Vetavela Vala Etyi Veete
“Ovanthu vokuhetavela okuti kouye kuna Huku, vasoka okuti okunoñgonoka otyili konthele ya Huku, no ñgeni omuenyo maukakala komutue, katyivilwa. Iya ovipuka evi, ovio visukalalesa Ovakristau no nongeleya ononkhuavo. Ovanthu ovo, vati inkha hamue komutue matyikevilwa, mahi hono katyivilwa.”—ONONDAKA MBA BERTRAND RUSSELL, MO 1953.
ONDAKA “agnóstico” ihangununa “omunthu uhetavela okuti kuna Huku. Ondaka oyo, yahindwa nomulume ankho welilongesa ounongo wokunoñgonoka ovinyama, ankho utiwa Thomas Huxley. Thomas Huxley watyitua menima lio 1825, pomuvo wa Charles Darwin, ankho wamena unene ondongeso yokuti ovanthu vatuka kovinyama. Menima 1863, Huxley wahoneka okuti keete natyike tyilekesa okuti kuna Huku wokuna “oluembia nokuasuka nonthue Vakristau.”
Ovanthu ovanyingi hono tupu vapopia okuti vetavela vala etyi veete. Ngotyo, vetavela omalusoke ovalume ovo vapopiwa pombanda ankho vankhimana. Ovanthu ovo, pamue vati okukala nekolelo momunthu ine o motyipuka tyimue, pehena etyi tyilekesa okuti otyipuka otyo ine omunthu oo okuekahi, otyo oumphoki.
Okuti Ombimbiliya ihanda tutavele ku Huku, pehena natyimue tyitulekesa okuti tyotyili oe okuekahi? Etyi Ombimbiliya ilongesa tyelikalela. Ombimbiliya ilekesa okuti okukolela muetyi ovanthu vapopia, pehena etyi tyilekesa okuti etyi vapopia otyili—oumphoki—ine owova. Ombimbiliya yati: “Kese munthu uhena onondunge utavela kese ndaka ipopiwa, mahi una walunguka unoñgonoka nawa apa maliate.”—Provérbios 14:15.
Otyo, tyilekesa tyi konthele yokutavela ku Huku? Okuti kuna etyi tyilekesa okuti Huku okueli? Kuna tyimue tyilekesa okuti una oluembia nokuasuka nonthue?
Ovituwa via Huku Vityilekesa Nawa
Etyi Paulu omuhoneki umue Wombimbiliya, apopia nonthumbo imue yovanthu wokuapita monosikola ononene mo Atena, wevepopilile okuti Huku oe “watunga ouye novipuka aviho vilimo.” Tupu, Paulu wapopilile ovateheleli ovo vokuhetavela, okuti tyotyili Huku wasuka novanthu aveho, iya “oe kekahi kokule na kese umue puonthue.”—Atos 17:24-27.
Oityi tyapele Paulu onthumbi yokuti Huku okuekahi, tupu wasuka novanthu Vae atunga? Paulu walekesile ehunga limue liemupele onthumbi etyi ahonekela ovakuatate vae Ovakristau mepundaumbo lio Roma. Oe wapopile konthele ya Huku okuti: “Ovituwa via Huku vihamoneka, vimonekela nawa kovipuka atunga, okupolelela kouye alo kovipuka ovikuavo, mokonda vinoñgonokelwa kovipuka viatungwa.”—Romanos 1:20.
Omafo malandulako, maakalekesa ovituwa vitatu via Huku, vimonekela nawa kovipuka atunga. Putyina utala onongeleka ombo, lipula ove muene okuti, ‘Okulilongesa konthele yovituwa evi via Huku, tyinkhalesa ñgeni?
[Onondaka Mbavilapo pefo 3]
Ombimbiliya kaitutumu okutavela ku Huku tyihepeete