Okuti Ove Wanumanena Huku?

“AME MOKONDA YATYI? Oityi Huku ayekela etyi tyimoneke name?” Oo, omapulo Sidnei womanima 24 ko Brazil ankho elipula. Sidnei watunguka puetyi ankho vanyana okusesaunuka otyo vatokela momaande, iya akala umwe otyilema tyokueendela kotyipundi tyomalola.

Okumona ononkhumbi mokonda yotyiponga, youvela, yononkhia mba umwe tuhole, yotyinimawe, ine yovita, tyipondola okuhindila ovanthu okunumanena Huku. Otyo hatyipe-ko. Ohongoi yombunga Jobe kohale, watumbukililue novitateka ovinene. Monkhalelo ihaviukile, avele Huku onombei okuti: “Ndyiliyava kuove opo umbatele, mahi ove kunkhumbulula. Ndyukuihana lutai no ngotyo ove kuesukile name. Welityitula opo ukale omukalavi name. Nononkhono mbokuoko kuove una onyengo name.”​—Jó 30:20, 21.

Jobe ankho kei olie umuetela ononkhumbi, ine oityi amonena ononkhumbi ombo, nokuayekelelwa ngotyo. Mahi tyieta ehambu, Ombimbiliya itulekesa nawa omokonda yatyi ovipuka ovio vimonekela, no ñgeni tuna okulwa navio.

OKUTI HUKU ANKHO UHANDA OVANTHU VAMONE ONONKHUMBI?

Ombimbiliya itupopila konthele ya Huku, okuti: “Ovilinga viae viafuapo nawa, mokonda onondyila mbae ambuho ouviuki. O Huku yotyili uhena natyike tyihaviukile. Oe omuviuki nomukuatyili.” (Deuteronômio 32:4) Okuti otyo tyilekesa nawa okuti Huku “yotyili uhena natyike tyihaviukile,” uhanda ovanthu vamone ononkhumbi, ine okuundapesa ononkhumbi opo evehitise ine evesukukise?

Mahi, Ombimbiliya itupopila okuti: “Tyina umwe amona ononkhumbi, ahapopie okuti: ‘Ndyikahi nokulolwa na Huku.’ Mokonda Huku kapondola okulolwa novipuka ovivi, tupu oe kalolo nawike.” (Tiago 1:13) Tyotyili, tuelilongesa mo Mbimbiliya okuti Huku waavelele ovanthu onthyimbi yaviuka nawa. Waavelele Andau na Eva ovanthu votete, eumbo ewa unene, novipuka aviho ankho vesukisa momuenyo wavo, novilinga oviwa unene. Huku evepopila okuti: “lityitei, amukala ovanyingi, amuyulisa ohi aiho, iya amuitumina.” Andau na Eva ankho vetupu ehunga liokunumanena Huku.​—Gênesis 1:28.

Mahi hono, onkhalelo yovanthu ikahi kokule unene nomuenyo uhena onkhali. Mokueenda kuomanima omanyingi, ononkhumbi mbovanthu mbukahi nokuvilapo. Otyo tyelikuata nawa nonondaka ombu: “Ovipuka aviho viaetuako, aviho kumwe vitualako okukema, aviho vina onongembia alo pahetyino.” (Romanos 8:22) Oityi tyaenda-po?

OITYI TUMONENA ONONKHUMBI?

Opo tunoñgonoke omokonda yatyi tumonena ononkhumbi, tuesukisa okukondoka konyima, puetyi mbahimbika. Oandyu omphuki, yeya okuihanwa okuti o Satanasi Eliapu, yahongiliya Andau na Eva, okuanya ovitumino via Huku konthele yetyi tyaviuka netyi tyapenga. Ovitumino ovio, vialekeswa notyitumino evepele, tyokuhali “komuti wenoñgonoko liotyiwa notyivi.” Eliapu alipopila Eva okuti inkha kavetavela ku Huku, kamavankhi. Ngotyo ankho mahande okuti Huku oe wakemba. Satanasi tupu watendeleya Huku okuti waholeka kovanthu otyipuka vatokala okunoñgonoka, tyokulikoyela otyiwa notyivi. (Gênesis 2:17; 3:1-6) Satanasi wati ovanthu vapondola okukala vali nawa, inkha kavatuminwa na Huku. Ovipuka ovio aviho, viakatula onondaka mbakolela unene, mbokuti: Tyotyili Huku watokala umwe okutumina ovanthu?

Eliapu tupu liakatula onondaka ononkhuavo. Liatendeleya ovanthu okuti vaumbila vala Huku mokonda yovipuka eveavela. Eliapu liapopila Huku konthele ya Jobe wekolelo okuti: “Haveko ukahi nokumuamena kononthele ambuho, neumbo liae, novipuka aviho ena? . . . Mahi, pahe mbambavo nkhele mupola vala ovipuka aviho ena, iya otale inkha kamekuyale kolupala luove.” (Jó 1:10, 11) Namphila ankho apopia vala Jobe, mahi onondaka mbae mbalekesa okuti ovanthu aveho vaumbila vala Huku, mokonda yovipuka oviwa evepa.

OÑGENI HUKU ATETULULA OVITATEKA

Onkhalelo patyi yaviuka pala okutetulula nawa onondaka ombo, tyihawanua-wanua vali? Huku omunongo wavilapo, wii onkhalelo ike yokumbutetulula, ihetusi tyanumana. (Romanos 11:33) Huku watokola okuyekelela ovanthu velitumine ovo muene omuvo umwe, opo valekese owalie outumini wavilapo vali.

Ovitateka vikahi kombanda yohi hono, vilekesa nawa okuti omautumini ovanthu kaaeta ouwa nawike. Omautumini ovanthu kaetyivilile okueta ombembwa, netuliyo, nehambu. Mahi tupu ekahi nokuhanya ohi. Ovipuka ovio aviho, vilekesa nawa otyili tyapopia Ombimbiliya okuti: “Jeova, ndyityii nawa okuti, ovanthu vetupu epondolo liokulihongolela ovo muene, vetupu epondolo liokuhongolela onomphai mbavo.” (Jeremias 10:23) Onkhalelo ya Huku yokutumina, oyo vala maietela ovanthu ombembwa ihapu, nehambu, mokonda Huku otyo ahanda.​—Isaías 45:18.

Ngotyo, oñgeni Huku mafuisapo etyi ahandela ovanthu? Hinangela okuti Jesus walongesile ovalanduli vae okulikuambela okuti: “Ouhamba wove uye. Ehando liove lilingwe pano pohi, ngetyi lilingwa keulu.” (Mateus 6:10) Momuvo Huku anaka, makaundapesa Ouhamba wae, opo anyimeko ovipuka aviho vieta ononkhumbi. (Daniel 2:44) Oluhepo, omauvela, nononkhia, kamavikakala-ko vali. Ombimbiliya yapopia konthele yovahepi okuti Huku, “mayovola omuhepi uliyavela okuita ombatelo.” (Salmo 72:12-14) Konthele yokuvela Ombimbiliya ilaa okuti: “Nawike kombanda yohi makati: ‘Ame navela.’” (Isaías 33:24) Alo umwe konthele ya vana vankhia, vekahi mehinangelo lia Huku, Jesus wati: “Etyi tyihemuhuvise, mokonda makuya omuvo aveho vekahi mehinangelo lia Huku mavekeiva ondaka yae, iya avatundu-mo, vana valinga ovipuka oviwa, pala etutilo liomuenyo, vana valinga ovipuka ovivi, pala etutilo liekoyeso.” (João 5:28, 29) Omilao ovio, omiwa unene ngatyi!

OKUFINDA OTYITATEKA TYOKUNUMANENA HUKU

Etyi palamba omanima 17 tunde etyi Sidnei wapopiua konthyimbi yonthele ei alemana, wati: “Nalumwe navelele vali Jeova Huku onombei konthele youlema wange, mahi tyotyili potete nemunumanenene. Ononthiki mbumwe ndyikala tyanumana, iya andyilili tyina ndyisoka koulema wange. Mahi, Ombimbiliya inkhuatesako okunoñgonoka okuti otyiponga napita natyo, hehitiso-ko. Mokonda Ombimbiliya yati, ‘omuvo novitateka viuhulukila vala ovanthu aveho.’ Okulikuambela ku Jeova nokutanga ovihonekwa, tyikahi nokunkhuatesako okupameka ekolelo liange nokukala nomalusoke aviuka.”​—Eclesiastes 9:11; Salmo 145:18; 2 Coríntios 4:8, 9, 16.

Okusoka komahunga Huku ena okuyekelela-ko ononkhumbi, no ñgeni ovivi vitundilila-ko apa katutu mavikapwa, tyitukuatesako okufinda kese lusoke ankho hamwe tuna luokunumanena Huku. Onthue tualawa okuti, Huku “makaavela ondyambi vana vemuola tyotyili.” Nawike una ekolelo Mwe no Momona wae, makakundiswa.​—Hebreus 11:6; Romanos 10:11.