NKHANI YAKUPFUNZA 11
NYIMBO 57 Kupalizira Wanthu wa Mtundu Uli-wense
Tewezerani Nyongo ya Jezu Pakupalizira
“Mbuya . . . [adawatumiza] awiri-awiri kuti atsogole ku mizinda yentse na mbuto iri-yentse yomwe iye akhafuna kuyenda.” — LUKA 10:1.
CAKULINGA CA NKHANIYI
Mu nkhani ino tiniwona njira zinai za momwe tingatewezerere nyongo ya Jezu pakupalizira.
1. N’ciyani comwe cimbasiyanisa wanthu wa Yahova na wale omwe ambabziti mbaakristau?
CINTHU cibodzi comwe cimbasiyanisa wanthu wa Yahova na wale omwe ambabziti mbaakristau ni nyongo yomwe ambailatiza pa basa la kupalizira. (Tito 2:14) Tsono nthawe zinango tingafune lini kuyenda kukapalizira. Pinango imwepo mungatawirize mafala yomwe mkulu munango wa nyongo adalewa yakuti: “Nthawe zinango inepano nimbafuna lini kuyenda kukapalizira.”
2. Kodi n’ciyani comwe nthawe zinango cingacitise kuti tileke kucita nyongo pa kupalizira?
2 Pinango imwepo mumbakomedwa kwene-kwene kucita bzinango pa kutumikira Yahova m’mbuto mwakupalizira. Thangwe ranyi mumbabzibva tenepoyo? Kumbukirani bzomwe bzimbacitika tikambamanga Nyumba za Umambo, kukonza-konza bzinthu bzomwe bzadzongeka pa Nyumba ya Umambo, kuthandiza abale omwe agwedwa na malengwa ya pantsi ayai kulimbikisa abale na mpfumakazi. Tikambacita mabasa yamweya timbakwanisiratu kuwona phindu pa nthawe imweyoletu. Ndipo bzimwebzi bzimbaticitisa kuwona kuti nyongo yathu iribe kuyenda papezi. Kuthumizira bzimwebzi, tikambaphata basa pabodzi na abale wathu timbaphata basalo mwa mtendere ndipo timbalatizana lufoyi. Ndipo timbadziwa kuti abale wathu ambatenda na basa lomwe timbacitalo. Mwakusiyana na bzimwebzi, pinango tingapalizire gawo linango kwa magole mazinji ticileka kuwona phindu lace ayai wanthu wa mu gawolo angalambe kutetekera mafala yathu. Ndipo timbadziwa kuti pomwe kuphampha kwa dzikoli kukufendera tin’dzatsutsidwa kwene-kwene. (Mateu 10:22) Tsono n’ciyani comwe cingatithandize kupitiriza ayai kuthumizira nyongo yathu mu upalizi?
3. Kodi pa Luka 13:6-9 pambalatiza tani nyongo yomwe Jezu akhanayo pakupalizira?
3 Tingapfunze bzizinji bza momwe tingakhalire na nyongo mu upalizi mwa kuwona bzomwe Jezu adacita. Pomwe akhacita utumiki bwace, iye alibe kusiya kucita nyongo yakupalizira wanthu. M’mbuto mwace adathumizira nyongo yaceyo. (Werengani Luka 13:6-9.) Jezu adandendemezera nyongo yomwe akhacita pakupalizira na mwamuna munango omwe akhasamalira munda wa uva. Mwamunayu adamala magole matatu akusamalira muti wa mkuyu omwe ukhabala lini bzisapo. Mwakundendemerana na bzimwebzi, Jezu akhadamala magole matatu akupalizira Adjuda ndipo azinji wa iwo alibe kubvuma mafala yomwe iye akhapalizirayo. Tsono ninga momwe mwamuna omwe akhasamalira mkuyu ule alibe kusiya kuusamalira mkuyuyo, Jezu adapitirizambo kupalizira wanthu ndipo alibe kusunama na basa lomwe iye akhacitalo. M’mbuto mwace, Jezu adapitiriza kuphata basa mwa nyongo kuti athandize wanthu kubvuma mafala yabwino.
4. Kodi ni bzinthu bzinai bziponi bzomwe tin’pfunza na Jezu?
4 Mu nkhani ino, tiniwona momwe Jezu adalatizira nyongo mu upalizi maka-maka mkati mwa minyezi 6 yakumalizira yomwe iye akhali pantsi pano. Kupfunza bzomwe Jezu adapfunzisa na kutewezera bzomwe iye adacita kun’dzatithandiza kupitiriza kukhala na nyongo. Tiniwona bzinthu bzinai bzomwe tingapfunze na Jezu: (1) Iye akhacita bzomwe Yahova akhafuna, (2) iye akhambakumbukira maprofesiya ya m’Bibliya, (3) iye akhathemba thandizo la Yahova na (4) iye akhana makumbukidwe yabwino pa wanthu omwe akhawapalizira.
IYE AKHACITA BZOMWE YAHOVA AKHAFUNA
5. Kodi Jezu adalatiza tani kuti akhafuna kucita kufuna kwa Mulungu?
5 Jezu adapalizira na nyongo “mafala yabwino ya Umambo” thangwe akhadziwa kuti ndibzo bzomwe Yahova akhafuna kuti acite. (Luka 4:43) Kwa Jezu basa la kupalizira likhali lakufunika kwene-kwene pa moyo wace. Napo mkati mwa minyezi yakumalizira ya utumiki bwace, iye adapitiriza kuyenda “mu mzinda na mzinda, mudzi na mudzi” acimbapfunzisa wanthu. (Luka 13:22) Jezu adapfunzisambo anyakupfunza winango kuti ambapalizire mafala yabwino ninga momwe iye akhapalizirira. — Luka 10:1.
6. Kodi mautumiki manango yambathandizira tani basa lakupalizira? (Onanimbo cithunzi-thunzi.)
6 Ntsiku zino, basa la kupalizira mafala yabwino likali lakufunika kwene-kwene thangwe ndibzo bzomwe Yahova na Jezu akufuna kuti ticite. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Kulewa cadidi, basa liri-lentse lomwe timbalicita pakutumikira Yahova limbathandizira basa lakupalizira. Timbamanga Nyumba za Umambo kuti wanthu omwe akufuna kudziwa bzizinji akhale na mbuto yakutsonkhana kuti anamate Yahova. Kuthumizira bzimwebzi, basa liri-lentse lomwe limbacitidwa pa Beteli cakulinga cace n’kuthandizira basa lakupalizira. Pakacitika malengwa ya pantsi, timbatsimikizira kuti abale na mpfumakazi zathu atambira thandizo lomwe iwo akufunikira ndipo bzimwebzi bzimbawathandiza kuti ayambe pomwe kutsonkhana na kupalizira. Ndipopa tikambakumbukira kuti basa lakupalizira ndakufunika kwene-kwene ndipo ndiro lomwe Yahova akufuna kuti tilicite, bzimwebzi bzin’dzaticitisa kucita bzomwe tingakwanise pa basa limweri. Mkulu munango wa ku Hungria wakucemeredwa János,a adalewa kuti: “Nthawe zentse nimbayezera kukumbukira kuti palibe basa linango liri-lentse lomwe tingacitire Yahova lomwe lingapose kupalizira. Bumwebu ni utumiki bwakuyamba na bwakufunika kwene-kwene.”
Ntsiku zino, basa la kupalizira mafala yabwino likali lakufunika kwene-kwene thangwe ndibzo bzomwe Yahova na Jezu akufuna kuti ticite (Onani ndime 6)
7. Thangwe ranyi Yahova akufuna kuti tipitirize kupalizira? (1 Timotio 2:3, 4)
7 Tingathumizire nyongo yathu mu utumiki tikambawona wanthu ninga momwe Yahova ambawawonera. Iye akufuna kuti tipitirize kupalizira thangwe akufuna kuti wanthu azinji atetekere na kubvuma mafala yabwino kuti apulumuke. (Werengani 1 Timotio 2:3, 4.) Ndipopa iye ambatithandiza kukulisa luso lathu lakupalizira mafala yabwinoya. Cinthu cibodzi comwe cimbalatiza bzimwebzo ni broxura lakuti Mbafunani Wanthu — Ndipo Apfunziseni lomwe lina nfundo zomwe zimbatithandiza kuyambisa maceza mu njira yakusaya kunesa na cakulinga cakuyambisa mapfunziro ya Bibliya. Napo kuti wanthu angatumikire lini Yahova tsapano, iwo pinango angadzakhale na mwayi wakucita bzimwebzo pomwe citsautso cikulu cikanati kumala. Ndipopa bzomwe tingawauze tsapano, kutsogolo bzingadzawacitise kusankhula kutumikira Yahova. Bzimwebzi bzin’dzakwanisika pokha-pokha tikapitiriza kupalizira.
IYE AKHAMBAKUMBUKIRA MAPROFESIYA YA M’BIBLIYA
8. Kodi kudziwa maprofesiya ya m’Bibliya kudacitisa tani Jezu kuphatisa basa bwino nthawe yace?
8 Jezu akhadziwa momwe maprofesiya ya m’Bibliya yangadakwanirisidwira. Iye akhadziwa kuti angadacita utumiki bwace kwa magole matatu na meya. (Daniyeli 9:26, 27) Iye akhadziwambo pomwe angadafa na momwe angadafera. (Luka 18:31-34) Ndipopa bzimwebzi bzidacitisa kuti iye aphatise bwino basa nthawe yace mwa kupalizira na nyongo kuti akwanirise utumiki bwace.
9. Thangwe ranyi kubvesesa maprofesiya ya m’Bibliya kumbaticitisa kuti tipalizire na nyongo?
9 Kubvesesa maprofesiya ya m’Bibliya kumbaticitisa kuti tipalizire na nyongo thangwe timbadziwa kuti tiri kuphampha kwa dziko lakuipali. Tikukwanisa kuwona momwe bzinthu bza m’dzikoli na makhalidwe ya wanthu yakukwanirisira maprofesiya ya m’Bibliya yakulewa bza ntsiku zakumalizira. Tikukwanisambo kuwona kunesana komwe kulipo pakati pa Utongi Bwamphanvu bwa pa Dziko Lentse bwa Grã-Bretanha na América pabodzi Rússia na omwe ambabuthandizira, bzomwe bzikukwanirisa profesiya ya m’Bibliya yakulewa bza mambo wa ku Sul na mambo wa ku norte omwe angadadzanesana “pa nthawe yakumalizira.” (Daniyeli 11:40) Ndipo timbabvesesambo kuti minyendo ya cifanikiso comwe cimbafotokozedwa pa profesiya ya Daniyeli 2:43-45 imbaimira Utongi Bwamphanvu bwa pa Dziko Lentse bwa Grã-Bretanha na América. Tina citsimikizo centse cakuti tsapanopali Umambo bwa Mulungu bun’pfudza maboma yentse ya wanthu. Maprofesiyaya yambalatiza kuti tikukhala kuphampha caiko kwa dziko lakuipali nakuti tin’funika kuphatisa bwino basa nthawe yathu kuti tipalizire mafala yabwino.
10. Kodi ni mwa njira zinango ziponi za momwe maprofesiya ya m’Bibliya yambaticitisira kuti tipalizire?
10 Maprofesiya ya m’Bibliya yana mafala yacidikhiro yomwe yambaticitisa kufuna kuuzambo wanthu winango. Mpfumakazi inango yomwe imbatumikira ku República Dominicana yakucemeredwa Karrie idalewa kuti: “Ndikakumbukira bzinthu bzabwino bzomwe Yahova akufuna kudzacita kutsogolo kuno, bzimwebzi bzimbandicitisa kufuna kuuzambo wanthu winango.” Wanthu akugumana na mabvuto yakusiyana-siyana ndipo bzimbawonekeratu kuti iwo akufunikira kudziwa bza mapiciro ya Yahova. Kuthumizira bzimwebzi, maprofesiya ya m’Bibliya yambalatiza kuti Yahova akutithandiza kucita basa lakupalizira. Mpfumakazi inango yomwe imbakhala ku Hungria yakucemeredwa Leila idalewa kuti: “Cinembo ca Zaiya 11:6-9 cimbandikumbusa kuti munthu ali-wentse angacinje na thandizo la Yahova. Ndipopa ndikufuna kupalizira mafala yabwino wanthu wentse napo wale omwe angawoneke ninga kuti angabvume lini mafalayo.” Ndipo m’bale munango wa ku Zâmbia wakucemeredwa Cristóvão, adalewa kuti: “Cinembo ca Marko 13:10 cimbalewa kuti mafala yabwino yangadapaliziridwa pa dziko lentse la pantsi, ndipo kwa inepano ni mwayi ukulu kuthandizira kukwanirisa profesiya imweyi.” Kwa imwepo ni maprofesiya yaponi ya m’Bibliya yomwe yambakucitisani kupitiriza kupalizira?
IYE AKHATHEMBA THANDIZO LA YAHOVA
11. Thangwe ranyi Jezu akhafunika kuthemba thandizo la Yahova kuti apitirize kupalizira na nyongo? (Luka 12:49, 53)
11 Jezu akhathemba thandizo la Yahova thangwe akhadziwa kuti Yahovayo angadamuthandiza kupitiriza kupalizira mwa nyongo. Pomwe iye akhapalizira wanthu akhalewalewa nawo mwaulemu. Koma napo bziri tenepo, iye akhadziwa kuti mafala yabwino ya Umambo yangadacitisa kuti wanthu winango akalipe nakuti azinji angadabverana lini na bzomwe iye akhapalizirabzo. (Werengani Luka 12:49, 53.) Atsogoleri wa magereja akhakomedwa lini na bzomwe Jezu akhapalizira, ndipopa iwo adayezera kufuna kumupha kazinji-kentse. (Juwau 8:59; 10:31, 39) Napo bziri tenepo, Jezu adapitiriza kupalizira thangwe akhadziwa kuti Yahova akhanaye. Iye adati: “Ndiri lini ndekha, koma ndiri pabodzi na Baba omwe adandituma. . . . Iye alibe kundisiya, thangwe nthawe zentse nimbacita bzomwe ambakomedwa nabzo.” — Juwau 8:16, 29.
12. Kodi Jezu adakonzekeresa tani anyakupfunza wace kuti apitirize kupalizira napo kuti angadadzazunzidwa?
12 Jezu adakumbusambo anyakupfunza wace kuti iwo akhafunika kuthemba thandizo la Yahova. Iye adawatsimikizira kazinji-kentse kuti napo kuti angadadzazunzidwa, Yahova angadadzawathandiza. (Mateu 10:18-20; Luka 12:11, 12) Tsono Jezu adawacenjeza kuti akhafunika kukhala wakucenjera. (Mateu 10:16; Luka 10:3) Iye adawauza kuti akhafunika lini kungingimiza wanthu kubvuma mafala yabwino ya Umambo. (Luka 10:10, 11) Ndipo adawauzambo kuti akhafunikira kuthawa akazunzidwa. (Mateu 10:23) Napo kuti Jezu akhali wanyongo ndipo akhathemba Yahova, iye akhaikha lini moyo wace pa ngozi. — Juwau 11:53, 54.
13. Thangwe ranyi mungakhale na citsimikizo cakuti Yahova an’dzakuthandizani?
13 Ntsiku zino timbafunikirambo thandizo la Yahova kuti tipalizire mwa nyongo napo tikatsutsidwa. (Apokalipse 12:17) Thangwe ranyi imwepo mungakhale na citsimikizo cakuti Yahova an’dzakuthandizani? Ni thangwe ra bzomwe Jezu adakumbira mu mpembo omwe umbagumanika pa Juwau kapitulo 17. Mu mpembomo, Jezu adakumbira Yahova kuti anyang’anire apostolo wace. Ndipo Yahovayo adatawira mkumbiroyo. Bukhu la Mabasa limbalatiza momwe Yahova adathandizira apostolo kupalizira mwa nyongo napo kuti akhatsutsidwa. Mu mpembo ubodzi-bodziyo, Jezu adakumbira kuti Yahova anyang’anirembo wanthu omwe angadabvuma mafala yabwino yomwe apostolowo akhapalizira. Mkumbiroyo ukuphatanidzambo imwepo. Ndipo Yahova akadapitiriza kutawira mpembo umweyu ntsiku zino; iye an’dzakuthandizani ninga momwe adathandizira apostolo. — Juwau 17:11, 15, 20.
14. Kodi timbadziwa tani kuti tin’dzapitiriza kupalizira na nyongo? (Onanimbo cithunzi-thunzi.)
14 Pomwe dziko lakuipali likuyenda kuphampha bzingakhale bzakunesa kupalizira mafala yabwino na nyongo, tsono Jezu adatitsimikizira kuti tin’dzagumana thandizo lomwe tin’dzafunikira kuti tikwanise kupalizira. (Luka 21:12-15) Ninga Jezu na anyakupfunza wace, timbasiya kuti wanthu asankhule okha penu an’tetekera ayai ne ndipo timbanesana lini nawo. Napo mbuto zomwe basa lathu ndakuletsedwa, abale wathu ambakwanisa kupalizira mafala yabwino thangwe ambathemba Yahova sikuti mphanvu zawo. Ninga momwe Yahova adathandizira atumiki wace m’mbuyomu, iye ambatipasambo mphanvu ntsiku zino kuti ‘tipalizire mwakukwana’ mwakubverana na kufuna kwace. (2 Timotio 4:17) Na tenepo, thembani Yahova ndipo iye an’dzakuthandizani kupitiriza kupalizira mwa nyongo.
Napo mbuto zomwe basa lathu ndakuletsedwa, abale wathu ambanyang’ana njira za momwe angapalizirire mwakukhotcerereka (Onani ndime 14)b
IYE AKHANA MAKUMBUKIDWE YABWINO PA WANTHU OMWE AKHAWAPALIZIRA
15. N’ciyani comwe cikulatiza kuti Jezu akhana makumbukidwe yabwino pa basa lakupalizira?
15 Jezu akhana makumbukidwe yabwino pa basa lakupalizira. Bzimwebzi bzidamuthandiza kuti akhale wakukondwa na kupitiriza kucita nyongo pa basa lakupalizira. Pomwe padapita gole libodzi pambuyo pa kuyamba basa lakupalizira, Jezu adazindikira kuti wanthu azinji akhafunisisa kubva mafala yabwino. Iye adandendemezera wanthu amwewa na munda omwe ukhafunika kubvunidwa. (Juwau 4:35) Pomwe padapita gole libodzi, iye adauza anyakupfunza wace kuti: “Basa lakubvuna ndikulu.” (Mateu 9:37, 38) Patsogolo pace, adadzauza pomwe anyakupfunza wacewo kuti: “Basa lakubvuna ndikulu . . . Kumbirani mwenekaciro munda kuti atumize anyabasa kuti adzabvune.” (Luka 10:2) Jezu akhakhulupira kuti wanthu angadabvuma mafala yabwino ndipo iye akhakomedwa kwene-kwene wanthuwo akatetekera. — Luka 10:21.
16. Kodi bziratizo bza Jezu bzidathandiza tani anyakupfunza wace kuti akhale na makumbukidwe yabwino pa basa lakupalizira? (Luka 13:18-21) (Onanimbo cithunzi-thunzi.)
16 Kuti athandize anyakupfunza wace kupitiriza kucita nyongo pakupalizira, Jezu adalatiza momwe mafala yomwe iwo angadapalizirayo yangadathandizira wanthu azinji. Iye adafotokoza bziratizo bziwiri. (Werengani Luka 13:18-21.) Pa ciratizo cakuyamba, Jezu adaphatisa basa kanjere kang’ono-ng’ono kuti apfunzise momwe mafala yabwino ya Umambo yangadadzawandira mu njira yakudabwisa nakuti palibe cinthu comwe cingadadzatazisa kuwanda kumweku. Pa ciratizo caciwiri, iye adaphatisa basa cakufufumisa kuti alatize momwe mafala yabwino ya Umambo yangadamwazikira yacicitisa kuti wanthu azinji acinje bzinthu bzizinji pa moyo wawo napo kuti pangatenge nthawe kuti iwo abvesese bzimwebzi. Mwa njira imweyi, Jezu adathandiza anyakupfunza wace kuwona kuti mafala yabwino yomwe iwo angadapalizira yangadathandiza wanthu azinji.
Ninga Jezu, timbapitiriza kukhala na makumbukidwe yabwino ndipo timbadziwa kuti winango angabvume mafala yabwino (Onani ndime 16)
17. N’ciyani comwe cimbaticitisa kupitiriza kukhala na makumbukidwe yabwino pa basa lakupalizira?
17 Comwe cimbaticitisa kupitiriza kupalizira mwa nyongo ndico kukumbukira momwe basa lakupalizira likuthandizira wanthu azinji pa dziko lentse la pantsi. Gole liri-lentse wanthu azinji omwe ambafuna kudziwa bzizinji ambagumanika pa msinda wakukumbukira infa ya Jezu ndipo ambabvuma kupfunza nafe Bibliya. Ndipo azinji wa iwo ambabatizidwa aciyambambo kupalizira nafe pabodzi. Tikudziwa lini kuti ni wanthu angasi omwe an’dzabvuma mafala yathu, bzomwe tikudziwa mpsakuti Yahova akutsonkhanisa thimu likulu la wanthu lomwe lin’dzapulumuka pa citsautso cikulu. (Apokalipse 7:9, 14) Yahova omwe ni mwenekaciro wa kubvuna akudziwa kuti akalipo wanthu azinji omwe angabvume mafala yabwino. Ndipopa, tina mathangwe yabwino yomwe yambaticitisa kupitiriza kupalizira.
18. N’ciyani comwe tikufuna kuti wanthu atsimikizire akatiwona tikupalizira?
18 Cinthu cibodzi comwe nthawe zentse cikhadziwikisa anyakupfunza wa Jezu ni nyongo yomwe iwo akhanayo pa basa lakupalizira. Apostolo adapalizira mwakukhwimika na mwakukondwa mwakuti wanthu, “adazindikira kuti iwo akhafamba pabodzi na Jezu.” (Mabasa 4:13) Ntsiku zino, wanthu akatiwona tikupalizira tikufuna kuti iwo atsimikizirembo kuti tikutewezera nyongo yomwe Jezu akhanayo pa basa lakupalizira mafala yabwino.
NYIMBO 58 Kufufudza Axamwali Wakufuna Mtendere
a Madzina yanango yacinjidwa.
b BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: M’bale akupalizira mwamuna munango mwakabisira pomwe akuikhisa kombustive karo yace.