ONTHELE YOKULILONGESWA 47
Wahayeke Natyike Tyikuyapule Ku Siovaa
“Ame ndyiyumba onthumbi muove Siovaa.” — SAL. 31:14.
OTYIIMBO 122 Tutualeiko Okukala Tyapama!
ETYI MATULILONGESAa
1. Oñgeni tutyii okuti Siovaa uhanda tufuene kwe?
SIOVAA utukonga tufuene kwe. (Tia. 4:8) Ngwe uhanda okukala Huku yetu, Tate yetu Nepanga lietu. Tupu ukumbulula omalikuambelo etu iya utukuatesako tyina tuna ovitateka. Siovaa utulongesa neongano liae nokutuyakulila. Mahi oityi onthwe tuesukisa okulinga opo tufuene ku Siovaa?
2. Oñgeni matufuene ku Siovaa?
2 Onthwe matufuene vala ku Siovaa tyina tulikuambela, natyina tutanga Ondaka yae nokusokolola kuetyi tuatanga. Tyina tulinga ovipuka ovio, opo vala matutyivili okuhumba Siovaa. Tupu matutyivili okutualako okumutavela nokumuavela omunkhima atokala. (Ehol. 4:11) Tyina tunoñgonoka umwe nawa Siovaa opo vala matutyivili okumuyumba onthumbi nokuyumba onthumbi eongano liae, ekahi nokutukuatesako nalio.
3. Oñgeni Eliapu liovola okutuyapula ku Siovaa, iya oityi matyitukuatesako atuahayeke-po Siovaa neongano liae? (Salmo 31:13, 14)
3 Eliapu liovola okutuyapula ku Siovaa haunene umwe tyina tuna ovitateka. Oñgeni liovola okutuyondya? Lituyondya umwe katutu-katutu, atuhayumbu vali onthumbi mu Siovaa no meongano liae. Mahi onthwe tupondola okulityilika omaliva alio. Inkha onthumbi yetu ipaka, kamatuyekepo Siovaa neongano liae. — Tanga Salmo 31:13, 14.
4. Oityi matulilongesa monthele ei?
4 Monthele ei, matulilongesa ovitateka tukala navio nthiki-na-nthiki vipondola okunyona onthumbi yetu mu Siovaa no meongano liae. Oñgeni ovitateka ovio vinyona onthumbi yetu mu Siovaa? Iya oityi tuesukisa okulinga opo tulityilike omaliva a Satanasi?
TYINA TUNA OVITATEKA
5. Oñgeni ovitateka vipondola okunyona onthumbi tuna mu Siovaa no meongano liae?
5 Pamwe tukala novitateka vyo kuyelwe nombunga, nokutewa movilinga. Oñgeni ovitateka ovio vipondola okunyona onthumbi yetu mu Siovaa no meongano liae? Tyina tukala novitateka ovio omuvo omunyingi, tupondola okusoya atusoko okuti kamavipu-ale. Omo, omo umwe Satanasi akuatelela opo etuyondye, pahe atusoko okuti Siovaa ketuhole-ale. Eliapu lihanda tusoke okuti Siovaa neongano liae ovo vekahi nokutumonesa ononkhumbi. Otyipuka otyo, otyo tyamonekele nova Isilayeli etyi ankho veli ko Isitu. Potete vetavelele umwe okuti Siovaa wakoya Moisesi na Alau opo eveyovole koupika. (Êx. 4:29-31) Mahi pahe konyima etyi Falaoo evemonesa ononkhumbi avahimbika okuvela onombei Moisesi na Alau mokonda yovitateka ankho vekahi nokumona. Vevepopilile okuti: “Mwetulingisisa pahe twatombuwa vala na Falaoo novaundapi vae, mwapaka omutunga pomavoko avo vetwiipae.” (Êx. 5:19-21) Soka-ko vavelele onombei ovaumbili ovakuatyili va Huku. Otyipuka otyo valingile katyikahi nawa! Ine ove ukahi nokulambela movitateka omuvo omunyingi, oñgeni motualako okuyumba onthumbi mu Siovaa no meongano liae?
6. Oityi tulilongesila komuuli Hambakuke tyina tuna ovitateka? (Habacuque 3:17-19)
6 Yumba onthumbi mu Siovaa mokulikuambela kwe, omuiti ekukuateseko. Omuuli Hambakuke wakalele novitateka ovinyingi. Atee umwe pena omuvo umwe asokele okuti Siovaa kesukile-ale nae. Mahi wapopilile Siovaa ovitateka viae melikuambelo. Wapopile okuti: “Atee nalupi Siovaa, mandyiiti kuove unkhuateseko mahi otyo wahanthehelela? . . . Omokonda yatyi uyekelelako onya?” (Hab. 1:2, 3) Siovaa wakumbululile elikuambelo liomuumbili wae omukuatyili. (Hab. 2:2, 3) Etyi Hambakuke asoka umwe nawa oñgeni Siovaa ayovolele ovanthu vae, akala vali nehambu. Ngwe wamuene okuti Siovaa ukahi nokumutekula iya memukuatesako okukoleleya ovitateka ovio. (Tanga Habacuque 3:17-19.) Oityi tulilongesila-ko? Tulilongesila-ko okuti tyina tuna ovitateka, tuesukisa okulikuambela ku Siovaa atumupopila umwe atyiho tuiivite. Ovola okukuatesuako na Siovaa. Inkha ulinga ngotyo, mokala nonthumbi yokuti Siovaa mekuavela ononkhono wesukisa opo utyivile okukoleleya otyitateka tyove. Iya tyina wamelimonena-ko umwe okuti Siovaa wekukuatesako, onthumbi yove mwe maipame vali.
7. Oityi umwe mombunga ya Shirley apopile, iya oityi tyemukuatesako okuhayekepo Siovaa?
7 Linga ovipuka mavipameka oupanga wove na Siovaa. Tala oñgeni otyipuka otyo tyakuatesileko omphange umwe utiwa Shirley ukala ko Papua Nova Guiné, puetyi ankho eyelwe.b Shirley ankho wahepa iya pamwe ankho ovana vae valala umwe nondyala. Umwe mombunga yae aovola okunyona onthumbi yae mu Siovaa. Emupopila okuti: “Ove upopia okuti ononkhono mba Huku mbukahi nokukukuatesako, mahi ñgana mbukahi nokukukuatesako ñgeni tyina ove na hono wahepa vala? Ove ukahi nokumanena omuvo wove mokuivisa.” Shirley wapopia okuti: “Ame andyilipulu okuti: ‘Okuti Huku wesuka nonthwe ine kesukile-ale?’ Liwa-liwa andyilikuambela ku Siovaa, andyimupopila umwe atyiho tyili momutima wange. Andyitualako okutanga Ombimbiliya nomikanda vietu nokuenda movilinga viokuivisa no komaliongiyo.” Pahe mwene nae elimonena-ko umwe okuti Siovaa ukahi nokutekula ovana vae. Ovana vae ankho vahambukilua etyi vena-tyo. Shirley wati: “Siovaa wakumbulula omalikuambelo ange.” (1 Tim. 6:6-8) Ine no ove apeho ulinga ovipuka vipameka oupanga wove na Siovaa, ovitateka mokala navio kamavikuyapula ku Siovaa.
TYINA OVAKUATATE VOKUETUKALELA KOMUTWE VAMONESWA ONONKHUMBI
8. Oityi pamwe tyihole okumoneka no vakuatate vokuakalela komutwe eongano lya Siovaa?
8 Onondyale mbo vanthu va Huku, mbupaka umwe ovipuka mo internete opo mbuyandyanese omatutu ayemba kovakuatate vokuakalela komutwe eongano lya Huku. (Sal. 31:13) Vamwe povakuatate ovo, vahungwa umwe avapakwa mokaleya. Otyipuka otyo, otyo-ñgo tyamonekele novakilisitau vokotyita tyotete. Apositolu Paulu wahungilue apakwa mokaleya. Oñgeni ovakilisitau vokotyita tyotete vakalele?
9. Oñgeni ovakilisitau vamwe vokotyita tyotete vakalele etyi omu apositolu Paulu akuatwa?
9 Etyi omu apositolu Paulu akuatwa ko Loma, ovakilisitau vamwe avayekepo okumukuatesako. (2 Tim. 1:8, 15) Omokonda yatyi? Okuti hamwe vayekelepo okukuatesako Paulu mokonda ovanthu ankho vemutala ngongangala? (2 Tim. 2:8, 9) Ine hamwe ankho vena owoma wokuti navo mavamoneswa ononkhumbi? Tyilinge otyo ine hatyoko, soka oñgeni otyipuka otyo tyakalesile Paulu. Paulu wakalele novitateka ovinyingi iya atee umwe apake omwenyo wae motyiponga pala okuvekuatesako. (Ovil. 20:18-21; 2 Kol. 1:8) Onthwe tuhalingei ngo vakilisitau ovo vokuayekele-po Paulu etyi ekahi nokulambela movitateka. Oityi tuesukisa okuhinangela tyina ovakuatate vokuetukalela komutwe vamoneswa ononkhumbi?
10. Oityi tuna okuhinangela tyina ovakuatate vokuetukalela komutwe vamoneswa ononkhumbi iya omokonda yatyi?
10 Hinangela omokonda yatyi tumonesilwa ononkhumbi iya opi mbutuka. Omukanda wa 2 Timotiu 3:12, upopia okuti: “Tyotyili, aveho vahanda okufenda Huku kumwe na Kilisitu Sesusi tupu navo mavakahataikiswa.” Katyituhuvisa okunoñgonoka okuti, ava Satanasi haunene umwe ahanda okumonesa ononkhumbi ovo vana vokuetukalela komutwe. Satanasi lihanda umwe tyina livemonesa ononkhumbi avayekepo okukala ovakuatyili ku Siovaa nokumufenda. — 1 Pet. 5:8.
Namphila Paulu ankho eli mokaleya, Onesifolu wapamene omutima atualako okumukuatesako. Hono ovakuatate nonomphange vakuatesako vakuavo vakuatwa ngetyi tuete polutalatu apa. (Tala opalangalafu 11-12)
11. Oityi tulilongesila ku Onesifolu? (2 Timotiu 1:16-18)
11 Tuhayekei-po ovakuatate vetu tutualeiko okuvekuatesako. (Tanga 2 Timotiu 1:16-18.) Omukilisitau umwe kotyita tyotete utiwa Onesifolu ‘kakalele nohonyi mokonda [Paulu] onkhuatua.’ Mahi watalele oñgeni apondola okumukuatesako. Wekemuovolele etyi emuvasa emukuatesako. Etyi alinga otyipuka otyo, ankho wapaka umwe omuenyo wae motyiponga. Oityi tulilongesilako? Tulilongesilako okuti, katupondola okuyeka owoma novanthu utulingisise okuhakuatesako ovakuatate vetu vekahi nokumoneswa ononkhumbi. Tuna yokulinga atyiho opo tuvekuateseko movipuka vesukisa. (Pro. 17:17) Iya ngwe tyili vesukisa umwe tuvekuatesako nokuvelekesa okuti tuvehole.
12. Oityi tulilongesila kovakuatate vetu no nomphange voko Rússia?
12 Tala etyi tyilinga ovakuatate vetu no nomphange voko Rússia tyina vamwe puvo vamakuatwa. Tyina vamwe puvo vamakwatwa, ovakuatate ovanyingi nonomphange venda umwe kombonge opo vekevekuateseko. Oityi tulilongesila-ko? Tulilongesilako okuti, tyina ovakuatate vokuetukalela komutwe vahungwa, nokutumoneswa ononkhumbi, onthwe katupondola okutila owoma. Tuveitilako momalikuambelo, tukuatesako onombunga mbavo nokuovola ononkhalelo onkhuavo mbokuvekuatesako muetyi vesukisa. — Ovil. 12:5; 2 Kol. 1:10, 11.
TYINA TULINGWA OMUKWELE
13. Oñgeni okulingwa omukwele tyipondola okunyona onthumbi tuna mu Siovaa no meongano liae?
13 Ombunga yetu na ava tulongeswa navo kosikola na ava tuundapa navo, vapondola okutulinga omukwele mokonda yokuivisa nokuendela movitumino vya Siovaa. (1 Pet. 4:4) Vapondola okutupopila okuti: “Ame ndyikuhole umwe, mahi pahe omokonda vala ongeleya yove yalema unene, iilika ovipuka ovinyingi.” Iya vamwe vapondola okutupopia mokonda yokuhapopi na vana vapolwa mewaneno. Vapondola okupopia okuti: “Tyina onwe mulinga ngotyo omunthu wapolua mewaneno ngotyo opo muhole umwe ovanthu?” Ovipuka ovanthu vapopia vipondola okutukalesa nondima. Tupondola umwe atuhiki kokupopia okuti: ‘Siovaa ukahi nokundyita ovipuka ovinyingi! Eongano liae liilika ovipuka ovinyingi!’ Tyina ukahi nokusoka ngotyo, oityi upondola okulinga opo wahayekepo Siovaa neongano liae?
Sombe ketavelele omatutu apopililwe nomapanga ae ankho emulinga omukwele mahi watuaileko okukala omukuatyili ku Siovaa. (Tala opalangalafu 14)
14. Oityi tuna okulinga tyina ovanthu vetulinga omukwele mokonda yokuendela movitumino vya Siovaa? (Salmo 119: 50-52)
14 Tualako okuendela movitumino vya Siovaa. Sombe ankho uyakulila ovitumino vya Siovaa namphila ovanthu vamwe ankho vemulinga omukwele. Umwe pomapanga ae wemupopilile okuti inkha weendela movitumino vya Siovaa ine kuendelamo ku Siovaa katyesukisile-ale. (Jó 4:17, 18; 22:3) Mahi Sombe ehetavela komatutu oo. Sombe ankho utyii okuti okuendela movitumino vya Siovaa vipopia etyi tyaviuka netyi tyahaviukile otyo otyipuka tyikahi nawa iya nae mwene ankho wakoya umwe okutualako okuviyakulila. Sombe kayekele ovanthu vanyone oukuatyili wae mu Siovaa. (Jó 27:5, 6) Oityi tulilongesila-ko? Tulilongesila-ko okuti, katupondola okuyeka ovanthu vetusokese okuti okuendela movitumino vya Siovaa katyaviukile-ale. Mwene no ove soka umwe oñgeni okuendela movitumino vya Siovaa tyekukuatesako. Tyipondola hamwe mwene no ove wamonale ovipuka oviwa vitundilila kokuendela movitumino vya Siovaa. Naina, linga atyiho opo wahayeke-po eongano lya Siovaa. Katyesukisile omukwele patyi ovanthu mavetulingi, onthwe nii vala kametuyekepo okufenda Siovaa. — Tanga Salmo 119:50-52.
15. Omokonda yatyi Brizit ankho eyelelwe?
15 Tala etyi tyaendele nomphange umwe utiwa o Brizit ukala ko Índia. Ngwe ankho uyelwe nombunga yae mokonda yokufenda Huku. Etyi ambatisalwa mo 1997, omulume wae atewa movilinga. Pahe emupopila okuti ove nomona muna okukakala ko tate mepundaumbo ekuavo. Etyi ehika kepundaumbo oko, Brizit akala vali novitateka ovikuavo. Mokonda omulume wae ankho kekahiko nokuundapa, pahe ankho una okuundapa unene opo atekule ovana vae. Tupu ondyuo yomaliongiyo pahe ankho ikala unene kokule, opo ehike-ko ankho una okuenda onoola ononthatu. Ombunga yomulume wae aimuyale mokonda yokulilongesa Ombimbiliya. Otyipuka otyo atyivilipo umwe unene atee pahe Brizit ailukila kokukuavo. Etyi pakala omulume wae anyimi. Tupu etyi pakala vali katutu omona wae ankho una omanima 12 avele okasele anyimi. Iya pahe pala nkhele okuyawisa vali koluihamo lwae, ombunga yae aihimbika okumuvela onombei mokonda yovipuka ovio viamoneka nae. Vemupopilile okuti ine kakalele Ombangi ya Siovaa ñgeno ovipuka ovio kaviamonekele nae. Mahi, nongotyo Brizit atualako okuyumba onthumbi mu Siovaa nokuahayekepo eongano liae.
16. Oñgeni Brizit ayambwa etyi ahayekele-po Siovaa neongano liae?
16 Mokonda Brizit ankho ukala kokule nondyuo yomaliongiyo, omutalelipo womawaneno emupopila atualeko okuivisa potyilongo opo akala nokulingila omaliongiyo peumbo liae. Ponthyimbi ku Brizit otyipuka otyo ngoti ankho tyalema. Mahi etavela umwe. Atualako okuivisa onondaka onongwa nokulingila omaliongiyo peumbo nokulinga efendelo liombunga novana vae. Oityi tyatundililako? Brizit akala no valongwa ovanyingi Vombimbiliya iya vamwe puvo avambatisalwa. Mo 2005 akala omukokoli-ndyila womuvo auho. Mokonda Brizit watualako okukala omukuatyili ku Siovaa noko eongano liae ayambwa. Ovana vae vatualako okuumbila Siovaa noukuatyili, iya pehepano apa akala pena omawaneno evali. Brizit welimonena-ko umwe okuti Siovaa wemukuatesako opo etyivile okulambela movitateka akala navio viokumoneswa ononkhumbi nombunga yae.
TUTUAILEKO OKUKALA OVAKUATYILI KU SIOVAA NO KEONGANO LIAE
17. Oityi onthwe tuakoya okulinga?
17 Satanasi uhanda tusoke okuti tyina tukahi nokulambela mononkhumbi Siovaa utuyeka-po iya ovipuka eongano liae lipopia vituetela vala ovitateka. Tupu Satanasi lihanda tyina ovakuatate vokuetukalela komutwe vamoneswa ononkhumbi nokulingwa omukwele nokupakwa movikaleya ñgeno onthwe tutila owoma. Iya tyina ovanthu vetulinga omukwele, Satanasi lihanda tuyekepo okuendela movitumino vya Siovaa neongano liae. Mahi onthwe kamatuyeke lituyondye. (2 Kol. 2:11) Naina, tutualeiko okuanya omaliva a Satanasi nokutualako okukala ovakuatyili ku Siovaa no keongano liae. Apeho tuhinangelei okuti Siovaa kametuyekepo. (Sal. 28:7) Naina, wahayeke natyike tyikuyapule ku Siovaa! — Loma 8:35-39.
18. Oityi matulilongesa monthele mailandulako?
18 Monthele ei, tuelilongesa ovitateka tukala navio mouye uno wa Satanasi. Mahi ovipuka pamwe vimoneka mewaneno vipondola okulola onthumbi tuna mu Siovaa no meongano liae. Oñgeni tupondola okulambela movitateka ovio? Matulilongesa-tyo monthele mailandulako.
OTYIIMBO 118 “Tuavele Vali Ekolelo”
a Opo tutyivile okukoleleya ovitateka tukala navio hono, tuesukisa okuyumba onthumbi mu Siovaa no meongano liae. Satanasi una ovipuka vimwe alinga opo anyone onthumbi yetu. Monthele ei, matulilongesa ovipuka vitatu Satanasi etuyondya navio noñgeni tupondola okulityilika-vio.
b Omanyina amwe apilululwa.