Ebibuuzo Ebi Baibuli Erikugarukamu / Ebiro Bikuru n’Emikoro / Baibuli Neegamba ki Ahari Noiri?
Eki Baibuli erikugarukamu
Baibuli terikugamba eizooba obu Yesu yaazaarwa, kandi terikugira ngu twine kukuza okuzaarwa kwe. Ekitabo McClintock and Strong’s Cyclopedia nikigira kiti: “Ruhanga tiwe yaatandikireho okukuza Noiri, kandi n’omu Ndagaano Ensya ti kurimu.”
Kureka, ebyafaayo bya Noiri nibyoreka ngu ekakomooka omu migyenzo y’ediini z’ekikaafiire. Baibuli neeyoreka ngu nitugwisa kubi Ruhanga twateeraho kumuramya omu muringo ogu atarikusiima.—Okuruga 32:5-7.
Obukomooko bw’emigyenzo ya Noiri
Okukuza okuzaarwa kwa Yesu: “Abakristaayo aba ira bakaba batarikukuza okuzaarwa [kwa Yesu] ahakuba bakaba nibareeba okukuza okuzaarwa kw’omuntu nk’omugyenzo gw’ekikaafiire.”—The World Book Encyclopedia.
Desemba 25: Tihariho buhame oburikworeka ngu Yesu akazaarwa aha izooba eryo. Abeebembezi b’ediini nibabaasa kuba baatoraine eizooba eryo kugira rihikaane n’emikoro y’ekikaafiire eyaabaire neebaho omu bwire bw’obutiti.
Okuha ebiconco, okurya n’okunywa, n’okweshemeza: Ekitabo Encyclopedia Americana nikigira kiti: “Omukoro gw’Abarooma ogwa Saturnalia, ogwabaire gubaho ahagati ya Desemba, nigwo gwakoomokireho okugaba ebiconco okurikubaho ahari Noiri. Nk’eky’okureeberaho, abantu bakaihirira aha mukoro ogwo kutandika kweshemeza barikurya n’okunywa, kuhaana ebiconco, n’okuhemba zaakanduro.” Ekitabo Encyclopædia Britannica nikigira ngu “tihariho owaabaire akora” omu bwire bwa Saturnalia.
Amataara ga Noiri: Kurugiirira aha kitabo The Encyclopedia of Religion, omuri Buraaya abantu bakaba bahunda amaju gaabo barikukoresa “amataara, n’ebindi bintu by’erangi ya kinyatsi” kukuza obwire bw’obutiti n’okubinga emyoyo emibi.
Mistletoe, holly: “Abanyamurwa aba ira abarikwetwa Druids bakaba nibaikiriza ngu akati ka mistletoe kaine amaani agatarikwetegyerezibwa. Kandi akati ka holly bakaba nibakaramya barikugira ngu nikooreka ngu omushana guri haihi kugaruka kwaka.”—The Encyclopedia Americana.
Omuti gwa Noiri: “Okuramya emiti okwabaire kukanyire omu bakafiire omuri Buraaya, kukagumizamu na bwanyima y’abantu abo kuhinduka Abakristaayo.” Omuringo gumwe oku okuramya emiti kwagumizemu n’omugyenzo “gw’okuta omuti gwa Noiri aha muryango gw’enju nari omunda omu bwire bw’ebiro bikuru.”—Encyclopædia Britannica.