Kansi tingamvwe tyani keno takumana na mayeselo akulu?
8 Masiku ŵano osilijila tuyembekezela kukumana na mayeselo. (2 Tim. 3:1) Mayeselo ayakine ŵatisaganizila, tingakumane nawo pa nthawe yatisayembekezela. Mwazizizi tingakumane na mavuto azachuma, matenda akulu komasoti munthu watukonda angamwalile. Pa nthawe monga ni yamene iyi, tingakhumudwe olo kufoka, maka-maka keno mayeselo amene awo awela mokonkhejana-konkhejana olo pa nthawe imozi. Olo n’tetyo, tikokumbukila kuti Yehova otilolela ndipo angatiyavye kupilila mayeselo aliwonse ŵatingakumane nawo.
9. Fotokozani ayakine mwa mayeselo ŵechikumana nawo Yobu.
9 Ganizilani mwamene Yehova mwechiyavyila Yobu wamene enze munthu wokhulupilika. Yove ekumana na mayeselo anyinji mu kanthawe katontho. Nsinku imozi tyala, yove echimvwa vinthu voyofya vokhuza kuiŵiwa na kupaiwa kwa vifuwo vake, kupaiwa kwa antchito ŵake ndipo choŵaŵa ngako chenze chakuti ŵana ŵake nawo okondewa epaiwa. (Yobu 1:13-19) Papita tyala kanthawe patontho, akali na chisoni chikulu teti, Yobu elwala matenda oŵaŵa ngako. (Yobu 2:7) Vinthu vifwika poipa ngako pa moyo wake mwakuti Yobu enena kuti: “Moyo naukana; nufunalini kunkhala na moyo mpaka kale-kale.”—Yobu 7:16.
Pofuna kumusimikijila Yobu kuti omusamalila mwachikondi, Yehova omuuja vokhuza njila zosiyana-siyana za mwakusamalilila vinthu va m’chilengedwe Chake. (Onani ndime 10)
10. Kansi Yehova emuyavya tyani Yobu kuti apilile mayeselo? (Onani chithunzi chapachikuto.)
10 Yehova enzemulolela Yobu. Chifukwa chakuti enzemukonda, yove emupasa vinthu venzefunikila kuti akwanishe kupilila mayeselo komasoti kupitilija kunkhala wokhulupilika. Yehova ekumbusha Yobu za nzelu zake ziliye malile komasoti kuti osamalila mwachikondi vinthu vechilenga. Yove elaŵila za vinyama vinyinji vochitisha wowa. (Yobu 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2) Yehova ekatishilasoti ntchito wachilumbwana muyakine wokhulupilika zina yake Elihu kuti amutang’ishe komasoti kumutonthoja. Elihu emusimikijila Yobu kuti Yehova nthawe zonse opeleka madaliso kuli atumiki ŵake amene opilila. Koma Yehova emuyavyasoti Elihu kuti amupase malangizo Yobu mwachikondi. Elihu eyavya Yobu kuti osati akoganizila ngako za yove yeka, pomukumbusha kuti sewo taŵanthu nise atontho ngako polinganija na Yehova, wamene ni Nyamalenga wachilengedwe chonse. (Yobu 37:14) Yehova eujasoti Yobu ntchito yenzefunika kukata; yove enzefunika kupemphelela azishamwali ŵake atatu amene echimwa. (Yobu 42:8-10) Kansi masiku ŵano Yehova otiyavya tyani tikakumana na mayeselo akulu?
11. Kansi Baibolo yutiyavya tyani tikakumana na mayeselo?
11 Yehova olaŵilalini nase mwasitiliti, monga mwechichitila na Yobu koma olaŵila nase kupitila m’Mawu Ŵake Baibolo. (Aro. 15:4) Yove otilimbikisa potipasa chiyembekezo chakusogolo. Onani vinthu viyakine vayunena Baibolo vamene vingatilimbikise tikakumana na mayeselo. M’Malemba, Yehova otisimikijila kuti chinthu chilichonse—kupamikijapo mayeselo akulu—“kungakangishelini kutilekanisha na chikondi [chake].” (Aro. 8:38, 39) Otisimikijilasoti kuti yove “ali pafupi na onse oita pali yove” kupitila m’pemphelo. (Sal. 145:18) Yehova otiuja kuti keno tumudalila, tingakwanishe kupilila mayeselo aliwonse ndipo tingapitilije kunkhala osangalala olo kuti tuvutika. (1 Akor. 10:13; Yak. 1:2, 12) Mawu a Mulungu otikumbushasoti kuti mayeselo ŵasu ni akanthawe poyelekezela na madaliso osasila ŵakutipasa Mulungu. (2 Akor. 4:16-18) Yehova watipasa chiyembekezo chosimikijilika, chakuti azachose Satana Mdyelekezi wamene oyambisha mavuto—komasoti onse amene okonkheja njila zake ziipa. (Sal. 37:10) Kansi mwaloŵezako mavesi ayakine a m’Baibolo amene angazakuyavyani kupilila mayeselo kusogolo?
12. Kansi Yehova oyembekezela kuti tikochita chinji keno tufuna kuti Mawu ŵake akotiyavya ngako?
12 Yehova oyembekezela kuti tikoŵelenga Baibolo nthawe zonse komasoti kuganizila ngako vatuŵelenga. Keno tukatishila ntchito vinthu vatuphunzila, chikhulupililo chasu chutang’a ndipo tunkhala pa ushamwali uweme na Atata ŵasu ŵakululu. Vokonkhapo vake n’vakuti tunkhala otang’a ndipo tingakwanishe kupilila mayeselo. Yehova opelekasoti mzimu wake utuŵa kuli ŵala amene odalila Mawu ŵake. Ndipo mzimu wamene uyo utipasa “mphamvu yupambana yovyalika nayo” kuti tikwanishe kupilila mayeselo aliwonse.—2 Akor. 4:7-10.
13. Kansi chakulya chauzimu chakutipasa “kapolo wokhulupilika na wanzelu” chutiyavya tyani kupilila mayeselo?
13 Moyavyiwa na Yehova, “kapolo wokhulupilika na wanzelu” okonza nkhani, mavidiyo na nyimbo vamene vingatiyavye kunkhala na chikhulupililo chotang’a komasoti kuti tinkhale pa ushamwali uweme na Yehova. (Mt. 24:45) Tufunika kukatishila ntchito vinthu vamene ivi vakutipasa Yehova pa nthawe yake. Kwalombapano mulongo muyakine waku United States, ewonesha kuti otembeja chakulya chonse chauzimu. Yove enena kuti: “Pa vyaka 40 vanankhala nutumikila Yehova, chikhulupililo changu chankhala chuyesewa moweleja-weleja.” Mulongo wamene uyu—wankhala okumana na mayeselo akulu ngako. Mwachisanzo, ambuya ŵake epaiwa na dilaiva wamene enzeyendesha motoka alikolwe, makolo ŵake elwala matenda oyofya ndipo emwalila komasoti yove elwalapo matenda a khansa kaŵili konse. Kansi n’chinji chimuyavya kupilila? Yove efotokoza kuti: “Nthawe zonse Yehova wankhala onisamalila. Chakulya chauzimu chawankhala onipasa kupitila muli kapolo wokhulupilika na wanzelu chaniyavya kuti nipilile. Chifukwa cha chakulya chauzimu chamene ichi, nukumvwa monga mwechimvwila Yobu, wamene enena kuti: ‘Mpaka newo kumwalila, nilekelini kunkhala na ntima wosayaŵanika!’”—Yobu 27:5.
Kansi tingaŵayavye tyani ayakine mumpingo? (Onani ndime 14)
14. Kansi Yehova okatishila ntchito tyani abale na alongo ŵasu potiyavya tikakumana na mayeselo? (1 Atesalonika 4:9)
14 Yehova waphunzisa ŵanthu ŵake kuti akokondana komasoti kulimbikisana pa nthawe yovuta. (2 Akor. 1:3, 4; ŵelengani 1 Atesalonika 4:9.) Pokonkheja Elihu, abale na alongo ŵasu ofunishisha kutiyavya kuti tipitilije kunkhala okhulupilika tikokumana na mavuto. (Mac. 14:22) Mwachisanzo, ganizilani mwamene abale na alongo a mumpingo wenzesonkhana Diane, mwechimulimbikisila komasoti kumuyavya kuti apitilije kunkhala wotang’a mwauzimu mwanalume wake pechilwala matenda akulu. Yove enena kuti: “Venze vovuta ngako. Koma tiwona Yehova otiyavya mwachikondi pa miyezi yovuta yamene iyo. Mpingo wasu wetiyavya ngako. Abale na alongo enzetinyungila, kutitumila foni komasoti kutikumbatila ndipo vamene ivi vitiyavya kuti tipilile. Pakuti nuyendeshalini motoka, abale na alongo amene aŵa enzewoneshesha kuti nupezeka pa misonkhano komasoti kuloŵa mu utumiki keno ningakwanishe kuchita tetyo.” Ni mwayi ukulu ngako kunkhala m’banja ya abale na alongo amene otikonda!
TUTEMBEJA KUTI YEHOVA OTISAMALILA MWACHIKONDI
15. Ndaŵa yanji tukaikilalini kuti tingakwanishe kupilila mayeselo?
15 Tonse tikumane na mayeselo ayakine. Koma olo n’tetyo, monga mwataphunzilila, sikuti tunkhala seka polimbana na mayeselo amene awo. Molingana na tata wachikondi, Yehova nthawe zonse otilolela. Yove onkhala nase pafupi, ndipo ni wokonzeka kumvwishila mapemphelo ŵasu osenga kuti atiyavye ndipo ni wofunishisha kuti atiyavye. (Yes. 43:2) Tukaikilalini kuti tingakwanishe kulimbana na mavuto chifukwa yove watipasa chilichonse chatufunikila kuti tipilile. Yehova watipasa mwayi wa pemphelo, Baibolo, chakulya chauzimu chinyinji komasoti abale na alongo achikondi amene otiyavya pa nthawe ya mavuto.
16. Kansi tingachite chinji kuti Yehova apitilije kutikonda?
16 Tutembeja ngako kuti Atata ŵasu ŵakululu otilolela! “Mitima yasu yukondwela muli yove.” (Sal. 33:21) Tingawoneshe kuti tutembeja chikondi cha Yehova, pokatishila ntchito luweme vinthu vonse vakutipasa kuti atiyavye. Tufunikasoti kuchita mbali yasu kuti Mulungu apitilije kutikonda. M’mawu ayakine, keno tuyeja-yeja kumvwila Yehova komasoti kuchita vinthu vakuwona kuti n’voyenela, yove akotilolela mpaka kale-kale.—1 Pet. 3:12.
NYIMBO N.° 29 Kuchita vinthu mokatijana na zina yasu
a Tufunika kuyavyiwa na Yehova kuti tikwanishe kulimbana na mavuto ŵatukumana nawo masiku ŵano. Nkhani ino, itisimikijile kuti Yehova ololela ŵanthu ŵake. Yove owona mavuto ŵakukumana nawo aliyense ndipo otipasa vatufunikila kuti tikwanishe kupilila.
b Mazina ayakine achinjiwa.