Otyinepo Tyove Tyikale “Ngepanda Liavandekenyua Tutatu”
“Epanda liavandekenyua tutatu, kalivilwa okutimbulwa liwa-liwa ovinthimbu vivali.”—ECLESIASTES 4:12.
1. Olie wanepesa ovanthu votete?
ETYI Jeova Huku amana okulinga omiti novinyama, walandulisako okulinga Andau, omunthu wotete. Konyima alalesa Andau otumphoki olunene, emupolo olupati emulingila omukuatesiko wehena nkhali. Etyi Andau amona omukai oo ati: “Ou, enkhipa liomankhipa ange, nohitu yohitu yange.” (Gênesis 1:27; 2:18, 21-23) Jeova wamona okuti atyiho alinga tyaviuka nawa, anepesa ovanthu votete nokuveavela ononkhano onongwa.—Gênesis 1:28; 2:24.
2. Oñgeni Satanasi aeta oundyale pokati ko Andau na Eva?
2 Tyina nkhele otyinepo otyo tyihenekale ngetyi Huku ahandele atyinyonua. Ñgeni? Oandyu imue ombi yeya okuihanwa okuti o Satanasi, yayondya Eva opo alie komuti wailikua ovalinepi ovo. Konyima yotyo, Andau nomukai wae avatyitukilapo etumino lia Huku nehongolelo liae. (Gênesis 3:1-7) Etyi Jeova apula ovalinepi oityi valinga waimbuka okuti oupanga wavo wahanyauka. Andau wavelele onombei omukai wae, ati: “Omukai wampha opo akale naame, wampha otyinyango tyomuti, moluotyo ame nalia.”—Gênesis 3:11-13.
3. Otyituwa patyi otyivi ova Judeu ankho vayekelela?
3 Mokueenda kuomanima, Satanasi ukahi nokuundapesa omaliva elikalaila opo ahanyaune ovinepo. Pamue uundapesa ononkhalamutue mbo nongeleya valongesa ovipuka viahapolelwe movihonekwa konthele yotyinepo. Ononkhalamutue mbo va Judeu ankho vatomba ovitumino via Huku, okuyeka ovalume vahenge ovakai vavo movipuka viehesilivila ngo kuteleka nawa. Mahi Jesus wati: “Ame ndyimupopila okuti kese umue uhenga omukai wae wahalingile oumbalehi, iya akanepa vali mukuavo, omulume oo ukahi nokulinga oumbalehi.”—Mateus 19:9.
4. Oñgeni otyinepo hono tyikahi nokunyonwa?
4 Satanasi nkhele ukahi nokulinga ononkhono opo ayapaule ovalinepi. Ovalume vanepa ovalume, vamue vakala novakai tyehelinepele, ovanyingi vekahi nokulihenga. Otyo, tyilekesa okuti Satanasi ukahi nokunyona otyinepo. (Tanga Hebreus 13:4.) Oityi onthue Vakristau tuna okulinga, opo tulityilike ovituwa ovio ovivi konthele yotyinepo? Pahe tutalei ovituwa vimue vieta ehambu nokupameka otyinepo.
Paka Jeova Motyinepo Tyove
5. Oityi tyihangununa “epanda liavandekenyua tutatu” motyinepo?
5 Opo otyinepo tyipame tyesukisa okukutikinyamo Jeova. Ondaka yae yati: “Epanda liavandekenyua tutatu, kalivilwa okutimbulwa liwa-liwa ovinthimbu vivali.” (Eclesiastes 4:12) Onondaka ombo mbulekesa otyipuka tyimue tyakolela. Motyinepo omulume nomukai omapanda evali otete, iya Jeova Huku oe apanda liatatu. Okukutikinya Huku motyinepo tyipameka ovalinepi mopamphepo opo vetyivile okutetulula ovitateka. Tupu otyo tyieta ombembwa onene motyinepo.
6, 7. (a) Oityi matyikuatesako Ovakristau okukala na Huku potyinepo tyavo? (b) Oityi omphange umue apanda komulume wae?
6 Oityi ovalinepi vapondola okulinga opo otyinepo tyavo tyikale ngepanda liavandekenyua? David omuhoneki wo no salmu wati: “Huku yange, ame nahambukilwa okulinga ehando liove. Iya ovitumino viove vikahi mokati kange.” (Salmo 40:8) Ohole tuna na Huku tupu ituavela ondundo yo kumuumbila nomutima auho. Ngotyo, vokuelinepa vesukisa kese umue okukala noupanga omuwa na Jeova, nokulinga ehando liae nehambu. Tupu, vesukisa okulinga ononkhono opo vapameke ohole yavo na Huku.—Provérbios 27:17.
7 Inkha ovitumino via Huku tyili vikala momutima wetu, matukala nekolelo, nekevelelo, nohole. Iya otyo matyikuatesako vokuelinepa okupameka ohole yavo. (1 Coríntios 13:13) Omukristau umue utiwa o Sandra, una omanima 50 tyanepwa, wati: “Ovituwa viomulume wange napanda unene, ehongolelo nomalondolo ampha atunda mo Mbimbiliya nohole onene ena na Jeova, tyipona ei ena na ame.” Valume vokuanepa, okuti ovakai venyi vapondola okupopia ngotyo, konthele yenyi?
8. Oityi tyesukisa opo ovalinepi vamone “ondyambi ongwa”?
8 Onue vokuelinepa okuti ovilinga Viouhamba wa Huku viakolela unene momuenyo wenyi? Okuti ou muelinepa nae umutala okuti muumbila kumue Jeova? (Gênesis 2:24) Omunongo Ohamba Salomau wati: “Hahe vevali tyipona wike, mokonda vena ondyambi ongwa movilinga viavo valinga no nonkhono.” (Eclesiastes 4:9) Ngotyo, omulume nomukai vena okuundapa nononkhono opo vamone “ondyambi ongwa” yokukala notyinepo tyitualako muna oluembia no nonkhano onongwa mba Huku.
9. (a) Otyilinga patyi ovalume vokuanepa vena? (b) Ngetyi tyapopia Colossenses 3:19, oñgeni omulume ena okutekula omukai wae?
9 Etyi tyilekesa okuti Huku ukahi potyinepo, ononkhono omulume nomukai valinga pala okuendela movitumino Viae. Ovalume vokuanepa tete vena otyilinga tyokutekula ombunga molutu no mopamphepo. (1 Timóteo 5:8) Tupu, vapewa ondundo opo vanoñgonoke okuti vesukisa okuengaenga nawa ovakai vavo. Colossenses 3:19, yati: “Onue valume, tualeiko okukala nohole novakai venyi, muhevetekulei nonyengo.” Omulume umue ulilongesa omalaka Ombimbiliya wati, “okutekula nonyengo,” muakutikinya “onondaka mbuihamesa komutima, no kuheveavela ohole vatokala, okuhevepande, okuhevetekula, okuheveamena, no kuhevevatela.” Ovituwa ovio, tyotyili ovivi mo nombunga mbo Vakristau. Inkha omulume ahongolela ombunga noluembia, omukai wae utavela nehambu ehongolelo liae.
10. Ovakai Ovakristau vena okulekesa otyituwa patyi?
10 Ovakai vanepwa vaovola okupaka Jeova motyinepo tyavo, vena okutavela ovitumino via Huku. Apostolu Paulu wati: “Vakai vokuanepwa tavelei kovalume venyi, ngatyina oku Tatekulu. Mokonda omulume oe omutue womukai wae, ngetyi Kristu oe omutue wewaneno, nomuyovoli walio.” (Efésios 5:22, 23) Satanasi wakemba Eva okuti okuehetavela ku Huku tyieta ombembwa yahapu. Hono, otyituwa tyokulitumina tyimoneka monombunga ononyingi. Mahi, ovakai vokuna onthilo na Huku, katyivepuiya okutavela etumino liovalume vavo. Vahinangela okuti Jeova watungile Eva opo akale “omukuatesiko” womulume wae. Huku ankho utyii okuti omphangu oyo yomukai yapandwa unene. (Gênesis 2:18) Tyotyili, omukai Omukristau utavela komulume wae, “oulombe womulume” wae.—Provérbios 12:4.
11. Omukuatate umue wati oityi tyakuatesako otyinepo tyae?
11 Ombatelo onkhuavo pala okupaka Huku motyinepo, okulilongesa kumue Ondaka ya Huku. Gerald, wokuna omanima 55 motyinepo tyombembwa, wati, “Otyisimbulo tyimue tyakolela opo otyinepo tyipame, okutanga nokulilongesa kumue Ombimbiliya.” Ayawisako okuti, “Okulinga ovipuka kumue haunene ovilinga via Huku, tyikuatesako omulume nomukai okukala netokeko pokati na Jeova.” Okulilongesa kumue Ombimbiliya tyikuatesako ombunga okuendela nawa movitumino via Jeova, nokupama nokutualako okukula mopamphepo.
12, 13. (a) Omokonda yatyi tyakolela ovalinepi velikuambele kumue? (b) Ovilinga patyi ovikuavo via Huku vipameka otyinepo?
12 Ovalinepi vokuna ombembwa tupu velikuambela kumue. Putyina omulume apopila Huku ‘etyi tyikahi momutima wae’ konthele otyitateka tyimue vena, tyipameka oupanga wavo motyinepo. (Salmo 62:8) Inkha vokuelinepa velikuambela kumue ko Wepondolo Aliho, kamatyipuiya okutetulula otyitateka tyavo. (Mateus 6:14, 15) Etyi matyivekuatesako okulinga ngetyi velikuambela, kese umue una okutokola “okutualako okuevela mukuavo nomutima auho.” (Colossenses 3:13) Kala utyii okuti elikuambelo lilekesa okuti muna onthumbi mu Huku. Ohamba David wati: “Omaiho ovanthu aveho atala nekevelelo kuove.” (Salmo 145:15) Tyina tulikuambela atukevelela ku Huku, tukala novitateka viehehi ‘mokonda oe utuyunga nawa.’ (1 Pedro 5:7)
13 Osapi onkhuavo yokupaka Jeova motyinepo okuenda kumue komaliongiyo nomovilinga viokuivisa. Momaliongiyo etu, ovalinepi velilongesa omaliva Satanasi ekahi nokuundapesa opo ayapule onombunga. (Efésios 6:11,fnt) Tyina omulume nomukai wae vaundapela kumue apeho movilinga viokuivisa, ‘vatualako apeho tyapama.’—1 Coríntios 15:58.
Tyina Pamoneka Ovitateka
14. Ovipuka patyi vipondola okueta ovitateka motyinepo?
14 Hamue onondonga mbapopiwa pombanda umbuiyale. Mahi omokonda yatyi uhatompholela nomukai wove konthele yonondonga ombo? Tala inkha muna etyi muesukisa okuviukisa motyinepo tyenyi. Ombimbiliya yapopia okuti alo umue vana vapaka Huku motyinepo tyavo, “mavakakala nononkhumbi molutu.” (1 Coríntios 7:28) Mokonda yonkhali yovanthu, nomahongiliyo omavi ouye, nomaliva Eliapu, alo umue ovalinepi vaumbila Huku nekolelo vapondola okukala novitateka ovinene. (2 Coríntios 2:11) Mahi, Jeova utukuatesako opo tutyivile okukoleleya ononkhumbi ombo. Yoo, tupondola okukoleleya. Jobe omulume wekolelo wapeselelwe omalumono ae, ovaundapi vae, novana vae avaipawa, mahi Ombimbiliya yati: “Movipuka ovio aviho Jobe kalingile onkhali, tupu kavelele Huku onombei.”—Jó 1:13-22.
15. Oñgeni ovanthu vapopia tyina vanumana? Iya oñgeni ovalinepi mavatetulula nawa otyitateka ngotyo?
15 Omukai wa Jobe wapopilile omulume wae okuti: “Nkhele waanyena vala mekolelo liove? Hingana Huku iya onkhi!” (Jó 2:9) Putyina pamoneka ovitateka noviponga vimue omunthu upondola okulinga ovipuka tyahasokele. “Ononkhumbi mbupondola okulingisa alo umue wonondunge owova.” (Eclesiastes 7:7) Inkha ou muelinepa nae ukupopia onondaka onombi nokukumbulula omapita mokonda “yononkhumbi,” ove ovola okutualako tyapoleya omutima. Mokonda inkha nove ukumbulula omapita mamunumana iya otyitateka atyivilipo. (Tanga Salmo 37:8.) Wehesuke no nondaka onombi mbupopiwa tyahasokele mokonda yokuanumana.—Jó 6:3.
16. (a) Oñgeni onondaka mbuvasiwa mu Mateus 7:1-5 mbuundapeswa motyinepo? (b) Omokonda yatyi okupola pokati tyakolela motyinepo?
16 Vana velinepa vesukisa okukala nekevelelo liaviuka. Umue pokati kavo upondola okumona ovituwa viamukuavo viahaviukile iya asoko okuti, ‘ame mandyimupilulula.’ Mahi, nohole nokuapwa elundo, ove upondola okuvatela una muelinepa nae okukala novituwa oviwa. Uhalimbueko okuti Jesus wati una utala kouponyo oututu wamukuavo, welifua na una weete “otyitoi” meiho liomukuatate wae, mahi keluete “omuti” ukahi meiho liae muene. Jesus walondola okuti: “Yekeipo okukoyesa, opo noonue muhakoyeswe.” (Tanga Mateus 7:1-5.) Otyo, katyilekesa okuti vokuelinepa vena okuyekelela oviponyo ovinene. Robert, una omanima 40 tyanepa, wati: “Okutomphola nokupopia otyili kese umue na mukuavo, nokutavela omaviyulo viesukisa povalinepi, opo vaviukise onkhalelo yomuenyo wavo.” Tupu, tyihanda okupola pokati. Uhatale vala kovituwa vina mukuenyi ehena, mahi panda nokuhambukilwa ovituwa oviwa ena pahetyino.—Eclesiastes 9:9.
17, 18. Tyina ovitateka vilinga ovinyingi, opi matuvasi ombatelo?
17 Tyina onkhalelo yomuenyo ipiluluka, tyipondola okueta ovitateka. Vokuelinepa vapondola okukala novitateka tyina vamatyiti ovana. Pamue umue pokati kavo ine omona upondola okuvela unene. Ine ovohe yo vokuelinepa vakulupa vesukisa ombatelo onene. Tyina ovana vamekulu pamue vatunda meumbo. Omapiluluko amue eiya tyina omulume apewa ovilinga mewaneno. Omapiluluko oo aeho, apondola okueta ovitateka nomasukalalo ku vana velinepa.
18 Inkha ulitehelela okuti wepuila mokonda yovitateka motyinepo tyenyi, oityi molingi? (Provérbios 24:10) Uhasoye! Satanasi uhanda ñgeno umue povaumbili va Huku uyekapo efendelo liasukuka. Ngotyo, inkha ove usoya mahambukwa. Anthi, linga ononkhono opo otyinepo tyenyi tyitualeko ngepanda liavandekenyua tutatu. Ombimbiliya ina omahipululo omanyingi a vana vatualako nekolelo mononkhumbi ononene. Otyikando tyimue, David welikuambela nomutima auho ku Jeova, ati: “Kala nokankhenda naame Huku yange, mokonda ovanthu . . . vatualako okumonesa ononkhumbi.” (Salmo 56:1) Nove weliivile okuti ukahi nokumoneswa emone “novanthu”? Tyilinge emone liove litunda kovanthu vokokule ine ovo popepi, hinangela okuti: David wavasile ononkhono mbokukoleleya, iya nove upondola okutyilinga. David wati, “Naita ku Jeova, ankhumbulula, iya andyovola mononkhumbi mbange ambuho.”—Salmo 34:4.
Ononkhano Onongwa Ononkhuavo
19. Oñgeni matulityilika opo Satanasi ahanyone ekolelo lietu?
19 Mononthiki ombo mbo konthyulilo, vokuelinepa vesukisa “okutualako okulikengelela kese umue na mukuavo, nokulipameka pokati.” (1 Tessalonicenses 5:11) Muhalimbueko okuti Satanasi wati tuumbila vala Jeova mokonda yovipuka oviwa etuavela. Ngotyo, maundapesa kese tyimue, nokuyapula otyinepo, opo anyone ekolelo lietu mu Huku. Opo Satanasi ahanyone ekolelo lietu, tuesukisa okuyumba onthumbi mu Jeova. (Provérbios 3:5, 6) Paulu wahoneka okuti: “Ame ndyina ononkhono movipuka aviho, mokonda ya una umpha epameko.”—Filipenses 4:13.
20. Okupaka Huku motyinepo, tyieta ononkhano patyi onongwa?
20 Okupaka Huku potyinepo, tyieta ononkhano onongwa ononyingi. Otyo tyapitile na Joel nomukai wae vena omanima 51 tyelinepa. Oe wati: “Ame ndyipandula apeho Jeova mokonda yomukai wange noupanga wetu omuwa. Omukai wange omukuatesiko wotyotyili.” Oñgeni vatualako okupameka otyinepo tyavo? “Apeho onthue tulinga ononkhono mbokukala nokankhenda, nohole, nokupwa elundo kese umue na mukuavo.” Naumue metyivili okulinga ngotyo nawa-nawa mouye uno. Mahi, tulingei ononkhono okuendela movitumino vio Mbimbiliya, nokupaka Jeova motyinepo tyetu. Inkha tulinga ngotyo, otyinepo tyetu matyikala ngepanda liavandekenyua tutatu, “kalivilwa okutimbulwa liwa-liwa ovinthimbu vivali.”—Eclesiastes 4:12.
Okuti Ove Utyihinangela?
• Okupaka Jeova motyinepo tyihangununa tyi?
• Oityi vokuelinepa vesukisa okulinga tyina vavasiwa novitateka?
• Oñgeni matunoñgonoka okuti Jeova ukahi motyinepo tyetu?
[Olutalatu pefo 23]
Okulikuambela kumue tyivatela vokuelinepa okutetulula ovitateka