Mbawonani Makhalidwe Yabwino Yomwe Winango Anayo

Bvuto

Wanthu winango ambafuna kuti bzinthu bzentse bzabwino bzikhale bzawo, ndipo bzimwebzi bzimbacitisa kuti iwo akhale na tsankhulo. Wanthu amwewo ambabziwona kuti mbapadzulu ndipo anzawo ambawawona kuti alibe na basalo. Ali-wentse wa ifepano angakhalembo na khalidwe limweri. Bukhu linango lidalewa kuti: “Wanthu azinji wa bzikhalidwe bzakusiyana-siyana ambakumbuka mwakusiyana-siyana. Iwo ambakumbuka kuti moyo wawo, bzakudya bzawo, bzakubvala bzawo, bzomwe adazolowera kucita, bzomwe ambakhulupira, cikhalidwe cawo na bzinthu bzinango, ambabziwona kuti mpsakufunika kwene-kwene kuposa bza anzawo.”a Kodi ifepano tingatcenkhe tani makumbukidwe yakuphonyekaya?

Nfundo ya m’Bibliya

‘Mwa kubzicepswa, mbawonani winango kukhala wakukuposani.’—WAFIRIPO 2:3.

Kodi bzimwebzi bzikuthandauza ciyani? Bzikuthandauza kuti tin’funika kutcenkha kumbabziwona kuti ndife wakufunika kwene-kwene, ndipo tin’funikambo kupfunza kukhala wanthu wakubzicepesa. Kubzicepesa kumbatithandiza kuzindikira kuti pa moyo wathu pana bzinthu bzomwe anzathu ambatiposa. Palibe mtundu wa wanthu omwe umbakwanisa kucita bzinthu bzentse bwino-bwino.

Onani ciratizo ca Stefan omwe adakulira mu dziko la wanthu wa comunista (mtundu wa katongedwe omwe wanthu ambacitira bzinthu pabodzi). Iye adakunda khalidwe la tsankhulo lomwe akhanalo kuna wanthu omwe akhali lini wa comunista. Stefan adati: “Kuwona wanthu winango kukhala wakukuposa ni njira yakumalisira tsankhulo. Ndipo nimbatawiriza kuti nimbadziwa lini bzinthu bzentse. Na tenepo, inepano ningapfunze na wanthu winango bzinthu bzomwe nimbabzidziwa lini.”

Bzomwe Mungacite

Citani nyongo ya kumbabziwona mwakuthemera ndipo bvumani kuti nthawe zinango mumbaphonyambo. Mbazindikirani kuti anzanu angakuposeni pakucita bzinthu bzinango. Lekani kumbandokhala mucikumbuka kuti pana mtundu wa wanthu omwe umbandokhala ukucita bzinthu bzakuphonyeka bzokha-bzokha.

M’mbuto mwakuthamangira kukumbukira kuipa munthu wa mtundu munango, bzibvunzeni kuti:

a Encyclopædia Britannica,

Kodi makhalidwe ya munthuyu, yomwe inepano ndikukomedwa lini nayo, yadaipa ayai yandosiyana na makhalidwe yangu?
Kodi munthu umweyu ambandikumbukirambo kuipa?
Kodi ni bzinthu bziponi bzomwe iye ambakwanisa kucita kuposa inepano?

Imwepo mukatawira bwino-bwino mibvunzoyi, mun’dzakwanisa kukunda tsankhulo ndipo mun’dzadabwa na makhalidwe yomwe iye anayo?

Bvumani kuti anzanu angakuposeni kucita bzinthu bzinango

Ciratizo Comwe Cidacitikadi: Nelson (Estados Unidos)

“Inepano ndidabadwira mu dziko lomwe wanthu akhali wa dzinza libodzi-bodzi na wa cikhalidwe cibodzi-bodzi. Pomwe ndidapfitsa magole 19 yakubadwa, ndidafulukira mzinda ukulu kuti ndikaphate basa ku fábrica. Kubasako ndidagumana na wanthu omwe akhali wakusiya na wa mtundu wangu. Iwo akhali wa mitundu yakusiyana-siyana na bzikhalidwe bzakusiyana-siyana.

“Na kupita kwa nthawe ndidadziwana ndicizolowerana nawo ndipo ndidakhala nawo pa uxamwali. Pa nthaweyo ndidazindikira kuti mawonekedwa ya munthu, cirewedwe cace na komwe munthuyo adacokera, bzimbathandauza lini kuti munthuyo ambaphata basa mwa nyongo ayai ngwakukhulupirika. Ndipo bzimbathandauzambo lini kuti timbadziwa momwe iye ambabvera.

“Na kupita kwa nthawe ndidalowola mkazi wa dziko linango omwe ana cikhalidwe cakusiyana na cikhalidwe cangu. Ndipo ndidayamba kudya cakudya comwe ndikhadya lini na kubvambo nyimbo zomwe ndikhanati ndazibva kale. Moyo udandipfunzisa kuti wanthufe tina makhalidwe yabwino pabodzi na makhalidwe yakuipa. Kulewa mwakusaya kubisa, inepano ndidakhala munthu wabwino pomwe ndidayamba kuwona na kutewezera makhalidwe ya wanthu wa mitundu yakusiyana-siyana na bzikhalidwe bzakusiyana-siyana.”