Mareferentsiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
5-11 JULHO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 11-12
“Kodi Yahova Ambafuna Kuti Wanthu Wace Ambamunamate Tani?”
it-1 tsa. 84 ndi. 3
Guwa la Ntsembe
Ajirayeri adauziwa kuti akhafunika kupfudza maguwa yentse ya ntsembe yomwe yakhaphatisidwa basa pa kunamata kwakunama, mitanda na mbiru bzomwe bzikhambaimisidwa pafupi na maguwayo. (Kuf 34:13; Bzak 7:5, 6; 12:1-3) Iwo akhafunika lini kutewezera wale omwe akhambatentha wana wawo pamoto ninga momwe akanani akhambacitira. (Bzak 12:30, 31; 16:21) M’mbuto mwakukhala na maguwa mazinji, Ajirayeri akhafunika kundokhala na guwa libodzi basi, lakuti ambanamatire Mulungu wacadidi. Ndipo guwalo likhafunika kumangidwa pa mbuto yomwe Yahova angadasankhula. (Bzak 12:2-6, 13, 14, 27; onani kusiyana kwa bzimwebzi na bzomwe bzikhacitika ku Babulo komwe kukhana maguwa 180 yomwe yakhaphatisidwa basa pa kunamata mulungu m’bodzi basi wacikazi wakucemeredwa Istar.) Pakuyamba iwo adauzidwa kuti akonze guwa la minyala. Bzimwebzi bzidacitika pambuyo pa iwo kuyambuka mkulo wa Joridano (Bzak 27:4-8) ndipo guwali lidakonzedwa na Djosuwe pa phiri la Ebali. (Djos 8:30-32) Pomwe adamala kugawa dziko lomwe akhadalikunda, dzinza la Rubeni, la Gadi na kati-na-kati ya dzinza la Manase, adamanga guwa la ntsembe m’mphepete mwa mkulo wa Joridano. Tsono guwali lidacitisa kuti pakhale phiringu na madzinza manangoyo, kufikira pomwe iwo adadzabvesesa kuti guwalo liribe kumangidwa kuti liphatisidwe basa pa kunamata kwakunama, koma likhali cizindikiro cakuti iwo akhali wakukhulupirikambo kwa Yahova omwe ni Mulungu wacadidi.—Djos 22:10-34.
Cuma Cauzimu
it-1 matsa. 925-926
Jerizimu, Phiri
Madzinza ya Jirayeri yadatsonkhana pabodzi pa Phiri la Jerizimu, mwakutsogoleredwa na Djosuwe, pambuyo pa kukunda mzinda wa Ai. Ndipo adacita bzimwebzi mwakubverana na malango yomwe adapasidwa na Mozeji. Pa phiripo iwo adauzidwa bzisimbo bzomwe angadakhala nabzo angadabvera Yahova, na mabvuto yomwe angadagumana nayo angadasaya kubverera. Madzinza ya Levi, Juda, Isakari, Zuze na Benjamini yadaima patsogolo pa Phiri la Jerizimu. Alevi omwe akhadanyamula thungwa la mpangano adaima m’cigwa ndipo madzinza 6 manangoyo yadaima patsogolo pa Phiri la Ebali. (Bzak 11:29, 30; 27:11-13; Djos 8:28-35) Bzikuwoneka kuti madzinza yomwe yakhadaima patsogolo pa Phiri la Jerizimu ndiyo yadatawira pomwe bzidalewedwa bzisimbo bzomwe angadatambira, angadabvera. Ndipo madzinza manangoyo ndiyo yadatawira pomwe yadalewedwa matsoka yomwe angadadzagumana nayo angadasaya kubvera. Bzimbalewedwa kuti pomwe akhalewa kuti mpsisimbo bziponi bzomwe angadadzatambira, akhadanyang’anisa Phiri Jerizimu, thangwe rakuti likhali lakudeka na la ndovolo ndipo likhali lakusiyana na Phiri la Ebali lomwe mbali yace ikulu ikhali minyala ndipo likhalibe ndovolo. Tsono Bibliya limbalewa lini cinthu ciri-centse pa nkhaniyi. Cakutonga cidawerengedwa mwakukuwa ‘kwa mtundu wentse wa Jirayeri, ndipo pakhana akazi, wana na wanthu wa mitundu inango omwe akhanawo pabodzi.’ (Djos 8:35) Mthithi wa wanthuyu ungadabva mafala yomwe yakhawerengedwa pomwe ukhali m’mbali za mapiriya. Pinango-pentse bzikhali tenepo thangwe ra kuti mbuto yomwe akhaliyi ikhacitisa kuti mafalayo yabveke bwino.—onani EBAL, MONTE.
12-18 JULHO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 13-15
“Kodi Cakutonga Cikhalatiza Tani Thupo Lomwe Yahova Aanalo kwa Anyakusauka?”
it-2 tsa. 1110 ndi. 3
Cakhumi
Bzikuwoneka kuti pakhana cakhumi cinango comwe cikhambakoyedwa pambali gole liri-lentse kuti cimbaphatisidwe basa pa bzinthu bzinango. Cakhumi cimweci cikhambaphatisidwa lini basa pakuthandizira antsembe, napo kuti iwo akhambagumanambo phindu naco. Kawiri-kawiri ico cikhambaphatisidwa basa na Ajirayeri pomwe akhambatsonkhana kuti acite maphwando makulu-makulu. Nthawe zinango thangwe ra mtantho omwe ukhalipo kuti akafike ku Jeruzalemu, cakhumico cikhambagulisiwa acindoyenda na kobiri ndipo kobirizo zikhambaphatisidwa basa na mabanja kumweko pakucita maphwando yakupambulika. (Bzak 12:4-7, 11, 17, 18; 14:22-27) Ndipo kuphampha kwa magole matatu na kwa magole 6 pa magole 7 yali-yentse, cakhumici cikhambaperekedwa kwa Alevi, wanthu omwe akhacita kubwera, amamsiwa na nkhungwa, m’mbuto mwakuphatisidwa basa pa mitsonkhano mikulu-mikulu ya Ajirayeri.—Bzak 14:28, 29; 26:12.
it-2 tsa. 833
Gole Lacinomwe
Gole Lacinomwe likhacemeredwambo kuti ‘gole la kutsudzulidwa [hash·shemit·tahʹ].’ (Bzak 15:9; 31:10) Mkati mwa gole limweri minda ikhambalimidwa lini ayai tingati ikhatsudzulidwa. (Kuf 23:11) Pakhafunika kuwoneka kupuma ayai kutsudzulidwa ku mangawa. Kumweku kukhali ‘kutsudzula kwa Yahova’ ndipo kukhamulemekezesa. Pana makumbukidwe yakusiyana-siyana pakulewa bza nkhaniyi, tsono adziwi winango ambalewa kuti mangawa yakhambalekereredwa lini, koma nyakufiyalisiyo akhafunika lini kungingimiza m’Hebereu kubwezera mangawayo thangwe rakuti m’gole limwelire alimi akhambalima lini. Tsono nyakufiyalisiyo akhabvumizidwa kungingimiza munthu omwe akhali lini m’Jirayeri kuti amupagali. (Bzak 15:1-3) Apfunzisi winango wa Cidjuda ambalewa kuti munthu akafiyalisi mwanzace pakufuna kumuthandiza akasairatu cakuphata, mangawa yamweya yakhambalekereredwa. Tsono zikakhala nkhani za malonda, bzikhakhala bzakusiyana. Iwo ambalewa kuti m’magole dzana yakuyambirira, Hillel adakhazikisa lamulo linango lomwe likhalewa kuti nyakufiyalisiyo angadayenda ku nyumba ya mphala acikalewa kuti mangawayo yaleke kumala.—The Pentateuch and Haftorahs, (O Pentateuco e as Haftorás) lakunembedwa na J. Hertz, London, 1972, matsa. 811, 812.
it-2 tsa. 978 ndi. 6
Kapolo
Malamulo yomwe akapolo na azimbuya akhafunika kuteweza. Akapolo wa Wacijirayeri akhali wakusiyana na akapolo wa mitundu inango ayai alendo. Kapolo omwe akhali lini m’Hebereu akhapitiriza kukhala kapolo ndipo angadaperekedwa kwa mwana wa mbuya waceyo (Mwam 25:44-46), koma kapolo wacihebereu akhafunika kutsudzulidwa mu gole lacinomwe la ukapolo bwace ayai mu gole la ufulu. Bzimwebzi bzikhathemba gole lomwe lingadayamba kufika. Pomwe akhatumikira pa ukapolobo, mbuya wace akhafunika kucita naye bzinthu ninga nyabasa. (Kuf 21:2; Mwam 25:10; Bzak 15:12) M’hebereu omwe akhabzigulisa kuti akhale kapolo wa munthu omwe akhali lini m’Hebereu ayai nyakubwera, angadalomboledwa nthawe iri-yentse. Ndipo angadabzilombola yekha, ayai angadalomboledwa na munthu omwe akhana ugo bwakucita bzimwebzo. Pereso ya kumulombolera ikhafunika kukhala yakundendemera na magole yomwe yasala kuti lifike gole lacinomwe ayai Gole la Ufulu. (Mwam 25:47-52; Bzak 15:12) M’hebereu akatsudzulidwa ku ukapolo, mbuya wace akhafunika kumupasa mphaso kuti akayambe bwino moyo wace. (Bzak 15:13-15) Penu kapoloyo adabwera na mkazi, angadacoka pabodzi na mkazi waceyo. Tsono penu mbuya wace ndiye omwe amupasa mkazi (pinango-pentse mkazi omwe akhali lini Mjirayeri omwe akhalibe ufulu bwa kutsudzulidwa mu gole lacinomwe), mkaziyo pabodzi na wana omwe angadabala, akhapitiriza kukhala wa mbuyayo. Bzikakhala tenepo, kapolo wacihebereuyo angadasankhula kupitiriza kutumikira mbuya waceyo. Ndipo akhamubowola khutu na cakubowolera, bzomwe bzikhalatiza kuti iye angadapiriza kutumikira mbuya waceyo moyo wace wentse.—Kuf 21:2-6; Bzak 15:16, 17.
19-25 JULHO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 16-18
“Mitemo Yakuthandiza Kutonga mwa Cirungamo”
it-1 tsa. 343 ndi. 5
Uzimola
Kutambira bobobo pa kutonga mirandu kukhambandendemezedwa na uzimola, ndipo Cakutonga cimbacenjeza pakulewa bza bobobo, kutambira mphaso, na kucita tsankhulo, thangwe rakuti bzinthu bzimwebzi bzingacitise kuti muyeruzi aleke kutonga mirandu mwa cirungamo. ‘Kucita bobobo kumbampsinkha maso ya munthu wa nzeru.’ (Kuf 23:8) ‘Kucita bobobo kumbampsinkha maso ya munthu wakuzindikira.’ (Bzak 16:19) Bziribe basa kuti muyeruzi ni wacirungamo tani, kutambira mphaso ya m’bodzi wa wanthu omwe ana mirandu, kungamucitise kutengeka pa kutonga mulanduyo. Cakutonga ca Mulungu cimbafotokoza bwino bzomwe bzimbacitika, sikuti kokha thangwe ra mphaso, koma thangwe ra momwe timbawonera munthu ali-wentse. Ico cimbati: ‘Lekani kumbasankhula nyakusauka ne kumbatawirira nyakudala.’ (Mwam 19:15) Tenepo, bziribe basa momwe munthuyo akhaliri ayai kubvekera kwace, muyeruzi akhafunika lini kulewa kuti nyakudala ndiye ana mulandu kokha thangwe rakuti ni nyakudala.—Kuf 23:2, 3.
it-2 tsa. 511 ndi. 7
Mbogo
Piri (2). Mbogoyi imbaphatisidwa basa kawiri-kawiri pakutonga mirandu. Umboni bwa wanthu awiri pa nkhani inango bumbacitisa kuti nkhaniyo ikhale yakutsimikizika. Pakhafunika mboni ziwiri ayai zitatu kuti nkhani itsimikiziridwe na ayeruzi. Ndipo mpsimwebzi bzomwe bzimbacitikambo mu gwere lacikristau. (Bzak 17:6; 19:15; Mat 18:16; 2Wak 13:1; 1Tim 5:19; Waheb 10:28) Mulungu adatewezambo nfundo ibodzi-bodziyi pomwe adadziwisa wanthu kuti Mwanace ni Mpulumusi wa wanthu. Jezu adalewa kuti: ‘M’Cakutonga canu caimomo mudanemba kuti: “Umboni bwa wanthu awiri n’bwacadidi.” Inepano ndikubzicitira umboni ndipo Pai wangu omwe adandituma ambandicitirambo umboni.’—Ju 8:17, 18.
it-2 tsa. 685 ndi. 6
Wantsembe
Wantsembe ni omwe akhana udindo bwakumbapfunzisa malamulo ya Mulungu ndipo akhana basa lakufunika kwene-kwene pa nkhani yakutonga mirandu ku Jirayeri. M’mizinda yomwe antsembe akhakhala, antsembewo akhambathandiza ayeruzi ndipo akhambaphatambo nawo basa pabodzi pakutonga nkhani zomwe zikhali zakunesa zomwe ayeruziwo angadakwanisa lini kuzitonga okha, na zomwe nyumba ya mphala ikhakwanisa lini kuzitonga. (Bzak 17:8, 9) Pakagumanika munthu wakufa ndipo bzicisaya kudziwika kuti wamupha ni mbani, akulu-akulu wa m’mzinda akhafunika kukagumanikambo pakutonga mulanduyo, kuti awonesese kuti nkhaniyo ikutongedwa ninga momwe bzikhafunikira, kuti mizindayo ileke kukhala na mulandu wa mulopa. (Bzak 21:1, 2, 5) Mwamuna wa ntcanje akalewa kuti mkazi wace acita uputa mwacintsintsi, mkaziyo akhafunika kuyenda naye ku mbuto yakupambulika. Kumweko, wantsembe akhafunika kucita mwambo omwe ukhadakhazikisidwa kale, omwe ukhaphatanidza kudziwisa Yahova nkhaniyo nakuti iye atonge penu mkaziyo akhana mulandudi ayai ne. (Mirew 5:11-31) Wentse akhafunika kulemekeza bzomwe antsembe ayai ayeruzi angadatonga pa nkhaniyo. Omwe angadasaya kulemekeza ayai kubvera makonzedwe yamweya akhafunika kuphedwa.—Mirew 15:30; Bzak 17:10-13.
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 787
Kucosa
Mwakubverana na Cakutonga ca Mozeji, kuti munthu aphedwe pakhafunika kukhala na umboni bwa wanthu awiri ayai kuposa awiriwo. (Bzak 19:15) Ndipo bzikhafunika kuti mbonizo zikhale zakuyamba kuboma munthu omwe ana mulanduyo. (Bzak 17:7) Bzimwebzi bzikhalatiza nyongo yawo pakukhotcerera malamulo ya Mulungu na kufuna kwawo kuti mtundu wa Jirayeri ukhale wakucena nakuti mboni zakunama zicinje kakumbukidwe kazene kakuphonyeka.
26 JULHO–1 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 19-21
“Moyo wa Munthu Ngwakufunika Kwene-kwene kwa Yahova”
Tewezerani Cirungamo na Nsisi za Yahova
Yahova adasankhula mizinda mitanthatu yakuthawira yomwe ikhali pafupi na Ajirayeri. Iye adauza Ajirayeriwo kuti asankhule mizinda mitatu ku ng’ambu iri-yense ya mkulo wa Joridano. N’thangwe ranyi? Thangwe iye akhafuna kuti nyakuthawa ambapite mu mzindamo mwakamfulumize na mwakusaya kunesa. (Mirewengo 35:11-14) Ndipo miseu yakuyendera ku mizindayi ikhakonzedwa bwino ndipo ikhafunika kusamalidwa. (Bzakutonga 19:3) Mwakubverana na mwambo wa Ajuda, m’miseumo mukhana bzizindikiro bzomwe bzikhathandiza anyakuthawawo kuzindikira mizindayo. Pakuti mu Jirayeri mukhana mizinda yakuthawira, Mjirayeri omwe angadapha munthu mwa ngozi akhafunika lini kukapotera m’dziko lacirendo, thangwe kumweko iye angadakapumpsidwa, aciyamba kunamata mirungu yakunama.
Tewezerani Cirungamo na Nsisi za Yahova
Thangwe libodzi lomwe lidacitisa kuti pakhale mizinda yakuthawira likhali lakukhotcerera Ajirayeri ku mulandu wa mulopa wa munthu omwe waphedwa mwa ngozi. (Bzakutonga 19:10) Yahova ambafuna moyo ndipo iye ambawenga nyakupha. (Mimwani 6:16, 17) Tenepo, ninga Mulungu wacirungamo na wakucena, iye angadalekerera lini munthu omwe wapha mwanzace napo mwa ngozi. N’cadidi kuti munthu omwe wapha mwanzace mwa ngozi akhacitiridwa nsisi. Koma cakuyamba, munthuyo akhafunika kufotokozera akulu-akulu nkhani yaceyo. Ndipo akulu-akuluwo akawona kuti munthuyo adaphedwa mwa ngozi, nyakuphayo akhafunika kukhala mu mzinda wakuthawirayo mpaka kufa kwa mkulu wa ansembe. Bzimwebzi bzikhathandauza kuti nyakuphayo angadakhala mu mzindamo kwa moyo wace wense. Makonzedweya yakhathandiza Ajirayeri kuwona kuti moyo ngwakupambulika. Ajirayeri akhafunika kutcenkha kucita ciri-cense comwe cingadaikha moyo wa winango pa ngozi, kuti alemekeze Ule omwe adapereka moyo.
it-1 tsa. 344
Mulopa
Munthu adalengedwa kuti ambakondwe na moyo omwe Mulungu adamupasa, ndipo ali-wentse omwe angadamucosera moyo waceyo akhafunika kutawira kuna Mulungu. Mulungu adalatiza bzimwebzi pomwe adauza Kaini omwe adapha m’bale wace kuti: ‘Mulopa wa m’bale wako ukundilirira kucokera pantsipo.’ (Ciy 4:10) Munthu omwe akhawenga m’bale wace, ayai akhafuna kuti m’bale waceyo afe, akhamulewa kuipa ayai kumucitira umboni bwakunama bzomwe pinango bzingadacitisa moyo wa m’bale waceyo kukhala pa ngozi, munthu umweyo angadakhala na mulandu wa mulopa wa m’bale waceyo.—Mwam 19:16; Bzak 19:18-21; 1Ju 3:15.
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 518 ndi. 1
Nyumba ya mphala
Nyumba ya mphala ikhambakhala pa msuwo wa mzinda. (Bzak 16:18; 21:19; 22:15, 24; 25:7; Ru 4:1) Fala lakuti ‘msuwo’ lin’funa kulewa bza mbuto inango ya padeca yomwe ikhambagumanika mu mzindamo, yomwe ikhali pafupi na pa msuwo wa mzindayo. Misuwo imweyi, ikhali mbuto yomwe ikhambaphatisidwa basa kuti awerengere wanthu Cakutonga na kuperekambo malamulo ya momwe bzinthu bzikhafunika kukhalira. (Neh 8:1-3) Pa misuwo imweyi bzikhali bzakusaya kunesa kugumana mboni pa nkhani za kugulisirana mbuto na zinango, thangwe rakuti ikhali mbuto yomwe wanthu azinji akhambapita-pita. Ndipo pa mbuto imweyi pakhadziwisidwambo bza nkhani zomwe zingadatongedwa, bzomwe bzikhambacitisa kuti ayeruzi atonge nkhanizo mwacirungamo. Bzikuwoneka kuti pafupi na msuwoyo, pakhana mbuto inango yomwe ayeruzi akhambacita basa lawo bwino-bwino mwakusaya mphitca iri-yentse. (Djobi 29:7) Samuyeri akhacita ulendo m’cigawo ca Beteli, Giligala na Mispa, ‘acimbatonga mirandu ya Ajirayeri m’mbuto zimwezi’ ndipo iye akhambacitambo bzimwebzi ku Rama komwe kukhana nyumba yace.—1Sam 7:16, 17.
2-8 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 22-23
“Momwe Cakutonga Cikhalatizira Kuti Yahova Ambafuna Bzirombo”
it-1 matsa. 375-376
Mtolo
Mu nthawe zakale bzirombo bzikhaphatisidwa basa kuti bzinyamule mitolo, ndipo Ajirayeri akhadauzidwa kuti iwo akawona bulu wa munthu omwe akhamuwenga agwa na mtolo, akhafunika lini kumusiya tenepo, koma ‘akhafunika kumutsudzula.’ (Kuf 23:5) Bzinthu bzomwe cirombo cimbanyamula bzikhambacemeredwa mtolo, ninga ‘mtolo omwe ungadanyamulidwa na bzirombo bziwiri’ bzomwe bzikhadandendemerana na mabulu.—2Wam 5:17.
it-1 tsa. 621 ndi. 1
Bzakutonga
Bukhu la Bzakutonga limbalatiza kuti bzirombo mpsakufunika kwene-kwene. Ajirayeri akhambaletsedwa kuphata mbalame yomwe idambutha pa citsa cayene. Thangwe rakuti kufuna kukhotcerera wana wayene, ndiko kukhaicitisa kuikha moyo wayene pangozi. Koma Ajirayeriwo akhabvumizidwa kutenga tuwana twaceto acisiya mbalameyo iciyenda. Na bzimwebzi, mbalameyo ingadakwanisa kukonza citsa cinango. (Bzak 22:6, 7) Mulimi akhabvumizidwa lini kumangirira pa djoki libodzi bulu na ng’ombe, kuti cifuwo comwe n’cakusaya mphanvu cireke kubonera. (22:10) Bzikhabvumizidwa lini kumanga mulomo wa ng’ombe ikakhala ikupula, kuti ireke kubonera na njala uko ikuphata basa ndipo pafupipo pana cakudya.—25:4.
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 600
Mangawa, Nyakufiyali
Mangawa ni cinthu comwe munthu wafiyali ndipo an’funika kudzapagali ayai kubwezera cinthu cinango. Ku Jirayeri wa kale, munthu akhafiyali maka-maka thangwe ra kusaya. Kukhala na mangawa nthawe imweyire, cikhali lini cinthu cabwino, thangwe rakuti nyakufiyaliyo akhakhala ninga kapolo wa nyakufiyalisiyo. (Mim 22:7) Wanthu wa Mulungu akhadapasidwa lamulo lakuti ambakhale wakupasa na wakusaya kufuna bzawo bzokha akakhala kuti akufiyalisi Mjirayeri mwanzawo, ndipo akhafunika lini kuwona ninga mpata wakupagalisi mwanzawoyo na juro thangwe ra kusaya kwaceko. (Kuf 22:25; Bzak 15:7, 8; Psal 37:26; 112:5) Tsono akhabvumizidwa kufiyalisi na juro munthu omwe akhali lini Mjirayeri. (Bzak 23:20) Adjuda winango wakunemba nkhani za kale-kale, adalewa kuti kufiyali kumweku kukhacitika pa nkhani za malonda zokha sikuti pa bzinthu bziri bzentse. Ndipo wale omwe akhali lini Ajirayeri, omwe akhambandokhala kumweko nthawe yakucepa, azinji wa iwo akhali anyamalonda. Ndipo bzikhali bzakubvekambo kufiyalisi wanthu amwewa na juro, maka-maka thangwe rakuti iwo angadafiyalisimbo winango na juro.
9-15 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 24–26
“Momwe Cakutonga Cikhalatizira Kuti Yahova Ambawona Akazi Kuti Mbakufunika”
it-2 tsa. 1196 ndi. 4
Mkazi
Napo malamulo yakulewa bza acikunda yakhalatizambo thupo lomwe Mulungu analo kwa mkazi na mwamuna, mwa kulewa kuti gole lakuyamba la malowozi mwamuna aleke kuyenda ku nkhondo. Bzimwebzi bzingadapasa mpata banjalo kukhala na wana omwe angadadzatsangalaza mkaziyo pomwe mwamuna waceyo pangadadzakhala palibe, maka-maka akakhala kuti wafa ku nkhondo.—Bzak 20:7; 24:5
it-1 tsa. 963 ndi. 2
Kuphalasira ayai Kuphalisira
Bzikuwoneka kuti makozedwe yamweya yakhacitisa lini wanthu kukhala atofu m’dzikolo, koma yakhathandiza wanthuwo kukhala wakupasa na kuthemba kuti Yahova angadawasimba. Makonzedweya, yakubvekesa nfundo yomwe Davide adailewa yakuti: ‘Ndikanati kuwona munthu wakulungama akulekereredwa, ne kuwona wana wace akunyang’ana cakudya.’ (Psal 37:25) Thangwe ra lamulo limweri anyakusauka angadabonera lini na njala thangwe ra nyongo yomwe iwo akhacita, ndipo wana wawo angadambafamba-famba lini acimbakumbira wanthu cakudya.
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 640 ndi. 5
Kulambana
Tsamba Lakumalisira Malowozi. Thangwe ra bzomwe bzikhambadzacitika, tingalewe lini kuti Cakutonga ca Mozeji cikhabvumiza mwamuna kulambana na mkazace pa thangwe liri-lentse. Kuti mwamuna alambane na mkazace, pakhana bzinthu bzomwe iye akhafunika kuteweza. Iye akhafunika kumunembera ‘tsamba lakumalisira malowozi.’ (Bzak 24:1) Mwamunayo akhafunika kum’pasa tsambalo acimucosa ‘pamui pacepo.’ Napo kuti Bzinembo bzimbalewa lini bzinthu bzizinji pa nkhaniyi, koma kuti munthu acite bzimwebzi akhafunika kuyamba kukabvunza wanthu wakubvumizidwa, ndipo pinango wanthuwo akhatoma ayezera kuthandiza banjalo kuti likhazikise mtendere. Nthawe yomwe mwamunayo akhamala akukonzekera tsamba lakumalisira malowoziro, ikham’pasa mpata kuti akumbuke penu akhafunadi kucita bzimwebzo ayai ne. Pakhafunika kukhala na mathangwe yakubveka kuti wanthu alambane, ndipo makonzedweya yakaphatisidwa bwino basa, yakhathandiza kuti bzinthu bzikhale bwino, maka-maka kwa wale omwe akhalibe kukumbuka bwino. Kuthumizira bzimwebzi, ufulu bwa mkazi bukhakhoctereredwa. Bzinembo bzimbalewa lini mafala ayai bzinthu bzomwe bzikhanembedwa pa ‘tsamba lakumalisira’ malowoziro.
16-22 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 27-28
“Bzisimbo Bzentsebzi . . . Bzin’dzabwera kwa Iwepo”
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 360
Cizindikiro ca Malire
Lamulo la Yahova likhaletsa kucinja cizindikiro ca malire. (Bzak 19:14; onanimbo Mimwani 22:28.) Ndipo munthu akacinja cizindikiro ca malire ya mwanzace akhatembereredwa. (Bzak 27:17) Pakuti anekaciro mbutozo akhathemba bzomwe angadabvuna m’minda yawoyo, kucinja malire kukhali ninga kumutengera bzinthu bzomwe bzikhamuthandiza pa moyo wace. Pa nthawe imweyire kucita bzimwebzi kukhali kuba. (Djobi 24:2) Tsono akhalipo wanthu omwe akhambacita bzinthu bzakusaya cirungamobzi, ndipo m’nthawe ya Ozeya akulu-akulu wa ku Djuda adandendemezeredwa na wanthu omwe akhambacinja bzindikiro bza malire.—Oze 5:10.
23-29 AGOSTO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 29–30
“Ifepano Tingakwanise Kutumikira Yahova”
Cuma Cauzimu
it-1 tsa. 665 ndi. 3
Makutu
Mwakuphatisa basa atumiki wace, Yahova adalewa kuti Ajirayeri wakusaya kubvera akhali ninga wanthu ‘omwe akhadaziwa makutu yawo.’ (Jer 6:10; Mab 7:51) Bzikhali ninga kuti iwo ampswinkha makutu yawo na cinthu comwe cikhawatazisa kubva. Makutu yawoyo yakhalibe kufungulidwa na Yahova, ule omwe ambapereka makutu yakubvesesa bzinthu na yakubvera kwa wale omwe ambamufuna, acicitisambo kuti makutu yauzimu ya anyakusaya kubvera, yaleke kubva cinthu. (Bzak 29:4; War 11:8) Mpostolo Paulo adaleweratu kuti ingadadzafika nthawe yomwe wanthu omwe ambabziti mbakristau, angadadzakala apanduki ndipo angadafuna lini kubva cadidi ca m’Fala Mulungu koma bzinthu ‘bzakuwadekera’ m’makutu acitetekera apfunzisi wakunama. (2Tim 4:3, 4; 1Tim 4:1) Ndipo makutu yangadaunga thangwe ra kubva nkhani zakudabwisa, maka-maka nkhani za matsoka.—1Sam 3:11; 2Wam 21:12; Jer 19:3.
30 AGOSTO–5 SETEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | BZAKUTONGA 31-32
“Pfunzani na Bziratizo bza m’Nyimbo Yomwe Mulungu Adauza Mozeji Kuti Anembe”
‘Ndipaseni Mtima Wakusaya Kugawanika Kuti Ndigope Dzina Lanu’
Yahova adapfunzisa Mozeji kuimba nyimbo pomwe Ajirayeri akhadasala pang’ono kupita m’Dziko lomwe Yahovayo angadawapasa. (Bzakutonga 31:19) Ndipo patsogolo pace iye adauza Mozeji kuti apfunzisembo Ajirayeri kuimba nyimboyo. (Werengani Bzakutonga 32:2, 3.) Tenepo, tikambakumbukira vesi 2 na 3, tingakwanise kubvesesa kuti Yahova akufuna kuti dzina lace lidziwike, napo kuti wanthu winango ambakumbuka kuti iro ndakupambulika kwene-kwene ndipo lin’funika lini kumbagumidwa. Tsono Yahova akufuna kuti wanthu wentse adziwe dzina lace. Bzidakhala bzakudekeza kwene-kwene kuna Ajirayeri pomwe Mozeji adawapfunzisa bza Mulungu na dzina lace lakulemekezeka. Bzinthu bzomwe Mozeji adapfunzisa Ajirayeri bzidalimbisa cikhulupiro cawo ninga momwe nvula imbathandizira miti kuti ikule bwino. Bzimwebzi ndibzo bzomwe tin’funika kucita tikambapfunzisa winango.
Mukambapalizira nyumba na nyumba na mu mseu, mun’funika kumbalatiza wanthu dzina la Mulungu lomwe ni Yahova lomwe liri m’Bibliya. Mbaphatisanimbo basa mabukhu, mavidiyo na nkhani zomwe ziri pa webisaite yathu zomwe zimbafotokoza momwe Yahova aliri. Ndipo mukakhala muli ku basa, kuxikola na pomwe muli pa ulendo, mbanyang’anani mpata wakuti mumbauze wanthu bza Mulungu na momwe iye aliri. Mbawauzani bzinthu bzabwino bzomwe Yahova an’dzaticitira kutsogoloku. Ndipo iwo akabvesesa bzinthu bzimwebzi, an’dzazindikira kuti Yahova ambatifuna kwene-kwene. Tenepo, tikambauza wanthu winango cadidi cakulewa bza Baba wathu wa lufoyi, timbakhala tikuthandizira kucenesedwa kwa dzina la Mulungu, kugaza magunkha yomwe yambapswipiza dzinalo, na bzipfunziso bzakunama bzomwe wanthuwo adapfunza pakulewa bza Yahova. Bzomwe ifepano timbapfunzisa wanthu kucokera m’Bibliya, bzimbawatsangalaza kwene-kwene.—Zaiya 65:13, 14.