NKHANI YOPHUNZILA N.° 8
NYIMBO N.° 130 Mwaokhululukilana
Kansi mungamukonkheje tyani Yehova pankhani yokhululuka?
“Molingana na Yehova wamene ekukhululukilani na ntima wonse namwesoti mukochita chimozi-mozi.”—AKOL. 3:13.
CHOLINGA CHANKHANI
Munkhani ino, tikambilane vatingachite kuti tikokhululuka ayakine akatiphoniyela.
1-2. (a) Kansi nipanthawe yotyani patingavutike ngako kukhululukila muyasu? (b) Kansi Denise ewonesha tyani ntima wokhululuka?
KANSI mwewo vukuvutani kukhululuka mukaphoniyelewa? Anyinji asewo tuvutika, ngako-ngako keno munthu watiphoniyela na mawu olo vinthu vawachita. Koma olo n’tetyo, tingakwanishe kulamulila mwatumvwila nomukhululukila. Mwachisanzo, ganizilani vechitikila kalongosi muyakine zina yake Denise,a wamene ekwanisha kukhululukila munthu wamene emuphoniyela ngako. Mwenze mu 2017, ndipo penze pakaliye pita nthawe itali Denise pamozi na banja penze eluta kuyawona Ng’anda yanyowani ya Likulu ya Pachalo chonse ya Mboni za Yehova. Penzejokela ku kung’anda, dilaiva muyakine etaya laeni yake nokuntha motoka yawo. Denise ekomoka pa ngozi yamene iyo. Pechiuka, ewona kuti mwana wawo wachitiwa ngako, ndipo mwanalume wake Brian, efwilatu. Poganizila vechitika panthawe yamene iyo, Denise enena kuti, “Ntima wangu weniŵaŵa ngako ndipo nesokonezeka maganizo.” Pavuli pake, yove eziŵa kuti dilaiva eŵakuntha aliyechitiwe napatontho kumo, ndipo enzeve nkhaŵa iliyonse. Denise epemphela kwa Yehova kuti amupase ntendele.
2 Dilaiva eŵakuntha enze na mulandu wopaya munthu. Kuti khoti imuweluza, yove sembe eikiwa mudjeli. Koma khoti iuja Denise kuti chigamulo cha mulandu wa dilaiva wamene uyo chenzedalila vanganene yove. Denise enena kuti: “Venze monga munthu wanitenda usalu wenzekate chilonda changu chikulu noniika munyu unyinji, panthawe yenenzelimbana na mavuto akulu pamoyo wangu.” Papita tyala masondo atontho, Denise eluta kukhoti kuyakumana na dilaiva wamene eleta mavuto akulu m’banja mwake. Kansi yove elaŵila kuti tyani? Denise esenga wotonga milandu kuti amukhululukile dilaiva wamene uyo.b Pechisilija kulaŵila, wotonga milandu eponesha misozi. Yove enena kuti: “Newo natonga milandu kwavyaka 25 pofwika pano, koma nikaliyemvwako mawu monga ni amene aŵa. Nikaliye namvwako banja yophoniyelewa yusenga wotonga milandu kuti akhululukile wophoniya. Nikaliyemvwapo mawu achikondi olo owonesha kukhululuka. Nikuyamba kumvwa mawu monga ni amene aŵa owonesha chikondi komasoti kukhululuka.”
3. Kansi n’chinji chimuyavya Denise kuti akhululuke?
3 Kansi n’chinji chimuyavya Denise kuti akhululuke? Chimuyavya, nikuganizila vokhuza kukhululuka kwa Yehova. (Mik. 7:18) Keno tuganizila vechichita Yehova potikhululukila machimo ŵasu, vutiyavya nase kuti tikokhululukila ayakine.
4. Kansi Yehova ofuna kuti sewo tikochita tyani? (Aifenso 4:32)
4 Yehova ofuna kuti tikokhululukilana na ntima wonse monga nimwechitikhululukila yove. (Ŵelengani Aifenso 4:32.) Yove ofuna kuti tikonkhala okonzeka kukhululuka ayasu akatiphoniyela. (Sal. 86:5; Luk. 17:4) Munkhani ino, tikambilane vinthu vitatu vamene vingatiyavye kuti tikokhululuka na ntima wonse.
OSATI MUKOFISA MWAMUMVWILA MUKAPHONIYELEWA
5. Mokatijana na Miyambo 12:18, kansi tingamvwe tyani munthu akatiphoniyela?
5 Nthawe ziyakine tingakhumudwe ngako na mawu olo vochita vamunthu muyakine, ngako-ngako keno yove ni muyasu wapantima olo wachibale wasu. (Sal. 55:12-14) Nthawe ziyakine kuŵaŵiwa ntima kwatikumvwa, tingakuyelekezele na kulasiwa na chipula. (Ŵelengani Miyambo 12:18.) Nthawe ziyakine tingayeje kufisa olo kuwaya-waya ululu watikumvwa. Koma kuchita vamene ivi kungankhale monga nikusiya chipula pachilonda pavuli pakuti munthu watilasa. Molingana na vamene ivi, tingayembekezelelini kuti ntima wasu unkhale pansi keno tuwaya-waya mwatumvwila.
6. Kansi nthawe ziyakine tingachite tyani keno muyasu watiphoniyela?
6 Munthu akatiphoniyela, poyamba tingakhumudwe ngako. Baibolo yuleshalini munthu kukalipa. Koma yutichenjeja kuti tufunikalini kulola kuti ukali wasu utilamulile. (Sal. 4:4; Aife. 4:26) Ndaŵa yanji? Chifukwa chakuti vinthu vatuchita, nthawe zinyinji vudalila mwatuganizila. Komasoti munthu nkali, nthawe zinyinji kwake nikuwononga. (Yako. 1:20) Kumbukilani kuti kukalipa n’kwachibwadwa, koma kupitilija mphela kunkhala wokalipa nichosankha chamunthu.
Kukalipa n’kwachibadwa, koma kupitilija mphela kunkhala wokalipa n’chosankha chamunthu
7. Kansi tingankhalesoti na maganizo otyani keno muyasu watiphoniyela?
7 Munthu akatiphoniyela, vingatiŵaŵe ngako muntima. Mwachisanzo, kalongosi muyakine zina yake Ann enena kuti: “Penenze mwana, atata eŵasiya amama nolungula mwanakazi wenze elemba ntchito kuti akonisamalila. Nelimvwa kuti nili neka. Pechivyala naye ŵana, neyamba kuliwona kuti ninelinisoti mwana wawo. Nenzeliwonasoti kuti nine wosafunika.” Kalongosi muyakine zina yake Georgette, efotokoza mwechimvwila mwanalume wake pechichita vinthu mosakhulupilika. Yove enena kuti: “Newo na mwanalume wangu tenzekatijana kufumila petilungulana. Tenzechitilasoti pamozi upainiya! Chifukwa cha vamene ivi ntima wangu weniŵaŵa ngako.” Nayesoti kalongosi muyakine zina yake Naomi enena kuti: “Nenzeyembekezelakolini kuti mwanalume wangu anganiphoniyele. Tetyo, panthawe yechiulula kuti enzelolela vinthu volaula mofisa, nenzewona kuti yove enzenichitila chiŵembu komasoti enzenisempha.”
8. (a) Kansi palisoti vifukwa votyani viweme vokhululukila ayasu? (b) Kansi ni mapindu otyani ŵatufwana tikakhululukila ayasu? (Onani bokosi yakuti “Kansi tingachite tyani keno munthu muyakine watiphoniyela ngako?”)
8 Sewo tingakwanishelini kulamulila mawu olo vochita va ŵanthu ayakine, koma tingakwanishe kulamulila mwatuchitila vinthu tikakhumudwa. Ndipo kanyinji-kanyinji, chinthu chiweme ngako chatingachite ŵanthu akatiphoniyela n’kukhululuka. Ndaŵa yanji? Chifukwa chakuti tukonda Yehova ndipo yove ofuna kuti tikokhululukila ayasu. Tikapitilija kunkhala okalipa nokana kukhululukila ayasu, tingalingane na munthu aliye nzelu ndipo vamene ivi vingakhuze thanzi yasu. (Miy. 14:17, 29, 30) Ganizilani chisanzo cha kalongosi muyakine zina yake Christine. Yove enena kuti: “Nikakhumudwa, nunkhala wosasangalala. Nukondasoti kulya vakulya vosapasa thanzi. Nukwanishalinisoti kuyona mokwanila, komasoti vunivuta ngako kulamulila maganizo ŵangu. Vamene ivi vuleta mavuto m’banja mwangu komasoti vusokoneza nkatijano wangu na ayangu.”
9. Ndaŵa yanji tufunikilalini kusunga chakuntima?
9 Olo kuti munthu watiphoniyela aliyetipepese, tingakwanishe kupewa kukuja nkhani. Motyani? Georgette, watatomola poyamba enena kuti: “Olo kuti venitolela nthawe itali, nekwanisha kupewa kusunga chakuntima ndipo nemukhululukila mwanalume wangu wakale. Chifukwa cha vamene ivi, nili na ntendele ukulu ngako.” Kukhululuka, kutiyavya kupewa kuchitila ayakine vinthu viipa chifukwa cha ukali. Komasoti vunkhala monga tulipasa mphaso—chifukwa tingayambesoti kunkhala osangalala noganizila ngako vinthu vakusogolo. (Miy. 11:17) Koma kansi mungachite tyani keno mufunalini mphela kukhululuka olo pavuli pakuti mwapewa kufisa mwamumvwila?
VAMUNGACHITE MUKAKHUMUDWA
10. Ndaŵa yanji tufunikila kulipasa nthawe yokwanila kuti ntima unkhale pansi? (Onanisoti chithunzi.)
10 Kansi n’chinji chingakuyavyeni kuti ukali osati ukokulamulilani? Mukolipasa nthawe yokwanila kuti ntima wanu unkhale pansi. Munthu akachitiwa ngako noluta kuchipatala kuti akayavyiwe, popita nthawe kuti apole. Molingana na vamene ivi, nthawe ziyakine pangapite nthawe kuti ntima wasu unkhale pansi nokhululuka mofumila pansi pantima.—Mlal. 3:3; 1 Pet. 1:22.
Chilonda chikulu chufuna mankhwala aweme komasoti nthawe yokwanila kuti chipole, n’chimozi-mozisoti na maganizo ŵasu (Onani ndime 10.)
11. Kansi pemphelo ingakuyavyeni tyani kuti mukwanishe kukhululuka?
11 Mukomusenga Yehova kuti akuyavyeni kukhululuka.c Ann, watatomola poyamba efotokoza mwechimuyayvila Mulungu pechimusenga kuti akwanishe kukhululuka. Yove enena kuti: “Nemusenga Yehova kuti atikhululukile tonse m’banja mwasu chifukwa cha vinthu vetichita. Pavuli pake, nilembela kalata atata pamozi na akazi ŵawo anyowani, ndipo neŵauja kuti naŵakhululukila.” Ann evomekeja kuti kuchita vamene ivo kwenzelini kupepu. Koma enenasoti kuti: “Nukhulupilila kuti kukhululuka kwenichita pokonkheja Yehova, kuzayavye atata pamozi na akazi ŵawo kuti aphunzile vinyinji vokhuza Yehova.”
12. Ndaŵa yanji tufunikila kudalila Yehova osati maganizo ŵasu? (Miyambo 3:5, 6)
12 Mukodalila Yehova mmalo modalila maganizo ŵanu. (Ŵelengani Miyambo 3:5, 6.) Yehova nthawe zonse oziŵa vinthu vamene vingatiyavye. (Yes. 55:8, 9) Ndipo yove angatiujelini kuti tichite vinthu vamene vingatiletele mavuto. Mulungu pakutiuja kuti tikokhululukilana, tingakaikilelini kuti vinthu vikotiyendela luweme keno tumumvwila. (Sal. 40:4; Yes. 48:17, 18) Koma keno tudalila maganizo ŵasu, tikokwanishalini kukhululukilana. (Miy. 14:12; Yer. 17:9) Naomi, watatomola poyamba enena kuti: “Poyamba, nenzewona kuti nili na vifukwa viweme vokanila kumukhululukila mwanalume wangu, chifukwa cha vinthu volaula venzelolela. Newona kuti anganikhumudwisesoti komasoti angaluŵe kuti vechichita veniŵaŵa ngako. Ndipo nenzeliuja kuti Yehova oziŵa kuti nili na vifukwa viweme. Koma pavuli pake, neliuja kuti keno Yehova omvwisha mwanumvwila muntima mwangu, ni umbonilini wakuti okatijana nane. Yove oziŵa mwanumvwila, ndipo oziŵasoti kuti pangapite nthawe itali kuti ntima wangu unkhale pansi, koma yove ofunasoti kuti newo nikhululuke.”d
MUKOWONA VINTHU MWANJILA IWEME
13. Mokatijana na Aloma 12:18-21, kansi tufunikila kuchita chinji?
13 Tikakwanisha kumukhululukila munthu wamene etiphoniyela ngako, tufunikila kuchita vinyinji osati tyala kuleka kulaŵila vechitika. Keno yove ni mkwasu olo kalongosi, cholinga chasu nikuyambasoti kunkhala naye mwantendele. (Mat. 5:23, 24) M’malo momuwonesha ukali, tikomuwonesha chifundo, ndipo m’malo momusungila chakuntima tikomukhululukila. (Ŵelengani Aloma 12:18-21; 1 Pet. 3:9) Kansi n’chinji chingatiyavye kuchita vamene ivi?
14. Kansi tufunikila kuyeja-yeja mwakhama kuchita tyani, ndipo ndaŵa yanji?
14 Munthu akatiphoniyela, tikoyeja-yeja kumuwona monga nimwakumuwonela Yehova. Yehova osankha kuwona viweme vakuchita ŵanthu m’malo mwa viipa. (2 Mbiri 16:9; Sal. 130:3) Kanyinji-kanyinji, n’vokwanishika kuwona vinthu vatusakila kuli munthu—viliye kanthu keno tusakila viipa olo viweme. Keno tuwona viweme vakuchita ayasu, tingaŵakhululukile mosavuta. Chisanzo ni mkwasu muyakine zina yake Jarrod, wamene enena kuti, “Newo vunivutalini kukhululukila mkwasu akaniphoniyela keno nuganizila minkhalidwe yake inyinji iweme yanukondwela nayo.”
15. Ndaŵa yanji kuuja muyanu kuti mwamukhululukila kungakuyavyeni?
15 Chinthu chiyakine chofunika chamungachite nikumufotokozela munthu wamene uyo kuti mwamukhululukila. Ndaŵa yanji n’kofunika? Ganizilani vechichita Naomi watatomola poyamba, wamene enena kuti: “Alume ŵangu pechinikonsha kuti, ‘Kansi wanikhululukila?’ Neŵayankha mwachikukumila kuti, ‘Nakukhululukilani.’ Vamene ivi pevichitika, neziŵa kuti nenze niliyeŵakhululukile na ntima wonse. Nthawe peipita, niliyevutikesoti kulaŵila mawu ŵala amphamvu akuti, ‘Nakukhululukilani.’ Nedabwa peniwona kuti alume ŵangu ntima wankhala pansi, olo kuti poyamba enzechoka misozi. Komasoti nane nesangalala na mweisilila nkhani yamene iyo. Kufumila pamene apo, neyambasoti kuŵadalila ngako alume ŵangu ndipo tonse teyambasoti kukatijana.”
16. Kansi mwaphunzila chinji pankhani yokhululukila ayanu?
16 Yehova ofuna kuti tikokhululukilana. (Akol. 3:13) Koma olo n’tetyo, nthawe ziyakine vingativute kukhululukila ayakine. Koma keno tufisalini mwatumvwila tikakhumudwa, komasoti keno tuchita vonse vatingakwanishe popewa kupitilija kunkhala okalipa, tingokwanisha kukhululukila ayasu. Ivi vingatiyavye kuti tiyambe kuwona vinthu mwanjila iyakine iweme.—Onani bokosi yakuti “Vinthu vitatu vamene vingakuyavyeni kukhululuka.”
MUKOGANIZILA MAPINDU OWELA CHIFUKWA CHOKHULULUKA
17. Kansi tupindula tyani keno tukhululukila ayasu?
17 Tili na vifukwa vinyinji viweme vokhululukila ayasu. Tiyeni tiwoneko tyala vitontho. Choyamba, Atata ŵasu achifundo Yehova, okondwela akawona kuti tuŵakonkheja pankhani yamene iyi. (Luk. 6:36) Chachiŵili, tuwonesha kuti tutembeja vechichita Yehova potikhululukila mowama ntima. (Mat. 6:12) Ndipo chachitatu, kukhululukila ayasu kutiyavya kunkhala na thanzi komasoti ayasu aweme.
18-19. Kansi n’chinji chingachitike keno tukhululukila ayasu akatiphoniyela?
18 Keno tukhululukila ayasu, tingafwane madaliso anyinji. Mwachisanzo, onani vechitikila Denise, watatomola poyamba. Olo kuti yove enzeziŵalini, dilaiva wamene echitisha kuti achite ngozi, enzefuna kuti alipaye pavuli pakuti mulandu wake watongewa. Koma yove aliyekhulupilile Denise pechimukhululukila, mwakuti eyamba kuphunzila Baibolo na Mboni za Yehova.
19 Nthawe ziyakine tingaganize kuti kukhululukila munthu n’chinthu chovuta kupambana vinthu vonse—koma olo n’tetyo, kungatiletele madaliso akulu ngako. (Mat. 5:7) Tetyo, tiyeni tonse tikoyeja-yeja mwakhama kukonkheja Yehova pokhululukila ayakine.
NYIMBO N.° 125 “Odala ni ŵanthu achifundo!”
a Mazina ayakine achinjiwa.
b Pavochitika monga ni vamene ivi, ni udindo wa Nkhilisitu aliyense kusankha vangachite.
c Lolelani mavidiyo anyimbo ziyakine pa jw.org za mitu yakuti “Tizikhululukirana,” “Ndikhululuke,” komasoti “Tigwirizanenso.”
d Olo kuti kulolela volaula n’kuphoniya komasoti n’koŵaŵa kuli muyako wa muukwati, paliye vifukwa va m’Malemba vamene vupeleka ufulu kuli wophoniyelewa kuti asilije ukwati.