Noosiima Eki Ohairwe?
‘Tukaheebwa omwoyo kuruga ahari Ruhanga, ngu tubone kwetegyereza ebi Ruhanga atuheera busha.’—1 KOR. 2:12.
1. Abantu baingi nibatwara bata ebi baine?
ABANTU baingi nibakira kuhurira ebigambo ebi: ‘Torikubaasa kumanya oburungi bw’ekintu eki oine kyaba kitakahwaireho.’ Naiwe obumwe noogira emiteekateekyere nk’egyo? Abantu abarikuba baine ebintu kuruga omu buto, tibarikukira kubisiima. Nk’eky’okureeberaho, omuntu okuriire omu ka y’engaiga naabaasa kutasiima bimwe aha bintu bingi ebi aine. Eki nikikira kuba aha minyeeto ahakuba baingi aharibo nibaba batarikumanya ebintu ebiri bikuru munonga.
2, 3. (a) Abakristaayo eminyeeto baine kwetantara ki? (b) Niki ekirikubaasa kutuhwera kusiima eki twine?
2 Ku oraabe ori omunyeeto, niki eki orikutwara nka kikuru? Abantu baingi omu nsi nibakunda kuba baine eby’obutungi, barikutunga omushaara murungi, baine enju nungi, nari ebintu ebihangire. Kwonka, omuntu yaaba naata omutima aha bintu ebyo, haine ekintu kikuru ekirikuba nikiburaho, nibwo butungi bw’eby’omwoyo. Eky’obusaasi, abantu baingi tibakatandikire kusherura obutungi obu. Eminyeeto abooroirwe abazaire Abakristaayo, mwine kwegyendesereza kutareeba obuhunguzi bwanyu bw’eby’omwoyo nk’obutari bw’omugasho. (Mat. 5:3) Okutasiima eby’omwoyo nikubaasa kukurugiramu oburemeezi obw’ebiro by’amagara gaawe byona.
3 Kwonka iwe ekyo noobaasa kutakiikiriza kubaho. Niki ekiraakuhwere kurinda obuhunguzi bwawe obw’eby’omwoyo? Ka tureebe eby’okureeberaho bimwe kuruga omu Baibuli ebirikubaasa kutuhwera kumanya ahabw’enki kiri eky’obwengye kutwara obuhunguzi bwaitu by’eby’omwoyo nka bukuru. Eby’okureeberaho ebi turaareebe nibibaasa kuhwera Abakristaayo abato n’abakuru kusiima eby’omwoyo ebi baine.
BAMWE ABATARASIIMIRE
4. Ebiri omu Samueli 8:1-5 nibyoreka ki ahari batabani ba Samueli?
4 Hariho bamwe abarikugambwaho omu Baibuli abaatungire obuhunguzi bw’eby’omwoyo, kwonka abatarabusiimire. Eki kikabaho n’omu ka ya nabi Samueli, owaaheereize Yehova kuruga omu buto, kandi akakora ebirikusiimwa Yehova. (1 Sam. 12:1-5) Samueli akateeraho abatabani Yoeli na Abiya eky’okureeberaho eki baabaire baine kutooreza. Kwonka bo bakanga kusiima eki ishebo yaakozire, baakora ebibi. Baibuli neeyoreka ngu, bo bakaba “nibaita emanja z’abantu.”—Shoma 1 Samueli 8:1-5.
5, 6. Niki ekyahikire ahari batabani ba Yosia hamwe n’omwijukuru?
5 Nikyo kimwe na batabani b’Omugabe Yosia. Yosia akataho eky’okureeberaho kirungi aha bikwatiraine n’okuramya Yehova. Ekitabo ky’Ebiragiro bya Ruhanga ku baakiboine bakakishomera Yosia, akagyendera aha buhabuzi obwabaire bukirimu. Akakora munonga kuhezaho okuramya ebishushani n’eby’obufumu omuri Yuda, kandi yaahiga n’abantu kworobera Yehova. (2 Bag. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Ka yaateereireho abatabani obuhunguzi burungi bw’eby’omwoyo! Bashatu ahari batabani be n’omwijukuru omwe bwanyima bakaija baaba abagabe, kwonka tihariho n’omwe aharibo owaasiimire obuhunguzi obu yaahairwe.
6 Mutabani wa Yosia orikwetwa Yehoahazi akahungurira ishe yaaba omugabe, kwonka akakora “ebirikwangwa” Yehova. Akategyeka kumara ameezi ashatu gonka, kandi bwanyima Faraho owa Misri akamukwata yaamuta omu kihome ei yaafeereire. (2 Bag. 23:31-34) Bwanyima mwene ishe orikwetwa Yehoyakimu akategyeka kumara emyaka 11. Nawe tarasiimire eki yaabaire ahairwe ishe. Yehoyakimu ahabw’okukora kubi kwe, nabi Yeremia akamugambaho ati: “Aryaziikwa nk’oku baziika endogoya.” (Yer. 22:17-19) N’abandi abaahunguriire Yosia nka Zedekia n’omwijukuru orikwetwa Yehoyakiini bakaba bari babi, tihaine owaacwiremu kutooreza ebirungi ebi Yosia yaakozire.—2 Bag. 24:8, 9, 18, 19.
7, 8. (a) Ni mu muringo ki ogu Sulemaani yaasiisiremu obuhunguzi bwe oby’eby’omwoyo? (b) Nitwega ki ahari bamwe abarikugambwaho omu Baibuli abaasiisire obuhunguzi bwabo obw’eby’omwoyo?
7 Omugabe Sulemaani nawe akatunga bingi kuruga ahari ishe Daudi. N’obu Sulemaani araabe yaakuriire omu mbeera nungi y’eby’omwoyo kandi yaatandikire gye, bwanyima akanga kukora ebirungi. “Sulemaani ku yaakuzire, [abakazi be] baahindura omutima gwe, yaakuratira baaruhanga abandi; ahabw’okuba omutima gwe tigurabeereire kimwe gw’amazima ahari MUKAMA Ruhanga we nk’ogwa Daudi ishe.” (1 Bag. 11:4) Ekyarugiremu, Yehova akaba atakisiima Sulemaani.
8 Ka n’eky’obusaasi kureeba ngu abashaija abo abaabaire baine entandikiro nungi n’omugisha gw’okukora ekihikire baakashiishagura omugisha ogwo! Kwonka, ti minyeeto boona ngu bakashiisha obuhunguzi bwabo obw’eby’omwoyo. Ka tureebe eminyeeto emirungi ei Abakristaayo abato barikubaasa kutooreza.
ABAASIIMIRE EBI BAABAIRE BAHAIRWE
9. Batabani ba Noa bakataho ky’okureeberaho ki ekirungi? (Reeba ekishushani aha kutandika.)
9 Batabani ba Noa bakataho eky’okureeberaho kirungi. Ishebo akaheebwa ekiragiro ky’okwombeka obwato reero akatamu ab’eka ye. Batabani ba Noa buzima bakaikiriza kukora ebirikuhikaana n’ekigyendererwa kya Yehova. Bashemereire kuba baakwataniise n’ishebo. Bakamuhwera kwombeka obwato, kandi nabo bakabuzamu. (Kut. 7:1, 7) Bakaba baine kigyendererwa ki? Okutandika 7:3 nihagira ngu bakata enyamaishwa omu bwato ngu zibone “kugumaho omu nsi yoona.” N’abantu nabo bakacungurwa. Ahabw’okugira ngu batabani ba Noa bakaba nibatwara eki baahairwe kurabira omuri ishebo nka kikuru, bakatunga omugisha gw’okuhwera omu kukiza abantu, n’okugaruraho okuramya okw’amazima omu nsi eboneziibwe.—Kut. 8:20; 9:18, 19.
10. Abatsigazi bana Abaheburaayo omu Babulooni bakooreka bata ngu nibasiima amazima agu baabaire beegire?
10 Bwanyima y’ebyasha bingi, abatsigazi bana Abaheburaayo bakooreka ngu nibamanya ekiri kikuru buzima. Hanania, Mishaeli, Azaria, na Danieli bakatwarwa omuri Babulooni omu gwa 617 Yesu atakazairwe. Bakaba bari abatsigazi abarikureebeka gye, abaine obwengye abaabaire nibabaasa kurahuka kukuratira emitwarize y’Ababulooni. Kwonka ekyo tikyo baakozire. Ebikorwa byabo nibyoreka gye ngu bakaijuka obuhunguzi bwabo, ekirikumanyisa ebi baabaire begyesiibwe. Boona bakaheebwa omugisha ahabw’okuhamira aha bi baayegire omu buto.—Okushoma Danieli 1:8, 11-15, 20.
11. Abandi bakagasirwa bata omu buhunguzi bwa Yesu obw’eby’omwoyo?
11 Omwana wa Ruhanga Yesu niwe yaakizireyo kusiima obuhunguzi bw’eby’omwoyo. Ishe akamwegyesa bingi, kandi buzima akabitwara nka bikuru. Ebigambo bye ebirikugira ngu “ngamba nk’oku Tata yaanyegyeise,” nibyoreka gye ngu akaba naasiima ebi yaayegyesiibwe. (Yoh. 8:28) Kandi akaba naayenda ngu abandi bagasirwe omu bi yaabaire ahairwe. Akagambira abamuhurikiize ati: “Nshemereire kubuurira ebigambo ebirungi by’obukama bwa Ruhanga omuri tauni ezindi nazo; ahabw’okuba nikyo naatumiirwe.” (Luk. 4:18, 43) Akahwera abaabaire bamuhurikiza kumanya ahabw’enki baabaire batashemereire kuba ‘ab’ensi,’ abatarikusiima eby’omwoyo.—Yoh. 15:19.
SIIMA EKI WAAHAIRWE
12. (a) Ebiri omu 2 Timoseo 3:14-17 nibikwata bita aha minyeeto obunaku obu? (b) Eminyeeto baine kuteekateeka ha bibuuzo ki?
12 Nk’abamwe abu twaheza kureeba, naiwe noobaasa kuba waayoroirwe abazaire abarikuheereza Yehova. Ku kiraabe nikwo kiri, eki Ebyahandiikirwe birikugamba ahari Timoseo naiwe nikibaasa kukukwataho. (Shoma 2 Timoseo 3:14-17.) Kuruga aha bazaire baawe ‘okeega’ ebirikukwata ahari Ruhanga ow’amazima n’oku orikubaasa kumushemeza. Abazaire baawe nibabaasa kuba baatandikire kukwegyesa kuruga omu buto bwawe. Buzima eki nikibaasa kuba kyakubaasiise kutunga “obwengye bw’okukuhabura omuhanda gw’okujunwa ahabw’okwikiriza Kristo Yesu” kandi kikakuhwera kugira byona ebirikukubaasisa kuheereza Ruhanga. Ekibuuzo kikuru kiri ngu, noija kusiima eki waahairwe? Ekyo nikibaasa kukwetengyesa kweshwijuma. Teekateeka aha bibuuzo nk’ebi: ‘Ninyehurira nta ahabw’okuba omwe aha bajurizi ba Yehova abeesigwa? Ninyehurira nta ahabw’okuba omwe ahari bakye omu nsi abarikumanywa Ruhanga? Ninsiima omugisha gw’omutaano ogw’okumanya amazima?’
Nooyehurira ota ahabw’okuba omwe aha bajurizi ba Yehova abeesigwa? (Reeba akacweka 9, 10, 12)
13, 14. Eminyeeto Abakristaayo niboohibwa kukora ki, kwonka ahabw’enki nikiba kitari ky’obwengye baakora batyo? Ha eky’okureeberaho.
13 Eminyeeto abamwe abaayoroirwe abazaire Abakristaayo nibabaasa kutataanisa paradiso y’eby’omwoyo ei turimu n’ensi ya Sitaane ey’omwirima. Abamwe babaasize kwohibwa kureeba oku ensi erikushusha. Kwonka shi noobaasa kwiruka omu maisho g’emotoka erikugyenda ahabw’okwenda kumanya oku kiri eky’akabi munonga? Ngaaha buzima! Nikyo kimwe, titushemereire kubanza twaroza aha bubi bw’ensi egi “obuhinguraine” kubaasa kumanya oku eri mbi n’oku erimu oburemeezi.—1 Pet. 4:4.
14 Gener, orikutuura omuri Asia, akakurira omu ka y’Abakristaayo. Akabatizibwa aine emyaka 12. Ahabw’okuba omunyeeto, akahugibwa emitwarize y’ensi egi. Naagira ati: “Nkaba niinyenda kugira obugabe obu ensi egi erikuha.” Gener akatandika kukora ebibi kandi obwo arikuheereza Yehova. Aha myaka 15, akaba yaatandikire kutwaza nka banywani be ababi. Akaba naanywa amaarwa maingi kandi arikukyeena nkabo. Gener butoosha akaba agaruka omu ka nyekiro, bwanyima y’okuzaana puuru n’endiijo mizaano ya kompyuta ey’obushaarizi na banywani be. Kwonka, obwire ku bwahingwireho, akatandika kwetegyereza ngu ebintu by’ensi egi tibirikureeta kumarwa n’okushemererwa. Naagamba aha kugaruka kwe omu kibiina ati: “Na hati ninkitunga oburemeezi, kwonka emigisha ya Yehova neebukiza amaani.”
15. Eminyeeto abatarakuziibwe abazaire Abakristaayo baine kuteekateeka ahari ki?
15 Hariho eminyeeto abandi abari omu kibiina kwonka abatarakuziibwe abazaire Abakristaayo. Ku oraabe ori omwe aharibo, teekateeka aha mugisha ogu oine hati ahabw’okugira ngu noomanya Omuhangi kandi noomuheereza! Omu nsi harimu obuhumbi bw’abantu. N’ahabw’ekyo, n’omugisha kuba omwe aha bu Yehova arikweyiriza haihi, reero akabashuuruurira amazima agari omu Baibuli. (Yoh. 6:44, 45) Omuntu 1 aha 1,000 niwe aine amazima agahikire kandi naiwe oine omugisha ogwo. Omuringo gwona ogu twayegiremu amazima, kishemereire kutureetera kushemererwa. (Shoma 1 Abakorinso 2:12.) Gener naagira ati: “Nintangaara munonga ku ndikukiteekateekaho. Niinye oha kumanywa Yehova, Mukama w’ebintu byona?” (Zab. 8:4) Munyaanyazi-itwe kuruga omu kicweka nikyo kimwe akagira ati: “Abeegi nikibeesiimisa kumanywa abashomesa baabo. Ka n’omugisha gw’amaani kumanywa Yehova, Omwegyesa Orikukirayo!”
NOIJA KUKORA KI?
16. Eminyeeto Abakristaayo nibabaasa kucwamu kukora ki?
16 Teekateeka aha mugisha gw’amaani ogu oine, kandi omariirire kuguma ori omwe ahari bakye abarikukora ekihikire. Omu muringo ogwo, noija kuba waayegaita aha baheereza ba Ruhanga abeesigwa. Otaba nk’eminyeeto abari omu nsi abarikukora ebitahikire, kandi abataine kigyendererwa aha biro by’omumaisho.—2 Kor. 4:3, 4.
17-19. Niki ekirikubaasa kukuhwera kugira emiteekateekyere etagwereire rubaju aha kuba ow’omutaano aha b’ensi?
17 Tikirikumanyisa ngu okuba ow’omutaano aha b’ensi kyorobi. Kwonka ekyo n’eky’obwengye. Teekateeka aha ky’okureeberaho ky’omwiruki omu mpaka z’okwiruka. Aine kuba ow’omutaano kubaasa kuhika aha rurengo orwo. Obumwe naaba aine kwefeerereza ebintu bingi ebirikubaasa kumuhuzya, bikamuremesa kwetendeka gye. Kwonka, ku arikucwamu kuba ow’omutaano aha b’orwingano rwe, nikimuhwera kwetendeka gye kandi akahikiiriza ekigyendererwa kye.
18 Abantu omu nsi tibarikureeba hare. Kwonka waaba nooranzya hare, orikuba ow’omutaano aha b’ensi kandi okeetantara emitwarize yaabo mibi erikubaasa kushiisha omukago gwawe na Yehova, noija “kutunga amagara aga buzima.” (1 Tim. 6:19) Munyaanyazi-itwe owaaba yaagambirweho akagira ati: “Waahamira aha bi orikwikiriza, noija kuhurira ori ow’omuhendo. Nikiija kuhamya ngu oine amaani g’okukora ebirikutaana n’ebiri omu nsi ya Sitaane. Kandi ekikuru munonga, nooba nooshusha ngu nooreeba Yehova Ruhanga arikukwesiimisa kandi arikukumwenyera! Obwo nibwo orikuhurira gye ahabw’okuba ow’omutaano!”
19 Nooba nooshiisha obwire kuteekateeka aha ki orikubaasa kutunga hati kyonka. (Mub. 9:2, 10) Ku oraabe ori omunyeeto, teekateeka munonga aha kigyendererwa ky’okubaho kwawe, kandi oyetantare “kugyenda nk’oku Abanyamahanga bagyenda.”—Efe. 4:17; Mal. 3:18.
20, 21. Twacwamu gye, ebiro byaitu by’omumaisho nibiija kuba bita, kandi Yehova naayenda ngu tukore ki?
20 Twacwamu gye, nitwija kutunga okumarwa hati kandi tube bamwe aha barikwija ‘kuhungura ensi’ bakatunga amagara agatahwaho. Hariho emigisha mingi kandi titurikubaasa kugiteekateekaho yoona. (Mat. 5:5; 19:29; 25:34) Kwonka, Ruhanga tarikutuha emigisha tutaine ki tukozire. Haine eki arikwenda ngu tukore. (Shoma 1 Yohaana 5:3, 4.) Okumuheereza turi abeesigwa hati buzima nikyo kirikukirayo oburungi!
21 Yehova buzima haine bingi ebi atuhaire. Twine okumanya okuhikire okuri omu Kigambo kye, kandi nitwetegyereza amazima agarikumukwataho hamwe n’ebigyendererwa bye. Twine omugisha gw’okwetererwa eiziina rye ahabw’okuba Abajurizi be. Yehova naaturaganisa ngu ari aha rubaju rwaitu. (Zab. 118:7) Twena abato n’abakuru ka tuteereho kusiima eki twahairwe turikutwaza omu muringo ogurikworeka ngu twine ekyetengo ky’okuha Yehova “ekitiinisa ebiro byona.”—Rom. 11:33-36; Zab. 33:12.