Mungafwane chisangalalo ngacho-ngacho

1. Kansi ‘chosoŵa chasu chauzimu’ n’chotyani, lomba chukatijana tyani na kunkhala osangalala?

CHISANGALALO ngacho-ngacho chutanthauzalini kungosangalala tyala kwa kanthawe, koma chunkhalapo nthawe zonse. Ndaŵa yanji tunena tetyo? Pa Ulaliki wake wapa Lupili, Yesu efotokoza kuti: “Osangalala ni ŵanthu amene ozindikila vosoŵa vawo vauzimu.” (Mt. 5:3) Yesu enzeziŵa kuti ŵanthu elengewa kuti akofunishisha kuziŵa komasoti kulambila Nyamalenga wawo, Yehova. Chamene ichi niye ‘chosoŵa chasu chauzimu.’ Pakuti Yehova ni “Mulungu wachisangalalo,” ŵanthu amene omulambila angakwanishesoti kunkhala osangalala.—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Mokatijana na mawu a Yesu, kansi ni ŵanthu ayakinesoti otyani angankhale osangalala? (b) Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino, lomba ndaŵa yanji vamene ivi vingankhale vofunika?

² Kansi tufunikila kuti vinthu vikotiyendela bwino kuti tinkhale osangalala? Yayi. Pa ulaliki wake, Yesu elaŵila chinthu chiyakine chochitisha chidwi. Yove enena kuti ŵanthu amene “akumvwa chisoni”—keno chifukwa cha viipa vechichita olo chifukwa cha mavuto ŵakukumana nawo—angakwanishe kunkhala osangalala. Yove elaŵilasoti vamene ivi ponena za “ŵanthu amene otamanishiwa chifukwa cha chilungamo” olosoti amene ‘onyozewa’ chifukwa chonkhala ophunzila a Khilisitu. (Mt. 5:4, 10, 11) Koma kansi vingakwanishike tyani kuti munthu akosangalala pakukumana na vinthu vamene ivi?

³ Yesu ephunzisa kuti chisangalalo ngacho-ngacho sikuti chuwela keno vinthu vutiyendela bwino pa moyo. Koma chupezeka keno tuzindikila vosoŵa vasu vauzimu komasoti kunkhala pa ushamwali uweme na Mulungu. (Yak. 4:8) Lomba kansi tingachite tyani vamene ivi? Mu nkhani ino, tikambilane vinthu vitatu vatufunika kuchita kuti tifwane chisangalalo ngacho-ngacho.

TIKOŴELENGA KOMASOTI KUPHUNZILA BAIBOLO

4. Kansi ni chinthu choyamba chotyani chakufunika kuchita munthu kuti afwane chisangalalo ngacho-ngacho? (Salimo 1:1-3)

⁴ 1: Kuti tinkhale chendi osangalala, tufunika kulya chakulya chauzimu. Vinyama komasoti ŵanthu ofunika kulya chakulya kuti ankhale na moyo. Koma ni ŵanthu tyala amene ofunika kulya chakulya chauzimu. Ndipo chakulya chauzimu n’chofunika chendi. N’chifukwa chake Yesu enena kuti: “Munthu angankhalelini na moyo na chakulya cheka, koma na mawu onse ofuma pakamwa pa Yehova.” (Mt. 4:4) Tetyo, osati tikolola kuti nsiku ikopita osaŵelenga Mawu a ntengo wapatali a Mulungu. Wolemba masalimo enena kuti, ‘Wosangalala ni munthu wamene osangalala na chilamulo cha Yehova, ndipo ochiŵelenga usiku na nzuŵa.’—Ŵelengani Salimo 1:1-3.

5-6. (a) Kansi tingaphunzile chinji kufumila m’Baibolo? (b) Kansi kuŵelenga Baibolo kungatiyavye mu njila zotyani?

⁵ M’Baibolo, Yehova etipasa malangizo amene angatiyavye kunkhala na moyo wosangalala. Tuphunzilamo za cholinga chechitilengela, vatingachite kuti tinkhale naye pa ushamwali komasoti kuti akotikhululukila machimo ŵasu, na za chiyembekezo chokondwelesha na malonjezo akusogolo. (Yer. 29:11) Mfundo za choonadi zamene izi zatuphunzila m’Baibolo, zuchitisha mitima yasu kunkhala yosangalala!

⁶ Monga mwatuziŵila, m’Baibolo mulisoti malangizo amene otiyavya pa moyo wasu wa nsiku na nsiku. Keno tukonkheja malangizo amene aŵa, tingakwanishe kunkhala osangalala. Mukakhumudwa chifukwa cha mavuto ŵamukumana nawo, mukofwana nthawe ikulu yoŵelenga komasoti kuganizila ngako Mawu a Yehova. Yesu enena kuti: “Osangalala ni ŵanthu amene akumvwa Mawu a Mulungu noŵasunga!”—Lk. 11:28.

7. Kansi n’chinji chingakuyavyeni kuti mukosangalala keno muŵelenga Mawu a Mulungu?

⁷ Keno muŵelenga Mawu a Mulungu, mukofwana nthawe yoganizila kuti mukosangalala na vamene ivo vamuŵelenga. Mwachisanzo, kansi vinthu monga ni ivi vikuchitikilamponi kale? Munthu muyakine wakupikilani chakulya chamukonda. Koma payakine chifukwa chakuti muliye nthawe yokwanila olo mwasokonezewa chifukwa choganizila vinthu viyakine, mwangokulya chakulya chamene icho mokulumija osamvwa bwino-bwino kuwama kwake. Pamwasilija kulya, mwaziŵa kuti mwenzekulya mokulumija ngako ndipo mufunishisha kuti sembe mwachilya patontho-patontho kuti muchimvwe kuwama. Kansi mwiŵelengapo kale Baibolo mokulumija teti mwakuti mwekangiwa kusangalala na uthenga wake? Mukonkhala na nthawe yokwanila kuti mukosangalala keno muŵelenga Mawu a Mulungu. Mukoyelekezela kuti muwona vamene ivo vuchitika m’maganizo mwanu, kumvwa chongo, komasoti vakulaŵila ŵanthu ndipo mukoganizila vamuŵelenga. Vamene ivi vingachitishe kuti mukosangalala ngako.

8. Kansi “kapolo wokhulupilika na wanzelu” okwanilisha tyani udindo wake? (Onanisoti mawu am’nyansi.)

⁸ Yesu esankha “kapolo wokhulupilika na wanzelu” kuti akotipasa chakulya chauzimu pa nthawe yoyenela ndipo tulyeshewa bwino mwauzimu.b (Mt. 24:45) Malemba oujiliwa ni mbali ikulu ya chakulya chauzimu chakutipasa kapolo wamene uyu. (1 Ates. 2:13) Chakulya chauzimu chamene ichi chutiyavya kuziŵa maganizo a Yehova amene opezeka m’Baibolo. N’chifukwa chake tuŵelenga magazini a Nsanja ya Mulonda, Ukani! komasoti nkhani zapa jw.org. Tukonzekelasoti misonkhano ya nkati mwa sondo na ya kumapeto kwa sondo. Komasoti mwezi uliwonse tulolela pulogilamu ya JW Broadcasting^® keno ilipo m’chilaŵilo chasu. Keno tukulya mokwanila chakulya chauzimu, vutiyavya kuchita chinthu chachiŵili chamene chingatiyavye kufwana chisangalalo ngacho-ngacho.

TIKOKONKHEJA MFUNDO ZA YEHOVA

9. Kansi ni chinthu chachiŵili chotyani chamene chingatiyavye kuti tifwane chisangalalo ngacho-ngacho?

⁹ 2: Kuti tifwane chisangalalo ngacho-ngacho, tufunika kukonkheja mfundo za Yehova. Wolemba masalimo enena kuti: “Wosangalala ni munthu aliyense oyopa Yehova, wamene oyenda m’njila za Mulungu.” (Sal. 128:1) Kuyopa Yehova kutanthauza kumulemekeza ngako komasoti kupewa kuchita chilichonse chamene chingamukondweleshelini. (Miy. 16:6) Tetyo, tuyeja-yeja kuti tikokonkheja mfundo za Mulungu zokhuza chiweme na chiipa monga mwayufotokozela Baibolo. (2 Akor. 7:1) Keno tuchita vakukonda Yehova komasoti kupewa vakuzondana navo tinkhale osangalala ngako.—Sal. 37:27; 97:10; Aro. 12:9.

10. Mokatijana na Aroma 12:2, kansi udindo wasu ni wotyani?

¹⁰ Ŵelengani Aroma 12:2. Munthu angakwanishe kuziŵa kuti Yehova ali na mphamvu zosankha kuti ichi n’chiweme olo ichi n’chiipa, koma ofunikasoti kuvomeleja mfundo za Mulungu payeka. Mwachisanzo, munthu angakwanishe kuziŵa kuti boma ili na ufulu wolesha munthu kuyendesha motoka kupitilila pa sipidi yake yofunikila. Koma payakine munthu wamene uyo angavomelejelini malamulo amene awo payeka. Vokonkhapo vake n’vakuti angoutusha ngako motoka. Tetyo, vochita vasu vuwonesha keno tuvomeleja kuti kukonkheja mfundo za Yehova n’koyavya ngako. (Miy. 12:28) Davide enzewonasoti tetyo chifukwa ponena za Yehova, yove enena kuti: “Muzaniziŵishe njila ya moyo. Chifukwa cha chinso chanu, munthu azakondwele mokwanila. Ku kwanja yanu ngayo kuli chisangalalo mpaka kale-kale.”—Sal. 16:11.

11-12. (a) Kansi tufunika kunkhala osamala na chinji keno tudela nkhaŵa olo tikafoka? (b) Kansi malangizo apa Afilipi 4:8 angatiyavye tyani keno tusankha vosangalasa?

¹¹ Keno tudela nkhaŵa olo tikafoka, tingofuna kuchita vinthu viyakine vamene vingatiyavye kuti tileke kudela nkhaŵa. Vamene ivi n’vomvwika. Koma olo n’tetyo, tufunika kunkhala osamala kuti osati tichite vinthu vakuzondana navo Yehova.—Aef. 5:10-12, 15-17.

¹² Mu kalata yechilembela Akhilisitu aku Filipi, ntumwi Paulo eŵalimbikisa kupitilija kuganizila vinthu vamene ni “volungama, . . . vituŵa, . . . vachikondi, [komasoti] nkhalidwe iweme iliyonse.” (Ŵelengani Afilipi 4:8.) Olo kuti Paulo enzenenalini mwasitiliti vokhuza vinthu vosangalasa, vamene ivi vechinena vufunika kutiyavya kuganizila vosangalasa vatusankha. Yejani kuchita ivi: Paliponse pamene pali mawu akuti “vilivonse” pa lemba yamene iyi, yejani kuikapo mawu akuti “nyimbo,” “mafilimu,” “mabuku,” olo “magemu.” Kuchita vamene ivi kungakuyavyeni kuziŵa vosangalasa vamene vingankhale vovomelejeka olo vosavomelejeka kwa Mulungu. Tufuna kuti tikochita vinthu mokatijana na mfundo zapalulu za Yehova. (Sal. 119:1-3) Vamene ivi vingatiyavye kunkhala na chikumbuntima chiweme ndipo tingakwanishe kuchita chinthu chachitatu chamene chingatiyavye kunkhala osangalala.—Mac. 23:1.

TIKOIKA KULAMBILA YEHOVA PA MALO OYAMBA

13. Kansi ni chinthu chachitatu chotyani chamene chingatiyavye kufwana chisangalalo ngacho-ngacho? (Yohane 4:23, 24)

¹³ 3: Tikowoneshesha kuti kulambila Yehova kukonkhala pa malo oyamba pa moyo wasu. Monga Nyamalenga wasu, Yehova ni woyenelela kuti tikomulambila. (Chiv. 4:11; 14:6, 7) Tetyo, tikowoneshesha kuti chinthu chofunika ngako chikonkhala kumulambila mu njila yakuvomeleja yove, yamene ni kumulambila “mosogolelewa na mzimu na choonadi.” (Ŵelengani Yohane 4:23, 24.) Tufuna kuti mzimu wake ukotisogolela pomulambila na cholinga chakuti tikochita vinthu mokatijana na mfundo za choonadi zupezeka m’Mawu ŵake. Kulambila kwasu kufunika kunkhala pa malo oyamba, olo vingankhale kuti tili m’chalo chamene ntchito yasu ni yoleshewa. Palipano, abale na alongo ŵasu opitilila 100 ali mu djeli chifukwa chonkhala tyala a Mboni za Yehova.c Olo vili tetyo, ove osangalala kuchita vonse vangakwanishe kuti akopemphela, kuphunzila komasoti kuuja ayakine vokhuza Mulungu na Ufumu wake! Keno tunyozewa olo kutamanishiwa, tingankhale mphela osangalala poziŵa kuti Yehova ali nase ndipo azatipase mphaso.—Yak. 1:12; 1 Pet. 4:14.

CHISANZO CHA WACHILUMBWANA MUYAKINE

14. Kansi n’chinji chichitikila m’bale muyakine wachilumbwana ku Tajikistan, lomba ndaŵa yanji?

¹⁴ Vinthu vichitikila ŵanthu ayakine, vusimikijila kuti mfundo zitatu zamene izi zatakambilana zuyavya chendi kufwana chisangalalo ngacho-ngacho viliyekanthu kuti vinthu vili tyani pa moyo wasu. Ganizilani vichitikila wachilumbwana muyakine wa vyaka 19 zina yake Jovidon Bobojonov, waku Tajikistan, chifukwa chokana kuloŵa usodja. Pa 4 October 2019, yove ekatiwa na kuyaikiwa mu djeli kwa miyezi ndithu, ndipo enzechitiliwa nkhanza monga ni chigaŵenga. Vinthu viliye chilungamo vamene ivi vamene vimuchitikila, vinaunsiwa m’mawailesi komasoti m’manyunzipepa m’vyalo vinyinji. Malipoti ewonesha kuti yove eniyatiwa pokakamijiwa kuti alumbile kuti ankhale wokhulupilika ku malamulo a usodja komasoti kuvwala yunifomu. Pavuli pake, yove eweluziwa kuti ni wophoniya ndipo emuika mu djeli mpaka pulezidenti wa m’chalo chamene icho pechimukhululukila nolamula kuti afumyiwe. Panthawe yonse yenzekumana na vamene ivi, Jovidon epitilija mphela kunkhala wokhulupilika komasoti wosangalala. Kansi n’chinji chimuyavya? Yove nthawe zonse enzezindikila vosoŵa vake vauzimu.

15. Kansi Jovidon enzechita tyani kuti alye chakulya chauzimu penze mu djeli?

¹⁵ Penze mu djeli, Jovidon enzekulya chakulya chauzimu olo kuti enzeve Baibolo olo mabuku ayakine. Kansi vamene ivi venzekwanishika tyani? Abale na alongo akaluta kuyamupasila vakulya, enzelemba lemba ya nsiku pa vyola venzenyamulilamo vakulya vamene ivo. Tetyo, enzekwanisha kuŵelenga Baibolo komasoti kuganizila mfundo zake nsiku iliyonse. Pechifumyiwa mu djeli, yove elangiza onse ŵala amene akaliyekumanapo na mayeselo akulu kuti: “N’vofunika ngako kuti palipano mukokatishila ntchito mokwanila ufulu wamuli nawo kuti mukotang’isha ushamwali wanu na Yehova poŵelenga Mawu ŵake komasoti mabuku ŵasu.”

16. Kansi Jovidon enzeganizila ngako za chinji?

¹⁶ M’bale wasu wamene uyu enzekonkheja mfundo za Yehova. Mmalo mongoganizila komasoti kuchita vinthu viipa, yove enzeganizila ngako za Yehova komasoti venzewona kuti n’viweme. Yove enzechita chidwi na vinthu viweme vechilenga Yehova. Mmawa mulimonse kukacha enzekumvwa kulila kwa tunyoni. Usiku enzewona mwezi komasoti nyenyezi. Yove enena kuti: “Mphaso zamene izi zofumila kwa Yehova zenzenilimbikisa ndipo zenzeniyavya kunkhala wosangalala.” Keno tutembeja chakulya chauzimu komasoti vinthu viyakine vonse vakutipasa Yehova, tunkhala na chisangalalo muntima ndipo chisangalalo chamene icho chutiyavya kuti tikopilila ngako.

17. Kansi mawu apa 1 Petulo 1:6, 7 angayavye tyani munthu wamene wakumana na vinthu vechikumana navo Jovidon?

¹⁷ Jovidon enzeikasoti kulambila Yehova pa malo oyamba. Yove enzeziŵa kufunika kopitilija kunkhala wokhulupilika kwa Mulungu wachendi. Yesu enena kuti: “Yehova Mulungu wako niye waufunika kumulambila, ndipo ufunika kutumikila yove yeka mphela.” (Lk. 4:8) Masodja komasoti akulu-akulu ŵawo enzefuna kuti Jovidon asiye chipembezo chake. Koma yove enzepemphela mofumila pansi pa ntima nsiku iliyonse komasoti usiku uliwonse, kumusenga Yehova kuti amuyavye kuti osati agonje komasoti kuti apitilije kunkhala wokhulupilika. Olo kuti echitiliwa vinthu viliyechilungamo, Jovidon ekwanisha kunkhala mphela wokhulupilika. Palipano yove osangalala ngako kupambana mwenzesangalalila penze akaliyekatiwa, kumangiwa komasoti kuikiwa mu djeli—chifukwa owona kuti ali na chikhulupililo chamene chiyesewa.—Ŵelengani 1 Petulo 1:6, 7.

18. Kansi tingachite tyani kuti tipitilije kunkhala osangalala?

¹⁸ Yehova oziŵa vatufunikila kuti tinkhale osangalala. Keno mungakonkheje vinthu vitatu vamene ivi vatakambilana, vamene vuyavya kuti munthu afwane chendi chisangalalo ngacho-ngacho, mupitilije kunkhala wosangalala olo pamukumana na mavuto akulu. Ndipo namwe mufwike ponena kuti: “Osangalala ni ŵanthu amene Mulungu wawo ni Yehova!”—Sal. 144:15.