Siovaa Upanda Unene Ovaumbili Vae Vokueliola Omutima

1. Oñgeni Siovaa atala ovanthu veliola omutima? Hangununa.

SIOVAA uhole ovanthu vokueliola omutima. Ovanthu vokueliola omutima ovo vala vapondola okukala noupanga wapama nae. Mahi “una ulipaka kounene [Huku] umutalela vala kokule.” (Sal. 138:6) Onthue atuho tuhanda okuhambukiswa Siovaa nokukala noupanga omuwa nae. Otyo tuesukisila okuliola omutima.

2. Oityi matulilongesa monthele ei?

² Monthele ei matukumbulula omapulo aa etatu: (1) Okuliola omutima oityi? (2) Omokonda yatyi tuesukisila okuliola omutima? (3) Onalupi tyipondola okupuiya okuliola omutima? Iya ngetyi matutale, tyina tuliola omutima tupolako ouwa iya tuhambukiswa Siovaa. — Pro. 27:11; Isa. 48:17.

OKULIOLA OMUTIMA OITYI?

3. Okuliola omutima oityi?

³ Omunthu wokueliola omutima kasoko okuti wakolela vali ku vakuavo iya utupu omalityindailo. Ombimbiliya ipopia okuti omunthu wokueliola omutima utyii okuti Siovaa omunene vali kwe, iya utala vakuavo monkhalelo ikahi nawa. Tupu utyii okuti pena ovipuka vimwe vakuavo vevila okulinga ngwe ehevili. — Fili. 2:3, 4.

4-5. Omokonda yatyi tupopila okuti omunthu wokueliola omutima katalelwa vala kolupe?

⁴ Ovanthu vamwe vamoneka ngoti veliola omutima. Hamwe vena ohonyi iya kavapopi unene. Ine hamwe vena onthilo novanthu mokonda otyo valongeswa no votate yavo. Mahi pamwe momutima vena omalityindailo. Iya nthiki imwe mavetyilekesa. — Luka 6:45.

⁵ Ovakuavo vamoneka ngoti veliyumba onthumbi iya vapopia vala etyi vasoka. Mahi otyo katyilekesa okuti vena omalityindailo. (Suau 1:46, 47) Mahi ovanthu ngovo vena okulunguka opo vahayumbe onthumbi mounongo wavo muene. Tyilinge tukahi ngotyo ine hatyo-ko, atuho tuna okulinga ononkhono mbokuliola omutima.

6. Ngetyi tyipopia 1 Ova Kolindu 15:10, oityi tulilongesila kongeleka ya apositolu Paulu?

⁶ Tala ongeleka ya apositolu Paulu. Siovaa wemukuatesileko okuhimbika omawaneno momapunda-umbo omanyingi. Paulu waundapele vali unene movilinga viokuivisa tyipona ono apositolu ononkhuavo mba Sesusi. Mahi no ngotyo Paulu ankho kasoko okuti omunene vali kovakuatate vae. Wati: “Ame ndyinkhelo yono apositolu, hatele-mo okuihanwa okuti o apositolu, mokonda namonesile ononkhumbi ewaneno lya Huku.” (1 Kol. 15:9) Konyima, Paulu apopi okuti ankho una vala oupanga wapama na Siovaa mokonda yokankhenda okanene kae, ha mokonda younongo wae, novipuka alingile. (Tanga 1 Ova Kolindu 15:10.) Paulu ankho ongeleka ongwa yokuliola omutima. Mongeleka, vamwe mewaneno liova Kolindu ankho vapopia okuti vakolela vali kwe. Mahi etyi evehonekela omukanda, ehelimphande mokonda yovipuka alingile! — 2 Kol. 10:10.

7. Oñgeni omukuatate umwe ankho una ovilinga viakolela meongano alekesa okuti ankho weliola omutima?

⁷ Hono, ovakuatate ovanyingi navo valekesa okuti veliola omutima. Mongeleka, Omukuatate Karl Klein, wali umwe Pononkhalamutwe Mbonombangi mba Siovaa, wetusila ongeleka ongwa yokuliola omutima etyi ahoneka ehipululo liomuenyo wae. Mehipululo liomuenyo wae, omukuatate Karl wapopia ovitateka vimwe akalele navio, nomayembelo omavi aluisa mokueenda kuomanima. Tala ongeleka imwe. Mo 1922 waile movilinga viokuivisa otyikando tyo tete. Mahi mokonda tyemupuiyile unene, ahaivisa vali mokueenda kuomanima evali. Konyima, etyi pahe ankho aundapa mo Mbetele, anumanena unene omukuatate umwe ankho wemuviyula. Tupu ankho una otyitateka tyokunumana unene nokusukalala, mahi konyima akala nawa. Mahi tupu wali novilinga viakolela unene meongano. Omukuatate Karl tyotyili ankho weliola umwe omutima mokonda katyapepukile komunthu una ovilinga viakolela meongano iya wiiwe unene okupopia ovipuka apengesa. Otyo ovakuatate ovanyingi vahambukililwa tyina vahinangela Omukuatate Karl Klein, nehipululo liomuenyo wae.b

OMOKONDA YATYI TUESUKISILA OKULIOLA OMUTIMA?

8. Oñgeni 1 Petulu 5:6 itukuatesako okunoñgonoka okuti okuliola omutima tyihambukiswa Siovaa?

⁸ Otyipuka tyakolela vali tyitulunda okuliola omutima omokonda otyituwa otyo tyihambukiswa Siovaa. Apositolu Petulu wetyipopile nawa. (Tanga 1 Petulu 5:6.) Omukanda “Venha Ser Meu Seguidor” wapopia konthele yonondaka mba apositolu Petulu okuti: “Omalityindailo ekahi ngatyina oukola iya apondola okueta ovitateka. Alo umwe omunthu wokutyivila okulinga ovipuka ovinyingi, inkha una omalityindailo opo kasilivila ku Huku. Mahi Huku upanda omunthu weliola omutima, alo umwe tyina ehetyivili okulinga nawa ovipuka. . . . Inkha uliola omutima, Huku mekuyambe.”c Okuti pena otyipuka otyiwa vali tyipona okuhambukiswa Siovaa? — Pro. 23:15.

9. Oñgeni okuliola omutima tyipepukila vakuetu okukala omapanga etu?

⁹ Tyihe-okuhambukiswa vala Siovaa, tupu pena otyipuka tyimwe otyiwa tyimoneka-po tyina tuliola omutima: vakuetu mavahande okukala omapanga etu. Opo unoñgonoke omokonda yatyi, lipaka pomphangu ya vakuenyi. (Mat. 7:12) Nawike utyihole tyokukala nomunthu wokuhanda vala okulinga etyi ahanda, ehetavela okupakailuamo. Mahi onthue tutyihole tyokukala novakuatate vena ‘okankhenda, nohole novakuatate, nesuko navakuavo, nomutima weliola.’ (1 Pet. 3:8) Inkha ongotyo tulitehelela novanthu veliola omutima, otyo tyilekesa okuti navo velitehelela ngotyo tyina onthue tuliola omutima.

10. Oñgeni okuliola omutima tyitukuatesako okukala nomuenyo ukahi vali nawa?

¹⁰ Tyina tuliola omutima, omuenyo wetu ukala vali nawa. Tuhinangelei okuti pamwe matulingwa onya tupu matumono vakuetu valingwa onya. Ohamba Salomau wati: “Ame namona ovaundapi vaendela kononkhambe, mahi onohamba vekahi nokuendela pohi ngatyina ovaundapi.” (Ecl. 10:7) Pamwe ovanthu vokutyivila okulinga ovipuka kavankhimanekwa. Mahi vana vehetyivili okulinga nawa ovipuka pamwe ovo vankhimanekwa. Salomau wapopia okuti tyesukisa okuhambukilwa etyi tuna, atuhapeleya etyi tuhena. (Ecl. 6:9) Inkha tuliola omutima, kamatuliyave mokonda yovipuka ovivi vitumonekela.

ONALUPI TYIPONDOLA OKUPUIYA OKULIOLA OMUTIMA?

11. Oityi tuesukisa okulinga tyina tuamaviyulwa?

¹¹ Ononthiki ambuho tuna onomphitilo mbokulekesa okuti tueliola omutima. Tala onongeleka mbumwe. Tyina tuviyulwa. Tuesukisa okuhinangela okuti inkha omunthu umwe walinga ononkhono mbokutuviyula, hamwe omokonda etyi tualinga tyapenga vali tyipona etyi ankho tusoka. Pamwe tyina tuamaviyulwa, otyipuka tyo tete tulinga okuanya. Pamwe tupopia omapita omunthu wokuetuviyula ine onkhalelo etuviyula. Mahi inkha tueliola omutima, matulingi ononkhono mbokutavela.

12. Ngetyi tyipopia Provérbios 27:5, 6, omokonda yatyi tuesukisila okupandula tyina omukuatate umwe ametuviyula? Popia ongeleka.

¹² Omunthu wokueliola omutima upandula tyina aviyulwa. Mongeleka, soka ñgeno ukahi Pondyuo Yomaliongiyo iya ukahi nokutomphola novakuatate ovanyingi. Konyima, omukuatate umwe ekuihanena pokamphengi, ekupopila okuti wasila komayo. Tyotyili matyikukundisa. Mahi tutyii okuti momupopila okuti: ‘Mukwe walinga!’ Alo umwe wahandele ñgeno umwe puvo wekupopililetyo-ale liwa! Tyelifwa notyo, nonthue tuesukisa okupandula tyina omukuatate umwe ametuviyula. Tuna okutala omukuatate oo ngatyina epanga lietu, atuhemutale ngatyina ondyale yetu. — Tanga Provérbios 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Oñgeni tupondola okulekesa okuti tueliola omutima tyina vakuetu vapewa ovilinga mewaneno?

¹³ Tyina vakuetu vapewa ovilinga mewaneno. Omukuatate umwe omukulu wewaneno utiwa o Jason wati: “Tyina vakuetu vapewa ovilinga, pamwe ndyilipopila okuti: ‘Ñgeno ankho ame.’” Okuti nthiki imwe weliteheleli-ale ngotyo? Otyiwa tyina tuhanda okuundapa vali unene movilinga vya Siovaa. (1 Tim. 3:1) Mahi tuesukisa okulunguka konthele yetyi tusoka. Inkha katulunguka, tupondola okuyeka omalityindailo ekulile momutima wetu. Mongeleka, omukuatate umwe upondola okusoka okuti wafuapo vali kuvakuavo opo alinge otyilinga tyimwe mewaneno. Ine omphange umwe upondola okulipopila okuti: ‘Omulume wange ñgeno ankho walinga vali nawa otyilinga etyi tyipona omukuatate ngandi!’ Inkha tueliola omutima kamatusoko ngotyo.

14. Oityi tulilongesila konkhalelo Moisesi akalele etyi vakuavo vapewa ovilinga?

¹⁴ Tupondola okulilongesila konkhalelo Moisesi akalele etyi vakuavo vapelwe ovilinga. Moisesi ankho uhole unene otyilinga tyae tyokuhongolela ova Isilayeli. Mahi konyima Siovaa aholovona ovalume vamwe opo vaundape nae. Okuti Moisesi waluile onkhi? Au. (Núm. 11:24-29) Mokonda ankho weliola omutima, wayekele vakuavo vemukuateseko motyilinga tyokukoyesa ovanthu. (Êx. 18:13-24) Pahe ova Isilayeli ankho kamavakevelela vali ehimbwe opo omphela yavo ikoyeswe. Otyo tyilekesa okuti Moisesi ankho wesuka vali novanthu tyipona notyilinga tyae. Oyo ongeleka ongwa! Tuesukisa okuhinangela okuti, okuliola omutima tyakolela vali tyipona okunoñgonoka ovipuka ovinyingi. Inkha tulinga ngotyo, matupandwa na Siovaa. Namphila “Siovaa omukulami, mahi no ngotyo utala una weliola omutima.” — Sal. 138:6.

15. Omapiluluko patyi ovakuatate ovanyingi valambelele?

¹⁵ Tyina omuenyo wetu upiluluka. Momanima ano, ovakuatate no nomphange vaumbila-le Siovaa omanima omanyingi, vapewa ovilinga ovikuavo. Mongeleka, mo 2014 ovakulu vono distritu novakai vavo vapewa ovilinga ovikuavo. Tupu menima liatyo olio, eongano liatokola okuti tyina omukuatate amatuukisa omanima 70, una okuyekapo okukala omutalelipo womawaneno. Iya tyina omukuatate amatuukisa omanima 80 kapondola vali okukala onkhalamutwe yovakulu vewaneno. Tupu, momanima ano, ovakuatate ovanyingi ankho vaundapa mo Mbetele vatumwa opo vakakale ovakokoli-ndyila. Ovakuavo vayekapo ovilinga viomuvo auho mokonda yokuvela, nokukuatesako ombunga, nomahunga omakuavo vali.

16. Oñgeni ovakuatate no nomphange valekesile okuti veliola omutima etyi valambela momapiluluko?

¹⁶ Tyepuiyile unene kovakuatate ovo no nomphange okutyiliya omapiluluko oo. Ovanyingi puvo ankho vehole unene ovilinga viavo mokonda ankho vekahi nokuvilinga mokueenda kuomanima omanyingi. Vamwe po vakuatate ovo, valilile unene etyi vapewa otyilinga otyikuavo mahi mokueenda kuomuvo, avetyiliya. Oityi tyevekuatesileko? Ohole vena na Siovaa. Ankho vetyii okuti velipakula ku Siovaa, kavelipakulile kotyilinga tyimwe. (Kolo. 3:23) Iya vena ehambu liokutualako okuundapela Siovaa nomutima weliola mu kese tyilinga vapewa. Ovakuatate ovo ‘vapakula otyiho tyavo atyiho’ ku Siovaa, nonthumbi yokuti wesuka navo. — 1 Pet. 5:6, 7.

17. Omokonda yatyi tuesukisila okuendela muetyi Ombimbiliya ipopia konthele yokuliola omutima?

¹⁷ Tupandula unene Ombimbiliya itulunda okuliola omutima. Okukala notyituwa otyo, tyitukuatesako onthue muene iya vakuetu mavahande okukala nonthue. Tupu tyitukuatesako okukoleleya tyina tutumbukilwa novitateka. Iya haunene, tukala vali omapanga a Tate yetu wo keulu. Tyihambukiswa okunoñgonoka okuti namphila Siovaa “Omunkhimanekwa iya Omukulami,” no ngotyo uhole unene ovaumbili vae vokueliola omutima! — Isa. 57:15.