BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • bhs msolo 2 matsa. 19-28
  • Bibliya—Bukhu Lakucokera kwa Mulungu

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Bibliya—Bukhu Lakucokera kwa Mulungu
  • Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa
  • Werengani mu Bibliya Limbapfunzisa Ciyani
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • BIBLIYA NDAKULONDOZA
  • BIBLIYA NDAKUDZALA NA MALANGO YABWINO
  • KHULUPIRANI MAPOLOFESIYA YA M’BIBLIYA
  • BIBLIYA LINGACINJE MOYO WANU
  • Kodi Imwepo Mumbakhulupira Bzomwe Bibliya Limbalewa Kuti Bzacadidi?
    Khalani na Moyo Wakukondwa Mpaka Kale-kale!—Bukhu Lomwe Lingakuthandizeni Kubvesesa Bibliya
  • Kodi Imwepo Mumbakhulupira Bzomwe Bibliya Limbalewa Kuti Mpacadidi?
    Khalani na Moyo Wakukondwa—Mpaka Kale-Kale!
  • Bibliya—Bukhu Lakukhulupirika Ndipo Limbalewa Cadidi
    Nsanza ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo Bwa Yahova (Yakugawira)—2020
  • Kodi Bzipsa Bzabwino Bzimbacokeradi kwa Mulungu?
    Bzabwino Bzakucokera kwa Mulungu!
Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa
bhs msolo 2 matsa. 19-28

MSOLO 2

Bibliya—Bukhu Lakucokera Kwa Mulungu

1, 2. Thangwe ranyi tingalewe kuti Bibliya ni mphaso yakucokera kwa Mulungu?

KODI imwepo mumbabva tani xamwali wanu akakupasani mphaso? Imwepo mumbatenda xamwali wanuyo thangwe ra mphasoyo. Mumbadekedwa kudziwa kuti iye ambakukumbukirani, ndipo mumbayambiratu kuphatisa basa mphasoyo nthawe imweyo.

2 Bibliya ni mphaso yakucokera kwa Mulungu. Iro limbatiuza bzinthu bzomwe tingabzibve lini kunango kuli-kwense. Mwa ciratizo, iro limbatiuza kuti Mulungu adalenga kudzulu, dziko la pansi na mwamuna na mkazi wakuyamba. Ndipo iro limbatipasa mitemo yomwe ingatithandize tikakhala na mabvuto. M’Bibliya, timbapfunza momwe Mulungu an’dzakwanisira cakulinga cace cakucitisa dzikoli kukhala mbuto yabwino. Bibliya ni mphaso yabwino ya Mulungu!

3. Kodi mun’dzazindikira ciyani pomwe munkupfunza Bibliya?

3 Pomwe munkupfunza Bibliya, mun’dzazindikira kuti Mulungu an’funa kuti mukhale xamwali wace. Mukapitiriza kupfunza bza iye, uxamwali bwanu na iye bun’dzalimba kwene-kwene.

4. Kodi n’ciyani comwe cimbakudabwisani pa nkhani ya Bibliya?

4 Bibliya lasandulizidwa m’bzirewedwe pafupi-fupi 2.600, ndipo mabidyau ya ma Bibliya yadindidwa kale. Mabidyau ya wanthu pa dziko lense, yangakwanise kuwerenga Bibliya m’cirewedwe cawo. Ndipo mdzinga uli-wense, wanthu wakupitirira 1 midyau wankukhala nalo Bibliya! Kulewa cadidi, palibe bukhu linango lomwe lingandendemezedwe na Bibliya.

5. Thangwe ranyi tingalewe kuti Bibliya ‘ndakufuliziridwa na Mulungu’?

5 Bibliya ‘ndakufuliziridwa na Mulungu.’ (Werengani 2 Timotio 3:16.) Tsono wanthu pinango angabzibvunze kuti: ‘Bibliya lidanembedwa na wanthu, tenepo iro lingakhale tani lakucokera kwa Mulungu?’ Bibliyalo limbatawira kuti: ‘Wanthu ndiwo adalewalewa fala lakucokera kwa Mulungu mwa kutsogoleredwa na mzimu wakucena.’ (2 Pedru 1:21) Bzimwebzi bzingandendemezedwe na yavu omwe wakumbira mzukulu wace kuti amunembere tsamba. Kodi tingalewe kuti mwenekaciro wa tsambalo mbani? Iro nda yavuyo, sikuti la mzukuluyo. Mpsibodzi-bodzimbo na Bibliya, iro nda Mulungu sikuti la wanthu omwe adanembawo. Mulungu adawatsogolera kuti anembe nzeru zace. Kulewa cadidi, Bibliya ni ‘fala la Mulungu.’—1 Watesalonika 2:13; onani Mafala Yakuthumizira 2.

Baibulo la Dziko Latsopano la Malemba Opatulika m’bzirewedwe bzakusiyana-siyana

Baibulo la Dziko Latsopano la Malemba Opatulika linkugumanika m’bzirewedwe bzizinji

BIBLIYA NDAKULONDOZA

6, 7. Thangwe ranyi tingalewe kuti Bibliya ndakubverana?

6 Bibliya lidanembedwa kwa magole yakupitirira 1.600. Anembi wace adakhala na moyo mu nthawe zakusiyana-siyana. Winango akhadapfunza kwene-kwene koma winango akhalibe. Mwa ciratizo, m’bodzi wa iwo akhali dotolo. Winango akhali alimi, akhombwe, amakabusa, apolofeta, ayeruzi na wamambo. Napo anembiwa akhali wakusiyana-siyana, koma Bibliya ndakubverana kucokera kumayambiriro mpaka kuphampha.a

7 Makapitulo yakuyambirira ya Bibliya, yambafotokoza momwe mabvuto yadayambira pa dziko la pansi ndipo makapitulo yakumalizira yambatifotokozera momwe Mulungu an’dzamalisira mabvutoya, acisandusa dziko la pansi paraizo. Bibliya limbafotokoza bza mbiri ya wanthu mkati mwa bzulu bza magole, ndipo limbalatiza momwe cakulinga ca Mulungu cimbakwanisikira nthawe zense.

8. Perekani bziratizo bzomwe bzimbalatiza kuti Bibliya ndakulondoza pa nkhani za siyensiya.

8 Bibliya liribe kunembedwa kuti lipfunzise siyensiya ayai kuti likhale bukhu la mapfunziro ya ku xikola. Tsono, bzomwe iro limbalewa pa nkhani ya siyensiya mpsakulondoza nthawe zense. Bzimwebzi ndibzo bzomwe tingadikhire kuna bukhu lomwe ndakucokera kwa Mulungu. Mwa ciratizo, bukhu la m’Bibliya la Mwambo lina malango yomwe Mulungu adapereka kwa Ajirayeri ya katcenkhedwe ka kupasira winango matenda. Pomwe lidanembedwa wanthu akhanati kudziwa bza tulombo tomwe tumbayambisa matenda. Bibliya likhapfunzisambo kale kuti dziko la pansi lidamanikika papezi. (Djobi 26:7) Ndipo pa nthawe yomwe wanthu akhakumbuka kuti dziko likhali lakuthasama, Bibliya likhalewa kuti iro ndakuzungulira.—Zaiya 40:22.

9. Kodi kukhulupirika kwa anembi wa Bibliya kumbalatiza ciyani?

9 Bibliya likambalewa bza mbiri ya wanthu, nthawe zense iro ndakulondoza. Tsono mabukhu mazinji yomwe yambafotokoza mbiri ya wanthu si yakulondoza pakuti anembi wace akhali lini wakukhulupirika. Mwa ciratizo, iwo kawiri-kawiri akhanemba lini pomwe mtundu wawo ukhakundidwa ku nkhondo. Tsono, wanthu omwe adanemba Bibliya akhali wakukhulupirika ndipo adanemba bza kukundidwa kwa Jirayeri. Iwo adanembambo bza kuphonya kwawo. Mwa ciratizo, mu bukhu la Bibliya la Mirewengo, Mozeji ambatiuza bza kuphonya kwace kukulu komwe kudacitisa kuti Mulungu amulange. (Mirewengo 20:2-12) Kukhulupirika kwa anembi wa Bibliya kumbalatiza padeca kuti iro ndakucokera kwa Mulungu ndipo kuti ifepano tingalikhulupire.

BIBLIYA NDAKUDZALA NA MALANGO YABWINO

10. Thangwe ranyi malango ya m’Bibliya ngakuthandiza kwa ifepano lero-lino?

10 Bibliya ‘ndakufulizidwa na Mulungu ndipo lina phindu pakupfunzisa, pakutsimula, pakulungamiza bzinthu.’ (2 Timotio 3:16) Tenepo malango ya m’Bibliya ngakuthandiza kwa ifepano. Yahova ambadziwa kuti tidakonzedwa tani, tenepo iye ambadziwambo makumbukidwe yathu na momwe timbabvera. Iye ambatidziwa bwino kuposa momwe ifepano timbabzidziwira, ndipo iye an’funa kuti tikhale wakukondwa. Iye ambadziwa bzomwe mpsabwino na bzomwe mpsakuipa kwa ifepano.

11, 12. (a) Kodi ni malango yaponi yabwino yomwe Jezu adapereka pa Mateu kapitulo 5 mpaka 7? (b) Kodi ni bzinthu bziponi bzinango bzomwe tingapfunze kucokera m’Bibliya?

11 Pa Mateu kapitulo 5 mpaka 7, timbawerenga malango yabwino yakuperekedwa na Jezu. Iye adafotokoza momwe tingagumanire cikondweso cacadidi, momwe tingakhalire bwino na anzathu, momwe tingacitire mpembo, na momwe tingafunikire kuwona kobiri. Napo iye adapereka malangoya magole 2.000 m’mbuyomu, koma yakana mphanvu ndipo ngakuthandiza lero-lino.

12 M’Bibliya, Yahova ambatipfunzisambo mitemo yakutithandiza kukhala na moyo wabwino wa m’banja, kuti tikhale anyabasa wabwino, ndipo kuti tikhale pa mtendere na winango. Mitemo ya m’Bibliya nthawe zense ingatithandize, bziribe basa kuti ndife yani, komwe timbakhala, ayai mabvuto yaponi tinkugumana nayo.—Werengani Zaiya 48:17; onani Mafala Yakuthumizira 3.

KHULUPIRANI MAPOLOFESIYA YA M’BIBLIYA

Mwamuna ankuwerenga Bibliya acimbakumbukira polofesiya ya Zaiya yakulewa bza kupfudzidwa kwa mzinda wa Babulo

Munembi wa Bibliya Zaiya adaleweratu kuti Babulo angadadzapfudzidwa

13. Kodi Zaiya adaleweratu ciyani bzomwe bzingadadzacitikira mzinda wa Babulo?

13 Mapolofesiya mazinji ya m’Bibliya yadakwanisika kale. Mwa ciratizo, Zaiya adaleweratu bza kupfudzidwa kwa mzinda wa Babulo. (Zaiya 13:19) Iye akhadaleweratu momwe mzindayo ungadapfudzidwira. Mzindayo ukhadakhotcereredwa na misuwo mikulu yakulimba pabodzi na mkulo. Tsono Zaiya adaleweratu kuti mkuloyo ungadadzaphwesedwa ndipo misuwo ya mzindayo ingadadzasiyidwa bwanzu. Ndipo acikunda angadadzakunda mzindayo mwakusaya kumenya nkhondo. Mpolofeta Zaiya adaleweratu kuti mwamuna wakucemeredwa Siro ndiye omwe angadadzakunda Babulo.—Werengani Zaiya 44:27–45:2; onani Mafala Yakuthumizira 4.

14, 15. Kodi polofesiya ya Zaiya idakwanisika tani?

14 Pambuyo pakupita magole madzana mawiri polofesiyayi itanembedwa, acikunda adafika kuti apfudze mzindayo. Kodi mbani omwe akhatsogolera acikundawo? Ninga momwe polofesiya ikhadaleweratu, akhali Siro mambo wa ku Perisi. Tsono, kodi acikunda wa Siro angadakwanisa kupita acikundadi mzinda wa Babulo, ninga momwe polofesiya ya Zaiya ikhadalewera?

15 Usiku bomwe mzindayo udakundidwa, Ababulo akhali pa madyo. Iwo akhabzibva wakukhotcerereka thangwe ra mpanda wakulimba na mkulo omwe ukhapita na pakati pa mzindayo. Kunja kwa mzindayo, Siro pabodzi na acikunda wace adapambusa madzi ya mkuloyo. Madziyo yadaphwa ndipo acikunda wa ku Perisi adayambuka mkuloyo. Tsono kodi acikundawo angadakwanisa tani kupita mu mzindamo? Ninga momwe polofesiya ikhadaleweratu, misuwo ya mzindayo idasiyidwa bwanzu, tenepo acikundawo adakwanisa kupita mu mzindamo mwakusaya kumenya nkhondo.

16. (a) Kodi polofesiya ya Zaiya idaleweratu ciyani bza tsogolo la Babulo? (b) Kodi timbadziwa tani kuti polofesiya ya Zaiya idakwanisikadi?

16 Zaiya adaleweratu kuti palibe omwe angadadzakhala pomwe mu mzinda wa Babulo. Iye adati: ‘Mun’dzakhalidwa lini pomwe; ku m’badwo na m’badwo palibe omwe an’dzakhala m’mwemo.’ (Zaiya 13:20) Kodi bzimwebzi bzidadzacitikadi? Inde, lero-lino palibe omwe ambakhala mbuto imweyi. Mbuto yomwe pakhagumanika Babulo, iri pafupi na Baghdad makilometro 80 kummwera kwa Iraque, ndipo ni matere. Yahova adapsaira Babulo ‘na mpsepse ya cipfudzo [ayai cipasu-pasu].’—Zaiya 14:22, 23.b

Matere ya Babulo

Matere ya Babulo

17. Thangwe ranyi tingakhulupire mapiciro yense ya Mulungu?

17 Pakuti mapolofesiya mazinji ya m’Bibliya yadakwanisika, tingakhulupirembo bzomwe Bibliya limbalewa bza kutsogolo. Tingatsimikizire kuti Yahova an’dzakwanisa piciro lace lakucitisa dziko la pansi kukhala paraizo. (Werengani Mirewengo 23:19.) Inde, tina cidikhiro ca ‘moyo wakusaya kumala omwe Mulungu, omwe anganame lini, adatipicira kale-kale.’—Tito 1:2.c

BIBLIYA LINGACINJE MOYO WANU

18. Kodi Paulo adati ciyani pakulewa bza ‘fala la Mulungu’?

18 Tapfunza kuti palibe bukhu lakundendemerana na Bibliya. Iro limbabzitsutsa lini, ndipo likambalewa bza siyensiya ayai mbiri ya wanthu, nthawe zense ndakulondoza. Limbatipasambo malango yabwino ndipo lina mapolofesiya mazinji yomwe yadakwanisika kale. Koma Bibliya limbacita bzizinji kuposa bzimwebzi. Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Fala la Mulungu ndamoyo ndipo ndamphanvu.’ Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza ciyani?—Werengani Wahebereu 4:12.

19, 20. (a) Kodi Bibliya lingakuthandizeni tani kuti mubzidziwe bwino? (b) Kodi mungalatize tani kuti mumbatenda mphaso ya Bibliya?

19 Bibliya lingacinje moyo wanu. Iro lingakuthandizeni kuti mubzidziwe bwino. Ndipo lingakuthandizenimbo kuzindikira bzakukumbuka bzanu na momwe mumbabvera. Mwa ciratizo, pinango tingakumbuke kuti timbafuna Mulungu. Tsono kuti tiratize kuti timbamufunadi, tin’funika kuphatisa basa bzomwe Bibliya limbalewa.

20 Bibliya ni bukhu lakucokeradi kwa Mulungu. Iye an’funa kuti muliwerenge, mulipfunze na kumbalifuna. Tendani mphasoyi ndipo pitirizani kulipfunza. Tenepo mun’dzabvesesa cakulinga ca Mulungu kwa wanthu. Mu Msolo unkutewerayu, tin’dzapfunza bzizinji bza cakulinga cimweci.

a Wanthu winango ambalewa kuti Bibliya limbabzitsuta, tsono cimweci n’cadidi lini. Onani msolo 7 m’bukhu lakuti Baibulo—Kodi Ndilo Mawu a Mulungu Kapena a Munthu? lakukonzedwa na Mboni za Yahova.

b Mukafuna kupfunza bzizinji bza mapolofesiya ya m’Bibliya, mungawerenge matsamba 27-29 ya broxura lakuti Buku la Anthu Onse, lakukonzedwa na Mboni za Yahova.

c Kupfudzidwa kwa Babulo ni ibodzi mwa mapolofesiya ya m’Bibliya yomwe yadakwanisika. Mungagumane mapolofesiya yakulewa bza Jezu Kristu pa Mafala Yakuthumizira 5.

NFUNDO ZIKULU-ZIKULU

CADIDI 1: BIBLIYA NDAKUCOKERA KWA MULUNGU

‘Mafala yense yakunembedwa yadafuliziridwa na Mulungu.’—2 Timotio 3:16

Kodi Bibliya lidasiyana tani na bukhu linango liri-lense?

Bibliya lasandulizidwa m’bzirewedwe pafupi-fupi 2.600, ndipo mabidyau ya ma Bibliya yadindidwa kale.

Iro limbatiuza bzinthu bzomwe tingabzibve lini kunango kuli-kwense.

  • 1 Watesalonika 2:13

    Mweneciro wa Bibliya ni Mulungu.

  • 2 Pedru 1:21

    Mulungu adatsogolera amuna kuti afotokoze makumbukidwe yace.

CADIDI 2: BIBLIYA NI BUKHU LA MAPOLOFESIYA

‘Mulungu . . . anganame lini.’—Tito 1:2

Thangwe ranyi mungakhulupire Bibliya?

  • Zaiya 44:27–45:2

    Bibliya lidaleweratu momwe mzinda wa Babulo ungadapfudzidwira, madzana ya magole bzinati kucitika.

  • 2 Timotio 3:​1-5

    Mapolofesiya ya m’Bibliya yankukwanisika lero-lino.

  • Mirewengo 23:19

    Tingakhulupire bzomwe Bibliya limbalewa bza kutsogolo.

CADIDI 3: BIBLIYA LIDANEMBEDWA KUTI LIKUTHANDIZENI

‘Ine Yahova, ndine Mulungu wako, Omwe ambakupfunzisa kuti ugumane phindu.’—Zaiya 48:17

Kodi n’bzinthu bziponi bzomwe mwapfunza pakulewa bza Bibliya?

  • Djobi 26:7; Zaiya 40:22

    Bibliya likambalewa bza siyensiya nthawe zense iro ndakulondoza.

  • Mirewengo 20:2-12

    Anembi wa Bibliya akhali wakukhulupirika.

  • Mateu 5-7

    Jezu adatipasa malango ya momwe tingakhalire wakukondwa, momwe tingakhalire na wanthu winango, momwe tingacitire mpembo na momwe tingaphatisire basa kobiri.

CADIDI 4: BIBLIYA LINGACINJE MOYO WANU

‘Fala la Mulungu ndamoyo ndipo ndamphanvu.’ —Wahebereu 4:12

Kodi Fala la Mulungu lingakucitireni ciyani?

  • Lingakuthandizeni kuti mubvesese cakulinga ca Mulungu.

  • Lingakuthandizeni kuti mubzidziwe bwino.

  • Lingakuthandizeni kudziwa bzomwe Mulungu ambadikhira kwa imwepo.

Mulungu an’funa kuti imwepo mumbaliwerenge, mumbalipfunze, ndipo mumbalifune Bibliya.

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani