Kodi Bukhu la Apokalipse Limbati Ciyani kwa Imwepo?

1-2. Thangwe ranyi tin’funika kumbalifuna bukhu la Apokalipse?

TIYEZEZERE kuti munthu munango akupasani mafoto kuti muwone. Pomwe mukuwona mafotoyo, pinango mukuwona mafoto manango ya wanthu omwe mumbawadziwa lini. Tsono pana foto ibodzi yomwe imwepo mukukomedwa nayo. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti imwepo mulipombo pa fotoyo. Pomwe mukuinyang’anisisa, pinango mungayezere kukumbukira kuti ni lini pomwe mudacoka fotoyo ndipo mukhali kuponi. Ndipo pinango mungayambembo kukumbukira wanthu omwe mudacoka nawo fotoyo. Foto imweyi imbakhala yakufunika kwene-kwene kwa imwepo.

² Bukhu la Apokalipse liri ninga foto yomwe talewayi. Thangwe ranyi? Pana mathangwe mawiri. Lakutoma, ndakuti bukhu limweri liribe kunembedwera wanthu wentse, koma lidanembedwera ifepano thangwe timbatumikira Yahova. Mu vesi yakuyambirira ya bukhuli timbawerenga kuti: “Jezu Kristu adatumiza anjo wace kwa mtumiki wace Juwau kuti akamulatize bzinthu bzomwe bzin’funika kucitika mwakamfulumize kutsogolo.” (Apokalipse 1:1) Pakuti ndife wanthu wa Mulungu, timbadabwa lini kuwona kuti tikucitambo mbali pa kukwanisika kwa mapolofesiya ya m’bukhu lakudekezali. Ndipopa tikakhala tikuwerenga bukhu la Apokalipse, timbakhala ninga kuti tikubziwona “pa foto.”

3-4. Kodi ni lini pomwe mapolofesiya ya m’bukhu la Apokalipse yangadadzakwanisika, ndipo n’ciyani comwe m’bodzi na m’bodzi wa ifepano an’funika kucita?

³ Thangwe laciwiri, ni nthawe yomwe mapolofesiya ya m’bukhuli yangadadzakwanisika. Mpostolo Juwau adalewa kuti nthawe yace ingadadzakhala iponi, pomwe adanemba kuti: “Mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena, ndidafika pa ntsiku ya Mbuya.” (Apokalipse 1:10) Mpostolo Juwau adanemba mafala yamweya pafupi-fupi mu gole la 96 pomwe Kristu akhadabwera kale ndipo pangadapita magole mazinji kwene-kwene kuti ifike “ntsiku ya Mbuya.” (Mateu 25:14, 19; Luka 19:12) Tsono mapolofesiya ya m’Bibliya, yambatithandiza kubvesesa kuti ntsiku imweyi idayamba mu 1914, pomwe Jezu adayamba kutonga kudzulu. Kuyambira gole limweri, mapolofesiya ya m’bukhu la Apokalipse yakukwanisika ndipo wanthu wa Mulungu ambacitambo mbali pa mapolofesiyaya. Ndipopa, tingalewe kuti tsapano tikukhala mu “ntsiku ya Mbuya”!

⁴ Ifepano tikukhala mu nthawe yakudekeza kwene-kwene, ndipopa tin’funika kukhala tceru kuti titetekere malango yalufoyi yomwe yali pa Apokalipse 1:3, yomwe yambati: “An’kondwa mbale omwe aniwerenga mwakukuwa na wale omwe an’tetekera mafala ya m’polofesiyayi aciteweza bzinthu bzomwe bzidanembedwa m’mwemo, pakuti nthawe yakuikhidwiratu iri pafupi.” N’cadidi, ifepano tin’funika ‘kuwerenga mwakukuwa’ kuti ‘titetekere mafala ya m’polofesiyayi na kuyateweza.’ Kodi manango mwa mafala yomwe tin’funika kuyatewezayo ngaponi?

TSIMIKIZIRANI KUTI YAHOVA AKUKOMEDWA NA KUNAMATA KWANU

5. Kodi bukhu la Apokalipse limbalatiza tani kufunika kwa kuwona penu Yahova akukomedwa na kunamata kwathu ayai ne?

⁵ Kapitulo yakuyambirira ya Apokalipse imbatithandiza kudziwa kuti Jezu ambawona bzentse bzomwe bzikucitika m’gwere. (Apokalipse 1:12-16, 20; 2:1) Mafala yomwe adauza magwere 7 ya ku Ásia Menor yakulatiza bzimwebzi. Iye adapereka malango yakubveka bwino ya bzomwe Akristau wa mu nthawe imweyire akhafunika kucita kuti Yahova akomedwe na kunamata kwawo. Tsono malango yomwe adaperekayo, yakuphatambo basa kwa atumiki wentse wa Mulungu ntsiku zino. Kodi tikupfunza ciyani na bzimwebzi? Tikupfunza kuti Jezu ambadziwa bwino-bwino penu tiri pa uxamwali bwakulimba na Yahova ayai ne. Iye ndiye akutitsogolera na kutikhotcerera ndipo ambawona bzentse bzomwe tikucita. Ndipo iye ambadziwambo bzomwe tin’funika kucita kuti tipitirize kukhala pa uxamwali na Yahova. Kodi iye adapereka malango yaponi yomwe tin’funika kuyateweza?

6. (a) Kodi Jezu adalewa kuti gwere la ku Efezo likhana bvuto liponi? (Apokalipse 2:3, 4) (b) Kodi ifepano tikupfunza ciyani?

⁶ Werengani Apokalipse 2:3, 4. Tin’funika lini kusiya lufoyi lomwe tikhanalo pakuyamba kwa Yahova. Mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa gwere la ku Efezo, yakulatiza kuti iwo akhapirira ndipo akhapitiriza kutumikira Yahova napo kuti akhagumana na mabvuto yakusiyana-siyana. Tsono iwo akhadasiya lufoyi lomwe akhanalo pakuyamba. Iwo akhafunika kukhala pomwe na lufoyi lomwe akhanalo pakuyamba, thangwe angadasaya kucita tenepoyo Yahova angadakomedwa lini na kunamata kwawo. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano ntsiku zino, tin’funika kucita bzizinji kuposa kundopirira basi. Tin’funika kupirira na mathangwe yabwino. Mulungu wathu ambandofuna lini kudziwa bzomwe tikucita basi, koma ambafunambo kudziwa thangwe ranyi tikucita tenepo. Bzimwebzi mpsakufunika, thangwe iye ambafuna kuti timbamunamate thangwe ra kumufuna na kutenda bzomwe ambaticitira. — Mimwani 16:2; Marko 12:29, 30.

7. (a) Kodi Jezu adalewa kuti gwere la ku Sarde likhana bvuto liponi? (Apokalipse 3:1-3) (b) Kodi ifepano tikupfunza ciyani?

⁷ Werengani Apokalipse 3:1-3. Tin’funika kupitiriza kukhala wakupenya. Akristau wa gwere la ku Sarde akhana bvuto linango. Iwo akhadatumikira kale Yahova na nyongo, tsono adadzaleka kucita tenepo. Koma Jezu adawauza kuti iwo akhafunika “kukhala tceru.” Kodi tikupfunza ciyani na mafala ya Jezuya? N’cadidi kuti Yahova ambayebwa lini nyongo yomwe timbacita pa basa lace. (Ahebereu 6:10) Tsono tin’funika lini kumbandokhala phee ticileka kucita nyongo pakutumikira Yahova, thangwe rakuti tidacita kale bzizinji pakumutumikira m’mbuyomu. N’cadidi kuti nthawe zinango tingakwanise lini kucita bzizinji ninga bzomwe tikhacita kale-kale, tsono tin’funika basi kupitiriza kukhala na “bzakucita bzizinji pa basa la Mbuya” na kupitirizambo kukhala wakupenya mpaka kuphampha. — 1 Akolinto 15:58; Mateu 24:13; Marko 13:33.

8. Kodi tikupfunza ciyani na mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa ku Laudiseya yomwe yali pa Apokalipse 3:15-17?

⁸ Werengani Apokalipse 3:15-17. Tin’funika kukhala wanyongo pakutumikira Yahova na kumunamata na mtima wentse. Mafala yomwe Jezu adauza gwere la ku Laudiseya yakulatiza kuti iwo akhana bvuto lawombo, lakusiyana na magwere yomwe talewa yale. Iwo akhali “wakuthuma” pakunamata Yahova. Tingati iwo akhali atofu, ndipopa Jezu adalewa kuti iwo akhali “wakubonera na wakupasa ntsisi.” Iwo akhafunika kukhala na nyongo pa basa la Yahova na pakumunamata. (Apokalipse 3:19) Kodi ifepano tikupfunza ciyani? Tikupfunza kuti tikayamba kukhala atofu pakutumikira Yahova, tin’funika kukhala tceru ticiwona bzinthu bzabwino bzomwe Yahova na gulu lace ambatipasa na kumbatenda kwene-kwene bzinthu bzimwebzi. (Apokalipse 3:18) Tin’funika lini kumbaphata basa kwene-kwene kuti tikhale na moyo wabwino, mpaka kuwona kuti kutumikira Yahova n’cinthu lini cakufunika kwa ifepano.

9. Kodi mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa ku Pergamo na wa ku Tiyatira yakulatiza kuti tin’funika kutcenkha ciyani?

⁹ Tin’funika kutcenkha kutetekera bzomwe apanduki ambapfunzisa. Jezu adatsimula Akristau winango wa m’gwere la ku Pergamo thangwe rakuti akhalewa bzinthu bzomwe bzikhacitisa kuti abale aleke kubverana. (Apokalipse 2:14-16) Iye adatenda Akristau wa ku Tiyatira omwe adalamba “bzinthu bzakuzika bza Sathani” ndipo adawalimbikisa kuti ‘aphatisise’ cadidi. (Apokalipse 2:24-26) Akristau wakuwofoka omwe akhadayamba kupumpsika na bzinthu bzakunama bzomwe apanduki akhapfunzisa, akhafunika kukungula. Tsono tanimbo ntsiku zathu zino? Ifepano tin’funika kutcenkha kutetekera nkhani iri-yentse yomwe imbabverana lini na bzomwe Yahova ambafuna. Tin’funika kukumbukira kuti nthawe zinango apanduki angawoneke ninga “mbakubzipereka kwa Mulungu,” tsono iwo ambadziwika thangwe rakuti “ambacita lini bzinthu mwakubverana na kubziperekako.” (2 Timotio 3:5) Cinthu cibodzi comwe cingatithandize kuzindikira na kutcenkha kutetekera bzomwe apanduki ambapfunzisa, ni kumbapfunza bwino-bwino Fala la Mulungu. — 2 Timotio 3:14-17; Djuda 3, 4.

10. Kodi n’ciyani cinango comwe tingapfunze na mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa magwere ya Pergamo na Tiyatira?

¹⁰ Tin’funika lini kucita upombo ayai uputa ne kulekerera munthu ali-wentse kucita bzimwebzi pakati pathu. M’magwere ya Pergamo na Tiyatira mukhana pomwe bvuto linango. Ndipo Jezu adatsimula wanthu winango wa m’magwereya, thangwe ra kulekerera wanthu kucita upombo ayai uputa. (Apokalipse 2:14, 20) Kodi ifepano tikupfunza ciyani? Tin’funika lini kukumbuka kuti Yahova an’dzatilekerera tikacita uputa ayai upombo thangwe rakuti tamutumikira magole mazinji ayai tina maudindo mazinji mu gulu lace. (1 Samuweri 15:22; 1 Pedru 2:16) Iye an’funa kuti tipitirize kuteweza mitemo yace, napo kuti wanthu wa m’dzikoli akucita bzinthu bzakuipa. — Aefezo 6:11-13.

11. Kodi tapfunza ciyani? (Onani kwadru yakuti “Bzomwe Tikupfunza Ntsiku Zino.”)

¹¹ Kodi tapfunza ciyani? Tapfunza kuti tin’funika kuwonesesa penu Yahova akukomedwa na kunamata kwathu ayai ne. Penu tikucita cinthu comwe cikucitisa kuti Yahova aleke kukomedwa na kunamata kwathu, tin’funika kucinja kuti iye akomedwe nafe. (Apokalipse 2:5, 16; 3:3, 16) Tsono Jezu adauzambo magwere yale cinthu cinango. Kodi cinthu cimweco n’ciponi?

KHALANI WAKUKONZEKA KUPIRIRA MAZUNZO

12. Kodi tingapfunze ciyani na mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa magwere ya ku Ejimirna na Filadelfiya? (Apokalipse 2:10)

¹² Tsapano mbatiyambeni kuwona mafala yomwe Jezu adauza Akristau wa magwere ya ku Ejimirna na Filadelfiya. Iye adauza Akristau wa magwereya kuti akhafunika lini kugopa kuzunzidwa, thangwe Yahova angadadzawabaira angadapitiriza kukhala wakukhulupirika. (Werengani Apokalipse 2:10; 3:10) Kodi ifepanombo tikupfunza ciyani? Tikupfunza kuti nthawe iri-yentse tingazunzidwe ndipo tin’funika kukhala wakukonzeka kupirira. (Mateu 24:9, 13; 2 Akolinto 12:10) Thangwe ranyi mpsakufunika kukumbukira bzimwebzi?

13-14. Kodi kapitulo 12 ya bukhu la Apokalipse imbati n’ciyani cidacitikira Sathani, ndipo n’ciyani comwe iye ambacitira wanthu wa Mulungu?

¹³ Bukhu la Apokalipse limbatiuza kuti wanthu wa Mulungu angadadzazunzidwa mu “ntsiku ya Mbuya,” yomwe ni ntsiku zathu zino. Kapitulo 12 ya bukhu la Apokalipse imbalewa bza nkhondo yomwe idacitika kudzulu, pa nthawe yomwe Jezu adayamba kutonga mu Umambo bwa Mulungu. Migeli, omwe ni Jezu Kristu, pabodzi na anyankhondo wace adamenya nkhondo na Sathani pabodzi na madimonyo yace. (Apokalipse 12:7, 8) Anyamadulanthaka wa Mulunguwa adakundidwa acithusidwa pantsi pano, ndipopa iwo ambayambisa mabvuto makulu yomwe yambaboneresa wanthu pa dziko lentse. (Apokalipse 12:9, 12) Tsono n’ciyani cidacitikirambo wanthu wa Mulungu?

¹⁴ Bukhu la Apokalipse limbatiuza bzomwe Sathani ambacita. Iye ambakwanisa lini kuyenda kudzulu. Ndipopa iye ana ukali kwene-kwene na anyakudzozedwa omwe akali pantsi pano, omwe ambaimikira Umambo bwa Mulungu “ndipo ambaphatambo basa lakucitira umboni bza Jezu.” (Apokalipse 12:17; 2 Akolinto 5:20; Aefezo 6:19, 20) Kodi polofesiya imweyi idakwanisika tani?

15. Kodi mboni ziwiri zomwe zimbafotokozedwa mu Apokalipse kapitulo 11 ni mbani, ndipo n’ciyani comwe cidawacitikira?

¹⁵ Sathani adacitisa kuti anyamadulanthaka wa Mulungu azunze abale omwe akhatsogolera basa lakupalizira. Ndipo m’bukhu la Apokalipse, amuna amwewa ambayezezeredwa na “mboni ziwiri” zomwe zidaphedwa.b (Apokalipse 11:3, 7-11) Mu 1918, abale 8 omwe akhatsogolera basa lakupalizira adanamiziridwa mirandu, acifungiridwa m’kawoko. Iwo adatongedwa kuti akhale m’kawokomo magole mazinji. Wanthu azinji akhakumbuka kuti basa la anyakudzozedwa amwewa laimiratu, bzomwe bzikhali ninga kuti “aphedwa.”

16. Kodi n’cinthu ciponi cakudabwisa comwe cidacitika mu 1919, tsono n’ciyani comwe Sathani akupitiriza kucita?

¹⁶ Polofesiya ya mu kapitulo 11 ya bukhu la Apokalipse idalewambo kuti pakapita nthawe yakucepa “mboni ziwiri” zire zingadadzakhala pomwe na moyo. Polofesiyayi idakwanisika mwakudabwisa kwene-kwene, pomwe padandopita gole libodzi. Kumayambiriro kwa gole la 1919, abale wakudzozedwa wale adacosedwa m’kawoko ndipo mirandu yentse yomwe akhawanamizira ire idamalisidwa. Ndipo pa nthawe imweyire iwo adayambiratu basa lakupalizira. Tsono Sathani akupitiriza basi kuzunza wanthu wa Mulungu. Kuyambira nthawe imweyire, iye adayambisa mazunzo yomwe yali ninga “mkulo wa madzi” kuti abonerese atumiki wa Mulungu. (Apokalipse 12:15) Ndipopa, m’bodzi na m’bodzi wa ifepano, an’funika “kupirira na kukhala na cikhulupiro.” — Apokalipse 13:10.

CITANI NYONGO PA BASA LOMWE YAHOVA ADATIPASA

17. Kodi ni thandizo liponi lomwe atumiki wa Mulungu ambapasidwa napo kuti Sathani akufunisisa kuwazunza?  

¹⁷ Apokalipse kapitulo 12 ambalewa kuti wanthu wa Mulungu angadadzatambira thandizo kucokera ku mbuto yakusaya kudikhiririka. Bukhuli limbalewa kuti dziko lingadadzakhudyula mazunzo yomwe yali ninga “mkulo” wa madzi. (Apokalipse 12:16) Bzimwebzi ndibzo bzimbacitika. Nthawe zinango bzinthu bzinango bza m’dzikoli, ninga nyumba za mphala zinango, bzathandiza wanthu wa Mulungu. Kazinji-kentse atumiki wa Yahova ambaganyali mirandu yomwe imbakatongedwa mu nyumba za mphala, acikwanisa kutumikira Yahova mwakutsudzuka. Kodi iwo akuphatisa tani basa ufulu bomwe anabobu? Iwo ambaphatisa basa ufulu bumwebu mwakucita basa lomwe Yahova adawapasa. (1 Akolinto 16:9) Kodi n’ciyani cinango comwe tin’funika kucita pa basali?

18. Kodi ndiponi basa lakufunika kwene-kwene kwa ifepano m’ntsiku zakumalizira zino?

¹⁸ Jezu adaleweratu kuti wanthu wa Mulungu angadadzapalizira “mafala yabwino ya Umambo [bwa Mulungu]” pa dziko lentse la pantsi pomwe cimaliziro cikanati kufika. (Mateu 24:14) Pakucita basali, iwo ambathandizidwa na anjo. Ndipo Bibliya limbalewa kuti anjowo ana “mafala yabwino yakusaya kumala kuti ayadziwise kwa wale omwe akukhala pa dziko la pantsi, kwa mtundu uli-wentse, dzinza, cirewedwe na mbumba.” — Apokalipse 14:6.

19. Kodi wanthu omwe ambafuna Yahova an’funika kupalizira pomwe ciyani?

¹⁹ Wanthu wa Mulungu akundopalizira lini mafala yabwino ya Umambo basi. Iwo akuthandizirambo basa lomwe anjo wakufotokozedwa pa Apokalipse 8 mpaka 10 akucita. Anjo amwewa akudziwisa matsoka yakusiyana-siyana yomwe yan’dzagwera wanthu omwe ambalamba kubvera Umambo bwa Mulungu. Ndipopa Mboni za Yahova zimbadziwisa mafala yomwe yali ninga “matalala na moto” yakulewa bza nyathwa yomwe Mulungu an’dzapereka kwa wanthu wakusiyana-siyana wa m’dziko la Sathaniri. (Apokalipse 8:7, 13) Wanthu an’funika kudziwa kuti cimaliziro ciri pafupi ndipo an’funikambo kudziwa kuti an’funika kucinja moyo wawo kuti adzapulumuke pa ntsiku ya ukali bwa Yahova. (Sofoniya 2:2, 3) Tsono mafala yamweya yambadekera lini wanthu wentse, ndipopa tin’funika kukhala wakukhwimika kuti tiyapalizire. Pa nthawe ya citsautso cikulu tin’dzadziwisa cirango comwe Mulungu an’dzapereka kwa wanthu wakuipa ndipo iwo an’dzakomedwa lini nabzo. — Apokalipse 16:21.

TETEKERANI MAFALA YA MU POLOFESIYA

20. Kodi tin’dzapfunza ciyani mu nkhani ziwiri zomwe zikubwerazi?

²⁰ Mpsakufunikadi kwene-kwene kuti ifepano titeweze “mafala ya m’polofesiyayi,” thangwe timbacitambo mbali pa kukwanisika kwa bzomwe timbawerenga mu bukhu la Apokalipse. (Apokalipse 1:3) Tsono, n’ciyani cingatithandize kupirira tikakhala tikuzunzidwa, ticipitiriza kupalizira mafalaya mwakukhwimika? Ifepano tinilimbikisidwa na bzinthu bziwiri ibzi: posi, kudziwa bzomwe bukhu la Apokalipse limbalewa kuti bzin’dzacitikira anyamadulanthaka wa Mulungu na; piri, kudziwa mabaibai yomwe tin’dzatambira tikapitiriza kukhala wakukhulupirika. Tin’dzapfunza bzimwebzi mu nkhani ziwiri zomwe zikubwerazi.