Mareferentsiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
3-9 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 13-14
“Khwimikani Muciwona Momwe Yahova An’kupulumusirani”
(Kufuluka 14:13, 14) Tenepo Mozeji adauza wanthuwo kuti: “Lekani kugopa. Khwimikani muciwona momwe Yahova an’kupulumusirani lero. Thangwe Aedjipito omwe munkuwawona lerowa cipo mucidzawawona pomwe. 14 Yahova caiyeyo ndiye an’dzakumenyerani nkhondo, ndipo imwepo mun’dzakhala muli phee.”
(Kufuluka 14:21, 22) Tenepo Mozeji, adafuthula boko lace padzulu pa nyanza, ndipo Yahova adacitisa cimphepo cikulu cakucokera ku mabvadzuwa usiku bwentse bule, ndipo cidagawa nyanza ire, ciciumisa pantsi. 22 Tenepo, Ajirayeriwo adapita na pakati pa nyanzayo, pa mbuto yakuuma, pomwe madziyo yakhadacita nkhomole ku madidi na ku madzere kwawo.
Momwe Mulungu Wamphanvu-zentse Adacitira Bzinthu na Atumiki Wace
Werengani Kufuluka 14:19-22. Kumbukirani kuti imwepombo muli pabodzi na Ajirayeriwo ndipo bzinkuwoneka ninga kuti mwasaya cakucita, thangwe m’mbuyo mwanu munkubwera acikunda wa Edjipito ndipo kutsogolo kwanu kuna Nyanza Ifuira. Patsogolo pace, munkuwona Mulungu akukuthandizani. Mtambo omwe ukhali kutsogolo kwanu wayenda mbuyo mwa Ajirayeri, ayai pakati pa imwepo na Aedjipito. Tsapano munkuwona Aedjipito ali mu mdima, koma pakati panu pana ceza camphanvu! Patsogolo pace munkuwona Mozeji akufuthula boko lace acimenya nyanza ndipo cimphepo camphanvu cinkubwera kucokera kumabvadzuwa, cicifungula njira ikulu pa nyanzayo. Ndipo imwepo pabodzi na banja lanu, bzifuwo bzanu mukufamba mwakulinganizidwa bwino na wanthu wentse. Koma munkudabwa kuwona kuti pantsi palibe matope ndipo mukupsedemuka lini, thangwe padauma bwino. Ninga bzakutewera bzace, munthu ali-wentse napo omwe akhafamba pang’ono-pang’ono akwanisa kufika ku ng’ambu inango ya nyanzayo.
(Kufuluka 14:26-28) Ndipo Yahova adauza Mozeji kuti: “Futhula boko lako padzulu pa nyanzayi kuti madzi yabwerere, yacimiza Aedjipito, ngolo zawo za nkhondo na anyankhondo wakupakira pa ngolozo.” 27 Nthawe imweyo Mozeji adafuthula boko lace acilata nyanzayo, ndipo pomwe kukhacena, nyanzayo idabwerera m’mbuto mwace. Pamwepo Aedjipito adayamba kuthawa kuti aleke kugumanidwa na madziyo, koma Yahova adathusa Aedjipitowo pakati pa nyanzayo. 28 Ndipo madziyo yadabwerera, yacimiza ngolo zentse za nkhondo na thimu lentse la anyankhondo wa Farawo omwe akhadapakira pa makavalo, omwe akhadatewera Ajirayeri pakati pa nyanzayo. Palibe ne na m’bodziyo omwe adapulumuka.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 13:17) Pomwe Farawo adabvumiza kuti Ajirayeri ayende, Mulungu alibe kuwatsogolera kuti apite na ku dziko la Afilisteu, napo kuti ikhali njira yacigwatira. Thangwe Mulungu adati: “Wanthuwa angacinje makumbukidwe yawo acibwerera ku Edjipito, anyamadulanthaka wawo akafuna kumenya nawo nkhondo.”
it-1 tsa. 1117
Miseu
Kuyambira kale-kale, miseu na njira zomwe anyakucita malonda akhambaphatisa basa, bzikhambalumikidza mizinda na mautongi ya cigawo ca Palestina. (Mirew 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Djos 2:22; Wayer 21:19; 1Sam 6:9, 12; 13:17, 18; onani ESTRADA REAL.) Mseu omwe ukhambawonedwa kukhala wacigwatira, ni omwe ukhambacoka ku Edjipito uciyenda ku mizinda ya Afilisteu, yomwe ni Gaza na Askaloni. Mseuyo ukhambagonyolera ku mabvadzuwa ucipitiriza kuyenda ku Megido. Iwo ukhambapitiriza mpaka ku Hazori, kumpoto (Norte) kwa nyanza ya Galileya, uciyenda ku Damasko. Mseu omwe ukhambapita na ku Filistiyayu ukhali wacigwatira pa kucoka ku Edjipito kuyenda ku dziko lomwe Mulungu angadapasa Ajirayeri. Koma mwakudeka mtima Yahova adawatsogolera kuti apite na njira inango kuti aleke kumukiridwa na Afilisteu.—Kuf 13:17.
(Kufuluka 14:2) “Uza Ajirayeri kuti abwerere ndipo abakakhale pafupi na Pihayiroti, pakati pa Migidoli na nyanza, kutsogolo kwa Baala-Zefoni. Imwepo mun’funika kubakakhala m’mphepete mwa nyanza kutsogolo kwa Baala-zefoni.
it-1 tsa. 782 ndi. 2-3
Kufuluka
Kodi Nyanza Ifuira idagawanikira paponi kuti Ajirayeri apite?
Bzikuwoneka kuti pomwe Ajirayeri adafika ‘m’mphepete mwa dambo’ ku Etamu, Mulungu adauza Moizeji kuti iwo ‘abwerere ndipo abakakhale pafupi na Pihayiroti . . . m’mphepete mwa nyanza.’ Ndipo bzimwebzi bzingadacitisa kuti Farawo akumbuke kuti Ajirayeri ‘asocera ndipo akundofamba-famba.’ (Kuf 13:20; 14:1-3) Adziwi omwe ambakhulupira kuti mseu wa el Haj ndiwo omwe Ajirayeri adapita nawo, ambalewa kuti fala laci Hebereu lakuti ‘kubwerera’ lomwe lidaphatisidwa basa, ndakundofuna kubvekesa ndipo limbandothandauza lini kupambuka. Koma lina thandauzo la kugonyola ayai kupambukira mbuto inango. Iwo ambalewa kuti pomwe Ajirayeri adafika kumpoto (Norte) kwa golfo ya Suez, iwo adabwerera aciyenda ku mbali ya kumabvadzuwa kwa Jebel ʽAtaqah, yomwe ni mapiri yakuphatana yomwe yali kumadokero kwa golfoyo. Tenepo, wanthu azinji ninga momwe Ajirayeri akhaliri, angadakwanisa lini kucoka mwakamfulumize pa mbuto imweyi, angadateweredwa kucokera ku mbali ya kumpoto (Norte), thangwe angadafungiridwa na nyanza.
Bzomwe adjuda wa m’magole dzana yakutoma akhakhulupira, bzimbabveranambo na nkhani imweyi. (Onani PI-HAIROTE.) Tenepo, comwe n’cakufunika kwene-kwene n’cakuti bzimwebzi bzimbabveranambo na bzomwe Bibliya limbafotokoza, koma bzomwe adziwi azinji ambalewa bzimbabverana lini na bzomwe Bibliya limbalewa. (Kuf 14:9-16) Bzikuwoneka kuti mbuto yomwe Ajirayeri adayambukira ikhali kutali na Golfo (ayai braço ocidental do mar Vermelho) kuti acikunda wa Farawo aleke kundopita na m’mphepete mwa golfo ire, acifikira ajirayeri ku mbali inangoyo mwakusaya kunesa.—Kuf 14:22, 23.
10-16 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 15-16
“Tumbizani Yahova mwa Kuimba Nyimbo”
(Kufuluka 15:1, 2) Pa nthawe imweyire, Mozeji na Ajirayeri adaimbira Yahova nyimbo aciti: “Niniimbira Yahova thangwe iye atumbizidwa. Athusa makavalo m’nyanza na omwe akhadayapakira.2 Yah ni ntsimba na mphanvu yangu pakuti iye akhala mpulumusi wangu. Umweyu ndiye Mulungu wangu, ndipo inepano nin’dzamutumbiza; Mulungu wa baba wangu, ndipo ine nin’dzamulemekeza.
w95 15/10 tsa. 11 ndi. 11
Thangwe Ranyi Tin’funika Kumbagopa Mulungu Wacadidi?
Pomwe Yahova adapfudza anyankhondo wa Aedjipito, adatumbizisa dzina lace pamaso pa omwe ambamunamata ndipo dzina lace lidadziwika kwene-kwene. (Djosuwe 2:9, 10; 4:23, 24) Dzina laceri lidalemekezedwa kwene-kwene kuposa mirungu yakunama ya ku Edjipito, yomwe iribe kukwanisa kupulumusa wanthu omwe akhambainamata. Thangwe ra kukhulupira kwawo mirungu yakunama, munthu omwe ambafa na mphanvu za acikunda, Aedjipito adanemba m’madzi. (Psalymo 146:3) Tenepo, mpsakudabwisa lini kuti Ajirayeri adafunisisa kuimbira Yahova kuti alatize kudabwa na kutenda kwawo Mulungu wamoyo, omwe ana mphanvu za kupulumusa wanthu wace!
(Kufuluka 15:11) Mbani pakati pa mirunguyi ali ninga imwe, Yahova? Mbani ali ninga imwe, wakucena kuposa? Mun’themera kugopedwa na nyimbo zakukutumbizani. Imwe omwe mumbacita bzakudabwisa.
(Kufuluka 15:18) Yahova an’dzakhala mambo ndipo iye an’dzatonga mpaka kale-kale.
w95 15/10 matsa. 11-12 ndi. 15-16
Thangwe Ranyi Tin’funika Kumbagopa Mulungu Wacadidi?
Tingadakhala kuti tidapulumusidwa pabodzi na Mozeji, mwakusaya kupenukira tingadafunisisa kuimba kuti: ‘Mbani pakati pa mirunguyi ali ninga imwe, Yahova? Mbani ali ninga imwe, wakucena kuposa? Mun’themera kugopedwa na nyimbo zakukutumbizani. Imwe omwe mumbacita bzakudabwisa.’ (Kufuluka 15:11) Kwa magole mazinji atumiki wa Yahova akhala akubvambo tenepo. Mu bukhu lakumalizira la m’Blibliya, mpostolo Juwau adanemba bza atumiki wa Yahova wakudzozedwa kuti: ‘Iwo ankuimba nyimbo ya Mozeji kapolo wa Mulungu, na nyimbo ya Mwana wa bira.’ Kodi nyimbo yakufunikayi ikhana mafala yaponi? ‘Mabasa yanu n’makulu ndipo njakudabwisa, imwe Yahova Mulungu wamphanvu zentse. Njira zanu n’zakulungama na zacadidi, imwe Mambo wa nthawe zentse. Mbani omwe an’dzakugopani lini na kutumbiza dzina lanu imwe Yahova? Pakuti imwe mwekha ndimwe wakukhulupirika.’—Cibvumbulutso 15:2-4.
Ntsiku zino, alipombo atumiki wa Mulungu omwe adapulumusidwa ndipo ambatenda, sikuti kokha bzomwe Mulunguyo adalenga, koma ambatendambo thangwe ra mitemo yace. Wanthu wa mitundu yentse akutsudzulidwa ku bzipfunziso bzakunama ndipo akucosedwa mu dziko lakupswipali, mwa kuzindikira na kuphatisa basa mitemo ya Mulungu. Gole liri-lentse wanthu azinji akucoka mu dziko lakusaya cirungamoli acibwera mu gulu la Yahova lomwe ndakukhulupirika na lakucena. Mwakusaya kucedwa Yahova an’pfudza bzipembedzo bzakunama na dziko lakuipali, ndipo wanthu wa Mulunguwa an’dzakhala na moyo wakusaya kumala mu dziko lipsa lakulungama.
(Kufuluka 15:20, 21) Tenepo Miriyamu, mpfumakazi ya Aroni yomwe ikhali mpolofeta, idatenga kang’oma ndipo akazi wentse adatengambo tung’oma twawo acimbaimba na kubzina. 21 Ndipo Miriyamu akhatawira amunawo, acimbati: “Imbirani Yahova, pakuti iye watumbizidwa pakulu. Wathusira m’nyanza makavalo na anyakupakira wawo.”
it-2 tsa. 454 ndi. 1
Nyimbo
Mathimu mazinji ya anyakuimba mu Jirayeri, yakhambaimba mwakucita kutawizana. Kutawizana kumweku kukhambacitika pakati pa mathimu mawiri ya anyakuimba, ayai m’bodzi akhambatsamulira ndipo thimu la anyakuimba licimbatawira. Ndipo m’Bibliya, kaimbidwe kamweka kambacemeredwa ‘kutawizana.’ (Kuf 15:21; 1Sam 18:6, 7) Kaimbidwe ka mtundu umweyu kambawonekera m’mapsalymo manango, ninga Psalymo 136. Bzikuwoneka kuti nyimbo zomwe zidaimbidwa pomwe Nehemiya adamaliza kumanga litsito la Jeruzalemu, zidaimbidwambo mwa njira imweyi.—Neh 12:31, 38, 40-42; onani CÂNTICO.
it-2 tsa. 698
Mpolofeta Wacikazi
Miriyamu ni mkazi wakuyamba kufotokozedwa m’Bibliya kuti akhali mpolofeta. Bzikuwoneka kuti Mulungu adamuphatisa basa kabodzi ayai kazinji-kentse kuti afotokoze mafala yace. Pinango mwakuphatisa basa nyimbo. (Kuf 15:20, 21) Tenepo, iye na Aroni adadzauza Mozeji kuti: ‘Kodi [Yahova] alibe kulewalewambo mwakuphatisa basa ifepano?’ (Mirew 12:2) Mwakuphatisa basa mpolofeta Mikeya, Yahova caiyeyo adalewa kuti akhadatuma ‘Mozeji, Aroni na Miriyamu’ pamaso pa Ajirayeri, pomwe akhawatsogolera kuti acoke ku Edjipito. (Mik 6:4) Napo kuti Miriyamu adakhala na mwayi wa kuphatisidwa basa na Mulungu, uxamwali bwace na Mulunguyo bukhali lini ninga bomwe m’bale wace Mozeji akhanabo. Pomwe iye adayamba kukula mtima, Mulungu adamulanga.—Mirew 12:1-15.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 16:13) Kumaulo kwace, kudabwera ntsenzetsi zomwe zidadzala pa mbuto yentseneyo ndipo ku macibese mbuto yentseyo ikhana mame.
(Kufuluka 16:32-34) Tenepo Mozeji adawauza kuti: “Yahova alewa kuti: ‘Tengani manaya muyapime mu mphimo ibodzi ya gomeri kuti yakoyedwe kwa mibadwo yanu yentse. Kucitira kuti wana wanu adzawonembo, cakudya comwe ndidakupasani pomwe ndidakucosani ku Edjipito.’” 33 Na tenepo Mozeji adauza Aroni kuti: “Tenga jaro ndipo uikhe m’mwemo mana yakukwana mphimo ibodzi ya gomeri ndipo uyaikhe pamaso pa Yahova kuti yakoyedwe kwa mibadwo yanu yentse.” 34 Aroni adaikha jaroyo patsogolo pa thungwa la mpangano kuti ikoyedwe ninga momwe Yahova akhadauzira Mozeji.
17-23 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 17-18
“Munthu Wakubzicepesa Ambapfunzisa Winango na Kuwapasa Udindo”
(Kufuluka 18:17, 18) Athebzala wace adamuuza Mozejiyo kuti: “Bzomwe mukucitabzi mpsabwino lini. 18 Bzimwebzi bzin’netesa imwepo pabodzi na mbumba yomwe munayoyi, thangwe basali ndikulu kwene-kwene kuti mulicite mwekha.
(Kufuluka 18:21, 22) Koma pakati pa mbumbayi musankhule amuna wakuthemera, omwe ambagopa Mulungu, wakuthembeka na omwe ambafuna lini kugumana phindu mwakusaya cirungamo ndipo muwaikhe kuti akhale anyakunyang’anira wa thimu la wanthu 1.000, wakunyang’anira thimu la wanthu 100, wakunyang’anira wa thimu la wanthu 50 na wakunyang’anira wanthu 10. 22 Ndipo amuna amwewa an’funika kumbatonga wanthuwa pakawoneka mirandu, tsono pakawoneka nkhani iri-yentse yomwe njakunesa kwene-kwene an’dzambaibweresa kuna imwepo, koma nkhani yomwe njakunesa lini, an’dzambaitonga ndiwo. Cepesani basa lanu mwakubvuma kuti iwo akuthandizeni.
(Kufuluka 18:24, 25) Nthawe imweyoletu Mozeji adabvera bzomwe athebzala wace adamuuza ndipo adacita bzentse bzomwe iwo adalewa. 25 Mozeji adasankhula amuna wakuthemera mu Jirayeri mwentse aciwapasa ugo bwakuti akhale wakutsogolera wanthu, kuti akhale atsogoleri wa wanthu 1.000, atsogoleri wa wanthu 100, atsogoleri wa wanthu 50, na atsogoleri wa wanthu 10.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 17:11-13) Pomwe Mozeji akhapitiriza kuimisa manja yace m’dzaulu, Ajirayeri akhakunda, koma akagwesa pantsi manja yace, Amaleki ndiwo omwe akhakunda. 12 Pomwe manja ya Mozeji yadaneta, iwo adatenga mwala aciuikha pantsi ndipo iye adaukhalira. Ndipo Aroni na Huri adaphata manja yace, uyu adaphata boko libodzi ndipo unangoyo adaphatambo boko linangoli, mpaka dzuwa kumira. 13 Na tenepo, Djosuwe adakunda Amaleki na wanthu wawo mwakuphatisa basa mphanga.
“Lekani Kulekerera Kuti Manja Yanu Yatepe”
Aroni na Huri adathandiza kulimbisa manja ya Mozeji mwa kuphatirira manjayo pomwe Ajirayeri akhamenyana na Amaleki. Ntsiku zino, tinganyang’anembo njira zakuti tithandize wanthu winango. Abale wathu winango ambabonera thangwe ra ukalamba, mabvuto ya thanzi, kuzunzidwa na acibale wawo, kusunama ayai kufedwa. Tingalimbisembo maswaka yomwe kawiri-kawiri yambangingimiridwa kuti yacite bzinthu bzakuphonyeka ayai kuti yalinge bzinthu m’dzikoli. (1 Wat 3:1-3; 5:11, 14) Nyang’anani njira kuti mulatize lufoyi lacadidi kuna winango pa Nyumba ya Umambo, mu utumiki, pomwe munkudya pobodzi ayai pomwe munkulewalewa pa mtedwe.
(Kufuluka 17:14) Yahova adauza Mozeji kuti: “Nemba bzimwebzi m’bukhu kuti bzidzakumbukiridwe, ndipo umuuze pomwe Djosuwe kuti: ‘Nin’dzanyemberesa Amaleki mu njira yakuti an’dzakumbukiridwa lini pomwe pa dziko la pantsi.’”
it-1 tsa. 406
Kanoni
Palibe kupenukira kuli-kwentse kuti mabukhu yomwe yadanembedwa na Mozejiya, yadafuliziridwa na Mulungu, ngakulinganizidwa ndipo yana malango yacadidi na yakuthandiza pa kunamata kwakucena. Bziri tenepo thangwe ra bzomwe iyo yambalewa. Mozeji alibe kucita kubziikha yekha kuti akhale mtsogoleri wa Ajirayeri, thangwe pakutoma iye akhadalamba kukhala mtsogoleri. (Kuf 3:10, 11; 4:10-14) Cakutoma, Mulungu adalimbisa Mozeji acimupasa mphanvu zakucitira bzakudabwisa, mpaka wantsembe wa Farawo omwe akhambacita matsenga adzafika pakubvuma kuti bzomwe Mozeji akhacita, bzikhacokeradi kwa Mulungu. (Kuf 4:1-9; 8:16-19) Tenepo, Mozeji alibe kucita kubziikha kuti akhale m’nembi na nyakulewalewa m’mbuto mwa Mulungu. Pakucita bzimwebzi, Mozeji akhalatiza kubvera ndipo akhambatsogoleredwa na mzimu wakucena. Cakutoma iye akhambafotokoza mafala, akamala, acimbayanemba m’mabukhu yomwe tsapano yambacita mbali ya Bibliya.—Kuf 17:14.
24-30 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 19-20
“Kodi Mitemo Khumi Imbakutokonyani Tani?”
(Kufuluka 20:3-7) Leka kukhala na mirungu inango, koma ine ndekha. 4 “Leka kubzisemera cifanikiso cakundendemerana na bzinthu bzomwe bziripo kudzulu, na bzomwe bziripo pantsi, ayai na bzomwe bziripo m’madzi pantsi pa dziko. 5 Leka kubzigodamira, ne kupumpsidwa kuti ubzitumikire, thangwe inepano Yahova, Mulungu wako, ndine Mulungu omwe nimbafuna kuti wanthu wanamate ine ndekha basi; ndipo nimbalanga wana thangwe ra bzakuipa bza azibabamunthu, kufikira m’badwo wacitatu na wacinai wa wale omwe ambandiwenga. 6 Koma ndimbalatiza lufoyi lakukhulupirika kwa mibadwo bzulu ya wale omwe ambandifuna, acisunga mitemo yangu. 7 “Lekani kumbaphatisa basa dzina la Yahova Mulungu wanu papezi, pakuti Yahova an’dzaleka lini kulanga ule omwe ambaphatisa basa dzina lace papezi.
w89 15/11 tsa. 6 ndi. 1
Kodi Imwepo Mungapfunze Ciyani na Mitemo Khumi?
Mitemo minai yakuyambirira imbafotokoza bza udindo bomwe ifepano tinabo kuna Yahova. (Cakutoma) Iye ni Mulungu omwe ambafuna kuti tinamate iye yekha basi. (Mateu 4:10) (Caciwiri) Palibe mtumiki wace omwe an’funika kuphatisa basa bzifanikiso pa kumunamata. (1 Juwau 5:21) (Cacitatu) Tin’funika kumbaphatisa basa dzina lace mu njira yakuthemera na mwa ulemu. (Juwau 17:26; Waroma 10:13) (Cacinai) Pa moyo wathu wentse tin’funika kumbalatiza kuti timbaikha kufuna kwa Yahova pa mbuto yakutoma. Kucita bzimwebzi kun’dzatithandiza kuti timbapume ayai kumbapambula sabudu kuti timbacite mabasa yabwino.—Wahebereu 4:9, 10.
(Kufuluka 20:8-11) “Kumbukira kuti ntsiku ya Sabudu ni ntsiku yakupambulika. 9 Mbaphata mabasa yako yentse mu ntsiku 6. 10 Tsono ntsiku yacinomwe ni ntsiku ya sabudu kwa Yahova, Mulungu wanu. Un’funika lini kuphata basa liri-lentse, ne iwepo, ne mwana wanu wacimuna ayai wacikazi, ne nyabasa wako wacimuna ayai wacikazi, ne bzifuwo bzako, ne mulendo omwe akukhala mu mzinda mwanu. 11 Thangwe Yahova adamala ntsiku 6 akulenga kudzulu, dziko la pantsi, nyanza na bzentse bzomwe bziri m’mwemo, ndipo pa ntsiku yacinomwe adapuma. Ndipopa Yahova adasimba ntsiku ya sabudu aciicitisa kuti ikhale yakupambulika.
(Kufuluka 20:12-17) “Mbalemekeza baba wako na mai wako, kuti ukhale nthawe itali mu dziko lomwe Yahova Mulungu wako ankukupasa. 13 “Leka kupha munthu. 14 “Leka kucita upombo. 15 “Leka kuba 16 “Leka kupereka umboni bwakunamizira mwanzako. 17 “Leka kusirira nyumba ya mwanzako. Leka kusirira mkazi wa mwanzako, ne kapolo wace wacimuna ayai wacikazi, ne ng’ombe yace, ne bulu wace ne cinthu ciri-centse comwe n’ca mwanzako.”
w89 15/11 tsa. 6 ndi. 2-3
Kodi Imwepo Mungapfunze Ciyani na Mitemo Khumi?
(Cacixanu) Wana akambabvera abereki wawo, ambacitisa kuti banja lipitirize kukhala lakuphatana ndipo iro limbasimbidwa na Yahova. Kulewa cadidi, ‘cakutonga cakuyamba cakukhala na’ piciroci cimbabweresa bzisimbo bzizinji kwene-kwene. Sikuti kokha ‘kuti bzinthu bzikufambire bwino,’ koma kuti ukhalembo ‘na moyo utali pa dziko la pantsi.’ (Wayef 6:1-3) Pakuti tikukhala mu ‘ntsiku zakumalizira’ za dziko lakuipali, kubvera kumweku kun’dzathandiza maswaka kuti yakhale na cidikhiro ca moyo wakusaya kumala.—2 Timotio 3:1; Juwau 11:26.
Kulatiza lufoyi kuna anzathu kun’dzatithandiza kutcenkha kuwacitira bzinthu bzakuipa ninga (Cacitanthatu) kupha, (Cacinomwe) upombo, (Cacisere) kuba, na (Cacipfemba) kupereka umboni bwakunama. (1 Juwau 3:10-12; Wahebereu 13:4; Wayefezo 4:28; Mateu 5:37; Mimwani 6:16-19) Tanimbo pakulewa bza bzomwe timbafuna? Lamulo laci (Khumi) lomwe limbaletsa kusirira limbatikumbusa kuti Yahova ambafuna kuti timbafune bzabwino nthawe zentse.—Mimwani 21:2.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 19:5, 6) Tsapano, mukabvera fala langu mucisunga mpangano wangu, mun’dzakhaladi cuma cangu cakupambulika pakati pa wanthu wentse, pakuti dziko lentse ndangu. 6 Imwepo mun’dzakhala umambo bwa wantsembe na mtundu wakucena.’ Ukauze Ajirayeri mafala yamweya.”
it-2 tsa. 687 ndi. 1-2
Wantsembe
Untsembe bwa Cikristau. Yahova adauza Ajirayeri kuti angadateweza mpangano wace, angadadzakhala ‘umambo bwa wantsembe na mtundu wakucena.’ (Kuf 19:6) Tenepo, untsembe bwa banja la Aroni bungadapitiriza mpaka kubwera kwa untsembe bukulu bomwe banjali likhaimikira. (Waheb 8:4, 5) Untsembebu bungadapitiriza mpaka kumala kwa mpangano wa cakutonga na kuyamba kwa mpangano upsa. (Waheb 7:11-14; 8:6, 7, 13) Pakutoma, mwayi wa kukatumikira ninga wantsembe mu Umambo bwa Mulungu ukhadaperekedwa kwa Ajirayeri, tsono na kupita kwa nthawe udadzaperekedwambo kwa wanthu wa mitundu inango.—Mab 10:34, 35; 15:14; War 10:21.
Ni adjuda wakucepa okha omwe adabvuma Kristu, tenepo, adjuda alibe kukwanisa numero ya wantsembe omwe akhafunikira kuti acite mbali ya umambo bwa antsembe caiwo na mtundu wakucena. (War 11:7, 20) Thangwe ra kusaya kukhulipirika kwa Ajirayeriwo, Yahova akhadaleweratu mwa kuphatisa basa mpolofeta Ozeya kuti: ‘Pakuti walamba cidziwiso, inepano nin’dzalambambo kuti unditumukire ninga wantsembe. Pakuti wayebwa mtemo wa Mulungu wako, inepano nin’dzayebwambo wana wako.’ (Oze 4:6) Ndipo Jezu adauzambo atsogoleri wa cidjuda mafala ninga yamweya pomwe adati: ‘Umambo bwa Mulungu bun’dzacosedwa kwa imwepo, buciperekedwa kwa mtundu wa wanthu wakubala bzisapo bzace.’ (Mat 21:43) Pomwe Jezu akhali pa dziko la pantsi, iye akhali pantsi pa Cakutonga ndipo akhadziwa kuti untsembe bwa Aroni bukhaphata basa nthawe imweyire. Tenepo, pomwe iye adapoza munthu omwe akhana mapere, adamuuza kuti akawonekere kwa wantsembe ndipo akacite cakupereka comwe cikhafunikira.—Mat 8:4; Mar 1:44; Luk 17:14.
(Kufuluka 20:4, 5) “Leka kubzisemera cifanikiso cakundendemerana na bzinthu bzomwe bziripo kudzulu, na bzomwe bziripo pantsi, ayai na bzomwe bziripo m’madzi pantsi pa dziko. 5 Leka kubzigodamira, ne kupumpsidwa kuti ubzitumikire, thangwe inepano Yahova, Mulungu wako, ndine Mulungu omwe nimbafuna kuti wanthu wanamate ine ndekha basi; ndipo nimbalanga wana thangwe ra bzakuipa bza azibabamunthu, kufikira m’badwo wacitatu na wacinai wa wale omwe ambandiwenga.
31 AGOSTO–6 SETEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU| KUFULUKA 21-22
“Mbawonani Moyo Ninga Momwe Yahova Ambauwonera”
(Kufuluka 21:20) “Munthu angapweteka kapolo wace wacimuna ayai wacikazi na muti, ndipo kapoloyo acifa, munthuyo an’funika kulangidwa.
it-1 tsa. 271
Kumenya
Bzikhali bzakubvumizika kwa m’Hebereu kumenya kapolo wace wacimuna ayai wacikazi na muti akakhala akubvera lini ayai akupanduka. Koma kapoloyo akafa thangwe ra kumenyiwako, mwenekaciro wa kapoloyo akhafunikira kulangidwa. Tsono kapoloyo akasaya kufa pambuyo pa ntsiku ibodzi ayai ziwiri, bzikhalatiza kuti mwenekaciro kapoloyo akhalibe cakulinga cakupha kapolo waceyo. Iye akhana ugo bwa kulanga kapolo wace thangwe kapoloyo akhali mbali ya cuma cace. Tenepo bzingadakhala bzakunesa kuti munthu adzonge cuma cace na kubzitacula. Ndipo penu kapolo angadafa pambuyo pa ntsiku ibodzi ayai kuposa, bzingadakhala bzakunesa kutsimikiza penu kapoloyo afa thangwe ra kumenyiwako ayai thangwe ra bzinango. Tenepo, penu kapolo angadapitiriza kukhala na moyo kwa ntsiku ibodzi ayai ziwiri, mbuya waceyo angadalangidwa lini.—Kuf 21:20, 21.
(Kufuluka 21:22, 23) “Amuna angamenyana, acipweteka mkazi wa pathupi, ndipo mkaziyo acibala mwana koma pacisaya kufa munthu, nyakupweteka mkaziyo an’funika kulipirisidwa mwakubverana na bzomwe mweneciro mkaziyo alewe. Malipoyo akayapereke mwakuphatisa basa ayeruzi. 23 Tsono penu alipo omwe wafa, pamwepo mupereke moyo kulipa moyo.
MUMBALEMEKEZA MOYO NINGA MOMWE MULUNGU AMBACITIRA?
Moyo wa munthu ali-wentse ngwakufunika kwa Yahova. Napo moyo wa mwana omwe ali m’mimba ngwakufunika kwa iye. Mwakubverana na Cakutonga ca Mozeji, munthu akapweteka mkazi wapathupi mwangozi, mpaka mkaziyo ayai mwanayo kufika pakufa, munthuyo akhamangidwa mulandu wakupha munthu. Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti, napo cikhali lini cakulinga cace kuti aphe munthuyo, nyakuphonyayo akhafunikira kuphedwa pakulipira moyo omwe wafayo. (Werengani Kufuluka 21:22, 23.) Bzimwebzi bzinkulatiza kuti kwa Mulungu, napo mwana ali-wentse omwe akanati kubadwa iyembo ni munthu. Kodi munkukumbuka kuti Mulunguyo ambabva tani wanthu akacosa mimba? Kodi munkumbuka kuti iye ambabva tani akambawona bzulu na bzulu bza wana omwe akanati kubadwa ankuphedwa gole liri-lentse thangwe ra kucosa mimba?
(Kufuluka 21:28, 29) “Ng’ombe ikasuntha mwamuna ayai mkazi, ndipo munthuyo acifa, ng’ombeyo in’funika kubomedwa na minyala mpaka kufa. Tsono mwenekaciro ng’ombeyo an’funika lini kulangidwa. 29 Koma penu ng’ombeyo ikhana msambo wakumbasuntha wanthu, ndipo mwenekaciro akhadacenjezedwa kale, tsono iye alibe kuifungira, ng’ombeyo ikapha munthu omwe angakhale mwamuna ayai mkazi, iyo in’funika kuphedwa mwa kuiboma na minyala, ndipo mwenekaciroyo an’funikambo kuphedwa.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 21:5, 6) Tsono kapoloyo akangingimira kulewa kuti: ‘Nimbafuna kwene-kwene mbuya wangu, mkazi wangu, na wana wangu; ndipo ndikufuna lini kutsudzulidwa,’ 6 mbuya waceyo an’funika kumutenga, aciyenda naye pa maso pa Mulungu wacadidi. Patsogolo pace an’funika kumutsamirisa m’mphepete mwa msuwo, ndipo mbuya wace an’funika kumubowola khutu lace na ntsingano. Tenepo, iye an’dzakhala kapolo wace kwa moyo wentse.
(Kufuluka 21:14) Munthu akakalipira mwanzace, acimupha utowa, munthuyo an’funika kuphedwambo, napo bzicifunikira kucita kumucosa pa guwa langu la ntsembe.
it-1 tsa. 1143
Nyanga
Mafala ya cinembo ca Kufuluka 21:14, yangathandauze kuti, napo wantsembe akapha munthu, akhafunika kuphedwambo. Kulewa kunango, tingati, kuphata nyanga za guwa la ntsembe kukhakhotcerera lini ali-wentse omwe akhapha munthu utowa.—Ndendemezerani na 1 Wamambo 2:28-34.