Ondima — Ilipolwa Ñgeni?

1-2. (a) Ondima patyi ovanthu va Siovaa vehole okukala nayo? (b) Oityi matulilongesa monthele ei?

OVANTHU atuho tyilinge tuvana, tyilinge tuvakulu, pamwe tukala nondima.a Soka kovanthu ava: Omona Ombangi ulipula ine tyili-tyili Siovaa wesuka umwe nae. Otyo tyipondola okumutyika ahambatisalwa. Omukulu Ombangi wakoyele okulipaka movilinga vya Huku pweetyi omututu, ehelipake mo viouye ou. Pahe omukulu, utupu ovipuka ovinyingi pala okutekula veumbo liae. Otyo tyipondola okumutwala kokusoka okuti, etyi akoyele katyikahi nawa. Omukulukai Ombangi wehena-le vali ononkhono, wasoya mokonda pahe ketyivili vali okulinga evi ankho evila okulinga. Nthiki imwe welipulile-ale oti: ‘Okuti ñgaa Siovaa undyi umwe? Okuti nasoka umwe nawa tyokulipaka movilinga vya Siovaa? Okuti ñgaa naame pena umwe etyi ndyipondola okulingila Siovaa?’

² Ine noonthwe tuhole okulilinga omapulo oo, twovolei omakumbululo, mokonda ine katweovola, onthumbi yetu mu Siovaa ipondola okutenda, atuyeke-po okumufenda. Monthele ei, matutale oñgeni onondunge mbuli m’Ombimbiliya mbupondola okutukwatesako tyina tusoka okuti, (1) Siovaa kesukile-ale noonthwe, (2) tyina tulivela onombei mokonda yeevi twalingile movilinga vya Siovaa (3) tyina tulipula ine noonthwe tuna umwe etyi tupondola okulingila Siovaa.

OITYI UNA OKULINGA ULIPOLE ONDIMA

3. Oityi tuna okulinga tulipole ondima?

³ Tyimwe tupondola okulinga tulipole ondima, okutanga Ondaka ya Huku, mokonda omo matuvasi omakumbululo ovipuka tuhole okulipula. Ine otyo tulinga otyo, onthumbi yetu mu Siovaa maipame vali, matukala ovanthu vekula motyili, atutyivili okupamena ‘monthumbi yetu.’ — 1 Kol. 16:13.

4. Oityi tuna okulinga ‘tusuke umwe novipuka aviho?’ (1 Ova Tesalonika 5:21)

⁴ Tanga 1 Ova Tesalonika 5:21. Ombimbiliya itwavela ondundo ‘tusuke umwe novipuka aviho.’ Otyo matutyilingi ñgeni? Tyina twahanoñgonokele otyipuka tyimwe, tupondola okutala m’Ombimbiliya tutale oityi ipopia tyiyemba kwootyo. Nkhele soka vali komona twapopia-le ulipula ine Siovaa wesuka umwe nae. Okuti mokonda momutwe wae muhole okuya epulo olio, otyo tyilekesa okuti Siovaa kesukile nae? Au. Mahi opo anoñgonoke oñgeni Siovaa emutala, una “okusuka umwe novipuka aviho,” mokutanga nawa Ombimbiliya.

5. Oityi tuna okulinga “twiive” Siovaa tyina akumbulula etyi tuhole okulipula?

⁵ Tyina tutanga Ondaka ya Huku, ngootyo tuli “nokutehelela” etyi Siovaa eli nokutupopila. Mahi pahe ine tuna vimwe tuhole okulipula, etyi tuna okulinga hakutanga vala, tuna okwovola m’Ombimbiliya etyi matyikumbulula etyi tuhole okulipula. Tupu tupondola okwovola momikanda tupewa neongano. (Omih. 2:​3-6) Pokwovola, tusukisa umwe okulikwambela opo Siovaa etukwateseko tuvase etyi matyikumbulula etyi tukahi nokulipula. Pahe atwovola onondunge tuvasa m’Ombimbiliya novipuka ovikwavo vali mavitukwatesako mwootyo tuhole okulipula. Tupu matyitukwatesako unene ine tulilongesa ovanthu vapopiwa m’Ombimbiliya navo ankho velipula etyi tukahi nokulipula.

6. Oityi tutila omaliongiyo etukwatesako okulipola ondima?

⁶ Tupu “twiiva” Siovaa tyina apopia noonthwe momaliongiyo. Ine apeho twenda komaliongiyo, pamwe matwiivi umwe tyimwe matyipopiwa melongomona, pamwe o nomunthu omukwavo vali meliongiyo matyitukwatesako atulipolo ondima. (Omih. 27:17) Pahe matutale ovipuka vimwe vipondola okutukwatesako tulipole ondima.

OITYI UNA OKULINGA INE USOKA OKUTI SIOVAA KESUKILE NOOVE

7. Oityi vamwe vehole okulipula?

⁷ Okuti uhole okulipula ine ‘Siovaa wesuka umwe noove?’ Ine ove apa uli welitomba, usoka vala okuti kusilivila, upondola okusoka okuti katyitavela okukala epanga lya Siovaa Wokwatunga ovipuka viatyo aviho. Nohamba Ndaviti wali nolusoke olo. Etyi atala otyipuka Siovaa esuka novanthu, apulu ati: “Siovaa, omunthu wehesilivila-le ñgaa, usuka nae o watyi? Pahe usukila-tyi nomunthu utuka momunthu unkhia?” (Ovii. 144:3) Opi movasi ekumbululo liepulo olio?

8. Omu mutyipopila 1 Samuwele 16:​6, 7, 10-12, oityi Siovaa amona movanthu?

⁸ Ombimbiliya ipopia okuti Siovaa usuka novanthu velitomba, vasoka okuti kavasilivila-le. Tala etyi Siovaa alingile pokwatuma Samuwele keumbo lya Sesee, akakoye umwe povana va Sesee alinge ohamba yo Isilayeli. Sesee ankho una ovana etyinana, mahi ku Samuwele atwalako vala ovana epandu-vali, omututu watyo Ndaviti ehemutwala.b Ngwe Ndaviti yatyo ankho oe umwe Siovaa akoya. (Tanga 1 Samuwele 16:​6, 7, 10-12.) Siovaa ankho wii nawa Ndaviti, wii umwe nawa etyi tyili kohi mokati kae. Etyimono okuti omukwendye umwe usuka no vya Huku.

9. Oityi tyikukalesa nonthumbi yokuti Siovaa wesuka umwe noove? (Tala olutalatu.)

⁹ Nkhele soka kotyipuka tyimwe Siovaa ekulingila-le otyimono okuti usuka noove. Tyipondola hamwe nthiki imwe wesukisile ekungunyiko utyivile okulinga otyipuka tyimwe, ya Siovaa ekwavela-lio umwe. (Ovii. 32:8) Otyo katyilekesa okuti Siovaa ukwii nawa, wii nawa etyi wesukisa? (Ovii. 139:1) Tyina ulinga etyi Siovaa ekupopila, otyimono okuti tyekukwatesako, opo moyumbu-ko vali onthumbi okuti Siovaa wesuka noove. (1 Ehi. 28:9; Ovil. 17:​26, 27) Siovaa weete ononkhono uli nokulinga, weete ovituwa oviwa una-vio, ya uhanda mukale omapanga. (Sele. 17:10) Siovaa mahambukwa unene ine noove usuka umwe natyo tyokukala epanga liae. — 1 Swau 4:19.

TYINA ULIPULA INE ETYI WAKOYELE OKULINGA TYAVIUKA UMWE

10. Tyina tusoka kweevi twakoyele okulinga kohale pamwe oityi tupondola okulipula?

¹⁰ Tyina pamalambe omanima, vamwe pamwe vasoka ine etyi vakoyele okulinga kohale, tyikahi umwe nawa. Vamwe vayekele-po ovilinga viavo ankho vivefeta umwe onombongo ononyingi, ava vamwe novilinga viatyo kavevihimbikile-ale, opo vetyivile okuundapa vali unene movilinga vya Siovaa. Pahe palamba umwe omanima omanyingi. Tyina pahe vasoka ku vana velipakele mokwovola vala olumono, tyina vevetala ngoti vekahi nawa, vena-tyo, vapondola okulipula avati: ‘Okuti nasokele umwe nawa etyi nakoyele okulipaka vala movilinga vya Siovaa? Ine naina tyamphumbiswa vala?’

11. Oityi tyasoyesile omuhoneki w’Oviimbo 73?

¹¹ Ine noove otyo uhole okulipula otyo, tala etyi tyakalele omuhoneki w’Oviimbo 73. Watemene-ko kombembwa yonondingavivi, tyina ankho evetala ngoti omalutu avo akongoka vala nawa, ngoti vetupu-ale otyiho nga vakwavo. (Ovii. 73:​3-5, 12) Etyi atala okuti onondingavivi ngoti ovipuka aviho viveenda vala nawa, asoko ati etyi nakoya tyokulingila Siovaa naina tyitupu-ale. Mokonda yokusoka vala ovipuka ovio, ati: “Onthiki aiho ankho ndyimona ononkhumbi.” (Ovii. 73:​13, 14) Oityi alingile elipole omalusoke oo?

12. Omu mutyipopila Oviimbo 73:​16-18, oityi tyakwatesileko omuhoneki w’oviimbo okulipola omalusoke apenga?

¹² Tanga Oviimbo 73:​16-18. Omuhoneki woviimbo pahe akala nawa, akala nombembwa etyi anyingila mondywo ya Siovaa. Omo pahe etyivili umwe okusoka nawa ovipuka. Etyimono okuti namphila pehepano onondingavivi mbuna ombembwa mbukahi nawa, mahi mbutupu otyiwa natyike mambukapewa komutwe wandyila. Etyi asoka umwe nawa kovipuka ovio, akala nombembwa, etyimono okuti okulingila Siovaa, otyo otyipuka otyiwa vali. Akoyo umwe okutwalako okulingila vala Siovaa. — Ovii. 73:​23-28.

13. Oityi una okulinga ine pamwe ulivela onombei mokonda yeevi wakoyele okulinga? (Tala olutalatu.)

¹³ Noove Ondaka ya Huku ipondola okukukwatesako, otyivili okukala nombembwa. Oityi una okulinga opo ukale nombembwa oyo? Soka koviwa una-vio, no kokuyambwa na Siovaa, ohinangela okuti ovipuka ovio, vouye vetupu-vio nii kavakwateswako na Siovaa. Namphila vamwe tyina uvetala ngoti vekahi nawa, vena onombongo, mahi vetupu otyiwa natyike vakevelela komutwe oku. Mahi ove, Siovaa wati komutwe wandyila mekekwavela oviwa ovinyingi, vilamba pweevi ove usoka. (Ovii. 145:16) Tupu soka kweetyi: Okuti ove utyii oñgeni ñgeno ukahi pehepano, ine wakoyole okulinga otyipuka otyikwavo? Mahi etyi twii umwe nawa otyetyi: Aveho vakoya okulingila Siovaa mokonda yokumuhole nokuhole vakwavo, vetupu otyipuka natyike tyili-tyili otyiwa vapumbwa.

TYINA ULIPULA INE UNA UMWE ETYI UPONDOLA OKULINGILA SIOVAA

14. Oityi tyitwala vamwe kokusoka okuti Siovaa kesukile-ale navo, ya vapondola okulipula-tyi?

¹⁴ Ovafendi vamwe va Siovaa, pahe kavetyivili vali okulinga evi ankho valinga, mokonda vamwe vakulupa, vamwe vavela, vamwe vahepa, novipuka ovikwavo vali. Otyo pamwe tyipondola okuvesokesa okuti Siovaa kesuku-ale vali navo. Omunthu usoka ngootyo, upondola okulipula ati: ‘Okuti ñgana ku Siovaa ndyina umwe ovilinga?’

15. Oityi omuhoneki w’Oviimbo 71 ankho ei?

¹⁵ Omuhoneki w’Oviimbo 71 nae wasokele ngootyo. Welikwambelele ati: “Wahandyeke-po tyina nehena vali ononkhono.” (Ovii. 71:​9, 18) Mahi no ngootyo omuhoneki w’Oviimbo ankho utyii okuti ine ukakatela mu Siovaa ehemuyeke-po, na Siovaa kamemuyeke-po memukwatesako. Ngeetyi tyapopia omwiimbi oo, Siovaa uhambukilwa vana velikwatehila umwe, naapa tyevelemena. — Ovii. 37:​23-25.

16. Oityi tutila vokwakulupa vesukisa unene ku Siovaa? (Oviimbo 92:​12-15)

¹⁶ Onwe wokwakulupa litalei umwe ngeetyi Siovaa emutala. Siovaa memupe ononkhono muhayeke-po oupanga wenyi nae, naapa muli nokututumba nekongoko lihatwalamo nawa. (Tanga Oviimbo 92:​12-15.) Mwahasokei unene kweevi mwehevili vali okulinga, sokei vala kweevi muvila. Tyimwe muvila okulinga, okuhayeke-po okufenda Huku vakwenyi vatalele-ko, nokusuka novanthu mewaneno. Otyikwavo, okupopila vakwenyi oviwa mwakala-kala navio omanima aa muli nokufenda Siovaa, nonthumbi muna-yo mweevi Siovaa mekemulingila komutwe. Wahalimbwe-ko okuti okulingila-ko vakwenyi omalikwambelo natyo otyiwa, omalikwambelo ena ononkhono onene. (1 Pet. 3:12) Atuho meongano lya Siovaa, tuna umwe etyi tupondola okupa Siovaa, na vakwetu.

17. Oityi tyihandela okulipola olusoke lwokulieleka na vakwetu?

¹⁷ Ine pamwe utokota omutwe mokonda kuna nokutyivila okuundapa nawa movilinga vya Siovaa, yumba-ko onthumbi okuti etyi ukahi nokulinga-ko, Siovaa utyipanda unene. Pamwe upondola okutokela mokweeleka etyi ulinga, neetyi vakwenyi valinga. Olusoke lwatyo olo lipola-lo! Omokonda yatyi tyihandela okulipola-lo? Omokonda Siovaa kaeleka etyi onthwe tulinga neetyi vakwetu valinga. (Ngal. 6:4) Nkhele soka vala kweetyi: Maliya wapele Sesusi omulela umwe unika nawa ulanda onombongo ononyingi. (Swau 12:​3-5) Omuhepe wokwahepa wapopiwa mu Luka 21:​1-4, etyi eya mondywo ya Huku, aave oumbongo uvali wovivela wehena-le apa ulifwe. Mahi Sesusi, aveho vevali weveti, otyo valinga, vetyilinga tupu onthumbi vena-yo. Tate ya Sesusi, Siovaa, upandula unene atyiho ulinga mokuna onthilo nae, nokumuhole, namphila pamwe ove wetyitomba tyina utyitala ngoti petupu-ale apa tyilifwe.

18. Oityi matyitukwatesako tulipole ondima? (Tala okakasa kati: “Ondaka ya Huku Ipondola Okutukwatesako Atulipolo Ondima.”)

¹⁸ Atuho pamwe pena umwe evi vitukalesa nondima. Mahi ngeetyi twamona, Ondaka ya Huku iyumbwa onthumbi, ipondola okutukwatesako atulipolo ondima. Naina, tutumba umwe ulipole ondima. Pweevi vikulingisa otyiho, pingiya-po onthumbi mu Huku. Siovaa ukwii, upanda unene ononkhono ulinga, ya wati mekekuyamba. Kalei tyityii okuti tyina Siovaa atala ñgaa ovanthu vae vemufenda, uveti vatamo mokuhumbwa, no mokutekulwa nawa.