Otyili Konthele ya Huku na Kilisitu
Namphila ovanthu vafenda ono huku ononyingi, mahi pena vala Huku wike wotyotyili. (Suau 17:3) Oe ‘Omukulami,’ watunga ovipuka aviho iya Ondyivi-ndyivi yomuenyo. Oe vala watokala okufendwa. — Daniel 7:18; Eholololo 4:11.
Huku Olie?
Enyina lya Huku livasiwa mo Mbimbiliya ovikando VIHIKA PO 7.000
SIOVAA enyina lya Huku
TATEKULU, HUKU, TATE — Omanyina a Siovaa enkhimano
Huku utiwa olie? Huku wati: “Ame, ame Siovaa. Eli olio enyina liange.” (Isaías 42:8) Enyina lya Huku livasiwa mo Mbimbiliya ovikando vihika po 7.000. Mahi mono Mbimbiliya ononyingi, enyina lya Huku velipolamo avapingiya-mo “Tatekulu.” Huku uhanda ove ukale epanga liae iya ukuavela ondundo opo “wihane enyina liae.” — Salmo 105:1.
Omanyina a Siovaa Enkhimano. Ombimbiliya ipopia okuti Siovaa una omanyina omakuavo enkhimano. Mongeleka, wihanwa okuti, o “Huku,” o “Wevililo aliho,” “Omutungi,” o “Tate,” o “Tatekulu,” “Omukulami.” Momalikuambelo omanyingi avasiwa mo Mbimbiliya, opo ovanthu valekese onthilo, tete ankho vapopia enyina lienkhimano, konyima avapopi nawa enyina lya Huku. — Daniel 9:4.
Onkhalelo Huku ekahi. Huku kamoneka komaiho ovanthu. (Suau 4:24) Ombimbiliya ipopia okuti: “Kutupu omunthu wamuene Huku.” (Suau 1:18) Tupu itupopila onkhalelo Huku atala ovipuka. Mongeleka, etyi ovanthu valinga tyipondola okumunumanesa ine “okumuhambukiswa.” — Provérbios 11:20; Salmo 78:40, 41.
Ovituwa vya Huku. Huku utupu okapungulula. Katale kotyivala tyomunthu, no ku omunthu ekulila. (Ovilinga 10:34, 35) Tupu Huku una ‘okankhenda, wevela, kanumana liwa, iya una oluembia olunene, notyili.’ (Êxodo 34:6, 7) Mahi Huku una ovituwa vikuana vihuvisa unene.
Evililo. Mokonda Siovaa o “Huku uvila okulinga ovipuka aviho,” una atyiho esukisa opo afuisepo omilao aviho alinga. — Gênesis 17:1.
Ounongo. Huku omunongo vali tyipona ovanthu vatyo aveho. Otyo Ombimbiliya ipopila okuti, Huku “[oe] vala omunongo.” — Ova Loma 16:27.
Ouviuki. Huku apeho ulinga etyi tyaviuka. Ovipuka aviho alinga “viafwapo,” iya “nalumwe apengesa.” — Deuteronômio 32:4.
Ohole. Ombimbiliya ipopia okuti “Huku oluembia.” (1 Suau 4:8) Huku kakala vala nohole, mahi oe ohole. Ovipuka aviho alinga vilundwa nohole. Tyotyili, ohole ya Siovaa ituetela ouwa mononkhalelo ononyingi.
Oupanga Huku Ena Novanthu. Huku o Tate yetu woluembia. (Mateusi 6:9) Inkha tukala nekolelo mwe, tupondola okukala omapanga ae. (Salmo 25:14) Alo umwe Huku ukukonga opo upopie nae momalikuambelo. Tupu ukupopila opo ‘upakule otyiho tyove atyiho kwe, mokonda ngwe wesuka no ove.’ — 1 Petulu 5:7; Tiaku 4:8.
Oñgeni Hukuna Kilisitu Velikalela?
Sesusi ha Huku-ko. Sesusi welikalela unene mokonda oe vala Huku atunga tyihakuatesilueko. Otyo Ombimbiliya imuihanena okuti Omona wa Huku. (Suau 1:14) Tete, Siovaa watunga Sesusi. Iya pahe omona wae wotyiveli emukuatesako okutunga ovipuka ovikuavo. — Provérbios 8:30, 31; Ova Kolosu 1:15, 16.
Sesusi Kilisitu nalumwe apopile okuti o Huku. Atee umwe wapopile okuti: “Ame ndyimutumwa [wa Huku], iya oe wanthuma.” (Suau 7:29) Nthiki imwe etyi Sesusi ekahi nokutomphola na umwe povalongwa vae, wemupopilile okuti Siovaa o “Tate yange tupu [o] Tate yenyi,” iya o “Huku yange tupu [o] Huku yenyi.” (Suau 20:17) Sesusi wankhile, mahi Siovaa emututilisa akakale keulu iya emuavela otyilinga tyokutumina kokulio Kwae. — Mateusi 28:18; Ovilinga 2:32, 33.
Sesusi Upondola Okukukuatesako Okufuena Ku Huku
Sesusi weile pano pohi opo etulongese konthele ya Tate yae. Siovaa wapopile konthele ya Sesusi okuti: “Ou Omona wange, ndyihole. Mutehelelei.” (Maluku 9:7) Sesusi wii vali nawa Huku tyipona omunthu omukuavo. Wati: “Nawike wii vali nawa He tyipona Omona, nkhuali oyo una vala walongesua Nomona konthele ya He.” — Luka 10:22.
Sesusi wahetekelele nawa ovituwa vya Huku. Mokonda wahetekelele nawa ovituwa vya Tate yae, ankho una ehunga liokupopia okuti: “Una weete ame, tupu weete Tate.” (Suau 14:9) Sesusi walekesile okuti ankho uhole ovanthu movipuka apopile nevi alingile. Iya otyo tyalundile ovanthu okufuena ku Huku. Wati: “Ame, ame ndyila, ame tyili, ame muenyo. Nawike uya ku Tate ahakuate pu ame.” (Suau 14:6) Tupu wapopile okuti: “Ovafendi votyotyili mavafende Tate tyihongolelwa nononkhono mbae, notyili, mokonda Tate ukahi nokuovola ovanthu ngo ovo opo vemufende.” (Suau 4:23) Otyo katyihuvisa? Tala okuti Siovaa ukahi nokuovola ovanthu ngo ove opo vanoñgonoke otyili konthele yae.