NKHANI YA MOYO WANGU

Kutumikira Yahova Kudandibweresera Bzisimbo Bzizinji

YAKUFOTOKOZEDWA NA ANDRÉ RAMSEYER

MU 1951, ndidafika mu ka mzinda kang’ono ka Rouyn, mu cigawo ca Quebec ku Canadá. Ndidafika pa mui pomwe adandiuza kuti ndifikire ndipo ndidagogodza msuwo. Omwe adafungula msuwoyo akhali m’bale Marcel Filteau,a omwe akhali misiyonario omwe akhadacita mapfunziro ya Jileyade. Iye akhana magole 23 ndipo akhali mtali kwene-kwene; Inepano ndikhana magole 16 ndipo ndikhali mtcoti kwene-kwene. Inepano ndidamulatiza tsamba lomwe likhalatiza utumiki bomwe ningadacita bomwe bukhali bwa upainiya. Iye adawerenga tsambalo, adandinyang’anisa ndipo adandibvunza kuti: “Kodi mai wako akudziwa kuti iwepo uli kuno?”

MOMWE MOYO UKHALIRI M’BANJA MWANGU

Inepano ndidabadwa mu gole la 1934. Abereki wangu akhali wa ku Suiça ndipo adafulukira ku mzinda wa Timmins, m’cigawo ca Ontário, ku Canadá mu mzinda omwe wanthu akhaphata basa la migodi. Mu gole la 1939, mai wangu adayamba kumbawerenga revista ya Ntsanza ya Mulindiri na kutsonkhana pabodzi na Mboni za Yahova. Iwo akhambanditenga pabodzi na azibale wangu ticimbayendambo ku mitsonkhanoko. Palibe kupita nthawe ikulu, iwo adabatizidwa acikhala Mboni ya Yahova.

Pomwe pai wangu adadziwa kuti mai wangu akhala Mboni ya Yahova alibe kukomedwa, koma mai wangu akhafuna kwene-kwene cadidi ndipo akhali wakutsimikiza kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. Iwo adacita bzimwebzo napo kuti kumayambiriro kwa gole la 1940 basa la Mboni za Yahova likhadaletsedwa ku Canadá. Iwo nthawe zentse akhambawalatiza pai wangu kudeka mtima na ulemu napo kuti pai wanguwo akhambawakalipira. Ciratizo cabwino ca mai wangu cidathandiza inepano na azibale wangu kubvuma cadidi. Na kupita kwa nthawe, pai wangu adadzacinja ndipo adayamba kucita bzinthu mwakudeka mtima m’banja mwathu.

KUYAMBA KUCITA UTUMIKI BWA NTHAWE ZENTSE

Nthawe ya cirimo mu 1950, inepano ndidagumanika pa mtsonkhano omwe udacitika ku Nova Iorque omwe ukhana msolo wakuti Kuwonjezeka kwa Teokalase. Inepano ndikhafuna kucita bzizinji pakutumikira Yahova. Pambuyo pa kubva abale na mpfumakazi wa m’madziko yakusiyana-siyana wa ku Xikola ya Jileyade akufotokoza bzinthu bzomwe bzidawacitikira pa moyo wawo, ndidatsimikiza kucita utumiki bwa nthawe zentse. Pomwe ndidafika ku mui, ndidadzaza petição kuti ndikhale mpainiya wakukhazikika. Beteli ya ku Canadá idatawira tsamba langu mwa kundiuza kuti cakuyamba ndikhafunika kubatizidwa. Ndibzo bzomwe ndidacita pa 1 Outubro gole la 1950. Pomwe padapita mwezi m’bodzi, ndidakhala mpainiya wakukhazikika. Ndipo ndidauzidwa kuti ndikapalizire mu mzinda wa ku Kapuskasing. Mzinda umweyu ukhali kutali kwene-kwene na komwe inepano ndikhakhala.

André adaphata “Ntsanza ya Mulindiri.” — Ndikutumikira ku Quebec

Kumayambiriro kwa gole la 1951, Beteli idalewa kuti abale omwe akhalewalewa Cifaransa akhafunika kuyenda kukathandizira ku cigawo ca Quebec komwe kumbalewalewedwa Cifaransa. Cigawo cimweci cikhafunikira apalizi azinji omwe akhalewalewa Cifaransa. Inepano ndikhalewalewa Cifaransa na Cingerezi, ndipopa ndidabvuma mcemoyo ndipo ndidatumizidwa ku mzinda wa Rouyn. Kumweko ndikhadziwa lini munthu. Koma ndikhana tsamba basi lomwe likhalatiza komwe ndikhafunikira kuyenda, ninga momwe ndalewera pakuyamba pale. Koma bzinthu bzidandifambira bwino. Inepano na Marcel tidakhala pa uxamwali ndipo ndidakomedwa kwene-kwene kutumikira ku Quebec kwa magole manai ndipo mkati mwa magole yamweya ndidatumikirambo ninga mpainiya wakupambulika.

XIKOLA YA JILEYADE NA BZINTHU BZOMWE NDIKHABZIDIKHIRIRA

Pomwe ndikhali ku Quebec, inepano ndidakomedwa kwene-kwene pomwe ndidauzidwa kuti ndikapfunze turma 26 ya Xikola ya Jileyade ku South Lansing, Nova Iorque. Msinda wakufungira mapfunziroyo udacitika pa 12 Fevereiro mu gole la 1956. Inepano ndidauzidwa kuti ndikatumikire ku Gana,b kumadokero kwa África. Pomwe ndikhanati kuyenda ku Ganako, ndikhafunika kubwerera ku Canadá kuti ndikatenge madokumento yomwe yangadandibvumiza kukhala ku Ganako. Ndikhakumbuka kuti ku Canadá ningadakakhala “sumana zing’ono-ng’ono.”

Tsono, ndidakhala minyezi 7 ku Toronto ndikudikhirira madokumentoyo. Pa nthawe imweyi, inepano ndikhakhala na banja la a Cripps. Kumweko ndidadziwana na mwana wawo, Sheila. Tidayamba kufunana kwene-kwene ndipo tidakhala pa umakhadzi. Tsono pomwe ndikhafuna kuti ndikamuuze kuti ticite malowozi, madokumento yangu yadacoka. Inepano na Sheila tidaipempherera nkhaniyo ndipo tidasankhula kuti inepano ndikhafunika kuyenda ku Gana. Ifepano tidasankhulambo kuti tingadambapitiriza kumbaceza mwakuphatisa basa karta. Tingadadikhirira kuti tiwone penu umakhadzi bwathubo bungadacitisa kuti tilowolane. Kucita cakusankhula cimweci kukhali lini kwakupusa. Tsono na kupita kwa nthawe bzidadzawoneka padeca kuti cikhali cakusankhula cabwino.

Mapa yomwe yakulatiza mbuto zinango zomwe André adakhala na kutumikira: Manitoba, Ontário, Quebec, Canadá; Camarões, Costa do Marfim, Gana, Nigéria Togo na África.

Pambuyo pa kumala mwezi m’bodzi ndikucita ulendo na komboyo, naviyo ya mitolo na ndeke, ndidafika ku Acra, ku Gana. Ndidauzidwa kuti ndikatumikire ninga nyakuyang’anira wa cigawo. Ndikhafunika kuzungira dziko lentse la Gana, Costa do Marfim, lomwe tsapano limbadziwika na dzina lakuti Côte d’Ivoire, na Togoland (lomwe tsapano limbacemeredwa Togo). Ndikhambacita ulendobo ndekha mwakuphatisa basa karo ya ku Beteli. Ndikhakomedwa kwene-kwene kuzungira abale!

Kuphampha kwa sumana ndikhakhala na nkhani pa mitsonkhano ya dera. Ifepano tikhalibe Nyumba za Mitsonkhano Mikulu-mikulu. Ndipopa abale akhambakonza mbuto ya mitsonkhanoyo mwakuphatisa basa ntsungwi aciswimphira na masamba ya kanjedza kuti abale aleke kukhala pa dzuwa. Pakuti depatimenti ya bzakudya ikhalibe jalera, abale akhambabweresa bzifuwo bza moyo pa mtsonkhanopo ndipo akhambapha bzomwe bzikhafunikira kuti bzidyedwe pa ntsikuyo.

Nthawe zinango pa mitsonkhanoyi pakhambacitika bzinthu bzakusekesa. Pa nthawe inango pomwe m’bale Herb Jennings,c omwe akhali misiyonario mwanzangu, akhafotokoza nkhani yace, ng’ombe idabula m’thanga ndipo idathamanga icipita na pakati pa m’bale omwe akhafotokoza nkhaniyo na abveseri. M’bale Herb adaima kufotokoza nkhaniyo ndipo ng’ombeyo ikhadasokonezeka. Tsono abale anai wa mphanvu adaiphata aciyenda kukaisiya ku mbuto komwe iyo ikhakhala. Pomwe abale adawona bzimwebzi adamenya m’manja.

Pakati pa sumana ndikhambawonesa vidiyo yathu ya msolo wakuti A Sociedade do Novo Mundo em Ação m’midzi ya pafupi. Kuti ndiwonese filmeyo ndikhambaphatisa basa nguwo ikulu icena yomwe ndikhambaimangirira ku miti miwiri. Wanthu wa m’midzi akhambaifuna kwene-kwene filmeyi! Ikhali filme yakuyamba iwo kuiwona pa moyo wawo wentse. Iwo akhambamenya m’manja mwa mphanvu akawona wanthu akubatizidwa. Filmeyi idathandiza wanthu kuwona kuti ndife gulu la pa dziko lentse lakuphatana.

André na Sheila pa ntsiku yawo ya malowozi. — Tidalowolana ku Gana mu 1959

Pambuyo pa kukhala magole mawiri ku África, ndidakomedwa kwene-kwene kugumanika pa mtsonkhano wa madziko omwe udacitikira mu mzinda wa Nova Iorque mu 1958. Ndidakomedwa kwene-kwene pomwe ndidawonana pomwe na Sheila, omwe akhadacita ulendo kucokera ku Quebec ndipo pa nthawe imweyi akhatumikira ninga mpainiya wakupambulika. Tikhambaceza mwakuphatisa basa makarta, koma kugumanika pa mtsonkhanoyu kudaticitisa kuti tikhali pomwe na mwayi wakuwonana maso na maso. Ndidamuuza kuti tilowolane ndipo iye adabvuma. Patsogolo pace, ndidanembera tsamba M’bale Knorrd ndiciwabvunza penu Sheila angadayenda ku Xikola ya Jileyade patsogolo pace acitumizidwa ku África kuti adzatumikire pabodzi na inepano. Iye adabvuma. Bzabwino mpsakuti Sheila adafika ku Gana. Tidacita malowozi yathu ku Acra, pa 3 Outubro, 1959. Tikhakwanisa kuwona kuti Yahova akhatisimba thangwe ra kumuikha pa mbuto yakuyamba pa moyo wathu.

KUTUMIKIRA PABODZI NA MKAZANGU KU CAMARÕES

André adakhala pa mbuto yomwe akhaphatira basa ku Camarões. — Ndikutumikira ku mthambi ya ku Camarões

Mu 1961, tidauzidwa kuti tikatumikire ku Camarões ku África. Pakuti ndikhafunikira kukhazikisa mthambi ipsa, ndikhali wakutanganidwa kwene-kwene. Pakuti ndikhadasankhulidwa kuti ndinyang’anire basa lomwe likhacitika ku Camarões, ndikhafunika kupfunza bzinthu bzizinji. Tsono mu 1965, Sheila adakhala na pathupi. Bzikhali bzakunesa kwene-kwene kwa ifepano kudziwa kuti tingadakhala abereki. Tsono kudziwa kuti tingadakhala na udindo bupsabo kudaticitisa kuti tikhale wakukondwa. Tsono pomwe tikhakonzekera kuti tibwerere ku Canadá, cinthu cinango cakuipa kwene-kwene cidacitika.

Mwanayo adafa pomwe akhali m’mimba. Adotolo adatiuza kuti akhali mwamuna. Bzimwebzi bzidacitika magole 50 m’mbuyomu, koma ifepano tiribe kubziyebwa. Napo kuti tidasunama, tidapitiriza kucita utumiki bwathu bomwe tikhabufuna kwene-kwene.

Ndiri pabodzi na Sheila ku Camarões mu 1965

Abale wa ku Camarões nthawe zinango akhazunzidwa thangwe rakuti akhapitira lini nkhani za ndale. Bzinthu bzikhakhala bzakunesa kwene-kwene maka-maka pa nthawe ya mavoti. Bzinthu bzomwe tikhagopa bzidadzacitika pa 13 Maio, 1970, pomwe boma lidaletsa mabasa ya Mboni za Yahova mu dzikolo. Beteli yathu yomwe ikhadafungulidwa tsapanopa idatengedwa na boma pambuyo pa kukhala minyezi 5 ku Beteliko. Mkati mwa sumana ibodzi, amisiyonario wentse, kuphatanidzambo inepano na Sheila, tidathothedwa m’dzikolo. Bzikhali bzakunesa kusiya abale thangwe tikhacita nawo thupo kwene-kwene, ndipo tikhambabzibvunza kuti n’ciyani comwe iwo angadacita tsapano.

Pakuyamba ifepano tidakhala ku Beteli ya ku França minyezi 6. Na kumweko, ndikhakwanisa kusamalira abale wa ku Camarões pa bzomwe iwo akhafunikira. Gole libodzi-bodziro m’mwezi wa Dezembro, tidauzidwa kuti tikatumikire ku Beteli ya ku Nigéria yomwe idayamba kunyang’anira basa la ku Camarões. Abale wa ku Nigéria adatitambira bwino kwene-kwene, ndipo ifepano tidakomedwa kwene-kwene kutumikira kumweko kwa magole mazinji.

CAKUSANKHULA CAKUNESA

Mu 1973, tikhafunika kucita cakusankhula cakunesa kwene-kwene. Sheila akhagumana na bvuto la thanzi. Pomwe tikhali pa mtsonkhano wa cigawo ku Nova Iorque, iye adatazira kupirira ndipo adandiuza kuti: “Inepano nin’kwanisa lini pomwe kupitiriza! Ndaneta ndikundokukhalira kuduwala nthawe zentse.” Iye akhadatumikira pabodzi na inepano kwa magole 14 Kumabvadzuwa kwa África. Ndikhakomedwa kwene-kwene na basa lakukhulupirika lomwe iye akhacita, tsono tikhafunika kucinja bzinthu bzinango. Pambuyo pa kucezerana bza nkhaniyo na kupemba, tidawona kuti bzikhali bwino kubwerera ku Canadá komwe tingadakwanisa kusamalira bwino thanzi la Sheila. Kusiya basa la umisiyonario na utumiki bwa nthawe zentse cidakhala cakusankhula cakunesa kwene-kwene comwe tidacicita pa moyo wathu.

Pomwe ndikhali ku Canadá, ndidayamba kuphatira basa xamwali wangu omwe ndikhadziwana naye kwa magole mazinji. Iye akhana loja yomwe akhagulisa makaro yomwe ikhali mu mzinda unango pafupi na ku Toronto. Tidalugari nyumba ndipo tidagula bzombo bzomwe bzikhaphatisidwa kale basa. Ndipo tidakwanisa kuyamba moyo upsa mwakusaya kucita mangawa. Tikhafuna kukhala na moyo wakusaya kufuna bzizinji ticidikhirira kuti ntsiku inango tingadadzayamba pomwe kucita utumiki bwa nthawe zentse. Bzakudabwisa mpsakuti bzimwebzi bzidacitika pa nthawe yomwe tikhaidikhirira lini.

Sabudu iri-yentse ndidayamba kuthandizira pa kumanga Nyumba ya Mitsonkhano Mikulu-mikulu ku Norval, Ontário. Na kupita kwa nthawe, ndidauzidwa kuti nimbanyang’anire Nyumba ya Mitsonkhano Mikulu-mikulu. Pakuti Sheila akhalimba, tidawona kuti tingadakwanisa kucita utumiki bumwebu. Na tenepo, mu Junho gole la 1974 tidafuluka ticiyenda kukakhala ku Nyumba ya Mitsonkhano Mikulu-mikuluko. Ndipo tikhali wakukondwa kwene-kwene kuyamba pomwe utumiki bwa nthawe zentse!

Bzakudekeza mpsakuti Sheila adapitiriza kulimba. Ndipo ifepano tidasankhula kubvuma kukatumikira ninga nyakung’anira dera. Gawo lomwe tidapasidwa likhali ku Manitoba, ku Canadá komwe kumbadziwika thangwe ra kudjedjera kwene-kwene. Koma ifepano tikhakomedwa kukhala pabodzi na abale na mpfumakazi wa mu gawo limweri omwe akhali walufoyi kwene-kwene. Tidapfunza kuti bziribe basa komwe titumikireko koma cakufunika n’kupitiriza kutumikira.

NDIDAPFUNZA CINTHU CAKUFUNIKA KWENE-KWENE

Pambuyo pa kutumikira kwa magole mazinji ninga nyakunyang’anira dera, tidauzidwa kuti tikatumikire ku Beteli ya ku Canadá mu 1978. Pomwe padapita nthawe pang’ono, ndidapfunza cinthu cakufunika kwene-kwene comwe cikhali lini cakupusa kucipfunza. Ndidauzidwa kuti ndifotokoze nkhani ya ora ibodzi na mphindi 30 mu Cifaransa pa mtsonkhano wakupambulika ku Montreal. Bzakupasa ntsisi mpsakuti abveseri adaneseka kwene-kwene kuti abvesese nkhani yanguyo, ndipopa m’bale munango wa Depatimenti ya Utumiki adandipasa malango ya momwe ndikhadafotokozera nkhaniyo. Kulewa cadidi, inepano ndikhafunika kuzindikira kuti nimbafotokoza lini bwino nkhani. Tsono inepano ndiribe kuyatambira na mtima wentse malangoyo. Ndipo ndidakalipa thangwe ndikhakumbuka kuti m’baleyo akhanditsutsa nakuti alibe kunditenda. Ndidaphonya kufulumiza kukalipa na momwe malangoyo yadaperekedwera na momwe ndikhamuwonera munthu omwe adandipasa malangoyo.

André akufokoza nkhani. — Ndidapfunza cinthu cakufunika pambuyo pa kufotokoza nkhani mu cirewedwe ca Cifaransa

Pomwe padapita ntsiku zing’ono-ng’ono, m’bale wa m’Komiti ya Mthambi adabwera kudzaceza nande bza nkhaniyo. Inepano ndidabvuma kuti ndikhalibe kuyatambira bwino malango yomwe ndidapasidwa ndipo ndidalewa kuti ndikhapepesa pa bzomwe bzikhadacitikabzo. Patsogolo pace, ndidaceza na m’bale omwe akhadandipasa malangoyo. Mwakudeka mtima, iye adabvuma pomwe ndidamupepesa. Nkhani imweyi idandipfunzisa cinthu comwe nin’dzaciyebwa lini comwe ni kufunika kwa kukhala wakubzicepesa. (Mimwani 16:18) Ndidapemba kwa Yahova kazinji-kentse bza nkhaniyo. Ndikufuna kucita ciri-centse kuti nimbaleke kuwona malango yomwe winango ambandipasa mu njira yakuphonyeka.

Ndikutumikira ku Beteli ya ku Canadá kwa magole yakupitirira 40. Kuyambira mu gole la 1985, ndina mwayi wakutumikira mu Komiti ya Mthambi. Mu Fevereiro gole la 2021, mkazangu Sheila adasaika. Kuthumizira pa kusunama thangwe ra kufa kwa mkazangu, ndina bvuto la thanzi. Tsono basa la Yahova limbandicitisa kukhala wakutanganika na wakukondwa mwakuti nimbawona lini “kumala kwa ntsiku” za moyo wangu wakusaya kukhalisayu. (Mpalizi 5:20) Napo kuti ndidagumana na mabvuto yakusiyana-siyana pa moyo wangu, pana bzinthu bzizinji bzomwe bzidandicitisa kukhala wakukondwa. Kukhala na Yahova pa moyo wangu na kumala magole 70 ndiri mu utumiki bwa nthawe zentse, bzidandicitisa kuti ndikhale na bzisimbo bzizinji. Nimbapemba kuti maswaka yapitirize kuikha Yahova pa mbuto yakuyamba pa moyo wawo. Ndina citsimikizo cakuti iyo yan’dzakhalambo na moyo wakukondwa na wa bzisimbo bzizinji bzomwe bzimbakwanisika pokha-pokha thangwe ra kutumikira Yahova.

a Onani nkhani ya moyo wangu ya Marcel Filteau, ya msolo wakuti “Yehova Ndiye Pothawirapo Panga ndi Mphanvu Yanga,” mu Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Fevereiro, 2000 (Chichewa).

b Kufika mu 1957, dziko la ku Áfricali likhatongedwa na dziko la Grã-Bretanha ndipo likhadziwika na dzina lakuti Costa de Ouro.

c Onani nkhani ya moyo wangu ya Herbert Jennings, ya msolo wakuti “Simudziŵa Chimene Chidzagwa Maŵa,” mu Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Dezembro, 2000 (Chichewa).

d M’bale Nathan H. Knorr ndiwo omwe akhatsogolera basa lathu pa nthawe imweyire.